Geschiedenis §3 De Russische Revolutie

© Don van Baar, Murmellius2014, www.compudo.nl/murmellius2014
Geschiedenis §3 De Russische Revolutie
1917: oorlogsmoeheid en ontevredenheid. Muiterijen
in Frankrijk. Stakingen in de munitie-industrie in
Duitsland. Voedselrellen in Oostenrijk-Hongarije.
Kwart miljoen van de Italiaanse soldaten geven zich
over tijdens het Caparetto-offensief. Gedemoraliseerd
en uiteenvallend leger, anderhalf miljoen soldaten
deserteerden, voedseltekorten en gespannen
politieke situatie door polarisatie tussem een
repressief autocratisch systeem in Rusland.
Samenvatting
Belangrijkste oppositionele
groeperingen in Rusland voor 1917
- Sociaal Revolutionairen (1901)
- Nationalistische minderheden
- Russische Sociaal Democratische
Arbeiderspartij (RSDAP, 1903)
- Liberalen
- Octobristen
- Kadetten
Zie bron in je boek
Oorzaken Russische Revolutie
(1) 1905: 1e Revolutie (mislukte)
a. Veel sociale onrust door snel economische groei
b. Kleine groep liberalen wilde hervormingen
Hervormingen komen  Tsaar draait alles terug  Frustraties blijven
c. Nederland tegen Japan 1904-1905
Aanleiding van de 1e Revolutie
(2) Hongersnoodrellen in Petrograd
 Revolutie!  Doema aan de macht  Voorlopige regering  Electies
Doema gaat door met de oorlog  Sovjets (‘raden’) ontstaan + sommige tegenregeringen.
Lenin’s Apriltheses
- Land: boeren tevreden stellen,
maar productiemiddelen v/d gemeenschap
- Vrede: afkomen van de oorlog, de mensen hadden er genoeg van
- Brood: hongersnood ‘opheffen’
- Alle macht aan de sovjets.
Drie machtscentra die ontstonden, nadat het land uiteen viel:
- Officieren van het tsaristische leger;
 Wilden herstel van de oude orde
- Liberalen uit het Russische parlement (Doema),
deze hadden de Voorlopige Regering gevormd;
 Wilden liberale hervormingen
- Arbeiders- en soldatenraden (sovjets);
 Radicale veranderingen.
Hebben elkaar nodig, maar
hadden andere politieke doelen
Waarom zet de Voorlopige Regering de oorlog met de Centralen voort?
1) Ze waren bang om steun te verliezen van hun bondgenoten (Geallieerden).
2) Ze wilden geen vernederende vrede met Duitsland sluiten.
3) Ze wilden voorkomen om voor een lange tijd uitgeschakeld te zijn als machtsfactor.
4) Officieren zouden zich verzetten tegen de vredesonderhandelingen.
5) De demobilisatie van miljoenen soldaten zou leiden tot verdere chaos in Rusland.
Pagina 1 van 3
© Don van Baar, Murmellius2014, www.compudo.nl/murmellius2014
De sovjets zouden de regering steunen, maar alleen als deze zich defensief opstelde.
 Een aantal Mensjewieken en sociaal-revolutionairen nam plaats in de
regering om de samenwerking te versterken.
 Uiteindelijk gingen ze toch akkoord met een offensief.
• Dit offensief werd een complete mislukking.
o Zorgde voor grote onvrede over de regering.
 Bevolking luisterde steeds meer naar
de Bolsjewieken
16 april 1917: Lenin (leider Bolsjewieken) komt aan in Petrograd (met hulp van Duitse leger).
 Duitsers hoopten op ontwrichting van de Russische samenleving
De Bolsjewieken begonnen een campagne om zo de regering omver te werpen.
Campagneslogans waren de theses van Lenin (zie hieronder).
 Succes! Lenin’s aanhang groeide snel
Juli 1917: Opnieuw een opstand in Petrograd. Demonstranten geïnspireerd door de
Bolsjewieken, maar bleven passief. De opstand mislukte en Lenin vluchtte naar Finland.
Bolsjewieken steeds meer macht in de sovjets  roepen een nationale vergadering van alle
sovjets bijeen. Ze presenteren ze hun radicale programma tot de officiële politiek van de
sovjets. Voordat het congres plaatsvond, grepen de Bolsjewieken de macht d.m.v. een
staatsgreep in Petrograd. De Bolsjewieken hadden drie taken: controle over het land
winnen, hun programma uitvoeren en de oorlog beëindigen.
December 1917: De Bolsjewieken sluiten een wapenstilstand met de Centralen. Dit leidt in
maart tot de Vrede van Brest-Litovsk. Bolsjewieken hadden één doel bereikt, maar tegen
een hoge prijs: Finland, Baltische staten, Polen en Oekraïne waren van de Duitsers.
De Bolsjewieken kregen het land pas onder controle na een burgeroorlog van drie jaar tegen
allerlei antibolsjewistische groepen. De Geallieerden hielpen namelijk de antibolsjewisten.
De Geallieerden landden met troepen aan de kust van de Witte en Zwarte Zee in de hoop
om zo een deel van het Duitse leger te binden en het Bolsjewistische regime omver te
werpen.
 Bolsjewieken begonnen met de onderdrukking van de binnenlandse
oppositie. Ze voerden censuur in, verboden andere partijen, richten een
geheime politie op en voerden talloze executies zonder vorm van proces.
 Rusland veranderde in een eenpartijdictatuur.
 De economie werd onder controle van de staat gebracht om de
burgeroorlog te winnen en de hervormingen een gestalte te geven.
 Vermindering van de productie als gevolg.
 Tegelijkertijd probeerde men de voedseltekorten op te lossen door
gewelddadige requisities van voedsel op het platteland.
 De boeren konden niet genoeg produceren
• Hongersnood tot gevolg.
o Hongersnood van 1921
Pagina 2 van 3
© Don van Baar, Murmellius2014, www.compudo.nl/murmellius2014
 Beëindiging van de burgeroorlog en introductie van de NEP (Nieuwe
Economisch Politiek) in 1921 kon het regime zich stabiliseren en konden
de ergste economische problemen oplossen.
 In 1922 werd de consolidatie voltooid met de oprichting van de
Sovjet-Unie
Bolsjewieken:
Mensjewieken:
Marx
|
|
Lenin
|
|
Adel
Leninisme + Marxisme
Marxisme
Revolutie
|
Adel
1903, communisten
Revolutie à la Marx
Bourgeoisie
|
Proletariaat
Revolutie
|
Proletariaat
Kleine partij
Landen die in 1914 tot Rusland behoorden en tegenwoordig niet meer
Griekenland, Roemenië, Oekraïne, Polen, Letland, Estland, Lithouwen, Finland, …..
Pagina 3 van 3