Herstel, de voortgang

Rehabilitatiecongres op 21 mei 2015 in Den Bosch : ‘Herstel, de voortgang’
Een stukje naar aanleiding van onze deelname aan dit congres.
Herstel
Hieronder een aantal punten uit de bijdragen van de sprekers René Keet (directeur behandelzaken
NHN) en Jim van Os (psychiater en hoogleraar psychiatrie).
Bij herstel gaat het om drie domeinen:
 symptomen – behandelen: biologisch, psychologisch en sociaal
 functioneren- werken en leren; wonen en contacten
 zingeving- identiteit
Het gaat dus ook om maatschappelijk en persoonlijk herstel.
‘De essentie van herstel is de psychiatrische diagnose te boven komen. ‘
Oude definitie van gezondheid: afwezigheid van ziekte en symptomen. Behandeling is
symptoombestrijding.
Nieuwe definitie van gezondheid: Aanpassing en eigen regie. Het gaat om doelen bereiken. Eigen
kracht en regie. Een zinvol bestaan ervaren.
Positieve gezondheid: het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van
de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven. ( vgl. factsheet positieve gezondheid)
Positieve psychiatrie:
 De patiënt is partner, deskundige
 Samen keuzes maken
 Eigen ervaringskennis van psychiater/hulpverlener
Oude definitie gezondheid
Afwezigheid ziekte en symptomen
Sick care model zorg
Persisteren in symptoombestrijding
Hopeloze prognose inherent aandoening
Hoop is belofte: TMS, DBS, ontstekingsremmers
Nieuwe definitie gezondheid
Aanpassing en eigen regie
Health care model zorg
Doelen bereiken die betekenisvol zijn voor
individu
Iedereen kan een zinvol bestaan ervaren
Hoop: eigen kracht en regie
De weg vooruit is gezondheid in ziekte, de dialoog tussen deze 2 benaderingen.
Deze opvatting sluit helemaal aan bij de visie van Prezens op positieve gezondheid en positieve
psychologie (zie Gouden Cirkel preventie Prezens).
Samenwerking rond een cliënt in de wijk
Het werken vanuit deze visie vraagt om een natuurlijke samenwerking rond de cliënt in de wijk
(huisarts, netwerk/familie cliënt, WMO-partners).
Drie pijlers daarvoor:
 e-health
 samenwerking: uitgaan van ervaringsdeskundigheid van cliënten. Familie/naasten en buren.
 wijkintegratie
Zelfsturende teams in de wijk.
Ervaringsdeskundigheid
Wilma Boevink van het Trimbosinstituut, zelf ervaringsdeskundige.
De toekomst van de herstelbeweging (zie ook website Fonds Psychische Gezondheid)
Voor onderzoek naar effectstudies herstelbeweging: zie overzicht Frank van Hoof (Trimbos)
Punten uit haar inbreng:
 Voor herstelperspectief is kennis van herstelprocessen van mede-cliënten nodig.
 Er is een ontwikkeling naar meer op persoonlijk en maatschappelijk herstel gerichte zorg.
 Ervaringsdeskundigheid is nodig voor reframen GGZ. Gedeeld eigenaarschap van de GGZ:
gezamenlijk visie vorm geven: cliënten en professionals.
Wethouder Welzijn, Zorg, Armoedebeleid Eindhoven
Rapport Rekenkamer 2009
 Doorgeschoten problematisering
 Doorgeschoten professionalisering
 Ingewikkelde samenleving
 Perverse financiële prikkels
Transities/ decentralisaties van Rijk naar Gemeenten
 Normaliseren
 Holistische benadering
 Overheid kantelt mee
 Investeringsagenda in preventie
Inclusieve samenleving
 Stigma aanpakken, acceptatie en omgang
 Mee kunnen doen in de samenleving.
 Ervaringsdeskundigen inzetten voor herstel.
 Ook bij professionals moet iets gebeuren.
Prezens
Tijdens onze deelname aan het congres konden we de ontwikkelingen waar we met Prezens
naartoe willen goed plaatsen:
 Visie/Het uitgangspunt van positieve gezondheid , zie Gouden Cirkel Prezens
 Het in de wijk met zelfsturende teams gaan werken in samenwerking met huisarts en WMOketenpartners om herstelgerichte zorg te kunnen bieden: gericht op symptomatisch,
persoonlijk en maatschappelijk herstel.
 De samenwerking met Actenz: van belang voor participatie. Maatschappelijk, persoonlijk en
symptomatisch herstel beïnvloeden elkaar.
 Voor het herstel is ervaringsdeskundigheid van cliënten essentieel. Kennis van medecliënten over herstelprocessen – samenwerking met CBB
 Ook familieleden en andere naastbetrokkenen zijn van belang bij herstelprocessen.
Mooi dat we een begin hebben gemaakt met een intensievere samenwerking van met name
preventie met Actenz en het CBB. Om als Prezens preventie met deze ontwikkelingen mee te
kunnen gaan.
Denk ook aan het kwartiermaken dat we als onderdeel van preventie hadden. Nog steeds actueel.
Hoe toegankelijk is de samenleving ( de buurt, werk etc) voor mensen met psychische/psychiatrische
problemen?
Voor ons was het een inspirerend congres. Het kijken naar gezondheid als het vermogen om met
uitdagingen in het leven te om te gaan en eigen regie te kunnen voeren spreekt ons aan.
Gezondheid naast ziekte. De cliënt als partner , deskundige. Het gericht zijn op herstel op de
verschillende terreinen met daarbij een essentiële rol voor ervaringsdeskundigheid.
Twee boeken heb ik, Maria, tijdens het congres gekocht en brochures meegenomen. Mocht iemand
verder willen lezen:
 Een ervaring rijker. Ervaringsdeskundigheid in de psychiatrie. Miranda Posthouwer en Hilko
Timmer.
 Verhalen van herstel. Samen werken met ervaringskennis in de geestelijke gezondheidszorg.
Wilma Boevink (red.)
 De herstel special. De route naar herstel ondersteunende zorg: wat werkt en wat niet. GGZ
Nederland.
28 mei 2015
Marjon Borghuis
Maria Hoeffnagel