Jolande van Loon en Bienke Janssen

Eigen regie door
ouderen
In de langdurende intramurale zorg
Systematisch literatuuronderzoek
Onderzoek uitgevoerd door
Jolande van Loon
Science Practitioner, De Wever
Promotor, Prof. dr. Katrien Luijkx
Bijzonder hoogleraar Ouderenzorg ,Tranzo
Copromotor, dr. mr. Ietje de Rooij,
Secretaris RvB De Wever
Mede onderzoeker, dr. ir. Bienke Janssen
Lid lectoraat Fontys FHMG
programmaleider ´Gezond leven in de wijk´
Programma
•
•
•
•
•
Waarom onderzoek naar eigen regie
Onderzoeksvraag
Methode
Resultaten op vier deelgebieden
Tussendoor ruimte voor opmerkingen en
vragen
Waarom deze studie?
• Maatschappelijke tendensen:
• Vergrijzing
• Toename aantal chronisch
zieken
• Bezuinigingen in de zorg
• Personeelstekort
• Aandacht voor behoud
regie over leven
• Toenemende aandacht voor
modernisering van zorg- en
ondersteuning aan ouderen.
Vertaling naar Europees en nationaal
beleid
Europees:
“No matter how old we are, we can
still play our part in society and enjoy
a better quality of life. The challenge
is to make the most of the enormous
potential that we harbour, even at a
more advanced age”
•
(European year for active ageing and solidarity between
generations, 2012)
•Nationaal:
•https://www.waardigheidentrots.nl/beleid/
Vertaling naar kijk op gezondheid
•“Gezondheid is het vermogen van
mensen om zich aan te passen en een
eigen regie te voeren, in het licht van
fysieke, emotionele en sociale
uitdagingen van het leven” (Huber et
al, 2011).
Voorbeeld van een brainstorm met zorgmedewerkers over eigen regie
Wat is bekend in de wetenschappelijke literatuur over eigen regie bij
ouderen die in het verpleeghuis leven, welke bevorderende en
belemmerende factoren zijn beschreven.
Methode systematic literature review
Zoekstrategie ( zie volgende slide)
ouderen verpleeghuis en equivalenten,
eigen regie en equivalenten
filters
In- en exclusie criteria (zie volgende slide)
Databanken: PubMed, CINAHL, SSA/SA, PsycINFO
Aantal gevonden artikelen 2621
Kwaliteitsbeoordeling met MMAT
Zoektermen
Doelgroep:
“Residential facilities” or “long-term care” or “residential care” or “nursing home patients”
or “homes for the aged”
Eigen regie:
“Actualization“ or “Self-actualization” or “Self-determination” or “Self-management” or“
Self-efficacy” or “Client participation” or “patient participation” or “Autonomy” or
“Personal autonomy” or “Coping” or “resilience” or “self-care” or “patient autonomy” or
“Adaptation” or “hardiness”
Filters:
Age: 65+, Language: Engels, Empirisch (psycinfo), Document type: Journal article, peer
reviewed, Human (excluded animals), 2006-2016 march, default filters not used in
pubmed
In- en exclusie criteria (naast de filters)
Inclusie:
•
Intramuraal wonende oudere met somatische aandoening
•
Eigen regie
•
Techniek, mantelzorg en medewerkers issues die een relatie hebben met eigen regie.
•
Het gaan wonen in het verpleeghuis (transitiebesluit, moment, uitkomst)
Exclusie
•
Cognitief beperkt zijn
•
Techniek, mantelzorg en medewerkers issues die geen relatie hebben met eigen regie.
•
Ziekten en hun behandeling
•
Zelf uitvoeren van handelingen en metingen
Systematic database search
PubMed
N= 543
PsycINFO
N=226
SSA/SA
N=107
CINAHL
N=2074
Search results combined
N= 2950
Duplicates
N= 329
Articles screened by title
N= 2621
Excluded
N=2339
Articles screened by abstract
N= 282
Excluded
N=196
Articles screened by full text
N= 86
Excluded
N= 54
FINAL INCLUSION
N= 32
resultaten vanuit literatuuronderzoek: concept eigen regie
Het vermogen om de eigen omgeving te beïnvloeden en eigen
besluiten te nemen, los van het feit of je die ook zelf uit kunt
voeren.
Met het doel om het leven te leven wat je wilt
In het licht van afhankelijkheid en afnemende fysieke, cognitieve
en sociale bronnen
Het is wederkerig en groeit in relaties
Geordend in belemmerende en
bevorderende factoren
• Ouderen
Zorg
• Randvoorwaarden medewerkers (buitenschil)
• Zorgprocessen (bloemblaadjes)
• Organisatie van zorg (tweede schil)
In gesprek met de aanwezigen
Waar denk je aan bij kenmerken van
ouderen die eigen regie bevorderen
dan wel belemmeren?
13-4-2017
Ouderen
bevorderend
belemmerend
1. Psychosociale vermogens
• leren en groeien en in
toenemende mate invloed
uitoefenen
• Optimisme, hoop
• Besluitvorming rondom
verhuizing
2. Mate van fysiek functioneren
3. Relaties met anderen
• Elkaar helpen
• Naasten hebben
1. Psychosociale vermogens
• Verminderd vermogen tot
communiceren
• Geen keuze in verhuizing
• Gevoel van ineffectiviteit
2. Mate van fysiek functioneren
3. Relaties met anderen
• Niet tot last willen zijn
• Geen naasten
• Incongruente steun
In gesprek met de aanwezigen
Waar denk je aan bij randvoorwaarden bij
zorgmedewerkers die eigen regie
bevorderen dan wel belemmeren?
13-4-2017
18
Randvoorwaarden zorgmedewerkers
belemmerende factoren
•
•
•
•
•
Stereotypering, stigmatisering
Ontbreken communicatievaardigheden
Ethische competenties:
Geen motivatie voor het werk
Het niet kunnen bevorderen van eigen regie>
ontevredenheid met het werk
In gesprek met de aanwezigen
Waar denk je aan bij zorgprocessen die
eigen regie bevorderen dan wel
belemmeren?
13-4-2017
20
Geven van zorg: zorgprocessen
bevorderend
belemmerend
•
•
•
•
•
•
•
•
‘Dependency Paradox’:
•
•
•
•
•
•
•
•
afhankelijkheid wordt beloond en
onafhankelijkheid genegeerd
Geen informatie geven
Besluiten over/voor
Manipuleren/dwingen
Geen bevestiging geven
Geen verbondenheid
Conflicten
‘Ageist’ communication
Taakgerichte communicatie
Oudere als persoon zien
Levensverhaal kennen
Veerkracht en coping kennen
Behoeftes vervullen
Bekrachtigen
Verbondenheid
Wederkerigheid
13-4-2017
21
In gesprek met de aanwezigen
Hoe denk je dat de organisatie van de
zorg eigen regie bevordert dan wel
belemmert?
13-4-2017
22
Organisatie van zorg
bevorderend
belemmerend
•
•
•
•
•
•
• Negatieve uitkomsten
vermijden ontneemt regie
• Vaste tijdstippen voor
activiteiten
• Geen keuzes bieden
• Tijdelijke krachten
• Geen kennis over de persoon
vastgelegd
• Ontbreken huiselijkheid
Middelen en opleidingsniveau
Privacy
Systeem van ‘advocacy’
Formele inspraak
Mee beslissen b.v. inrichting
Inzet personeel: gemengd en
voldoende
• Interventies inzetten om
eigenaarschap en invloed te
bevorderen
Bedankt voor jullie aandacht
[email protected]
[email protected]
Verantwoording afbeeldingen: Op 11 december 2015 gaf Niels Schuddeboom een
uniek inkijkje in wat 'eigen regie' nou echt betekent. Cartoonist Mark
de Koning (De Koning Organisatie Creativiteit & Ontwikkeling) maakte tijdens deze bijeenkomst treffende beelden.
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.1169490306414483.1073741853.344709805559208&type=3