Emoties in de spiegel Affectregulatie in psychotherapie - Pe

vrijdag 11 december 2009
Congres
Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie
Grand Hotel Krasnapolsky
Amsterdam
Emoties in de spiegel
Affectregulatie in psychotherapie
hoofdspreker: Vittorio Gallese
Emoties in de spiegel
Affectregulatie in psychotherapie
Emotie, affect en gevoel staan de laatste jaren in alle psychotherapiestromingen in de belangstelling.
Na een periode waar cognities, schema’s, interne werkmodellen en inzichten de ontwikkeling
van psychotherapie bepaalden, maakt wetenschappelijk onderzoek opnieuw duidelijk wat
psychotherapeuten al langer wisten; voor echte verandering in psychotherapie moeten we ook
de emoties aanspreken! Rond die emoties ontmoeten de neurobiologie en de psychotherapie
elkaar.
De neurobiologie biedt inzicht in de verschillende typen emoties, de verschillende neuronale
circuits die daarbij betrokken zijn en de veranderingen die ontwikkeling, hechting maar ook
psychotherapie daarin kunnen aanbrengen. In psychotherapie is zowel onderregulatie van emoties
(als de patiënt de eigen emoties niet voldoende weet te sturen en ten prooi is aan onbegrensde
heftigheid) als overregulatie (als de patiënt de eigen emoties zo inperkt dat hij ervan vervreemdt)
aan de orde van de dag. Voor de patiënt is de psychotherapeut de deskundige die hem kan helpen
emoties te reguleren. De Dag van de Psychotherapie 2009 laat vooraanstaande experts op het
gebied van neurobiologie en psychotherapie aan het woord om de snelle ontwikkelingen op dit
raakvlak te bespreken en te duiden.
De hoofdlezing van De Dag wordt gehouden door Vittorio Gallese (Parma), zo’n 10 jaar geleden de
ontdekker van spiegelneuronen in het brein. Spiegelneuronen reageren hetzelfde als je een ander
iets ziet doen, als wanneer je het zelf doet. Deze ontdekking veroorzaakte veel commotie onder
neurobiologen, maar ook onder wetenschappers in de psychiatrie en klinische psychologie.
En ondertussen zijn verbanden gelegd met een begrip als empathie. Marcel Schmeets en Marja
Rexwinkel gaan in op deze ontwikkelingen en de consequenties voor de psychotherapeutische
praktijk.
De parallelsessies om 09.00 uur bieden aanstormend talent de kans om hun onderzoek en ideeën
rondom het thema te presenteren. In de middagworkshops werken meer gevestigde collega’s de
vele aspecten van emotieregulatie verder uit voor de psychotherapeutische praktijk.
GNIDIELNI
P.S. Speciaal voor aankomend psychotherapeuten zijn er boekenstands en stands van specialistische
psychotherapieverenigingen en opleidingen!
INLEIDING
Het programma wordt afgesloten door iemand die met recht ervaringsdeskundige op het gebied
van emoties genoemd wordt: tekstschrijver en cabaretier Hans Dorrestijn. Hij zal op de voor hem
kenmerkende manier, zwartgallig en ongenadig eerlijk, zijn ervaringen en overdenkingen over
emotie en therapie aan het publiek voorleggen. De organisatoren prijzen zich gelukkig dat hij,
na zijn afscheid van de grote zalen, toch bereid is in een bijzonder gezelschap zijn talenten te
demonstreren. Met zijn optreden zullen ongetwijfeld ook uw emoties worden aangesproken!
10.15 - 10.30
Opening
Dagvoorzitter Sjoerd Colijn en Arend Veeninga, voorzitter NVP
10.30 - 11.20 Mirror neurons, embodied simulation and empathy
Plenaire lezing Vittorio Gallese
11.20 - 11.50 Pauze
11.50 - 12.25
Wat zien ze in elkaar? Over spiegelen en affectregulatie
Plenaire lezing Marcel Schmeets
12.25 - 13.00 Wie reguleert wie?
Plenaire lezing Marja Rexwinkel
13.00 - 14.15 Lunch
14.15 - 15.45 Ronde 2 workshops
15.45 - 16.15 Pauze
16.15 - 17.00 Alles is tranen
Optreden Hans Dorrestijn
17.00 - 18.00 Sluiting en borrel
PROGRAMMA
Ronde 1 parallelsessies
INLEIDING
9.00 - 10.00 AMMARGORP
Inschrijving en koffie
GNIDIELNI
8.15 - 9.00
PROGRAMMA
INLEIDING
AMMARGORP
Marja Rexwinkel
Wie reguleert wie?
Aan de hand van casuïstiek wordt in deze lezing het therapeutisch hanteren van
affectregulatie in de ouder-baby/peuterbehandeling toegelicht.
GNIDIELNI
Marcel Schmeets
Wat zien ze in elkaar? Over spiegelen en affectregulatie
In deze lezing wordt ingegaan op de mogelijke rol die spiegelneuronsystemen spelen in
de affectregulatie tussen mensen onderling, waaronder moeder en kind, en therapeut
en patiënt.
NEGNIZEL ERIANELP
Vittorio Gallese
Mirror neurons, embodied simulation and empathy
Social cognition is not only explicitly reasoning about the contents of someone else’s mind.
Our brains developed a basic functional mechanism, embodied simulation, enabling our
capacity to empathize with others.
PLENAIRE LEZINGEN
Hans Dorrestijn
Alles is tranen
Persoonlijke ervaringen en overdenkingen over de thema’s emotie en therapie.
Hans Dorrestijn (tekstschrijver en cabaretier) neemt u mee in zijn verhaal op zijn
kenmerkende manier, zwartgallig en ongenadig eerlijk.
Ronde 1 parallelsessies 9.00 - 10.00
Voor de parallelsessies moet u zich van tevoren inschrijven! U kunt zich inschrijven door
uw voorkeur voor elke ronde aan te geven op de aanmeldingskaart.
Let op: wie zich tijdens de voorinschrijving heeft aangemeld voor De Dag via
www.dagvandepsychotherapie.nl, hoeft geen aanmeldingskaart in te vullen.
U kunt uw voorkeuren voor ronde 1 en 2 doorgeven aan: [email protected].
A. Wouter Braamhorst
Emotieregulatie en het brein
Als opwarmertje voor de hoofdlezing van Vittorio Gallese is deze lezing bedoeld om
de kennis over verschillende hersengebieden en hersenstructuren op te frissen.
Daarbij ligt de focus op emotieregulatie en het brein.
B.
Marleen Rijkeboer
Nieuwe ontwikkelingen in psychotherapie: het nut van emotiegerichte technieken
als imagery rescripting
Wat is imagery rescripting (IR), hoe werkt deze techniek en wat is het effect?
De geschiedenis, theoretische achtergrond en toepassingen bij diverse stoornissen
passeren de revue, waarbij ook een praktijkvoorbeeld wordt getoond.
PARALLELSESSIES
WORKSHOPS
PLENAIRE LEZINGEN
PROGRAMMA
INLEIDING
AMMARGORP
SEISSESLELLARAP
Daniel G.L. van Dijk
Rebel with a cause. Affectregulatie bij adolescenten en de betekenis hiervan voor
de psychotherapie
Na een inleiding over neurobiologische en ontwikkelingspsychologische aspecten
van affect en affectregulatie wordt aan de hand van casuïstiek ingegaan op
de therapeutische hantering van heftige affecten bij adolescenten.
SPOHSKROW
D.
NEGNIZEL ERIANELP
Maartje Schoorl
Beter Beginnen, een psycho-educatief programma voor vluchtelingen en
asielzoekers
In deze workshop wordt een methodiek besproken die een concrete bijdrage levert
aan de psychische zorg voor getraumatiseerde vluchtelingen en asielzoekers in de
eerste fase van de behandeling. Juist dan is het belangrijk om hen hoop te geven
dat het mogelijk is om te gaan met hun intense emoties.
GNIDIELNI
C.
Ronde 2 workshops 2: 14.15 - 15.45
Voor de workshops moet u zich van tevoren inschrijven! U kunt zich inschrijven door
uw voorkeur voor elke ronde aan te geven op de aanmeldingskaart.
Let op: wie zich tijdens de voorinschrijving heeft aangemeld voor De Dag via
www.dagvandepsychotherapie.nl, hoeft geen aanmeldingskaart in te vullen.
U kunt uw voorkeuren voor ronde 1 en 2 doorgeven aan: [email protected].
E.
Helga Aalders en Janie van Dijk
Focus op emotie in schemagerichte groepstherapie
In deze workshop starten we met een korte inleiding over de opzet en werkwijze
van schematherapie in groepsverband. Vervolgens gaan we in op de manier
waarop we in de groep emoties als aangrijpingspunt voor verandering hanteren.
F.
Dawn Bales
Beperkingen in het vermogen tot mentaliseren en beperkingen in het reguleren
van emotie en affect: een vicieuze cirkel
Beperkingen in het mentaliserend vermogen spelen bij het ontstaan en het in
stand houden van persoonlijkheidsproblemen een grote rol. In de workshop
staan we stil bij een aantal ingeslepen psychotherapeutische gewoonten die
het mentaliseren stoppen en kijken we naar mogelijkheden om dit te bevorderen
en de vicieuze cirkel te doorbreken.
WORKSHOPS
AMMARGORP
PLENAIRE LEZINGEN
Karin Wagenaar
Emotionally Focused Therapy: het werken met emoties in echtpaartherapie
In deze interactieve workshop wordt ingegaan op het belang van emoties
in echtpaartherapie. Emoties geven richting aan het therapieproces en zijn onmisbaar om verandering te bewerkstelligen. Ervaar het zelf! Casuïstiek welkom.
PROGRAMMA
J.
INLEIDING
Joany Spierings
De kip of het ei: zonder veiligheid geen verwerking, maar zonder verwerking
geen veiligheid. Wat te doen?
Wat kun je doen om ernstig beschadigde mensen nu juist díe emotionele vaardigheden aan te leren die nodig zijn om hun beschadigingen te kunnen helen?
Een theoretische fundering en een praktische uitwerking.
SPOHSKROW
H.
NEGNIZEL ERIANELP
Vittorio Gallese
Mirror neurons, embodied simulation and empathy. Hypotheses over de praktijk
Wie in kleiner gezelschap verder wil ingaan op enkele thema’s uit de hoofdlezing,
is welkom bij deze interactieve workshop.
GNIDIELNI
G.
Mw. drs. Helga Aalders, klinisch
psycholoog en psychotherapeut.
Werkzaam bij Altrecht Polikliniek Zuid te
Utrecht en in eigen praktijk te Zeist.
Mw. drs. Dawn Bales, klinisch psycholoog
en psychotherapeut.
Werkzaam bij Psychotherapeutisch
Centrum de Viersprong te Halsteren/
Bergen op Zoom als teammanager MBT
en trainer MBT. Promotietraject bij VISPD
‘Implementatie van MBT in Nederland’.
Drs. Wouter Braamhorst, gz-psycholoog en
neuropsycholoog.
Werkzaam bij de Reinier van Arkel-groep
te ’s-Hertogenbosch als gz-psycholoog in
opleiding tot specialist.
Dr. Sjoerd Colijn, klinisch psycholoog en
psychotherapeut.
Werkzaam bij Rivierduinen als
psychotherapeut, voorzitter expertgroep
persoonlijkheidsproblematiek
en hoofd onderzoekslijn
persoonlijkheidsproblematiek en bij
PDO-GGz Leiden/Rotterdam en Utrecht als
hoofdopleider psychotherapie.
Drs. Daniel G.L. van Dijk, psychiater en
psychotherapeut.
Werkzaam bij Reinier van Arkel-groep
’s-Hertogenbosch binnen het Centrum
voor Adolescentenpsychiatrie.
Programmaleider persoonlijkheidsstoornissen en voorzitter Medische Staf.
Mw. drs. Janie van Dijk, gz-psycholoog en
psychotherapeut.
Werkzaam bij Altrecht Polikliniek Zuid
te Utrecht als (systeem)psychotherapeut.
Tevens werkzaam in eigen praktijk.
PERSONALIA
PARALLELSESSIES
WORKSHOPS
PLENAIRE LEZINGEN
AILANOSREP
Mw. drs. Karin Wagenaar, klinisch
psycholoog, psychotherapeut en
systeemtherapeut.
Werkzaam bij de Gelderse Roos, Centrum
voor Psychotherapie te Lunteren als
behandelcoördinator en in eigen praktijk
voor psychotherapie. Daarnaast docent bij
RINO Utrecht, systeemopleiding en EFT.
SEISSESLELLARAP
SPOHSKROW
AMMARGORP
Drs. Marcel Schmeets, psychiater.
Werkzaam als hoofd afdeling Kinderen en
Jeugdigen van het Nederlands Psychoanalytisch Instituut Amsterdam en Utrecht.
GNIDIELNI
Mw. dr. Marleen Rijkeboer, klinisch
psycholoog en psychotherapeut.
Werkzaam bij de Universiteit Utrecht als
inhoudelijk directeur van en behandelaar
bij het Ambulatorium en als docent
en onderzoeker bij de disciplinegroep
Klinische en Gezondheidspsychologie.
Mw. drs. Joany Spierings, gz-psycholoog,
psychotherapeut.
Werkzaam bij Riagg Rijnmond als
supervisor/deskundigheidbevorderaar
en bij GGZ Oostbrabant als
behandelaar Volwassenenzorg, team
Persoonlijkheidsproblematiek en
traumagerelateerde stoornissen.
NEGNIZEL ERIANELP
Mw. drs. Marja Rexwinkel, klinisch
psycholoog en psychotherapeut.
Werkzaam als coördinator van het Infant
Mental Health centrum van het Nederlands
Psychoanalytisch Instituut.
PROGRAMMA
Prof. Vittorio Gallese, neurofysioloog.
Werkzaam op het Departement van
Neurowetenschappen, Universiteit van
Parma, Italië
Mw. drs. Maartje Schoorl, klinisch
psycholoog en psychotherapeut.
Werkzaam bij PsyQ Haaglanden, afdeling
Psychotrauma als onderzoeker en
behandelaar. Ook gastmedewerker bij
Universiteit Leiden.
INLEIDING
Hans Dorrestijn, cabaretier en schrijver van
o.a. Dorrestijns Vogelgids.
ontwerp & druk: www.secrass.nl
Datum en locatie:
11 december 2009
Grand Hotel Krasnapolsky
Dam 9 te Amsterdam
Wie zich tijdens de voorinschrijving heeft aangemeld,
hoeft geen aanmeldingskaart in te vullen maar kan
de voorkeuren voor ronde 1 en 2 doorgeven
aan: [email protected].
Organisatie:
Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie
T: 030 - 251 01 61 F: 030 - 252 28 66
E: [email protected]
W: www.dagvandepsychotherapie.nl
W: www.psychotherapie.nl
Kosten
Leden-specialisten en
gewone leden NVP
Aspirant-leden NVP
Opleidelingen PT, GZ, KP en Psychiater
Niet-leden
Congrescommissie
Wouter Braamhorst, Leontien Buddemeijer, Sjoerd
Colijn, Giorgio Mauro, Aart van Norden, Danielle Oprel
en Suzanne Roefs.
Korting
Voor niet-leden die (aspirant) NVP-lid worden, is er
een speciale actie. Uw lidmaatschap voor 2009 is gratis
en u komt meteen in aanmerking voor het speciale
kortingstarief voor leden voor de Dag 2009. Om lid te
kunnen worden van de NVP, moet u voldoen aan de
voorwaarden. Deze staan op www.psychotherapie.nl
Inschrijven
U kunt zich inschrijven via
www.dagvandepsychotherapie.nl of door de
bijgevoegde antwoordkaart volledig ingevuld te
retourneren. Het verschuldigde bedrag maakt u over
op postbankrekening 17 81 91 t.n.v. NVP Utrecht o.v.v.
Dag 2009. Inschrijving geschiedt in volgorde van
ontvangst van betaling. Na aanmelding is restitutie
van het inschrijfbedrag niet meer mogelijk.
€ 245
€ 125
€ 150
€ 285
Accreditatie
Accreditatie van het congres is aangevraagd bij de
FGzP, VGCt en NVvP. Bewijs van deelname is na afloop
van het congres direct verkrijgbaar.