HOOFDSTUK 2 : Mensen herkennen dieren, geven die een naam en delen ze in inhoudstabel 1.Inleiding __________________________________________ 3 1.1. observatiewandeling ___________________________________ 3 1.2. Grove indeling van het dierenrijk _________________________ 5 1.3. verdere indeling van het dierenrijk ________________________ 7 2. De gewervelde dieren of chordadieren __________________ 8 2.1. de zoogdieren _______________________________________ 8 2.2. Vogels _____________________________________________ 9 2.3. Amfibieën __________________________________________ 10 2.4. vissen _____________________________________________ 11 2.5. reptielen ___________________________________________ 12 3. De ongewervelde dieren of niet-chordadieren ____________ 13 3.1. Insecten ___________________________________________ 13 3.2. spinachtigen ________________________________________ 16 1 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 2 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 1. Inleiding 1.1. observatiewandeling Tijdens de observatiewandeling ben je verschillende dieren met verschillende kenmerken tegengekomen. Noteer in de kolommen hieronder diersoorten die passen bij het opgegeven kenmerk. Een diersoort mag je meer dan één maal vermelden. Dieren met poten Dieren zonder poten Dieren met vleugels Dieren met 3 paar Dieren met 4 paar Dieren met meer dan 4 poten poten paar poten 3 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in Dieren bedekt met haar Dieren bedekt met Dieren zonder haar of veren veren Dieren die jongen Dieren die eieren Dieren die met levend baren leggen schubben bedekt zijn Dieren met gladde huid Dieren waarvan het zonder ringen of lichaam ringen heeft schubben Dieren die vlees / Dieren die alles eten Dieren die planten eten insecten eten 4 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 1.2. Grove indeling van het dierenrijk De dieren die we tijdens de wandeling zijn tegengekomen behoren allemaal tot het dierenrijk. Om dieren gemakkelijker te kunnen herkennen en te benoemen delen wij de dieren in in verschillende groepen. Een eerste indeling is het verschil tussen dieren met een geraamte en dieren zonder een geraamte. Wat is een geraamte ? Een inwendige versteviging van het lichaam. Het geraamte beschermt ook de weke delen en de levensnoodzakelijke organen Voorbeelden van zo'n inwendige versteviging zijn : ruggengraat ribben beenderen 5 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in opdracht : Plaats volgende dieren in de juiste kolom : Varken, vleermuis, vlieg, pissebed, rups, huisjesslak, kikker, vis, kip, slang, bij, worm, spin, mestkever, salamander, mier, koolmees, bladluis, dolfijn, schildpad, nachtvlinder, muis, paling, hagedis, oorworm, mossel Dieren met een geraamte Dieren zonder een geraamte Varken vlieg vleermuis pissebed, kikker rups vis huisjesslak kip bij slang worm salamander spin koolmees mestkever dolfijn mier schildpad bladluis muis nachtvlinder paling oorworm hagedis mossel Onthoud : Dieren met een inwendig geraamte noemen wij CHORDADIEREN of GEWERVELDE DIEREN Dieren zonder een inwendig geraamte noemen wij NIET-CHORDADIEREN of ONGEWERVELDE DIEREN 6 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 1.3. verdere indeling van het dierenrijk Door dieren in gewervelden en ongewervelden in te delen hebben we al een begin gemaakt met de verdeling van dieren in groepen. De 2 groepen zijn evenwel nog altijd te groot om een dier gemakkelijk te herkennen. Vandaar dat men deze 2 groepen opnieuw heeft onderverdeeld in meerdere kleine groepen. Laat ons beginnen met de eerste groep van naderbij te bekijken namelijk De gewervelde dieren of dieren met een inwendig skelet. 7 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 2. De gewervelde dieren of chordadieren 2.1. de zoogdieren Opdracht : Verdeel de dieren uit de eerste kolom (dieren met een geraamte) in de onderstaande tabel Dieren die hun jongen levend baren Dieren die eieren leggen en ze zogen Varken kikker vleermuis vis dolfijn kip muis slang salamander koolmees schildpad paling hagedis Onthoud : Dieren die hun jongen levend op de wereld zetten en de jongen zogen noemen we ZOOGDIEREN 8 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 2.2. Vogels Opdracht : Verdeel de dieren uit de kolom "dieren die eieren leggen" in onderstaande tabel. Dieren waarvan de huid bedekt is Dieren met een gladde of geschubde met veren huid kip kikker koolmees vis slang salamander schildpad paling hagedis Onthoud : Dieren die eieren leggen en veren hebben noemen we VOGELS 9 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 2.3. Amfibieën Opdracht : Verdeel de dieren die eieren leggen maar geen vogels zijn in de onderstaande tabel. Dieren met een gladde huid Dieren met een geschubde huid kikker vis salamander slang schildpad paling hagedis Onthoud : Dieren met een gladde huid die eieren leggen en soms in het water en soms op het land leven noemen wij AMFIBIEËN 10 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 2.4. vissen Wat zijn kieuwen ? Kieuwen zijn ademhalingsorganen bij vissen Opdracht : Verdeel de dieren uit de kolom "dieren met een geschubde huid" in de onderstaande tabel. Dieren die door kieuwen ademen Dieren die door longen ademen vis slang paling schildpad hagedis Onthoud : Dieren die eieren leggen, een geschubde huid hebben en door kieuwen ademen noemen wij VISSEN 11 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 2.5. reptielen Opdracht : Zet de overgebleven dieren uit de kolom "dieren met een geschubde huid" in de onderstaande tabel. Dieren die door longen ademen slang schildpad hagedis Onthoud : Dieren die eieren leggen, een geschubde huid hebben en die door longen ademen, noemen wij REPTIELEN 12 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 3. De ongewervelde dieren of nietchordadieren Wat zijn ook alweer niet-chordadieren ? Dieren zonder een inwendig geraamte 3.1. Insecten opdracht : Verdeel de dieren uit de kolom van de ongewervelden over de 2 kolommen in de onderstaande tabel. Dieren met 3 paar poten Dieren met meer of minder poten vlieg pissebed bij rups mestkever huisjesslak mier worm bladluis spin nachtvlinder mossel oorworm 13 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in Als je bovenstaande tekening van de wesp bekijkt wat valt dan op aan de bouw van dit dier ? Lichaam is verdeeld in 3 stukken 3 paar poten 1 paar antennes op de kop 2 paar vleugels onthoud : Een dier waarvan het lichaam verdeeld is in : * kop, borststuk en achterlijf * en een paar antennes op de kop heeft * en 3 paar poten heeft * en vaak 2 paar vleugels heeft op het borststuk noemen wij een INSECT 14 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in wespentaille bij een vrouw: mode in de jaren 20 van de 20 ste eeuw 15 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 3.2. spinachtigen Opdracht : Bekijk onderstaande tekening. Wat valt op aan de bouw van het dier ? Lichaam is verdeeld in 2 stukken__________________ 4 paar poten__________________________________ Geen antennes op de kop________________________ 2 tasters op de kop_____________________________ Onthoud : Dieren waarvan het lichaam verdeeld is in : * kopborststuk en een achterlijf * en geen antennes op de kop heeft * en 4 paar poten heeft op het borstgedeelte noemen wij een SPINACHTIGE 16 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in Naam: ________________________ datum: _______________ opdracht: Zet onder de onderstaande afbeeldingen de naam van het dier en de klasse waartoe het behoort. naam: _____________________________________________________ klasse: _____________________________________________________ Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ naam: _____________________________________________________ klasse: ____________________________________________________ 17 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ naam: _____________________________________________________ klasse: ____________________________________________________ Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ naam: _____________________________________________________ klasse: ____________________________________________________ 18 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ naam: _____________________________________________________ klasse: ____________________________________________________ Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ naam: _____________________________________________________ klasse: ____________________________________________________ 19 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ naam: _____________________________________________________ klasse: ____________________________________________________ Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ naam: _____________________________________________________ klasse: ____________________________________________________ Ik herken de klasse aan: _______________________________________ ___________________________________________________________ 20 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in 21 Mensen herkennen dieren, geven ze een naam en delen ze in
