Jeugd en Interculturalisering Referentiedocument Dirk Beersmans September 2007 ontwerp 20 september Alles wat u wil weten over beleid, wetgeving, methodiek en praktijk over interculturalisering van het lokale jeugdbeleid, in 1 document INHOUD 1. Beleidskader lokaal jeugdbeleid 1.1. Jeugd- en jeugdwerkbeleid 1.2. Projecten 1.3. Experimentele initiatieven 1.4. Het Vlaams actieplan interculturaliseren 1.5. Jeugd en het minderhedenbeleid 1.6. Jeugd en het inburgeringbeleid 2 Toegankelijkheid van het jeugdaanbod 2.1 Een goede toegankelijkheid 2.2 Verschillende actoren 2.3 Toegankelijkheid, interculturaliseren of diversiteit? 3 Instrumenten interculturalisering 3.1 Vlaams ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media 3.2 Binnen het jeugdbeleid 3.3 Binnen het minderhedenbeleid 3.4 Andere 4 Leerrijke praktijen 4.1 Interculturalisering van het lokale jeugdbeleid 4.2 Ondersteuning allochtone (jeugd)verenigingen 4.3 Toeleiding naar lokale jeugdinitiatieven 4.4 Interculturalisering van de lokale jeugdwerking 4.5 Valoriseren intercultureel jong talent 4.6 Interculturele jeugdinitiatieven 5. Wetgeving 5.1. Lokaal jeugdbeleid 5.2. Participatiedecreet Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 2 1. BELEIDSKADER LOKAAL JEUGDBELEID 1.1. Jeugd- en jeugdwerkbeleid Decreet jeugdbeleid Het decreet1 vraagt dat de lokale besturen zowel het jeugdwerkbeleid als het jeugdbeleid van gemeenten en provincies in een planningsproces te zetten. Onder jeugdwerkbeleid wordt het groepsgerichte sociaal-cultureel werk voor of door de jeugd begrepen Onder jeugdbeleid wordt begrepen het geheel van beleidsmaatregelen van het gemeentebestuur ten aanzien van alle levenssituaties van kinderen en jongeren. Het jeugdbeleidsplan wordt ingediend voor een periode van drie jaar, met name 2008-2010 en 2011-2013. Voor elke planperiode legt de Vlaamse overheid prioriteiten vast in het jeugdwerk- als jeugdbeleid. Indeling van het jeugdbeleidsplan Het gemeentelijk jeugdbeleidsplan omvat twee hoofdstukken en een financieel overzicht. Hoofdstuk 1. jeugdwerk. Beschrijft de wijze waarop een divers en toegankelijk, plaatselijk en intergemeentelijk jeugdwerkaanbod financieel, materieel en infrastructureel ondersteund zal worden, inclusief de kadervorming. Hoofdstuk 2. jeugdbeleid a) Het plan beschrijft een selectie van gemeentelijke beleidsmaatregelen die repercussie hebben op kinderen en jongeren. De gemeente overlegt met de jeugdraad welke beleidsmaatregelen geselecteerd worden om opgenomen te worden in het beleidsplan. b) Het plan beschrijft hoe het jeugdwerkbeleid aansluiting vindt bij andere beleidssectoren en overheden. Financieel overzicht Een overzicht van de gemeentelijke inkomsten en uitgaven voor jeugd Interactief Het planningsproces voorziet een ruime inspraakprocedure waarbij zowel de particuliere jeugdwerkinitiatieven, de kinderen en jongeren, de jeugdraden en deskundigen betrokken worden. Het decreet voorziet daarom dat elke gemeente een jeugdraad opricht, het secretariaat wordt waargenomen door een gemeentelijk ambtenaar Subsidiëring De Vlaamse overheid voorziet subsidiëring voor het gemeentelijk jeugdwerkbeleid, m.n. werkingskosten voor jeugdwerkingen en duurzame jeugdwerkinfrastructuur : 88% van het subsidiebedrag. voor het gemeentelijk jeugdbeleid : 12% van het subsidiebedrag Prioriteiten in de subsidiëring 20% van de subsidie gereserveerd voor ondersteuning van jeugdwerkinitiatieven die de toegankelijkheid van het jeugdwerk verhogen en waarin gewerkt wordt met kinderen en jongeren die zich in een socio-cultureel of sociaal-economisch zwakke positie bevinden 20% van de subsidie gereserveerd voor door de Vlaamse overheid vastgelegde prioriteiten inzake jeugdbeleid. Inzake jeugdbeleid gaat de subsidiëring uitsluitend naar gemeentebesturen die tegemoetkomen aan de vastgelegde prioriteiten van het jeugdbeleid. In twee uitvoeringsbesluiten staan de voorwaarden voor subsidiëring voor jeugdwerkinfrastructuur en jeugdinformatie. 1 Decreet van 15 december 2006 tot wijziging van het decreet van 14 februari 2003 houdende de ondersteuning en de stimulering van het gemeentelijk, het intergemeentelijk en het provinciaal jeugd- en jeugdwerkbeleid Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 3 Verantwoording Jaarlijks dient de gemeente een verantwoordingsnota in over de uitvoering en eventuele bijsturingen van het jeugdbeleidsplan Brussel Het decreet voorziet in een jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Het beleidsplan omvat vijf jaren. Provinciale jeugdbeleidsplannen Het decreet voorziet in provinciale jeugdbeleidsplannen, eveneens met 2 hoofdstukken (jeugdwerk en jeugbeleid) en een financieel overzicht. Provinciale beleidsplannen omvatten zes jaren, na drie jaar gebeurt een grondige evaluatie. 1.2. projecten Individuele jongeren die een artistiek project of product realiseren en verenigingen die een artistiek product of artistiek project voor en door jongeren realiseren. Een artistiek project is een activiteit of geheel van activiteiten binnen een artistieke discipline of een combinatie van disciplines, al dan niet resulterend in een artistiek product Erkende landelijk georganiseerde jeugdverenigingen kunnen, naast de subsidies toegekend op basis van een driejaarlijkse beleidsnota, ook subsidies ontvangen toegekend voor de realisatie van een project. Het moet gaan om initiatieven die niet konden worden voorzien bij de opstelling van de beleidsnota’s door de verenigingen (opportuniteiten, noden waarop op korte termijn moet worden ingespeeld,…). Indien keuzes moeten worden gemaakt omwille van budgettaire beperkingen, dan zal voorrang worden gegeven aan goede en verantwoorde projecten die inspelen op de prioriteiten diversiteit en internationale jeugdwerking. Meer info: http://www.wvc.vlaanderen.be/jeugdbeleid/subsidiering/ 1.3. Experimentele initiatieven Jeugdverenigingen die experimentele initiatieven opzetten, kunnen hiervoor worden gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. Experimentele initiatieven zijn initiatieven die inspelen op nieuwe ontwikkelingen en behoeften die zowel binnen het jeugdwerk als meer algemeen bij de jeugd leven. Ze moeten vernieuwend zijn qua methodiek of qua inhoud. Het kan bijvoorbeeld gaan om initiatieven die jeugdwerk opzetten via nieuwe methodieken of die nieuwe doelgroepen aanspreken. De uiterste data voor het indienen van een subsidieaanvraag zijn 15 maart en 1 september. Een jeugdvereniging die een experimenteel initiatief opzet, kan maximaal 36 opeenvolgende maanden worden gesubsidieerd. De subsidie bedraagt maximaal 46.545,27 euro per jaar. Meer info: http://www.wvc.vlaanderen.be/jeugdbeleid/subsidiering/ 1.4. Het Vlaams Actieplan Interculturaliseren2 Diversiteit, participatie en interculturaliseren De overheid wil in de sectoren cultuur, jeugdwerk en sport de ongelijke participatie tegengaan. Ze wil ruimte maken voor de participatie binnen gender, de diversiteit van leeftijdsgroepen, voor personen met een handicap, voor mensen die in armoede leven. Het actieplan interculturalisering kadert volledig binnen deze visie. Het legt de focus op één heel specifieke vorm van diversiteit en de bijhorende participatie-uitdagingen, nl. deze van etnisch-culturele diversiteit 2 Vlaams Actieplan Interculturalisering van, voor en door Cultuur, Jeugdwerk en Sport: www.interculturaliseren.be Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 4 Duurzame verankering van interculturaliteit Alle door de Vlaamse gemeenschap structureel gesubsidieerde organisaties in het cultuur-, jeugd-, en sportbeleid zullen zich in hun beleidsplannen en eventuele beheersovereenkomsten heel duidelijk moeten positioneren t.o.v de interculturaliteit in hun werkingsgebied. Hoe zullen zij de komende jaren aandacht besteden aan interculturaliteit? Hoe plannen zij deze aandacht concreet te maken in hun activiteiten, hun programma, hun producties? Hoe willen zij interculturaliteit ook in hun eigen systeem inbedden: in hun bestuur, hun vrijwilligersploeg, hun personeelsleden? Diversiteit in personeel en bestuur Tegen uiterlijk juni 2008 zullen de raden van bestuur, de adviesraden, advies- en beoordelingscommissies van de overheid en van instellingen opgericht of ingesteld door de overheid samengesteld zijn met 10% personen met een etnisch-culturele diverse achtergrond. Zij zullen inspanningen leveren voor de aanwerving van personen met een etnisch-culturele achtergrond op stafniveau en/of middenkaderniveau. Flankerend beleid ter stimulering van interculturaliteit Daarnaast voert de Vlaamse overheid een flankerend beleid dat ruimte creëert voor begeleiding, experiment en ondersteuning . Een aantal concrete maatregelen en acties uit het actieplan moeten dit waar maken zoals: projectmatige subsidiëring (binnen en buiten de decreten) voor projecten waarin interculturaliteit centraal staat én voor projecten die ingediend worden door personen of groepen met een etnischculturele diverse achtergrond. tegen 2009 wordt een extra budget voorzien om de interculturalisering van de sectoren Cultuur, Jeugdwerk en Sport te ondersteunen. In het departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media zal een kennisknooppunt oprichten dat interculturele ervaringen op een toegankelijke en praktijkgerichte manier inventariseert, duidt en ontsluit. Dit knooppunt zal hierover op een dynamische wijze communiceren en een sectoroverschrijdend netwerk ontwikkelen. Dit kennisknooppunt, zal ook specifieke communicatiekanalen opzetten om de betrokken sectoren systematisch te informeren over mogelijkheden tot ondersteuning en begeleiding. De opvolging en coaching van de adviesraden, beoordelingscommissies en de administratie . Dit moet hen mogelijkheden geven om etnisch-culturele diversiteit en interculturaliteit vanuit een gedeeld referentiekader in te vullen, te, interpreteren en te beoordelen. Onderzoek om de effecten van het actieplan interculturaliseren te meten en te duiden. Het Antena-project voor het lokaal cultuurbeleid handhaven en verruimen tot andere sectoren, o.a. het sociaal-cultureel volwassenenwerk, jeugdwerk en erfgoed. Ook het Invoegproject JOP in Gent en het Cordoba-project worden voortgezet en verruimd. Deelname aan de Europese diversiteitcampagne ‘All Different, All Equal’. en de in 2008 geplande Interculturele Dialoog van de Europese Unie. Een kortlopend onderzoek over de nood van moslims en niet-moslims aan een Expertisecentrum Islam in Vlaanderen. 1.5. Jeugd en het minderhedenbeleid Diversiteit in samenleving en (jeugd)beleid Het ‘Vlaams minderhedenbeleid’ 3, verwijst naar een beleid ingevolge de aanwezigheid in Vlaanderen van allochtonen, vluchtelingen, woonwagenbewoners en mensen zonder papieren. Het richt zich niet alleen tot de etnisch-culturele minderheden, maar tot de hele samenleving. Een diverse samenleving waaraan iedereen actief deelneemt, met en door elkaar leeft. Het Vlaams minderhedenbeleid is een inclusief en gecoördineerd beleid. Het minderhedenbeleid is een integraal onderdeel binnen elk beleidsdomein van de overheden, op alle niveaus. Dat wil zeggen dat iedereen die beleidsverantwoordelijkheid draagt binnen zijn of haar eigen beleidsdomein specifieke aandacht heeft voor de minderheden. 3 28 APRIL 1998. - Decreet inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 5 Het minderhedenbeleid is een inclusief onderdeel van het lokale jeugdbeleid. De gemeente stimuleert en ondersteunt het diversiteitbeleid binnen het jeugdbeleid en de jeugdverenigingen. Het vormt een deel uit van de lokale jeugdbeleidplanning. Voor de uitvoering is ze niet alleen verantwoordelijk. Ook bewoners, verenigingen en voorzieningen hebben een rol. Integratiecentra en –diensten hebben daarbij een stimulerende en ondersteunende rol. Het minderhedenbeleid is een inclusief onderdeel van het lokale jeugdbeleid. De gemeente stimuleert en ondersteunt het diversiteitbeleid binnen het lokale jeugdbeleid en coördineert het. Het vormt een deel uit van de lokale jeugdbeleidplanning. Voor de uitvoering is ze niet alleen verantwoordelijk. Ook bewoners, verenigingen en voorzieningen hebben een rol. Integratiediensten en integratiecentra Integratiecentra en –diensten hebben daarbij een stimulerende en ondersteunende rol. Het minderhedendecreet regelt de integratiesector en zijn opdrachten. De integratiesector wordt gezien als een deel van het instrumentarium om het beleid mee vorm te geven. Op Vlaams niveau is één ondersteuningscentrum erkend: het Vlaams Minderhedencentrum vzw. In elke Vlaamse provincie (en in het tweetalig gebied Brussel Hoofdstad) is er een provinciaal integratiecentrum . Het provinciaal integratiecentrum kan zowel een privaat als een provinciaal overheidsinitiatief zijn. Ook in de grootsteden Gent en Antwerpen is er een integratiecentrum. Het decreet voorziet dat een gemeente een integratiedienst kan oprichten en laten erkennen door de Vlaamse Gemeenschap indien de gemeente aan een aantal voorwaarden voldoet, ondermeer de opmaak van een gemeentelijk minderhedenbeleidsplan. Functies van de integratiesector De integratiesector neemt een aantal functies op. De realisatie van een integraal, beleid staat daarbij voorop. inclusief en participatief Bruggenbouwer (netwerking, samenbrengen van diverse actoren en sectoren, toeleiding) Stimuleren van reguliere voorzieningen (creëren van een draagvlak voor diversiteit, beeldvorming, informatie) Procesbegeleiding organisaties, instellingen en voorzieningen (analyse, visie, veranderingsmanagement,) Deskundigheidsbevordering (rond attitude, kennis en vaardigheden) Methodieken ontwikkelen en aanreiken (als meerwaarde op de dagelijkse praktijk) Beleidsstimulering (beleidsadvisering, knelpunten, mogelijkheden en hiaten aangeven) Experimenteerruimte (innovatief werken en projectmatig experimenteren) 1.6. Jeugd en het inburgeringbeleid Inburgeraars Wie nieuw aankomt in Vlaanderen of Brussel, heeft sinds enkele jaren recht op een inburgeringtraject. Sommige nieuwkomers zijn verplicht zo een traject te volgen. Dat bepaalt het Vlaamse inburgeringdecreet van februari 2003.4 Het nieuwe decreet duidt de doelgroep van inburgering aan met de term 'inburgeraar'. Inburgeringtrajecten Acht onthaalbureaus in Vlaanderen en Brussel organiseren inburgeringtrajecten . De onderdelen van het traject zijn: een basiscursus Nederlands een cursus maatschappelijke oriëntatie (MO) een pakket loopbaanoriëntatie Mensen die een inburgeringtraject volgen worden begeleid door een trajectbegeleider. 4 28 FEBRUARI 2003 – Decreet betreffende het Vlaamse inburgeringbeleid Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 6 Inburgering en lokaal jeugdbeleid De gemeente informeert de minderjarige anderstalige nieuwkomers over het gemeentelijke jeugdwerk en jeugdverenigingaanbod en brengt hen desgewenst in contact met de betrokken lokale voorzieningen. Volwassen inburgeraars maken in de loop van het inburgeringtraject kennis met lokale jeugdinitiatieven of organisaties. Binnen het secundaire traject zorgen de reguliere jeugdvoorzieningen ervoor dat inburgeraars kunnen kennis maken met het lokale jeugdaanbod. Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 7 2. TOEGANKELIJKHEID VAN HET JEUGDAANBOD 2.1. Een goede toegankelijkheid Werken aan toegankelijkheid van aanbod en voorzieningen voor iedereen, dus ook etnisch-culturele minderheden, betekent dat de jeugdvoorzieningen en hun aanbod voldoen aan de ‘zeven B’s5 : Bereikbaarheid Beschikbaarheid Betaalbaarheid Bruikbaarheid Begrijpbaarheid Betrouwbaarheid Bekendheid de middelen tot daadwerkelijk contact tussen publiek en voorziening de mate waarin de dienstverlening daadwerkelijk gegeven kan worden aan het publiek binnen een aanvaardbare tijd rekening houdend met de financiële draagkracht van het publiek geschikt voor gebruik, goed functionerend verstaanbare dienst- en hulpverlening dit houdt het respect voor de privacy in, het niet eindeloos doorverwijzen, en het zich welkom voelen. het kennen van de voorziening, weten waarvoor ze staat Het zijn zogenaamde kritische succesfactoren : criteria waaraan afgetoetst kan worden of de inspanningen om de toegankelijkheid te verbeteren werkelijk iets opleverden. 2.2. Verschillende actoren Om te werken aan toegankelijkheid van voorzieningen voor etnisch-culturele minderheden zijn betrokken: Het publiek: de klant, gebruiker, cliënteel ..., van etnisch diverse origine, individueel en in groep, en van autochtone origine, individueel en in groep; De individuele medewerker: de vrijwilliger, werknemer, aanbieder, werkgever .. waar de klant/gebruiker het rechtstreekse contact mee heeft. De organisatie, instelling, voorziening zelf waarin de concrete aanbieder werkt - deze vormt het leidend kader waarin de concrete medewerker werkt. De andere organisaties die hetzelfde of belendend werk doen als de organisaties De overheden op lokaal, provinciaal, gewestelijk, federaal of Europees niveau 2.3. Toegankelijkheid, interculturalisering of diversiteit? Voor de helderheid bakenen we deze begrippen als volgt af : Interculturalisering is het structurele veranderingsproces in een organisatie dat leidt tot een beter kwalitatief, bereikbaar, beschikbaar, betaalbaar, bruikbaar, begrijpbaar, betrouwbaar aanbod voor etnisch-culturele minderheden. Interculturalisering is dus een deel van het werken aan toegankelijkheid. Diversiteitbeleid houdt in dat een organisatie expliciet rekening houdt met de diversiteit in het personeels- en klantenbestand, deze diversiteit weet te benutten en dit structureel verankert. Het gaat dan niet alleen om etnisch culturele diversiteit, maar diversiteit op alle vlakken: geslacht, afkomst, handicap, uiterlijk, opleidingsniveau, seksuele geaardheid… Het gaat om een kwalitatief aanbod aan iedereen. Interculturalisering is ook een essentieel onderdeel van een diversiteitbeleid. Niet alleen met organisaties moet aan de slag gegaan worden in het kader van werken aan toegankelijkheid. Ook met de doelgroepen etnisch-culturele minderheden, de niet-specifieke doelgroepen, de overheid, andere organisaties, .. zal gewerkt moeten worden om de toegankelijkheid van voorzieningen te bekomen. ‘de vijf B’s vinden we in Stephan Parmentier, 1998, in Alert, jrg 24. We voegen hier de B’s van Betrouwbaarheid en Bekendheid toe. 5 Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 8 3. INSTRUMENTEN INTERCULTURALISERING U wilt werk maken van de interculturalisering en toegankelijkheid van de culturele voorzieningen en hun aanbod? Waar vindt u meer informatie, beschrijvingen, methodieken, instrumenten en praktijken inzake? Wij inventariseerden het voor u. 3.1. Vlaams ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media » Portaalsite: www.cjsm.vlaanderen.be 3.2. Binnen het jeugdbeleid Vlaams ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media » algemeen: Portaalsite: www.cjsm.vlaanderen.be/jeugdbeleid » Diversiteit in het gemeentelijk jeugdbeleid (pdf 3,9 Mb) Deze publicatie wil jeugdconsulenten, schepenen van jeugd, maar ook jeugdwerkers en vrijwilligers, kortom warm maken om te werken rond diversiteit. De leidraad bestaat uit vijf katernen. In de eerste katern "Een kader gecreëerd" schetsen we onder meer de wettelijke context geschetst en maken we je wegwijs in de manier waarop je met cijfers kan spelen en er vooral iets uit kan leren. Er wordt met andere woorden een kader gecreëerd. De tweede katern, "Het doek daagt uit" belicht de rol van de jeugddienst in het hele verhaal; hij krijgt een doek voor zich dat hem uitdaagt om creatief in te vullen. De jeugddienst staat er echter niet alleen voor. De derde katern "Omkaderd" plaatst andere belangrijke actoren in het netwerk even voor het voetlicht. De vierde katern "Een kleurig palet" gaat over uitdagingen en drempels en zoomt in op enkele mogelijke doelgroepen, dit alles doorspekt met inspirerende voorbeelden. Ten slotte is er een katern gewijd aan nuttige informatie, adressen, studiedagen en publicaties. Portaalsite interculturaliseren Deze site is enerzijds een portaal naar informatie over culturele diversiteit & interculturaliteit binnen een aantal culturele organisaties op Vlaams niveau. Anderzijds vind je hier ook sectoroverschrijdende basisinformatie over culturele diversiteit op volgende vlakken: reflectie en visie; praktijk; beleid; aanbod en participatie; personeel en bestuur » algemeen: www.interculturaliseren.be 1. 2. 3. 4. Vlaams Actieplan Interculturalisering van, voor en door Cultuur, Jeugd en Sport Subsidiëring van participatieprojecten Stand van zaken interculturaliseringprocessen in cultuur, jeugd en sportsector, juni 2006 Sectoroverschrijdende basisinformatie over culturele diversiteit, met o.m. praktijkvoorbeelden Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 9 5. 6. 7. Informatie over culturele diversiteit binnen verschillende culturele organisaties op Vlaams niveau Interessante links Kalender » presentatie rapport zelfscan interculturaliteit voor organisaties uit Cultuur, Jeugdwerk en Sport (juni 2007): PDF-formaat » Tekst Vlaams Actieplan Interculturalisering van, voor en door Cultuur, Jeugdwerk en Sport : Actieplan » Speech van de Minister en verslagen van de interculturaliseren : Speech workshops op de Actiedag » Stand van zaken interculturaliseringprocessen in de cultuur-, jeugdwerk- en sportsector – juni 2006 brochure Jeugdwerk en interculturaliseren (PDF-formaat, 3,5 MB) » Antena Een project om allochtone bestuurders in de cultuur-, jeugd- en sportsector voor te bereiden » Kleur Bekennen Kleur Bekennen is een educatief programma om mondiale vorming en actief wereldburgerschap in het onderwijs te promoten, stimuleren en ondersteunen. Steunpunt Jeugd Het steunpunt jeugd ondersteunt het jeugdwerk op alle niveaus en in al zijn aspecten. Het bevordert de kennis en meningsvorming over jeugdbeleid en jeugdwerk en de culturele diversiteit, onder andere door middel van informatie en documentatie, promotie en spreiding, studie en onderzoek. Het ‘platform diversiteit’ wil de jeugdsector ondersteunen bij de uitvoering van het Actieplan interculturaliseren. Een platform brengt de relevante partners samen rond allerlei inhoudelijke en praktische items Meer info: www.steunpuntjeugd.be » www.allemaalanders.be In maart 2006 lanceerde het steunpunt jeugdbeleid een nieuwe diversiteitscampagne. Centraal staan een paar figuren, die iedereen, jong en oud, zal smaken » Diversiteit in jeugdwerkbeleid: het belang van allochtoon jeugdwerk, verslag van de NITROX-studiedag, 20 april 2006 meer info: http://www.steunpuntjeugd.be/steunpunt/nitrox-studiedagen/Diversiteit_in_jeugdwerkbeleid/ Vereniging Vlaamse Jeugddiensten en -consulenten (V.V.J.) De Vereniging Vlaamse Jeugddiensten en –consulenten is een diensten- en studiecentrum, voornamelijk voor het gemeentelijke jeugd(werk)beleid, maar ook meer algemeen voor het jeugdbeleid van andere overheden. V.V.J. is een ledenorganisatie waarbij zo goed als alle Vlaamse gemeentebesturen, provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie zijn aangesloten via hun jeugddienst of jeugdambtenaar. Ze levert een uitgebreid pakket aan diensten met ondermeer vorming, infotheek, begeleiding, advies en publicaties. Een kerntaak van V.V.J. is het beleidsvoorbereidend en -ondersteunend onderzoek. Verder realiseert V.V.J. ook ondersteuning voor gemeentelijke animatieprogramma’s, ondermeer als nationale coördinator van de Grabbelpas en SWAP. Meer info:www.vvj.be Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 10 » www.vvj.be > beleid en praktijk > toegankelijk jeugdwerk Een jeugddienst staat voor de uitdaging om het jeugdwerkaanbod en bij uitbreiding het vrijetijdsaanbod af te stemmen op de vraag van zoveel mogelijk kinderen en jongeren. In deze rubriek trachten we zowel achtergronden als tips aan te reiken om hier werk van te maken. We verwijzen ook regelmatig naar gespecialiseerde organisaties terzake. Uit de marge Uit de Marge, het Vlaams steunpunt voor jeugdwerk met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren zet zich in voor de rechten van maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren door maatschappelijke verandering. Dat realiseren het door het jeugdwerk te ondersteunen in zijn diversiteit en via beïnvloeding van het jeugdbeleid. Daarbij ligt de klemtoon altijd op de emancipatie van kinderen en jongeren. Meer info: www.uitdemarge.be » Drommelse drempels! 10 tips voor het hoofdstuk ‘toegankelijkheid in het jeugdbeleidsplan’ http://www.vvj.be/docs/drommelse_drempels.pdf » Drempelschema, Toegankelijkheid? Kan dat? Natuurlijk ! Sleutels om drempels weg te werken. www.vvj.be/docs/drempelschema.pdf Centrum voor Maatschappelijke Gelijkheid en Jeugdwelzijn, Limburg » Draaiboek toegankelijk jeugdwerk – een plek voor kinderen, een plaats voor jongeren Het draaiboek biedt concrete voorstellen, ideeën, modellen en hefbomen om werk te maken van meer 'jeugdruimte'. Om spraakverwarring te vermijden wordt eerst een aantal begrippen uitgelegd (fysieke ruimte, psychische ruimte, toegankelijkheid, maatschappelijke kwetsbaarheid, enz.). Daarna komen de grote lijnen van een stevig actieplan voor jeugdwerkers en jeugdwerkingen aan bod. Hoe kunnen ze een lokale situatie en de behoeften van kinderen en jongeren goed beschrijven en analyseren? Hoe zetten ze die kennis om in concrete doelen? Hoe kunnen ze daarmee aan de slag gaan en wat mogen ze dan vooral niet uit het oog verliezen Bestelinfo:CMGJ –- www.cmgj.be www.jeugdwerknet.be Jeugdwerknet vzw bevindt zich op het knooppunt tussen ICT en jeugdwerk. www.jeugdwerknet.be is dan ook dè plek op het Internet voor jeugdwerkers. Je kan er nieuws sprokkelen, informatie uitwisselen op het forum, adressen, spelen en jobs vinden; activiteiten zoeken en toevoegen,... » www.jeugdwerknet.be > spelen > diversiteit Inventaris van jeugdspelen rond het thema diversiteit Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 11 3.3. Binnen het minderhedenbeleid Het Vlaams Minderhedencentrum vzw Het Vlaams Minderhedencentrum is een expertisecentrum, gespecialiseerd in samenlevingsvraagstukken. We onderzoeken hoe mensen met een verschillende afkomst of cultuur met elkaar kunnen samenleven en evenwaardig burger zijn. Het centrum verspreidt deze kennis en expertise naar organisaties en verenigingen en adviseert de overheid. » algemeen: www.vmc.be : zie rubriek lokaal beleid -> praktijkvoorbeelden gemeenten en integratiediensten www.vmc.be : zie rubriek minderhedensector: praktijkvoorbeelden integratiecentra » www.vmc.be/toolbox: De toolbox toont hoe je kan werken aan diversiteit. We reiken ideeën aan, geven handvatten die nuttig zijn voor ons werk. De toolbox geeft rond diverse thema's leerrijke praktijken. De focus ligt op leerrijke praktijken uit de diversiteitsector, maar er zijn ook interessante voorbeelden van andere organisaties Rubrieken: lokaal beleid, inburgering, wonen, onderwijs, welzijn, rechtspositie, samenleven en werk. De provinciale en grootstedelijke integratiecentra De8 vzw, het integratiecentrum voor het gebied van stad Antwerpen » algemeen: Www.de8.be Met ondermeer informatie over projecten inzake vrijetijd en het project Divers!City dat startende allochtone verenigingen bij hun activiteiten en organisatievorming ondersteunt. » project jongerencoaches De8 werkte samen met de vijf Antwerpse Centra voor Deeltijds Onderwijs, de Tewerkstellingsinitiatieven Stedelijk Onderwijs (TISO) en Vrij Onderwijs (TIVO) het project jongerencoaches uit Een jongerencoach werkt niet voor, maar samen met jongeren. Hij of zij is een vertrouwenspersoon, bemiddelaar, adviseur, hulpverlener, jeugdwerker en conflictmanager. Respect en wederzijds vertrouwen zijn de sleutelwoorden. » Mankracht en Zonen De8 en Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad tekenden een brede en integrale aanpak uit voor de leefbaarheid rond een stadsplein. Het project Mankracht en Zonen koos voor sport om aan deze problemen te werken in combinatie met een intensief welzijnsluik en responsabilisering van de hele allochtone buurtgemeenschap. Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 12 Intercultureel Netwerk Gent vzw, het integratiecentrum voor het gebied van stad Gent » www.ingent.be - > werking -> interculturaliseren Het aanbod inzake interculturaliseringprocessen, die per definitie worden opgezet op maat van de voorziening waar we mee samenwerken. » Charter eenvoudig Nederlands: Het charter is een overeenkomst tussen verschillende organisaties. Die organisaties hebben beloofd werk te maken van het schrijven van hun brieven, mededelingen en boodschappen in helder en eenvoudig Nederlands. Het Charter bevat veel tips om dit waar te maken. Intercultureel Netwerk Gent vzw en Regionaal Instituut voor Samenlevingsopbouw Gent hebben samen een Charter Eenvoudig Nederlands opgesteld Hier (PDF 600 kb) kunt u het downloaden ODiCé vzw, het integratiecentrum voor het gebied van de provincie Oost-Vlaanderen » www.odice.be -> interculturaliseren Het team interculturalisering van ODiCe biedt ondersteuning voor organisaties die de toegankelijkheid voor of dienstverlening aan etnisch-culturele minderheden willen verbeteren. U kan op het team interculturalisering een beroep doen voor vorming, begeleiding op maat en advies. » Brochure team interculturalisering Het team interculturalisering heeft een uitgebreide brochure met daarin een gedetailleerd overzicht van het aanbod. U kan deze brochure bestellen via [email protected] » Brochure "Welkom in de groep" Een handige brochure van 65 pagina's vol met concrete tips en aandachtspunten voor het werken met vluchtelingenkinderen in het jeugdwerk. Achteraan in het boekje staat een uitgebreide adressenlijst. Ontwikkeld door ODiCe in samenwerking met de Jeugddienst en de Dienst Minderheden van de provincie Oost-Vlaanderen. Prijs: gratis. Te bestellen bij ODiCe. » “Ik ook" Wil gelijke kansen hebben Samen met de Lokerse jongerenwerking El Jadid ontwikkelde ODiCe in 2005 een DVD-film van enkele minuten. Daarin wordt op ludieke doch scherpe wijze de zoektocht van Ali naar werk geschetst. Te bestellen bij ODiCe. Prisma vzw, het integratiecentrum voor het gebied van de provincie Antwerpen » www.prismavzw.be ->ons aanbod -> aan lokale besturen Het aanbod van het integratiecentrum inzake procesbegeleiding rond samenleven in diversiteit, inclusieve beleidsvoering en divers personeelsbeleid. » www.prismavzw.be ->ons aanbod -> aan federaties en sociale bewegingen Het aanbod van het integratiecentrum inzake procesbegeleiding rond ‘Huis van de dialoog’, ‘omgaan met diversiteit’, ‘samenwerken in diversiteit’. Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 13 Pric Limburg, het Limburgs Provinciaal integratiecentrum » www.limburg.be/pric -> publicaties Folder open vormingaanbod van het Pric » www.limburg.be/pric -> ontmoet culturen Aanbod kennismaking andere culturen » Publicatie: Diversiteit in het beleid De publicatie bundelt interviews en best-practices uit gemeentebesturen en het Provinciebestuur. Naast praktijkverhalen is er ook ruimte voor theorie over diversiteit, checklisten en opdrachten. Download: Diversiteit in het beleid (april 2004) (zip-bestand) » Folder: Jij mag dit boekje niet lezen: De publicatie kan een startpunt zijn om, onder begeleiding, rond het thema discriminatie en racisme te werken in de klas, jeugdvereniging of jeugdhuis. Doelgroep: jongeren tussen 14 en 18 jaar. klik hier voor word-doc , klik hier voor pdf Pric Vlaams-Brabant, het provinciaal integratiecentrum van Provincie Vlaams-Brabant » www.vlaamsbrabant.be/levenenwonen/minderheden -> vorming Het vormingaanbod van Pric Vlaams-Brabant » publicatie: Het allochtoon verenigingsleven in kaart gebracht. (2006) In deze brochure wordt het allochtoon verenigingsleven in Vlaams-Brabant in kaart gebracht Download: Een kleurrijke gids van Vlaams-Brabant » publicatie: Tips om jeugd-, cultuur- en sportbeleidsplannen te interculturaliseren PRIC Vlaams Brabant selecteerde enkele tips die kunnen bijdragen tot interculturalisering als inspiratie voor de opmaak van de beleidsplannen. Sommige tips verwijzen naar een praktijkvoorbeeld waarvan u de beschrijving ook in de bundel terugvindt download: www.vmc.be/toolbox Pic West-Vlaanderen vzw, het integratiecentrum voor het gebied van de provincie WestVlaanderen » algemeen aanbod: www.pic-wvl.be » Begeleiding samenwerking Pic West-Vlaanderen biedt lokaal begeleiding bij het versterken van de directe samenwerking tussen organisaties, besturen en allochtone organisaties. Daarnaast gaat het ook met de zelforganisaties aan de slag. Pic West-Vlaanderen biedt een informatiekanaal en doorgeefluik, en zoekt samen met hen naar oplossingen voor problemen waarmee ze Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 14 worden geconfronteerd. Info: www.pic-wvl.be -> diversiteitswerking -> socio-culturele organisaties Regionaal integratiecentrum Foyer Brussel vzw » algemeen aanbod: www.foyer.be » Publicaties Diverse publicaties over bevolkingsgroepen in Brussel Info: www.foyer.be -> publicaties » Foyer des Jeunes Het jeugdhuis van Foyer ligt in een gebied met veel sociale woonblokken en het is een zone met een uitzonderlijk hoog aantal jongeren. Dit brengt met zich mee dat een aantal problemen geconcentreerd zijn op een beperkte oppervlakte. De ’Foyer des Jeunes’ wil jongeren begeleiden en preventief werken. Op een coherente en georganiseerde manier worden ludieke en sportieve activiteiten, evenals schoolbegeleiding en creatieve ateliers aangeboden aan de jongeren. Al deze activiteiten maken deel uit van een pedagogisch project van grote omvang dat de verhoging van het verantwoordelijkheidsgevoel en de burgerschap van de kinderen, de jongeren en hun ouders vooropstelt en dit alles in een kader van sociale cohesie. Het jeugdhuis heeft de voornaamste sociale instanties van de gemeente Molenbeek als partner. » WMKJ Vormingscentrum Foyer WMKJ Foyer is een Werking met Maatschappelijk Kwetsbare Jongeren die deel uitmaakt van de vzw vormingscentrum Foyer. WMKJ Foyer opereert niet vanuit een buurthuis maar werkt buurtoverschrijdend en netwerkgericht. Op WMKJ Foyer zijn jongens en meisjes welkom vanaf 9 jaar tot 20 jaar. De jongeren komen niet alleen uit Molenbeek maar ook uit andere wijken van het Brusselse Gewest zoals Laken, Etterbeek, Schaarbeek, St-Joost-Ten-Node … Onthaalbureaus inburgering » Adressen onthaalbureaus 3.4. Andere Steunpunt Allochtone Vrouwen en Meisjes Het Steunpunt allochtone meisjes en vrouwen is sinds 2000 een onafhankelijke organisatie die zich als gelijke kanseninitiatief richt naar alle allochtone meisjes en vrouwen in Vlaanderen en Brussel. Het SAMV onderbouwt het emancipatie- en participatieproces van allochtone meisjes en vrouwen door a) in te spelen op specifieke noden en behoeften en b) het zichtbaar maken van deze groep binnen onze samenleving. Hierbij gaat een bijzondere aandacht naar de allochtone meisjes – en vrouwenverenigingen. Meer info: www.savm.be » Girlpower Girlpower is de meisjessite van het Steunpunt voor allochtone meisjes en vrouwen. Dit jaar werkt het SAMV rond cultuurparticipatie van jongeren. Momenteel loopt er een kortfilmproject, een modeproject en zijn er nog andere activiteiten op komst. Onder de rubriek Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 15 Girls 'n Culture vind je informatie over de eigen projecten. De rubriek 'Ander nieuws' vertelt je meer over de projecten van andere organisaties. » Infofolder "Vakantieliefdes, (on)verwachte trouwpartijen & familiebemoeienissen ... » INVEST IN YOUR FUTURE In het kader van het MIRA- project willen we inzoomen op één specifiek aspect nl. allochtone jongeren informeren en sensibiliseren omtrent hun keuzemogelijkheden na het zesde middelbaar. In de brochure vertellen een aantal jongeren over hun keuze. » Methodiekenbundel : MMMM... Methodieken en meer Allochtone meisjes kunnen in hun eigen directe sociale omgeving een hefboomfunctie vervullen die een positieve weerslag heeft binnen de allochtone gemeenschap. De bundel bevat methodieken, vormingen en uitwisselingen van good practices, zowel bij professionals als bij vrijwilligers in de jeugdsector. In het vaste deel van de bundel gaan we uitvoeriger in op de thema’s Islam en relatievorming, onderwijs, nieuwkomers, communicatie. per thema vind je inhoudelijke achtergrondinformatie en begeleiderstips. De losse methodiekenfiches worden in de kaft van de brochure gebundeld. » KUPIDO Tijdens het spelen van KUPIDO krijgt de deelnemer op een speelse manier informatie over verschillende deelaspecten van relatievorming en een antwoord op vragen (betreffende relaties). KUPIDO kan gespeeld worden in de klas, in een meisjeswerking en in andere jeugdverenigingen. Hoewel het spel voornamelijk ingaat op de specifieke vragen die er leven bij allochtone jongeren is het ook perfect mogelijk om het spel te spelen met autochtone jongeren of met allochtone en autochtone jongeren samen. Het spel is eveneens bedoeld voor zowel meisjes als jongens als voor gemengde groepen. VVSG » Portaalsite van de VVSG rond het beleidsthema vrijetijd en jeugd Meer: www.vvsg.be/nl/vrijetijd/jeugd » Pocket lokaal jeugdbeleid. Het eerste deel situeert het jeugd en jeugdwerk, en schets de krachtlijnen van het decreet. Het tweede deel gaat dieper in op het draaiboek voor het jeugdbeleidplan en deel drie bespreekt de diverse instrumenten van het jeugdbeleid. Deel vier ten slotte gaat in op de context waarbinnen het plan tot stand komt. www.politeia.be Stichting P&V » Beter samen? Jongeren voor een toegankelijk jeugdwerk" Op 10 december 2004 organiseerde stichting P&V een studiedag georganiseerd, waar recent onderzoek uit België, Nederland en Frankrijk werd aangevuld met bevindingen uit de concrete jeugdwerkpraktijk. Er werd nagegaan welke jongeren uitgesloten worden van sociale participatie, hoe dit komt en of er ook iets aan te doen valt. In dit boek vindt u de neerslag van deze tweetalige studiedag. Meer info: http://www.stichtingpv.be/ Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 16 4. LEERRIJKE PRAKTIJKEN 6 Een aantal van deze leerrijke praktijken is uitgewerkt op www.vmc.be/toolbox of beknopt beschreven in ‘praktijkvoorbeelden integratiediensten’ (www.vmc.be -> lokaal beleid -> praktijkvoorbeelden) 4.1 Interculturalisering van het lokale jeugdbeleid Afstemming en overleg jeugd- en minderhedenbeleid , werkgroep toegankelijkheid en diversiteit in kader van jeugdbeleidplanning, stappenplan participatie allochtone jongeren (diverse gemeenten) jeugdmemorandum, team Divers!City (Antwerpen), structureel overleg met Onthaalbureau ivm minderjarigen (Antwerpen) toegankelijkheidsmeting (diverse gemeenten) diversiteitthema in kindergemeenteraad (Lommel) 4.2 Ondersteuning allochtone (jeugd)verenigingen administratief: logistiek: financieel: organisatorisch: boekhouding, (project)subsidieaanvragen, vzw-wetgeving, subsidieinformatie huisvesting, toegang evenementzalen, materiaal projectsubsidies diversiteit, toelagen, personeelstoelage samenwerkingsclausules, coaching, vorming, uitwisseling, ideëenboek, bekendmaking activiteiten, ( diverse gemeenten) 4.3 Toeleiding naar lokale jeugdinitiatieven Toegankelijk aanbod Wijkspeelpleinwerking, laagdrempelig ontmoetingsaanbod, buurtgerichte meisjes-, kinder- en jongerenwerking, speelmobiel, jongerendag, zomeractiviteiten vermindering inschrijvingsprijs, extra-vervoersmogelijkheden inleggen speelbonnen of ‘ doecheque Jeugd’, laagdrempelig aanbod Grabbel- en Swappas, gebruik socio-cultureel participatiefonds, promotie anderstalige jeugdboeken naar allochtone ouders, promotie van boeken met verhalen in vreemde talen, aandacht voor ruimte in sport-, jeugd en cultuurlokalenaanbod voor niet-reguliere activiteiten (diverse gemeenten) De Centrale met o.m. programma’s voor jeugdwerk, permanente kinderwerking in diversiteit (Gent), BOGI: laagdrempelige workshops (Aalst), project kunstkans : toeleiding naar academie(Temse, e.a. ) losse kinderateliers (Willebroek), Toegankelijke informatie laagdrempelinge jeugdinfogids en doelgerichte aangepaste communicatie, vorming communicatieambtenaren , vrijetijdsbeurs, bibliotheekrondleidingen jongeren en anderstaligen, infosessies bibliotheek-spelotheek, toeleiding via kinder- en jeugdwerker jeugdhuis (diverse gemeenten), toeleiding door onthaalambtenaar naar de taal- en spelstage en de andere werkingen van de jeugddienst (Lokeren) fietsrondgang jongerenwerkers (Heusden-Zolder), toeleidingsambtenaar jeugdwerkingen (Antwerpen, Lokeren), kennismakingsacties zoals Speeldorp, Speelpleintjesroute, …(Temse) Zee van Vrije Tijd met een scholen/vrijetijdskaart en fietsdagen in verband met VT aanbod (Maasmechelen), toeleiding,via verenigingen, via overlegorganen, via lastminutes sms, Atlasgebouw, brochure subsidiereglementen, onthaalbureau (Antwerpen), via medewerking/deelname all.verenigingen en all.zelfstandigen, actief reclame maken over grabbelpas, speelplein,…(Beringen) promotie-actie van grabbelpasactiviteiten opsturen grabbelpasboekje en brief, oudergroepen in de wijk, via de iman die een oproep heeft gedaan in het vrijdaggebed, via de schoolfeesten (Genk) De brede informatie met gebruik verschillende kanalen (sleutelfiguren, moskees, huis-aan-huis-bedeling van flyers (waarbij ook mondeling uitleg kan worden gegeven (ME) bekendmaking grabbelpas via WKJ’s (Mechelen), info via moskeeverenigingen (Willebroek) 6 Bronnen: vmc-toolbox, VMC-document ‘Praktijken lokaal minderheden- en diversiteitbeleid gebundeld’, jaarverslagen 2006 integratiediensten Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 17 4.4 Interculturalisering van de lokale jeugdwerking Vorming , studiedagen en intervisie, opleiding van allochtone beheerraadsleden -Antena, (diverse gemeenten) voltijds diversiteits-toegankelijkheidconsulenten cultuur- jeugd en sportdienst,(A’pen) interculturalisatietraject voor de monitoren van de speelpleinwerkingen + grabbelpas, (Gent) ondersteuning vrijwilligers (Kortrijk) thema turkije in vrije ateliers (Sint-Niklaas) 4.5 Valorisering intercultureel lokaal talent Opleiding en onthaal allochtone jeugdmonitoren (diverse gemeenten) ondersteuning allochtone vrijwilligers (Kortrijk)) info en vorming rond werking raden (Leopoldsburg) leerwerkproject "jeugdwerkers in opleiding (JOP)"(Gent), 4.6 Interculturele jeugdinitiatieven Buurtfeesten en –activiteiten, multicultureel zomerkamp, Multiculturele tentoonstelling ‘Van Algebra tot Pyama’ – voor scholen , intercultureel feest van sport en jeugd (diverse gemeenten) De centrale: o.m. programma’s voor jeugdwerk, permanente kinderwerking in diversiteit (Gent), jongerendag, Internationale jongerenontmoeting, Verdraaide wereld themadag jeugdverenigingen (Hasselt), Ottertrotterfestival- multicultureel zomerevenemt, (Mechelen) , een doe- en denkcentrum voor artistieke creatie, onder andere gericht op jongeren van diverse herkomst. (Mechelen) Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 18 5. WETGEVING Gecoördineerde teksten: http://www.wvc.vlaanderen.be/jeugdbeleid > regelgeving 5.1. Lokaal jeugdbeleid 26 JANUARI 2007 – Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de besluiten van de Vlaamse Regering van 12 september 2003, ter uitvoering van het decreet van 14 februari 2003 houdende de ondersteuning en de stimulering van het gemeentelijk, ihet intergemeentelijk en het provinciaal jeugd- en jeugdwerkbeleid, 26 JANUARI 2007 – Besluit van de Vlaamse Regering ter uitvoering van het decreet van 14 februari 2003 houdende de ondersteuning en de stimulering van het gemeentelijk, het intergemeentelijk en het provinciaal jeugd- en jeugdwerkbeleid, inzake de subsidiëring van gemeentebesturen die een jeugdinformatiebeleid voeren als onderdeel van hun jeugdbeleid. 26 JANUARI 2007 – Besluit van de Vlaamse Regering ter uitvoering van het decreet van 14 februari 2003 houdende de ondersteuning en de stimulering van het gemeentelijk, ihet intergemeentelijk en het provinciaal jeugd- en jeugdwerkbeleid, inzake de subsidiëring van gemeentebesturen die een jeugdwerkinfrastructuurbeleid voeren als onderdeel van hun jeugdbeleid. 15 DECEMBER 2006 – Decreet tot wijziging van het decreet van 14 februari 2003 houdende de ondersteuning en de stimulering van het gemeentelijk, het intergemeentelijk en het provinciaal jeugd- en jeugdwerkbeleid 14 FEBRUARI 2003 - Decreet van 14 februari 2003 houdende de ondersteuning en stimulering van het gemeentelijk, het intergemeentelijk en het provinciaal jeugd- en jeugdwerkbeleid, 5.2. Vlaams jeugdbeleid 14 OKTOBER 2005 – Besluit van de Vlaamse Regering houdende de subsidiering van jeugdculturele en internationale initiatieven voor de jeugd. 8 JULI 2005 - Decreet tot wijziging van het Vlaamse jeugdbeleid van 29 maart 2002 5.3. Participatiedecreet Ontwikkeling van een participatiedecreet voor cultuur, jeugdwerk en sport dat in 2008 operationeel moet worden. Hiervoor zal in 2008 en 2009 het budget voor cultuurparticipatie worden opgetrokken met respectievelijk 900.000 euro en 1.000.000 euro. In dit participatiedecreet zal er een bundeling van 3 items tot stand komen, met name : • organisaties met als belangrijkste doel de participatie te bevorderen; • grote evenementen en campagnes, met het oog op publiekverruiming; • initiatieven die de participatiedrempels zullen wegwerken Referentiedocument jeugd en interculturalisering September 2007 Pagina 19