Samenstelling van commissies en vrijwilligers. Maaiploeg: Titus Melchers Frans Baats Cor Polet Tuinwinkel: Phil Hermans Henk van der Stoop Jaap Kistemaker Onderhoud windsingels: Beheercommissie: Jacques Bierens Dick Duinkerken Rob van Winkel Ton Jansen Contact VOMAR: Roel Abbenhues Watergemaal: Ed Siecker Ton Jansen Imker: Dirk Reitsma 646680 Lief en Leed: Secretaris ATV Beheer website: Jaap Koudijs Bar- en activiteitenteam: Ton Jansen Annelies Kunst Sonja van der Stoop Judith van Gils-Lotgerink Lien Melchers Esther Wijnant Roel Abbenhues Dick Duinkerken Klaverjassen: Roel en Truus Abbenhues (woensdagavond) Sonja van der Stoop (zaterdag) Ton Jansen (zaterdag) Inhoudsopgave clubblad Voorwoord. Mededelingen van het secretariaat, penningmeester en kopijsluiting. Tuincomplex werkrooster 2017. Mededelingen betreffende pootaardappelen en de klaverjasavonden. Werkrooster verenigingsgebouw 17 maart t/m 4 augustus 2017. Nieuwjaarsreceptie 2017. Bedankt (3x). Goede combinaties. Activiteitenagenda 2017. Kruiswoordpuzzel. Voorzaaien in 7 tips. 10 vragen aan Roel Abbenhues. Geranium- en plantjesmarkt, kofferbakmarkt 13 mei. Bonen zaaien op een nieuwe manier, Klaverjassen op de zaterdag. ” Een beetje vreemd, maar wel belangrijk.” Vogels op de tuin. Nuttige insecten. Uitspraken over Tuingeluk. Geschiedenis van groente (III). Loodglans op perenboom. Deelname Vomar KIK systeem. Oplossing kruiswoord puzzel. 1 pagina 2 pagina 3 pagina 4 pagina 5 Pagina 6 pagina 7 pagina 8 pagina 9 pagina 10 pagina 11 pagina 12 pagina 14 Pagina 15 pagina 17 en 18 pagina 19 pagina 20 pagina 21 en 22 23 pagina 24 pagina 25 en 26 pagina 27 Pagina 28 Voorwoord. Beste collega-tuinders, het is weliswaar nog winter, maar de tuin begint toch alweer te kriebelen. De mest en compost ligt alweer op de diverse tuinen en de eerste enthousiastelingen zijn alweer volop aan het spitten geweest. Ik zelf kijk nog even terug op de afgelopen maanden. De nieuwjaarsreceptie, heel leuk. We zijn als bestuur met de nieuwe leden bij elkaar gekomen om kennis te maken. Heel leerzaam, ook voor mij als voorzitter! De wijnproeverij (Italiaanse wijnen) was ook toch wel een krachtmeting, want je vergeet toch weleens de wijn weer uit te spugen. En dat alles met, en onder leiding van, onze deskundige kantinevrijwilligers. Het is dat ik twee beetjes grieperig ben, maar anders kregen ze allemaal een kusje van me. Het was weer geweldig. Volgende maand is het weer lente en de dagen lengen ook weer. Dus bedwing je nog even, heb geduld en dan maken we er weer een mooie zomer van! Groeten, Cees Dingerdis voorzitter 2 Mededelingen van het secretariaat. 2017, de tijd vliegt als je het naar je zin hebt, maar dat is voor ieder persoonlijk natuurlijk. We zijn weer door het eerste winterweer heen gerold, misschien krijgen we nog een staartje, anders zijn we al druk doende met zaaien en voorbereiding voor dit jaar. Zo pril als het jaar nu nog is, toch al een tuinwisseling, Willem Schot heeft wegens drukte zijn tuin (67) opgezegd, en die is gelijk weer bezet door Francis Jolen, die kan gelijk een goede start maken, zo aan het begin van het nieuwe jaar. Dit is tevens de laatste keer dat ik als secretaris de tuinwisselingen en overig administratief geneuzel aan u mag mededelen, na de Algemene Leden Vergadering ben ik secretaris af, maar ik mag zeggen dat ik met een gerust hart de functie kan overdragen aan een beoogd opvolger, die minstens zo enthousiast als ik, deze functie wil gaan vervullen. Henk van der Stoop Van de penningmeester. Het boekjaar 2016 is afgesloten, de kascontrole uitgevoerd. Financieel is het een goed jaar geweest, mede doordat alle tuinen bezet waren en het aantal donateurs is toegenomen. Alle geledingen binnen de ATV hebben een positieve bijdrage geleverd aan het boekjaar 2016. De investering die gedaan zou worden in de renovatie van de weg rondom de parkeerplaats is opgeschort naar 2017. Op de aankomende A.L.V. zal ik tekst en uitleg geven betreffende de balans en begroting 2017. Met vriendelijke groet, Roel Abbenhues Kopijsluiting voor ons volgende blad. Kopijsluiting voor ons volgende clubblad 12 mei 2017. Het clubblad zal vanaf de eerste week van juni 2017 verschijnen. Indien u kopij heeft, laat het niet liggen en stuur het uitsluitend door aan de voorz. redactie [email protected]. Ook tuingebonden advertenties zijn van harte welkom en deze worden GRATIS geplaatst. Per e-mail aanmelden bij de redactie. 3 Tuincomplex werkrooster 2017 Werkzaamheden zijn van 09.45 tot 12.00. Pauze en koffie om ± 10.45 uur. Aanwezig in het verenigingsgebouw: zaterdagochtend om 09.45 uur. 8 april en 16 sep Groep 1 3. 20. 19. 30. 69. 70. 74. 81. 84. 87. J.M. v.d. Meijden E. Jorissen W. Seegeren B. Huijs H. Stroomer W.J.A. de Waal P. Snijder R.A. Lagewaard T. Hazekamp C. Blom 20 mei en 28 okt Groep 4 11. B. A. Kamies 17. E. Landzaaat 22. G.H de Wit 24. W.J. Ekkebus 26. J. Smid 46. P. Rens 48. N. M. Hoekman 57. M.K. Mieras 83. W. de Longte 94/2 G. Siegersma 22 april en 30 sep Groep 2 12. C.F. Polet 23. J.B.A. Jansen 31. R. v. Leijenhorst 34. A. Schuermans 34/2 J.R. Koudijs 45. A. Walrecht 44. C. A. v. Ommeren 51. C. Nijssen 54. R. Abbenhues 76. A. Theuns 3 juni en 11 november Groep 5 4. D. Reitsma 13. H. Switser 15. F. P. Cohn 16. J.P.M. Coolen 18/2 I. v.d. Veer 27. W. Wallé 42. M. Prins 52. G. Verweij 75. A. Vos 95. R. Taal 95/2 E. Jorgensen 6 mei en 14 okt Groep 3 2. 6. 10. 53. 56. 72. 79. 80. 98. M. Brandsma J.H.J. Bakker G. A. v.d.Reep E. Schuttenhelm J.M. Huiberts P. Verhoeven A. Gooijaarts J. de Wit F.P.M. Baats 17 juni en 25 november Groep 6 28. 35. 41. 49. 55. 68. 71. 73. 86. 94. 96. M. Pals W. Band P. Alting W. Koster A. Klijn C.J. Guijken C. Cockx J.C. Jager C. Blom G.H. Siegersma M. Otten Bij verhindering dient contact opgenomen te worden met: Piet Schop, telefoon nr 614087 Inhaaldata: 10 juni en 18 november 4 Mededelingen betreffende pootaardappelen. Schema voor het poten van aardappelen seizoen 2017: Padzijde 2020 2019 2018 2017 Indien u zich niet houdt aan bovenstaand schema zult u de aardappelen moeten verwijderen, ( ¼ ) deel van uw tuin mag u verbouwen met aardappelen. Indien u twijfels heeft omtrent de plaats/het vak van de te telen aardappelen, vraag het aan de tuincommissaris. Indien U niet via de tuinwinkel aardappelen heeft ingekocht, dient u een certificaat te kunnen tonen, dit i.v.m. ziektes, anders dient u de aardappelen te verwijderen of deze worden verwijderd, conform het huishoudelijke reglement. Aan de tuincommissaris wordt doorgegeven welke leden via de tuinwinkel pootaardappelen hebben gekocht. De klaverjasavonden. Nog enkele speelrondes en het winterseizoen zit er weer op. De laatste avond voor de punten die meetellen, is op 5 april; veel is dan nog mogelijk. We willen niets prijs geven v.w.b. de uitslag, maar hebben vernomen dat het weer spannend wordt. Niets is zeker, wat wel zeker is, is dat de slotavond de gezelligste avond wordt. Buiten de vele hapjes komt ook de gehele ranglijst ter sprake. Dus zorg dat je er bij bent op woensdag 19 april 2017 aanvang 20.00 uur. Met groeten, Truus, Frida en Roel. NB.: Start nieuwe seizoen 13 september 2017. 5 Werkrooster verenigingsgebouw 17 maart tot en met 4 augustus 2017. Datum Naam Datum Naam 10 mrt 90 F.Av/de Klugt-Noordhoek 26 mei 64 M. Kuhr 17 mrt 97 G. Baats-Jansen 2 juni 66 L. Schuurman 24 mrt 1 H. v/d Meijden- de Wiel 9 juni 67 F.M. Joolen * 31 mrt 5 C.J. Vinke 16 juni 74 P. Snijder 7 apr 7 S. Kortekaas 23 juni 77 J. Mets 14 apr 8 K.J. Bakker-Klein 30 juni 82 A. de Graaf 21 apr 14 E. van Hoewijk 7 juli 85 S. Schmidt – Zwaan 28 apr 18a E. Bakelaar 14 juli 89 L.A. van de Berg 5 mei 47 L. Bakker 21 juli 90 F.A.v/d Klugt-Noordhoek 12 mei 58 P.H. Klein 28 juli 97 G. Baats-Jansen 19 mei 62 G. Posthumus 4 aug 1 H. v/d Meijden- de Wiel *Vanaf deze datum zijn er wijzigingen in het schema* Noteer deze data meteen in uw agenda of op uw kalender s.v.p. De werkzaamheden in het verenigingsgebouw vinden plaats op de vrijdagmiddag en vangen aan om 13.30 uur. Onderling ruilen is toegestaan maar dan wel even doorgeven. Wilt op een andere dag en/of een andere tijd werken? Neem dan tijdig contact op met: Rob van Winkel: 0223-643825 of 06-22298284 6 Nieuwjaarsreceptie 2017. Op zaterdag 7 januari j.l. werd de nieuwjaarsreceptie bij ATV Ooghduyne gehouden. Onder het genot van een drankje en van hapje, werd in aanwezigheid van ongeveer 50 belangstellenden een korte toespraak gehouden door de voorzitter, welke hierbij onverkort wordt weergegeven: Welkom collega’s op deze nieuwjaarsbijeenkomst. Het is fijn om even bij elkaar te zijn en alvast vooruit te blikken en plannen door te nemen voor het komend tuinseizoen. Er zijn ook dit jaar weer verschillende tuinwisselingen geweest, dus ook welkom nieuwe leden! Er is veel onderhoud gepleegd aan het complex. Dank aan de vrijwilligers, die buiten het reguliere gemeenschapwerk, weer veel werk hebben verricht. Voor de komende maanden staat onderhoud aan de rondweg van het parkeerterrein op het programma. Eerst mest rijden en dan gaat het beginnen. Ook dank aan de barmedewerkers, zij zorgden bij de diverse gelegenheden voor de drank en, heel belangrijk, hapjes en gevulde koeken in en rondom de kantine. En natuurlijk niet te vergeten de organisatoren van het kaarten en darten. Heel belangrijk dat er naast tuinieren meer gebeurt bij de vereniging. Ook wil ik even stilstaan bij het overlijden van ons oud-lid Herman de Haan. Hij was een man van het eerste uur en bij mij is hij onsterfelijk geworden door o.m. het oude clubgebouwtje eigenhandig op te stoken in 2 drums. Als de wind tenminste niet naar het dorp stond. Ook de boom die we er met een shovel niet uitkregen heeft hij met een schepje uitgegraven! Herman het gaat je goed daarboven. En nu graag even stilte voor Herman. Verder moet u allemaal de groeten hebben van Lodewijk Lasschuijt.(tuin 66) Hij heeft goede tijden meegemaakt op de tuin en geniet nu van de kleinkinderen en verdere familie. En nu mag ik u allemaal een drankje aanbieden en wil ik het glas heffen en hopen op een vruchtbaar 2017. Zeer wel mogelijk met ingebruikneming van lavameel. Dan wil ik nu het glas heffen en met u drinken op een gezond en voorspoedig 2017. Zoals gewoonlijk was de verzorging van het geheel in handen van het bar- en activiteitenteam en de drankjes en hapjes werden weer voortreffelijk geserveerd. 7 Bedankt. Het is 15 jaar geleden toen mij werd gevraagd te komen helpen in de tuinwinkel. Het leek mij wel leuk en heb onmiddellijk ja gezegd. Ik werkte toen samen met Jan Steenvoorden en Harm Switser. Na verloop van tijd verlieten Jan en Harm de winkel. Een nieuwe tijd brak aan, Phil Hermans en Henk van der Stoop werden de nieuwe collega’s. We hadden alle drie ons eigen werk en dat verliep goed. Het is wel vrijwilligerswerk, maar toch niet zonder verplichtingen. Aardappelen moeten gehaald worden en de bestellingen klaar gemaakt worden. Komkommerplanten moeten gehaald worden, soms zelfs van ver. Ook moeten de financiën bijgehouden worden. Plantjes voor de plantjesdag vragen maanden verzorging. De winkel moet op bepaalde tijden open zijn, het hele jaar door. Al deze werkzaamheden vroegen van ons alle drie veel tijd. Ik heb dit, dankzij mijn vrouw, altijd kunnen blijven doen, want ik was toch wel veel weg. Ik heb dit alles met plezier gedaan, heel veel mensen leren kennen, allemaal zijn ze anders en toch moet je met iedereen goed omgaan. Met heel veel plezier heb ik met Phil en Henk gewerkt en dank daarvoor jongens. Iedereen kent wel het gezegde ‘er is een tijd van komen en een tijd van gaan’. De tijd van gaan is voor mij gekomen. Langs deze weg wil ik iedereen bedanken voor de prettige samenwerking. Phil en Henk krijgen nu versterking van een fijne collega, t.w. Jaap Kistemaker. Rein Bedankt Paulien Kreeft. Paulien heeft zich een aantal jaren ingezet voor de vereniging, als bar- en activiteitenmedewerkster, dit heeft ze met veel plezier gedaan. Nogmaals bedankt voor je inzet. Bedankt Marjan Jansen. Wegens ziekte is Marjan ook gestopt als medewerkster activiteiten, zij heeft het met heel plezier gedaan Nogmaals bedankt Marjan. 8 Goede combinaties. Aardappel Aardbei Andijvie Asperge Aubergine Bloemkool Bonen Bieten of kroten Dille Erwten Kool Koolrabi Komkommer Meloen Prei Radijs Rapen Selderij Sla Spinazie Spaanse peper Tomaten Tuinboon Ui Worteltjes met afrikaantjes, erwten, bonen, knoflook en zonnebloemen met afrikaantjes, stambonen, sla, spinazie, knoflook, borage met venkel met tomaat, peterselie en afrikaantjes met marjolein met oregano met selderij, salie, worteltjes, bloemkool, sla en aardappel met ui, stambonen, dille, selderij, koolrabi en knoflook met worteltjes, sla, ui en tuinbonen met bonen, worteltjes, prei, rapen, salie, venkel en selderij met hysop, dille, kamille, boerenwormkruid, afrikaantjes en salie met selderij met dille, knoflook, selderij en venkel met knoflook en Oost-Indische kers met bonen, worteltjes, erwten en rapen met peterselie met bonen, worteltjes, prei en peterselie met prei, kool en basilicum met kervel, dille, venkel, worteltjes, rapen en knoflook met selderij met basilicum, knoflook en bieslook met peterselie, basilicum, bieslook, knoflook en afrikaantjes met dille en bonenkruid met worteltjes rode bieten, tomaten, kamille, bonenkruid en peterselie met sla, sjalotjes, erwten, dille, bieslook en knoflook Combinaties die men moet mijden Aardappelen Aardbeien Bloemkool Bonen Erwten Kool Sla Tomaat Ui en Knoflook met tomaten, rozemarijn, munt, tijm en kamille met kool nà spinazie met venkel, ui, sjalotten, knoflook en gladiolen met ui, knoflook en sjalotten nà radijs en omgekeerd, ui, knoflook en wijnruit met peterselie met venkel en koolrabi met bonen, kool en aardbeien 9 Activiteitenagenda 2017. Om de veertien dagen klaverjassen op de woensdagavond en zaterdagmiddag. Donderdag 27 april Koningsdag. Zaterdag 13 mei geranium/plantjes- en kofferbakmarkt. Zaterdag 8 juli de jaarlijkse BBQ. Zaterdag 7 oktober pompoen/courgette/zonnebloemwedstrijd en kofferbakmarkt. Wijn proeven onder leiding van Jan Kunst op zondag 13 november. Groetjes van de activiteitencommissie: Ton – Sonja – Judith – Annelies – Lien en Esther De activiteitencommissie zal voor een aantal van bovenstaande activiteiten een aparte uitnodiging en inschrijving verzorgen, data onder voorbehoud. 10 K R U I S W O O R D 11 Voorzaaien in 7 tips. Als de dagen beginnen te lengen, groeien ook de kriebels om de tuin in te gaan. We krijgen last van de beruchte zaaikoorts. Welke groenten kun je voorzaaien en hoe pak je dat aan? 1. Hoewel onze biologische klok ons lijkt in te fluisteren dat de lente er aan komt, blijft geduld een schone zaak. In januari en februari is er nog te weinig zonlicht om planten goed te laten groeien. De buitentemperatuur laat het bovendien niet toe om te beginnen zaaien. 2. Vanaf half februari kun je binnenshuis aubergines, pepers en paprika’s zaaien. Enkele weken later komen de tomaten aan de beurt. De zaden van deze planten hebben minstens twintig graden Celsius nodig om te kiemen, het liefst dag en nacht. 3. Jonge plantjes hebben heel veel licht nodig, anders groeien ze scheef en langgerekt uit. Grote ramen op het zuiden zorgen voor dat licht. Een witte of spiegelende achtergrond of een extra groeilamp helpen ook. Let op, bij te felle voorjaarszon is het soms te heet achter glas. Scherm je plantjes dan af met bijvoorbeeld een krant. 4. Zaai niet te diep. De algemene regel is: zaai ongeveer drie keer zo diep als de zaden groot zijn. Voor kleine zaadjes is één centimeter al behoorlijk diep. Grotere zaden zoals die van peulvruchten mogen dieper de grond in. Hoe dieper je zaait, hoe langer de zaden erover doen om te kiemen en hoe meer kans op rotten. 5. Wees voorzichtig met water geven en gebruik hiervoor een plantenspuit. Controleer elke dag de vochtigheid van de grond. Dek je je zaailingen af, dan verdampt het water minder snel. Zodra de plantjes uitgekomen zijn, geef je ze het best van onderuit water. Je stimuleert dan de wortelgroei. 6. Zaai niet te dicht op elkaar, zodat de jonge plantjes voldoende ruimte hebben als ze groeien. Staan ze toch te dicht, dan moet je verspenen. Doe dat als je de eerste echte blaadjes ziet. 7. Sla, spinazie, radijsjes, tuinkers, rucola, raapsteeltjes, tuinbonen, doperwten, kapucijners en worteltjes kiemen al bij een temperatuur van tien graden Celsius. Je kunt ze dus al heel vroeg onder koud glas zaaien. 12 AAAAAAAAAAAAAAAAAAA 13 10 vragen aan Roel Abbenhues. 1.Wie is Roel Abbenhues? Ik ben een geboren Amsterdammer en dat is vaak te merken in woord en gebaar. Verder ben ik bijna 50 jaar samen met Truus en wij hebben 2 dochters en 4 kleinzoons. De vakantie brengen wij bij voorkeur door in Nederland. 2. Hoe ziet een perfecte dag er uit voor jou? Rustig wakker worden en koffiedrinken en de agenda bekijken wat we op deze dag kunnen doen. 3.Welke kwaliteit of vaardigheid zou je graag bezitten? Ik zou theoretisch wat meer achtergrond willen hebben, logischerwijs ben ik meer praktisch ingesteld. 4. Wat is je meest dierbare/slechtste herinnering? Op het sportieve vlak heb ik veel plezier beleefd aan voetbal en volleybal. In Amsterdam was ik vaak op de Jaap Edenbaan te vinden. De slechtste herinnering vind ik de lichamelijke aftakeling van je ouders, zonder dat je er wat aan kan doen. 5.Wat betekent vriendschap voor jou? Echte vrienden heb ik niet, maar wel kennissen waar je een binding mee hebt. 6.Welke hobby’s heb je? De werkzaamheden verrichten in mijn volkstuin en alle voorkomende klussen doen. 7.Wat is je levensmotto? Bij leven en welzijn op dezelfde voet doorgaan en positief blijven. 8.Welke gebeurtenis in de toekomst wil je graag meemaken? Ben erg benieuwd hoe het verder gaat met ons gezin. 9.Welke vraag moet ik je zeker nog stellen? Dat vind ik lastig, maar meestal heb ik op elke vraag wel een antwoord. 10.Wie nomineer jij voor het volgende vraaggesprek en waarom? Ton en Alie Nieuwenhuizen, zij zijn donateur van de vereniging en trouw aanwezig op de klaverjasclub. 14 GERANIUM- EN PLANTJES MARKT EN KOFFERBAKMARKT ZATERDAG 13 MEI Tuinvrienden en vriendinnen. Zaterdag 13 mei a.s. wordt weer de jaarlijkse geranium- en plantjesmarkt gehouden op ons tuincomplex, dus sla uw slag voor alles wat groeit en bloeit!!! Tegelijkertijd organiseren we op ons middenterrein ook een kofferbakmarkt! U bent van harte welkom van 10.00 uur tot 15.00 uur. Wat is er zoal te koop? Geraniums Hanggeraniums Franse geraniums Fuchsia’s Hangfuchsia’s Spaanse Margrieten Eénjarige plantjes Vanzelfsprekend wordt er een loterij gehouden en natuurlijk is er weer lekkere appeltaart in de kantine te koop, voor heerlijke hamburgers kunt u buiten terecht! Groetjes van de medewerkers van de tuinwinkel en de activiteitencommissie. 15 AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 16 Bonen zaaien op een nieuwe manier. Bonen (voor)zaaien met resultaat U hebt bonen of snijbonen gezaaid en lang niet alle bonen komen op. Oorzaak: bonen zijn verrot of bonen kiemen niet door te droog weer. TIP: Zaai, kiem en plant de bonen of de snijbonen op onderstaande manier. Bonen laten kiemen op vochtig keukenpapier. Benodigdheden: • Plastic bakken ca 6 cm diep (b.v. Hertog ijsbak). • Stukjes ijzerdraad of satéprikkers; • Keukenpapier. Acties • Prik gaatjes in de bak(ken) en steek er ijzerdraad of satéprikkers doorheen. • Vouw keukenpapier (4 a 6 lagen dik) en leg dit in de bak. • Maak het papier vochtig: een laagje water in de bak gieten, daarna afgieten totdat het druppelt. • Leg maximaal 50 bonenzaden of 40 snijbonenzaden op het natte keukenpapier. • Bereid op bovenstaande wijze het aantal bakken dat nodig is. • Zet alle bakken op elkaar, met bovenop 1 lege bak. • Zet de bakken op een warme plaats (18-25 gr C) met voldoende licht. Giet of sproei elke dag een beetje leidingwater op het keukenpapier of op de bonen. • Na 48 uur zijn de bonen dik en na ca 5-8 dagen verschijnen bij de eerste bonen een wortel, wellicht al eerder. • De bonen kiemen niet gelijkmatig: er zijn vroege en late kiemers. • Wacht tot er bonenplantjes in de bak zijn (met wortels, een stengel, ca 3-5 cm hoog en met ontwikkelende blaadjes tussen de zaadlobben) • Maak het papier extra vochtig. Trek elk bonenplantje voorzichtig los en haal het uit het bakje. • Zet elk bonenplantje in een voortje in losgemaakte grond in de tuin. • Begiet de bonenplantjes na het planten met water. • Maak de grond rondom de plantjes los met een krabber zodra de grond wat is opgedroogd. Opmerkingen: • Gebruik telkens schoon (afgewassen) materiaal (bakken, draad, prikkers). • Iets te veel water bijgevoegd? Niet afgieten maar de volgende dag geen water geven. • Heb je veel te veel water bijgevoegd, dan ijzerdraadjes of prikkers verwijderen, lege bak op de bonen drukken, afgieten, lege bak verwijderen en ijzerdraadjes of prikkers weer insteken. Op deze wijze van kiemen verdampt er weinig water, dus de bonen drogen niet uit. • De bonen kiemen zo onder goede omstandigheden: voldoende vocht, lucht en licht. 17 • Kiemen in het donker gaat wel, maar de bonenplantjes hebben dan gele bladeren die in de tuin groen kleuren. • Zijn de bonenplantjes te lang geworden, dan dieper in de grond planten. • Enkele bonen kunnen gaan schimmelen/rotten/stinken, deze verwijderen. • Giet leidingwater in de bak. Ander water (bv regenwater) geeft meer rotte bonen. Niet alle bonen kiemen, sommige rassen doen het beter dan de andere, na een paar maal proberen leidt dit tot de best kiemende rassen. • Deze manier geeft goede resultaten. Je bent er zeker van dat de geplante bonenplantjes ook zullen uitgroeien tot volwassen planten. En je bent niet afhankelijk van het weer. • Deze werkwijze kun je het hele groeiseizoen toepassen. Tenslotte: u kunt eind april bonenplantjes onder een tunnel van plastic planten en in juni oogsten. Klaverjassen op de zaterdag. Eén keer in de veertien dagen houden we op de zaterdagmiddag klaverjassen om 14.00 uur in het clubhuis Kom-Kom-er–Inn, iedereen is welkom. Er wordt Amsterdams gespeeld. Kosten zijn € 2,00 voor deze middag . Wat krijgt u voor deze € 2,00? Koffie/thee en een snack onder het klaverjassen en er worden prijzen van gekocht en u heeft ook nog eens een gezellige middag. Het is geen COMPETITIEKLAVERJAS, maar gewoon voor de gezelligheid. 18 ” Een beetje vreemd, maar wel belangrijk. ” Deel 6 : PHACELIA 'Natra', ook wel genoemd: BIJENVOER. Een gemakkelijke eenjarige groen- c.q. grondbemester (ECO), groeit op alle grondsoorten en geeft een overvloedige bloei van bijenlokkende, blauwe schermbloempjes; hoogte 60-90 cm. Zaaien: mei tot augustus, 100 gr per 30 m2. Waarom nodig??? Omdat bijen en andere insecten thuis horen op een volkstuin. Insecten, zoals de honingbijen doen meer positiefs dan negatiefs op je tuin. Ze bestuiven diverse groentes en fruitachtigen. Zonder bijen dus een stuk minder groentes en fruit. Iets om over na te denken en door te geven aan je kinderen en kleinkinderen!!! Zaaimethode: Zaaien: april tot augustus, meteen op de plaats van bestemming. De zaden licht inharken en aandrukken, vochtig houden tot ontkieming volgt. https://www.vreeken.nl/394200-phacelia-natra Groet, Thijs, tuin 42 19 Vogels op de tuin. Baardman (Panurus biarmicus) Paspoort: ze zitten altijd in het riet, 17 cm lang, gewicht 13-20 gram. Het mannetje heeft een blauwe kop met smalle puntige kruin, helder geel oog en snavel, zwarte puntige baard aan weerszijde. Het vrouwtje heeft geen baardstrepen. Vlucht: ze vliegen met uitgespreide staart, laag over het riet. Geluid: roep luid galmend ‘tajing’ of piepend ‘ping’, vaak herhaald door de familiegroep. Broedgebied: ze nestelen onder het riet en proberen hun hele leven in het riet te blijven. Het nest is een diepe kom van bladeren en een paar veertjes en bevind zich zelden ver van het water. Broedsel: de 5-7 eieren komen na 12 dagen uit, na 9-12 dagen vliegen de jongen uit. De oudervogels zorgen samen voor het nest en kroost. Trek: hij is het hele jaar te zien. Voedsel: bestaat uit insecten (’s zomers) en rietzaden (’s winters). Jan Coolen 20 Nuttige insecten. Gaasvlieg Levenswijze De volwassen gaasvlieg overwintert binnenshuis. In het voorjaar worden ze actief en voeden zich met plantensappen, stuifmeel en honingdauw. Ze leggen hun eieren aan de onderzijde van de bladeren of op dunne twijgen. De eieren staan op een steeltje, een zeer fijne, plooibare draad. De larven van de gaasvliegen zijn te herkennen aan de twee vooruitstekende, haakvormige monddelen. Met deze haken wordt de prooi gevangen en doorboord, waarna ze leeggezogen wordt. De larven zijn beweeglijk en snel, de volledige ontwikkelingscyclus van ei tot volwassen insect duurt 22 tot 60 dagen. De volwassen dieren leven ongeveer 2 maanden. Waarnemingsmoment Vanaf maart tot in de zomer. Biologische bestrijding: Tegen: bladluis, bladvlo en rode spin. De larven zuigen bladluizen en bladvlooien uit, eet in 2, 3 weken 500 bladluizen per larve. Oorworm Levenswijze Overwinteren als paren in de grond. 1 à 3 legsels per jaar hebben plaats van half november tot maart. Een wijfje kan 20 tot 50 eieren leggen. De ei-ontluiking duurt 15 tot 90 dagen. Het larvale stadium duurt 40 à 50 dagen. Ze zijn nachtactief, het zijn alleseters. Ze houden van een vochtig milieu. Waarnemingsmoment appel/peer vanaf mei-juni. Tegen: blad- schild- en bloedluizen, bladvlooien en jonge rupsen Sluipwesp Levenswijze Het bevruchte vrouwtje overwintert onder stukjes schors, mos, pol gras, etc., Ook zijn er soorten die als pop in een bladluismummie overwinteren. Het vrouwtje legt met haar legboor een ei in haar prooi (gastheer). Deze gastheer blijft in de meeste gevallen een tijdje voortleven. Elke sluipwesp is gebonden aan een bepaalde omgeving en treedt in bepaalde periodes van het jaar op. De lengte van sluipwespen varieert van 0,4 mm tot 10 mm. 21 Ze hebben lange antennes waarmee ze hun gastheer of de geïnfecteerde plant ruiken. Het aantal generaties per jaar hangt af van de soort. Voedt zich met insecten. Wijfjes leggen hun eieren in rupsen. Meestal gespecialiseerd in één soort insect, soms zijn ze polyfaag. Biologische bestrijding Bestrijden vlinders en motten. Lieveheersbeestje Levenswijze Overwintering als volwassen individu. Eieren liggen meestal gegroepeerd aan de onderzijde van een blad in de buurt van bladluiskolonies. Voeden zich met alle ontwikkelingsstadia van insecten. Sommige soorten zijn polyfaag, andere sterk gespecialiseerd. Waarnemingsmoment Maart tot september. Biologische bestrijding Tegen: bladvlooien, bladluizen, schildluizen, cicaden. Fluweelmijt De fluweelmijt, ook wel geluksspinnetje genoemd is een zeer klein spinachtig diertje uit de orde mijten en teken. Er zijn vele soorten fluweelmijten, die sterk op elkaar lijken, maar deze soort is een van de bekendste. Levenswijze De fluweelmijt wordt ongeveer 2-5 millimeter lang maar is eenvoudig te herkennen aan de knalrode kleur en de fluweelachtige beharing. Hierdoor doet de mijt denken aan de rode watermijt, die echter in het water leeft, geen beharing heeft en ook geen directe familie is. De fluweelmijt heeft vier paar poten, het voorste paar is langer en dient als antennes, want mijten hebben deze niet. De grote monddelen doen met enige fantasie ook denken aan poten, maar deze dienen als grijporgaan. De mijt is zelf niet parasitair, zoals veel bekende soorten mijten, maar leeft van kleine diertjes als andere mijten en springstaartjes, die worden gegrepen en leeggezogen. Algemeen De nimf echter leeft van bloed van andere dieren, voornamelijk insecten en spinnen. De gastheren hebben hier waarschijnlijk geen last van en leggen niet het loodje. De net uit het ei gekropen larve klampt zich vast aan langslopende gastheren en laat weer los als ze moeten vervellen. Hiertoe wordt een holletje gegraven, waarin de laatste vervelling plaatsvindt, waarna de volwassen mijt uit de bodem kruipt. Fluweelmijten zijn soms massaal te zien op planten, stenen en muren, of op grassen en bij zonnig weer zijn ze erg snel. De meeste waarnemingen zijn tussen april en oktober, in grote delen van Europa is de soort vrij algemeen. Tegen: bladluizen en perenbladvlo. 22 Bladluizen. Bladluizen is een zeer algemeen probleem, vooral bij 'bemeste' planten. Er zijn meerdere soorten bladluizen die je op kruisbessen kan aantreffen, maar ze veroorzaken allemaal hetzelfde probleem, met name het opkrullen van de jonge groeischeuten en blaadjes. Vaak ook verdwijnen aantastingen van bladluizen even plots als dat ze gekomen zijn. Hou de bladluizen steeds goed in het oog, vooral omdat ze ook overdragers zijn van virusziekten. Hierbij komt het gevaar minder van de massa's vleugelloze insecten, maar vooral van de gevleugelde insecten die zich vlot van de ene plant naar de andere kunnen verplaatsen, en de virussen met hen. Leefwijze Vanaf half april bevinden de donkergroene luizen met blauwgrijze waslaag zich in de scheuttop. Vanaf juni verspreiden de gevleugelden zich naar allerhande bessenstruiken en ook naar ribes sierstruiken. In de zomer verhuizen ze grotendeels naar kruidachtige planten. In september zetten de bevruchte vrouwtjes hun eieren af op de scheuten en overwinteren in deze vorm. Maatregelen De natuurlijke vijanden (lieveheersbeestje, gaasvlieg, zweefvlieg, oorworm) bevorderen met bijv. mulching en/of spuiten met alsemthee. In zeer ernstige gevallen pyrethrum spuiten, te hoge stikstofbemesting vermijden. De oorworm helpt zeer goed om de bladluizenplaag snel in te dijken. Hiertoe hangen we op enkele plaatsen oorwormen nestjes (bloempotje gevuld met stro) tegen een stam van bijvoorbeeld zwarte els, of andere struiken. De besvestiging doen we via enkele elastieken, vervolgens komen de oorwormen in deze nestjes slapen. Wanneer we dus bladluizen vaststellen, bevestigen we enkele van deze potjes tegen de stam van de kruisbessenplant tot het probleem is opgeruimd, waarna de oorwormenpotjes weer terug naar hun ”thuisbasis” gaan... Let wel, verplaats deze nestpotjes enkel overdag. 23 Uitspraken over Tuingeluk. “Tuinieren is goed voor uw gezondheid. Het vermindert de stress, het verlaagt de bloeddruk en u leeft langer.” "Spitten en harken zorgen voor een stevige lichaamsbeweging die meer calorieën verbrandt dan fietsen." "Buiten sporten vermoeid minder dan binnen." "Een volkstuin is stress reducerend!" "De natuur is verstandiger dan de mens." "De mens is zo gezond als zijn grond." "20% van al uw tuinwerkzaamheden bepalen 80% van de uitstraling van uw tuin." "Voor het juiste tuingevoel is goed gereedschap belangrijker dan groene vingers.” "In de groenste buurten zijn bewoners vaak driemaal vaker lichamelijk actief dan mensen in minder groene buurten." "Groen doet bewegen en dat is gezond!" "De Tuin levert tegengif voor de pijn en frustratie van de oude dag." "Begeer niet het karakter van uw buurman’s tuin, wees tevreden met uw eigen karakter en jaag niet naar een stijl." "Een tuin zorgt ervoor dat je blijft meetellen, de zeggenschap over welke planten waar, welke indeling en welke verzorging, versterken het gevoel zelf het heft in handen te hebben en te houden, ook na een actieve loopbaan." "Tuinieren voldoet net als andere lichamelijke activiteiten aan de criteria voor ‘flow’. Je bent bezig met een boeiende en stimulerende taak. Daarna voel je jezelf als herboren!" "Actieve tuiniers hebben duidelijk minder het stresshormoon cortisol in hun speeksel en hebben daarbij een betere concentratie en stemming. Maar dit ligt niet aan het werken alleen. Ook het zien van groen is al rustgevend. Het zitten in een tuin en de omgeving op je laten inwerken maakt mensen beter bestand tegen de nare dingen van het leven." 24 Geschiedenis van groente (III). Prei komt uit Eurazië en Noord-Afrika. Prei zoals wij die kennen wordt niet in het wild gevonden. Toch kennen we in de moestuin de oerprei ook wel knolletjesprei genoemd ,die rond 1900 nog vrij courant was. Ruim 2000 v. Chr. werd er al prei verbouwd en het was goed bekend bij de oude Egyptenaren en de Grieken. De Romeinse keizer Nero was gek op prei. Hij stond bekend als Porrophagus (preivreter). De Romeinen verspreidden het verder over Europa, tot op de Britse eilanden, waar het een belangrijk voedsel werd. Prei is het nationale symbool van Wales. Spinazie is een bladgroente, barstensvol krachtige voedingsstoffen. Spinazie had een glansrol in de stripverhalen en tekenfilms van Popeye vanwege de energie opwekkende eigenschappen. Hoewel spinazie niet direct superspieren kweekt, zal de gezonde mengeling van voedingsstoffen je zeker actief en energiek laten voelen. Spinazie behoort tot de Chenopodiaceae familie van planten, soms ook wel ganzenvoet familie genoemd. Deze familie bestaat uit krachtpatsers, waar ook bieten en snijbieten toe behoren. Spinazie ontwikkelt grote, jade groene bladeren, die behoorlijk kunnen uitdijen als ze met rust gelaten worden. Het heeft een aardse smaak die prachtig combineert met de andere groenten, die we gebruiken in onze koudgeperste sappen. Aangenomen wordt dat spinazie een Perzische afkomst heeft en zich in de 12de eeuw door Europa heeft verspreid, waar het al snel een reputatie opbouwde vanwege haar gezonde eigenschappen; een reputatie die ze tot de dag van vandaag heeft behouden. Dit is natuurlijk geen verrassing, je hoeft geen genie te zijn om te begrijpen dat spinazie supervoedsel is, dit merk je zelf na consumptie! Je kunt je dus wellicht indenken dat we het niet konden laten spinazie te gebruiken in een aantal van onze heerlijke sappen! Een leuk spinazie feitje: Een notabel persoon uit de geschiedenis, die maar geen genoeg kon krijgen van het spul, was Catherine de Medici. Tijdens de 16e eeuw, verliet zij haar huis in Florence, Italië, om te trouwen met de koning van Frankrijk. Ze bracht haar eigen, persoonlijke chef met zich mee, zodat hij de spinazie kon bereiden volgens haar wensen. Sindsdien wordt elk voedsel, geserveerd op een bedje van spinazie, "a la Florentine" genoemd. Spinazie is afkomstig uit Perzië, het huidige Iran. Arabische handelaren brachten het naar India en zo kwam het al snel in China, waar het bekend werd als "Perzische groente". Het was, wonderwel, een niet bij de Grieken en Romeinen bekende groente. Daarentegen een erg populaire groente in de Arabischmediterrane omgeving: van Marokko tot en met Turkije. Men neemt aan dat spinacia oleracea afkomstig is van spinacia tetranda, dat nog in het wild in Anatolië (het grote midden van Turkije) voor schijnt te komen. Andere bronnen zeggen dat er geen echte wilde spinazie meer bestaat. Het zijn allemaal cultuurvormen en de plant heeft ook niet de neiging tot verwilderen. De naam komt ook uit het Perzisch. Van ispanadsch naar ispanach via het Arabisch isfinadsch en isfanach naar het Spaans espinaca.En dan naar het Duits, Nederlands enzovoorts. (Een iets andere benadering is een redenering van de Duitse botanicus Leonhart Fuchs in zijn Kruidenboek (1543) – omdat het uit Spanje komt via het Arabische Hispanach, Hispanachkraut, waarbij die spina dus op Hispania, Spanje slaat.) 25 De eerste geschreven berichten over spinazie dateren uit 647, in het Chinees, waar beschreven wordt hoe de plant via Nepal China binnen kwam. In 827 introduceerden de Saracenen spinazie op Sicilië. De eerste geschreven berichten in Europa over de teelt van spinazie in Spanje, dateren uit de negende eeuw, dus de jaren 8xx. In 711 vielen de Moren Spanje binnen en veroverden vrijwel het hele land. Een eeuw later begon de terugverovering en de laatste Moren zijn in 1492 zijn ze definitief van het Iberisch schiereiland verdreven. Enfin, zo rond 1500 verdrong de spinazie haar zusje, de tuinmelde, van het Europese menu. De oorsprong van de tomaat is terug te vinden in het Andesgebergte van Peru waar ze al geruime tijd door de Inca’s werden geteeld. De tomaten die toen gecultiveerd werden waren absoluut niet rond en/of rood, maar gelig met de meest ongelijke vormen. Door de jaren heen ging men bewust of onbewust selecteren op diverse vormen en types. In de beginjaren toen de tomaat nog geen bekendheid had, beschouwde men deze groente dan ook als een siergewas. Ervan eten was helemaal uit den boze… Na enige tijd werd de tomaat naar andere landen ingevoerd waaronder Europa. De eerste tomaten die uit Peru kwamen waren nog geen ei groot en hadden een gele kleur. De Azteken noemden de vruchten 'tomatl, maar toen de planten via de ontdekkingsreizigers naar Europa kwamen gaf men er hier eerst nog de naam "goudappel" aan. In Italië spreekt men tegenwoordig nog altijd van "pomodori". In Frankrijk prees men ze eerder aan als een ideaal afrodisiacum, vandaar de benaming "pommes d'amour" en in het Duits spreekt men over de ‘Liebesapfel’. Wordt vervolgd… Ik ben zo onhandig, laatst struikelde ik nog over draadloos internet… 26 Loodglans op perenboom. Loodglans op perenblad. Met name pruimen zijn gevoelig voor aantasting door de loodglansschimmel, maar ook peer, wilg, els en populier kunnen worden aangetast. De ziekte is te herkennen aan de bladeren die bros aanvoelen en een loodachtige glans krijgen. Dit ontstaat doordat het bovenste laagje loslaat van de rest van het blad, waardoor er lucht tussen komt. In het najaar ontstaan er grote paarse platte vruchtlichamen op het dode hout. Van daar uit verspreiden de schimmelsporen zich naar gezonde bomen. De schimmel dringt de boom binnen via wonden. Daardoor is het najaar een bijzonder gevaarlijke periode, er wordt dan over het algemeen vrij veel gesnoeid en de vruchtlichamen stoten sporen uit. Voorkomen van loodglans: - Rassen kiezen die niet gevoelig zijn voor aantasting. - Niet in het najaar snoeien. Peren worden in het vroege voorjaar gesnoeid. - Snoeiwonden die groter zijn dan 2 cm doorsnede bedekken met een wondafdekmiddel. - De boom in goede conditie te houden. Bestrijding van loodglans: - Alle aangetaste takken zo snel mogelijk af knippen tot op het gezonde hout en te verbranden of met de vuilnisman mee te geven. - Omdat peren over het algemeen minder gevoelig zijn, kan bij een kleine aantasting een snee in de aangetaste tak worden gegeven, waardoor de transportkanalen weer lucht krijgen. Daarnaast moet goed worden bemest zodat de boom de kans heeft over de aantasting heen te groeien. Koop bij onze adverteerders Zij steunen uw clubblad 27 Deelname Vomar KIK systeem. Op veler verzoek hier de uitleg. Leden en donateurs die hun boodschappen doen bij de vernieuwde Vomar steunen de A.T.V. door gebruik te maken van het KIK systeem. Een registratiepas is te verkrijgen bij de klantenservice . Mocht u al in het bezit zijn van zo’n pas, maar nog niet bij ons aangemeld doet u dat dan. De Vomar maakt nl. 0,5 % van uw bedrag aan betaalde boodschappen over naar de A.T.V. en dat is al gauw een 260 euro op jaarbasis. Als u de barcode doorgeeft aan de penningmeester zorgt deze voor de rest. Formulieren voor registratie zijn ook in het clubgebouw aanwezig. Opmerking: u dient wel de KIK pas te tonen bij de kassa, want vanaf dan wordt het pas echt kassa voor de A.T.V. Ooghduyne. Dat is pas echt sponsoren. Bij voorbaat dank, penningmeester Roel Abbenhues Oplossing . 28