Zes missies in het kort

Zes missies in het kort
Bij ieder van de zes missies in EarthQuest staat een Geowetenschapper centraal. Hij of zij werkt
aan een van de thema’s binnen het Jaar van de Aarde. Alle wetenschappers zijn uitgenodigd om op
een UN-conferentie in Brussel uitleg te geven over hun werk. De leerlingen moeten hen helpen om
daar op tijd aanwezig te zijn.
Onder de verschillende missies is aangegeven op welk domein van de examenprogramma’s
Aardrijkskunde en Biologie de missie aansluit. Ook wordt aangegeven welke NLT-modules
aansluiten op het onderwerp.
Missie: Delta Force
GeoThema: Kust- en Riviersystemen
Er dreigt een overstroming in Nederland: een grote stortbui boven het Rijngebied in Duitsland heeft
een grote golf aan water veroorzaakt die Nederland binnenkort gaat bereiken. Het lijkt erop dat de
golf meer water bevat dan de rivieren kunnen verwerken.
Anne Hasselaar, een rivierexpert voor de overheid, heeft hiervoor een rampenplan ontwikkeld.
Helaas is haar USB-stick met daarop cruciale informatie in het water gevallen tijdens een studiereis
op de Duitse rivieren.
De leerlingen moeten helpen de USB-stick terug te vinden en het rampenplan in werking te stellen.
Zo kunnen ze Nederland behoeden voor een overstroming.
Aardrijkskunde
Havo: Domein E1, Leefomgeving, bijv. overstromingen en wateroverlast
Vwo: Domein E1, leefomgeving, bijv. overstromingen en wateroverlast
NLT
Vwo:
Ruimte voor de rivier (nlt3-v122, in ontwikkeling, testversie beschikbaar)
Missie: Gringoz
GeoThema: Aarde en de mens; stadsplanning
In Mexico-City zijn veel gebieden te vinden die niet zijn aangesloten op het water- en
elektriciteitsnet. Vaak zijn deze wijken illegaal gebouwd, op stukken grond die nooit door de
gemeente zijn verkaveld. Toch is het belangrijk dat ook deze gebieden worden aangesloten, want
de afwezigheid van voorzieningen leidt tot spanningen in de wijken.
Amanda Gonzalez wilde voor de gemeente Mexico-City een wijk opmeten, maar de bewoners
hebben haar gegijzeld om de gemeente meer onder druk te zetten. De leerlingen nemen het werk
van Amanda over en zorgen dat er snel een elektriciteitsaansluiting komt in de wijk. Zo kan
Amanda weer vrijkomen.
Aardrijkskunde
Havo: Domein B1, grensgebied Mexico/Verenigde Staten (migratie)
Domein E1, leefomgeving bijv. ruimtelijke en sociaal-economische vraagstukken stedelijke
gebieden
Vwo: Domein E1, ruimtelijke inrichting, sociaal-economische vraagstukken grote steden
NLT
Geen directe aansluiting
Missie: CounterBalance
GeoThema: Aarde en Duurzaamheid; kwetsbare ecosystemen
Ecosystemen in droge gebieden hebben veel moeite om te overleven: er zijn eigenlijk te weinig
water en voedingsstoffen beschikbaar. Deze kwetsbare ecosystemen worden daarnaast bedreigd
door overbegrazing, waardoor de balans binnen een ecosysteem ineens kan wegvallen en het hele
systeem ‘omklapt’ tot een woestijn.
Max Meijer doet in Mali en Niger onderzoek naar deze ‘omklappingen’ en zoekt naar oplossingen.
Hij ontdekt daarbij dat de vegetatiepatronen een belangrijke indicator zijn voor de toestand van
een ecosysteem. De leerlingen nemen een deel van zijn werk over: ze doen onderzoek naar de
gezondheid van een aantal ecosystemen en zoeken naar maatregelen om de systemen te
behouden.
Aardrijkskunde
Havo: Domein C2, samenhang en verschillen op aarde
Vwo: Domein C1, de aarde als natuurlijk systeem, samenhang en diversiteit
NLT
Havo: De bodem leeft (nlt2-h014)
Vwo: De bodem leeft (nlt2-h014, havo-module toegestaan voor vwo)
Biologie
Havo: Domein B. Subdomein: organismen in relatie tot elkaar en hun omgeving
Vwo: Domein B. Subdomein: structuren van ecosystemen
Missie: Elmo Origin
GeoThema: Aarde en klimaat; paleoklimatologie
Dat de aarde opwarmt is inmiddels wel duidelijk. Maar wat de gevolgen kunnen zijn, weet niemand
met zekerheid. Paleoklimatologie, het onderzoek naar klimaat uit het verleden, kan daarbij helpen.
Extreme klimaatsituaties uit vroeger tijden vertellen wat ons in deze tijd mogelijk staat te wachten.
Zo’n 55 miljoen jaar geleden bijvoorbeeld was het CO2 gehalte in de lucht nog hoger dan
tegenwoordig. Arno Ruijs keert net terug van een expeditie waarin hij onderzoek heeft gedaan naar
deze extreme klimaatsituatie uit het verleden. De leerlingen helpen hem met het analyseren van
zijn monsters en onderzoeken wat ze kunnen leren uit het oude klimaat.
Aardrijkskunde
Havo: geen directe aansluiting; onderwerp klimaat
Vwo: Domein C2, het mondiale klimaatvraagstuk
NLT
Vwo:
Klimaatverandering (nlt2-v106, in ontwikkeling, testversie beschikbaar)
CO2-opslag: zin of onzin (nlt3-v118, in ontwikkeling, testversie beschikbaar)
Missie: Deep Impact
GeoThema: Ondergrond, delfstoffen en energie
Olie en gas worden schaarser en met groeiende economieën als China en India neemt de vraag
naar olie en gas alleen maar meer toe. Oliemaatschappijen investeren daarom veel geld om hun
technieken te verbeteren, maar vooral ook om nieuwe bronnen te vinden.
Gina Hooijboer werkt als geoloog voor een grote oliemaatschappij. Tijdens haar werk in Venezuela
heeft ze een veelbelovend gebied ontdekt, met mogelijk een grote hoeveelheid olie. De leerlingen
helpen haar om het veld verder in kaart te brengen en te bepalen hoeveel geld er met het veld te
verdienen is.
Aardrijkskunde
Havo: geen directe aansluiting; onderwerp geologie en energiebronnen (wel aansluiting bij
basisvorming)
Vwo: geen directe aansluiting; onderwerp geologie en energiebronnen (wel aansluiting bij
basisvorming)
Missie: Aquamonsters
Geothema: Water; grondwater
Grondwater is een belangrijke bron voor drinkwater over de hele wereld. Het is goedkoop te
winnen en hoeft bovendien nauwelijks gezuiverd te worden. Maar als er een vervuiling optreedt,
levert dit veel gevaar op. Grondwater blijft lang in de grond zitten en beïnvloedt de omgeving vele
jaren lang.
Mario Verbruggen onderzoekt in Tsjechië een geval van grondwatervervuiling. Een oude
uraniummijn uit de Sovjettijd heeft jarenlang zuur in het grondwater gespoten om uranium te
winnen. De dorpen in de buurt kunnen al jaren geen drinkwater uit de grond winnen. De leerlingen
onderzoeken waar het zuur zich nu bevindt en hoelang de dorpjes nog last hebben van de
vervuiling.
Aardrijkskunde
Havo: geen directe aansluiting; onderwerp grondwater(vervuiling) en drinkwatervoorziening
Vwo:
NLT
Vwo:
Domein E, leefomgeving en regionale milieuproblemen.
Water, het goud van de toekomst (nlt3-v121, in ontwikkeling, op dit moment (okt.’08) nog
niet beschikbaar)
Andere interessante NLT-modules, passend bij het onderwerp Aarde
Havo:
Aërosolen en vuile lucht (1003-001-HC)
Leer hoe stofdeeltjes in de lucht het klimaat beïnvloeden
Nulenergie-huis (nlt1-h008),
Ontwerp een energiezuinig huis
Glastuinbouw en energie (nlt3-h017, in ontwikkeling, testversie beschikbaar),
Ontdek methodes om het energieverbruik in de glastuinbouw te verminderen
Duurzaam en niet duur (nlt1-h004, in ontwikkeling, testversie beschikbaar),
Leerlingen ontdekken de energievraagstukken en denken na over hun eigen
bijdrage
Vwo:
De bewegende aarde (nltc-v202),
Over platentektoniek, vulkanen en aardbevingen
Blue energy (nlt3-v120, in ontwikkeling, testversie beschikbaar)
Een nieuwe vorm van energieopwekking, met behulp van zoetzoutwaterovergangen
Aërosolen en vuile lucht (1003-001-HC, havo-module toegestaan voor het vwo)
Leer hoe stofdeeltjes in de lucht het klimaat beïnvloeden