ZO TO O N IK DIT! Onderzoeksaanpak naar cliëntervaringen: bij mensen die non-verbaal communiceren Ook wanneer cliënten niet kunnen vertellen wat voor hen belangrijk is, wat zij prettig en onprettig vinden in de zorg en dienstverlening, tonen zij dat ons toch dagelijks met non-verbale communicatie. We lopen vaak voorbij aan de signalen die zij tonen, waardoor we deze informatie niet gebruiken. Wanneer we cliëntvertegenwoordigers vragen naar wat de cliënt belangrijk vindt, dan krijgen we vaak te horen “Ik weet het niet, jullie weten het beter”, of zij noemen wensen vanuit hun eigen perspectief. Wij willen de signalen wel zien en gebruiken om meer maatwerk te kunnen leveren en zodoende meer waarde toe te voegen aan de kwaliteit van bestaan van cliënten. We willen ook van deze cliënten de ervaringen benutten voor verbeter- en verantwoordingsinformatie, naast de informatie van betrokkenen. Gebruik maken van wat de cliënt toont! Voordat je aan de slag kan gaan met wat de cliënt toont is duiding van het gedrag van de cliënt nodig. Hierbij kunnen verschillende observatiemethodieken worden gebruikt. Bij Siza is gekozen voor “Verstaanbaar maken”, ontwikkeld door Roemer en Van Dam. Met behulp van de onderzoeksaanpak ‘Dit vind ik ervan!’ kiezen mensen die nauw bij de cliënt betrokken zijn vanuit verschillende rollen (zoals cliëntvertegenwoordigers en ondersteuners vanuit de organisatie) jaarlijks minimaal één element dat voor een cliënt relevant lijkt om te onderzoeken. Soms is dat een element waar het vaak mis gaat of een element waarbij we eigenlijk geen idee hebben wat een cliënt daarbij ervaart. Vervolgens worden concrete afspraken gemaakt om het gekozen element te gaan filmen. Hierna worden de fragmenten met de betrokkenen bestudeerd. Dit gebeurt op basis van een onderzoekende houding en feitelijke waarneming: wat zien we en wat gebeurt er. Hoe interpreteren we dit? Zien we iets dat we moeten blijven doen of juist willen veranderen? Men besluit gezamenlijk welke acties ingezet worden om de situatie voor de cliënt te behouden of te verbeteren. Na een vastgestelde periode wordt opnieuw dezelfde situatie gefilmd en het effect van de acties onderzocht. Voorbereiding & Randvoorwaarden Medewerkers moeten bekend zijn met de algemene onderzoeksaanpak ‘Dit vind ik ervan!’ Daarnaast is er voor ondersteuners en eventueel voor andere betrokkenen, de cursus ‘Zo toon ik dit!’, waarbij de focus ligt op het ervaren van het effect en de mogelijkheden van filmbeelden. Praktische voorwaarden zijn middelen om te filmen, filmfragmenten te kunnen bekijken en veilig op te slaan. Versterken professionaliteit Door ‘Dit vind ik ervan; Zo toon ik dit!’ wordt de onderzoekende houding van medewerkers en andere betrokkenen versterkt. Zo ontdekken zij samen wat vanuit het perspectief van de cliënt belangrijk is en verbeterd kan worden, met kennis en ervaring vanuit de diverse perspectieven. Door het bekijken van de filmfragmenten in combinatie met de onderzoekende ‘Dit Vind ik Ervan!’ Evalueren OVB-beelden Keuze thema Cliënt Maken beelden Maken beelden Bespreking Aanpassen afspraken en deze evalueren houding, ontstaat er ruimte voor reflectie: wat heeft deze cliënt van ons nodig en kunnen wij dat bieden? Een analyse van de elementen die zijn gefilmd en onderzocht en de acties die hieruit voorvloeien, geven ook inzicht in die thema’s van de zorg en dienstverlening waar voor de organisatie verbeterpotentieel ligt, zoals leervragen in het werk met deze cliënten. Bent u geïnteresseerd in onze onderzoeksaanpak naar cliëntervaringen, dan kunt u contact opnemen met Janneke Stegink. Bel 06 53 18 25 33, mail [email protected] of kijk op platformditvindikervan.nl