DUURZAME INZETBAARHEID

DUURZAME INZETBAARHEID: VEELGESTELDE VRAGEN EN
ANTWOORDEN
Is de bapo afgeschaft?
Ja, de bapo bestaat niet meer sinds 1 oktober 2014. Er is een akkoord
over de regeling duurzame inzetbaarheid. Die regeling is door de bonden
en de PO-Raad vastgesteld. De tekst is gepubliceerd via de website van de
bonden en de PO-Raad. Er is dus een opvolger voor de bapo.
Hoe ziet de opvolger van de bapo eruit?
De opvolger van de bapo heet de regeling duurzame inzetbaarheid. Die
regeling bestaat uit drie elementen: een budget van 40 uur voor iedereen,
een bijzonder budget voor startende leerkrachten en een bijzonder budget
voor oudere werknemers (vanaf 57 jaar). Die nieuwe regeling komt dus in
de plaats van de baporegeling. Ook de leeftijdsuren voor het oop (artikel
6.35 van de oude cao) komen te
vervallen.
Wat bedoelen jullie met ‘duurzame inzetbaarheid’?
Duurzame inzetbaarheid betekent zoveel als gezond aan het werk blijven
van de start van de loopbaan tot aan de AOW-leeftijd. De werknemer
weet zelf vaak op welke manier dat het beste zou kunnen. Vandaar dat in
de nieuwe afspraken ook uitgangspunt is dat de werknemer uiteindelijk
zelf bepaalt hoe het budget wordt ingezet.
Wat geldt er voor iedereen?
Alle werknemers krijgen een budget van 40 uur per jaar. We noemen dat
het basisbudget. Dat budget kan worden ingezet voor allerlei activiteiten
die de duurzame inzetbaarheid helpen. Denk daarbij aan zaken als
studieverlof, peerreview, coaching, stage of niet plaats- en tijdgebonden
werkzaamheden (bijvoorbeeld extra tijd voor voor- en nawerk). Het mag
niet voor vrij opneembaar verlof worden ingezet. Achteraf moet in een
functioneringsgesprek worden verantwoord waaraan de 40 uur is besteed.
In overleg met de leidinggevende kan het budget drie jaar worden
gespaard (in totaal dus 120 uur). Er moet dan wel vooraf duidelijk zijn
waarvoor er wordt gespaard.
Als ik wil sparen, moet ik dan het hele basisbudget sparen?
Nee, dat hoeft niet. Je mag ook een deel van de 40 uur sparen en een
ander deel gedurende het schooljaar inzetten.
Als ik tijdens mijn spaarperiode ontslagen word, ben ik dan mijn
gespaarde uren
kwijt?
Dat zou kunnen. In de tekst van de regeling staat wel wat over het doel
van het sparen. Als je ontslagen wordt terwijl je aan het sparen bent voor
studieverlof, worden de gespaarde uren uitbetaald. Als je voor een ander
doel aan het sparen bent, worden de uren niet uitbetaald.
En wat krijgt een startende leraar?
Een startende leraar krijgt drie jaar lang 40 uur extra naast de 40 uur die
iedereen krijgt. Dat budget kan besteed worden aan de doelen die voor
iedereen gelden, maar ook aan verdere professionalisering. Wat daarmee
bedoeld wordt, wordt uitgelegd bij het onderdeel professionalisering.
Hoe lang ben ik een startende leraar?
Een leraar die net in het onderwijs begint, is een startende leraar. Als je
begint in de laagste periodiek van je schaal, ben je drie jaar een startende
leraar. Zodra je wordt ingeschaald in de vierde periodiek (bijvoorbeeld in
LA4) ben je geen startende leraar meer en heb je geen recht meer op het
bijzondere budget van 40 uur.
En wanneer ben ik in deze regeling dan een oudere werknemer?
Een werknemer heeft recht op het bijzondere budget voor oudere
werknemers vanaf 57 jaar.
Waar hebben oudere werknemers recht op?
Oudere werknemers hebben recht op een bijzonder budget van 130
klokuren. Dat bijzonder verlof kan uiteraard worden ingezet voor de
doelen die eerder zijn genoemd. Specifiek voor oudere werknemers geldt
dat zowel de 40 uur waar iedereen recht op heeft, als de 130 uur van het
bijzonder budget ook voor verlof mogen worden ingezet. Dat verlof moet
dan wel de vorm hebben van een sabbatical, extra zorgverlof, studieverlof
of recuperatieverlof. Als het voor verlof wordt ingezet, moet over het
bijzonder budget (130 uur) een eigen bijdrage worden betaald. Die
eigen bijdrage is 50% over de bijzondere verlofuren. Ondersteuners in de
schalen 1 t/m 8 betalen een eigen bijdrage van 40%.
Dus als ik alleen mijn basisbudget omzet in verlof, hoef ik geen
eigen bijdrage te betalen?
Over de uren van het basisverlof hoeft inderdaad geen eigen bijdrage
betaald te worden. In de regeling staat alleen ook dat bij het opnemen
van verlof begonnen moet worden met het bijzondere budget voor oudere
werknemers. Pas als al die uren, waarover een eigen bijdrage moet
worden betaald, in verlof zijn omgezet, kan ook het basisbudget in verlof
worden omgezet.
Moet je echt altijd eerst het eigen budget in verlof omzetten?
Die regel geldt voor iedereen die voor het eerst recht krijgt op het
bijzondere budget voor oudere werknemers. Als je al gebruik maakte van
de bapo, geldt een overgangsregeling. Die leggen we uit bij de
veelgestelde vragen over de overgangsregeling.
Als ik verlof wil opnemen, moet ik dan alle uren in verlof
omzetten?
Nee, dat hoeft niet. Je bepaalt zelf hoeveel uur verlof je wilt en hoeveel
uur je wilt inzetten voor de eerder genoemde doelen. Dat kan van jaar tot
jaar verschillen.
Mag ik mijn aantal verlofuren na een jaar wijzigen?
Dat mag. Meer uren verlof opnemen is een recht. De werkgever mag dat
niet weigeren. De werkgever mag het verminderen van het aantal uren
verlof wel weigeren. Dan alleen als er door het verminderen van het
aantal verlofuren iemand ontslagen zou moeten worden.
Als ik maar 170 uur per jaar krijg, kan ik dan nooit meer een
‘grote bapo’
opnemen?
In de tien jaar voorafgaand aan de AOW-leeftijd heeft de oudere
werknemer recht op 1700 uur bijzonder budget. CNV Onderwijs had graag
gezien dat het mogelijk zou zijn een deel van dat totale budget naar voren
te halen. Dan zou het mogelijk zijn geweest om al vanaf 57 jaar vijf jaar
lang ‘grote bapo’ te houden. Dat is helaas niet gelukt. Wel is er een
spaarvariant afgesproken. De 40 uur voor iedereen en het bijzondere
budget mogen wel gespaard worden. Daarmee wordt een spaarpotje
gemaakt om bijvoorbeeld in de laatste vijf jaar voor de AOW-leeftijd wel
340 uur in te zetten. De eigen bijdrage wordt dan gerekend over
maximaal 260 uur per jaar. De spaarvariant betekent wel dat er tijdens de
spaarperiode extra gewerkt moet worden.
Moet ik altijd voor vijf jaar sparen?
Nee hoor. Het is ook mogelijk om bijvoorbeeld één jaar te sparen om het
jaar daarna 340 uur verlof op te nemen. Ook dan geldt dat de eigen
bijdrage in dat tweede jaar wordt berekend over 260 uur.
Als ik nog vragen heb, bij wie kan ik die dan stellen?
Als er nog vragen zijn over de regeling duurzame inzetbaarheid, kunnen
die gesteld worden via [email protected].