Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging een zee van tijd een zee van tijd Naam: Hitler Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van Duitsland heet Hitler. Hij wil de betalingen stopzetten. Hij wil ook dat alle gebieden waar Duits wordt gesproken bij Duitsland horen. En hij wil een groter Duits rijk. In 1939 begint hij een oorlog tegen Polen. Engeland en Frankrijk verklaren dan de oorlog aan Duitsland. 1 Kleur de rondjes bij de goede antwoorden. Wat wil Hitler? ❍ Hij wil oorlog met Engeland. ✘ Hij wil een groot Duits rijk. ❍ ❍ Hij wil dat iedereen Duits spreekt. ❍ ✘ Hij wil betalingen aan de winnaars van de Eerste Wereldoorlog stopzetten. Nederland heeft niet meegedaan aan de Eerste Wereldoorlog. Veel mensen hebben de ellende van die oorlog gezien en willen geen oorlog. Ze dragen een speldje met een gebroken geweer om te laten zien dat ze geen leger willen. 2 Waarom dragen mensen een speldje met een gebroken geweer? Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl Werkblad 13 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 2: De meidagen een zee van tijd een zee van tijd Naam: Bombardement op Rotterdam In mei 1940 valt Duitsland Nederland binnen. De Nederlanders vechten terug. Duitsland zegt dat Nederland zich moet overgeven anders wordt Rotterdam gebombardeerd. Nederland geeft zich niet op tijd over. Dus wordt Rotterdam gebombardeerd, op 13 mei 1940. Heel veel woningen worden verwoest en mensen worden dakloos. Er vallen 1800 doden. Op 14 mei geeft het Nederlandse leger zich over na dreiging met een nieuw bombardement. Rotterdam na het bombardement. 1 Waarom geeft Nederland zich over op 14 mei 1940? Nederland was na het bombardement op Rotterdam bang geworden voor een nieuw bombardement. Veel Nederlanders denken dat de Duitse bezetting wel mee zal vallen. Anderen zien de Duitsers als bevrijders. Er zijn ook mensen die zich verzetten. Zij maken een verzetskrant: het Geuzenbericht. Die krant is met de hand geschreven. Je moet hem eerst drie keer overschrijven en dan kun je hem doorgeven. 2 Hoe denken de Nederlanders over de Duitse bezetters? Er zijn mensen die de Duitsers als bevrijders zien. Sommigen denken dat de bezetting wel mee zal vallen. En er zijn mensen die zich verzetten. Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl Werkblad 14 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 3: De jodenvervolging een zee van tijd een zee van tijd Naam: Joden mogen van de Duitsers niet naar de film, niet studeren, niet naar een park of een zwembad, niet naar de bibliotheek en nog veel meer niet. Alle Nederlanders moeten altijd een persoonsbewijs bij zich dragen. En joden krijgen een grote J in hun persoonsbewijs. De Duitsers kunnen zo snel zien wie jood is. Later moeten joden ook nog een grote gele ster op hun kleding dragen. Zo wordt het voor de bezetters nog makkelijker om te zien wie jood is. Vanaf 1942 moeten joden in Duitsland gaan werken. In werkelijkheid worden ze met de trein naar een kamp in Polen gebracht. Dat kamp, Auschwitz, is een concentratiekamp. Daar worden de joden met gas gedood. 1 Kijk naar het plaatje. Waar zag je dit in de Tweede Wereldoorlog? Op de kleding van joden. jodenster 2 Waarom willen de Duitsers weten of je jood bent? De bezetter wil snel kunnen controleren of joden zich aan de regels houden. Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl Werkblad 15 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 4: Het verzet een zee van tijd een zee van tijd Naam: Het verzet De meeste Nederlanders willen dat de Duitsers weggaan uit Nederland. Daarom gaan sommige mensen in het verzet. Dat is heel gevaarlijk, want het mag niet van de Duitsers. Het is illegaal. Mensen van het verzet schrijven in krantjes welke slechte dingen de Duitsers doen. Of ze verstoppen joden, zodat de Duitsers ze niet naar concentratiekampen kunnen sturen. Andere verzetsgroepen houden zich bezig met sabotage. Zij sturen de plannen van de Duitsers in de war. De verzetsgroepen zijn vaak klein. Hoe minder mensen op de hoogte zijn van hun plannen hoe beter. 1 Wat zou iemand uit het verzet in een verzetskrantje kunnen schrijven? 2 Noem drie dingen die verzetsgroepen doen. Bijvoorbeeld: Schrijven over slechte dingen die de Duitsers doen. Joden voor de Duitsers verstoppen. Plannen van de Duitsers in de war sturen. Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl Werkblad 16 Ω De Tweede Wereldoorlog We rkblad 6 Ω Les 5: Hongerwinter en bevrijding Naam: De bevrijding In 1944 worden Frankrijk en België bevrijd. In Nederland denkt men dat ze ook snel zullen worden bevrijd. Dat valt tegen. Limburg en een groot deel van Brabant worden wel bevrijd. Maar bij de slag om Arnhem worden de bevrijders tegengehouden. Ze kunnen de grote rivieren niet oversteken. Pas op 5 mei 1945 is heel Nederland bevrijd. een zee van tijd een zee van tijd De bevrijding van Nederland. De hongerwinter In 1944 zijn het westen en het noorden van Nederland afgesloten van de rest van het land. In de winter is daar nauwelijks meer iets te eten in de grote steden. Boeren hebben nog wel eten, maar niet veel. In het bevrijde deel van Nederland is genoeg eten, maar daar kunnen de mensen uit het noorden en westen niet naar toe. Die winter van 1944 wordt de hongerwinter genoemd. 1 De bevrijders kunnen in Nederland niet verder komen. Bij welke plaats is dat? Bij Arnhem. 2 Hoe komt het dat de mensen in het noorden en westen van Nederland in 1944 honger hebben? Dat deel van Nederland is afgesloten van de rest van het land. Er is haast geen eten meer. En ze kunnen niets halen uit het bevrijde deel van Nederland. Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl