Betrouwbaarheidstypologie

Betrouwbaarheidstypologie
Financiële instellingen: Banken
1
2
Belangrijkste aanknopingspunten voor
betrouwbaarheid
• Functiescheiding tussen front- en backoffice
• Limieten en bevoegdheden
• Uitgebreid stelsel van general en application
controls (zie deel 5)
• Bevestigingen aan derden door
rekeningafschriften op te sturen of
elektronisch beschikbaar te stellen.
Jaaroverzichten opsturen.
• Inventarisatie kluisvoorraden
3
Kenmerkende
betrouwbaarheidsrisico’s
• Juistheid verstrekte kredieten
• Beheer kredietportefeuille
• Juistheid in rekening gebracht
interestpercentage
• Betrouwbare werking automatisering
• Handelen boven gestelde limieten
4
Toepassingsvraag 1
• Zie je een relatie met de kredietcrisis?
5
Preventieve IC maatregelen
1.1 Begroting, normen, tarieven
1.2.Controletechnische functiescheiding
1.3 Procedures, wet- en regelgeving, richtlijnen
1.4 Belangrijke periodieke managementinformatie
in relatie tot begroting en vorige periode
1.5 Essentiële bestanden
6
Begroting, normen en tarieven
7
1.1 Begroting, normen, tarieven
• Geraamde renteopbrengsten uit hoofde van
kredieten
• Interestpercentages
• Kosten voor het aantrekken van liquide middelen
(vergoede spaarrente)
• Brutomarge
• Bedrijfskosten
• Normen voor solvabiliteit en liquiditeit (De
Nederlandse Bank, Europese regels: Basel I,II en
III)
8
1.2 CT functiescheiding
• frontoffice (beschikkend)
• backoffice registreert handelingen
(uitvoerend)
• financiële administratie (controlerend)
• interne controle/interne accountantsdienst
(controlerend)
9
Toepassingsvraag 2
• Welke rol zou de automatisering moeten
spelen bij de functiescheiding tussen front- en
backoffice?
10
•
•
•
•
1.3 Procedures, wet- en regelgeving,
richtlijnen
Kredietverstrekking
Beleggen
openen accounts
general + application controls op het gebied van
automatisering, zie hoofdstuk 20
• 4-ogen principe
• limieten en bevoegdheden zijn vastgelegd
• inschakelen derden door versturen
rekeningsafschriften
11
Toepassingsvraag 3
• Geef een aantal voorbeelden van het 4ogenprincipe bij een bank.
12
Managementinformatie
13
1.4 Belangrijke managementinformatie
• Exploitatie:
Renteresultaten
Beleggingsresultaat
Apparaatskosten
• Balans gerelateerd:
Rentabiliteitsoverzichten
Liquiditeits- en solvabiliteitsoverzichten
Overzicht vreemde valutaposities
14
Gegevens in bestanden  Informatie
15
1.5 Essentiële bestanden
•
•
•
•
rekeninghoudersbestand
kredietbestand
beleggingenbestand
tarievenbestand
16
Repressieve IC-maatregelen
2.1 Cijferanalyse
2.2 Verbandscontroles
2.3 Detailcontroles
2.4 Waarneming ter plaatse
17
Cijferanalyse
18
19
2.1 Cijferanalyse
•
•
•
•
risico’s ingedeeld naar diverse categorieën
kredietfaciliteiten versus opgenomen krediet
vergoede rente versus spaargelden
ontvangen rente versus kredieten
20
Toepassingsvraag 4
• Welke categorieën risico’s kent een bank?
21
Verbandscontroles
22
2.2 Verbandscontroles
• verstrekte kredieten volgens uitgaande
betalingen = geautoriseerde
kredietovereenkomsten.
• spaarrekeningen: beginstand + ontvangsten –
opnames = eindstand spaarrekening
23
2.3 Detailcontroles
•
•
•
•
•
juistheid tarieven en provisies
slapende rekeningen
inventarisatie voorraden
autorisatie verstrekte kredieten
naleving regelgeving Autoriteit Financiële
Markten en De Nederlandse Bank
24
Waarneming ter plaatse
25
26
2.4 Waarneming ter plaatse
• controle interne controleafdeling of
accountantsdienst mede aan de hand van
gemelde onregelmatigheden bijvoorbeeld
door rekeninghouders
• naleving regelgeving AFM
27
Loansharck
28
• Loansharck is een kredietinstelling van een grote
Nederlandse bank: Safe-it. Loansharck is
gespecialiseerd in het verstrekken van doorlopende
kredieten en persoonlijke leningen. Loansharck heeft
een eigen website maar adverteert ook door middel
van pop ups op andere websites. Bovendien laat
Loansharck regelmatig advertenties plaatsen in
tijdschriften zoals omroepgidsen. De afdeling
Marketing voert een actief verkoopbeleid waarbij
klanten behalve door middel van advertenties ook
telefonisch benaderd worden. Verkoopadviseurs die er
in slagen om meer leningen te plaatsen dan gemiddeld
ontvangen een bonus. Omdat Loansharck een
dochtermaatschappij is van een Nederlandse bank en
actief is op de Nederlandse markt, valt Loansharck
onder toezicht van DNB en AFM.
29
30
• Klanten die een lening willen aanvragen bij Loansharck
moeten eerst het thuis gezonden aanvraagformulier
invullen. Zij kunnen dit aanvraagformulier ook via de
website downloaden. Zij dienen daarbij onder andere
inkomensgegevens en dergelijke in te vullen. Na een
controle op de juistheid en volledigheid van de
aangeleverde gegevens worden de aanvragen in
behandeling genomen door de afdeling
Kredietacceptatie. Nadat de kredietaanvragen zijn
goedgekeurd worden de kredieten verstrekt door de
treasury afdeling. De afdeling Kredietbeheer bewaakt
de verstrekte kredieten. Het komt regelmatig voor dat
klanten niet in staat zijn om aan hun rente- en
aflossingsverplichtingen te voldoen.
31
32
Toepassingsvraag 5
• Geef een analyse van de risico’s die Safe-it
loopt ten aanzien van de door Loansharck
uitgevoerde actviteiten.
33
34
Toepassingsvraag 6
• Welke application controls kun je onderkennen
op het traject van aanvraag krediet tot
verstrekken krediet. Welke voorbeelden ken je?
35
Toepassingsvraag 7
• Wat is de inhoud van het toezicht door de AFM
en de DNB zoals dat op de actviteiten van
Loansharck wordt uitgevoerd?
36
Toepassingsvraag 8
• Welke taken heeft een afdeling kredietbeheer
en hoe kun je controleren of ze deze ook
uitvoeren?
37
Toepassingsvraag 9
• Wat betekent de plaats van banken in het
typologieschema voor het verband tussen
opgeofferde en verkregen waarden?
38
Toepassingsvraag 10
• Welke maatregelen van interne controle heeft
Starreveld beschreven voor banken?
39