IP/10/236 Brussel, 5 maart 2010 Europese Commissie wil salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen aanzienlijk verminderen De Europese Commissie wil een aantal maatregelen nemen om de salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen in de komende vijf jaar aanzienlijk te verminderen. Het gemiddelde beloningsverschil tussen mannen en vrouwen in de EU beloopt op dit ogenblik 18%. Om dit percentage te verlagen wil de Commissie werken aan de bewustmaking van werkgevers, initiatieven voor de bevordering van de gelijkheid van mannen en vrouwen stimuleren en de ontwikkeling ondersteunen van instrumenten om de salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen te meten. Voorts is niet uitgesloten dat nieuwe wettelijke maatregelen worden vastgesteld. De Commissie is voornemens de Europese sociale partners te raadplegen en het effect van een aantal opties te analyseren, zoals verzwaring van de sancties, meer transparantie over de lonen en verslaglegging over de salarisongelijkheid. Uit een Eurobarometer-enquête die vandaag is gepubliceerd blijkt dat 80% van de Europeanen er voorstander van is dat er dringende maatregelen worden genomen om de ongelijkheid aan te pakken. "Ik vind het bijzonder verontrustend dat de salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen in de afgelopen 15 jaar nauwelijks is verminderd en in sommige landen zelfs toeneemt," heeft Vice-voorzitter mevrouw Viviane Reding, EU-commissaris voor Justitie, Grondrechten en Burgerschap, verklaard. "In deze tijden van crisis vormt de salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen een prijs die Europa niet kan betalen. Wij moeten alle beschikbare middelen inzetten om aan de salarisongelijkheid een einde te maken. Tezamen met de lidstaten zal de Commissie trachten deze ongelijkheid in de EU tegen het einde van haar mandaat significant te verminderen." De salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen – het gemiddelde verschil in het bruto-uurloon tussen mannen en vrouwen in de gehele economie – beloopt op dit ogenblik 18% in de EU, met aanzienlijke verschillen tussen landen en sectoren. Deze kloof is het gevolg van de aanhoudende ongelijkheid op de arbeidsmarkt, die in de praktijk vooral vrouwen treft. Om deze kloof te verkleinen moeten op verscheidene niveaus maatregelen worden genomen om de talrijke oorzaken ervan aan te pakken. In de tweede helft van 2010 zal de Commissie een nieuwe strategie van de EU inzake de gelijke behandeling van mannen en vrouwen (2010-2015) presenteren. Een van de belangrijkste prioriteiten zal het aanpakken van de ongelijkheid van beloning zijn en de Commissie zal daarbij alle beschikbare instrumenten, zowel wetgevende als niet-wetgevende, gebruiken om de salariskloof te verkleinen. De Commissie zal, tezamen met de Europese sociale partners, de sociale en economische gevolgen van bepaalde oplossingen in detail onderzoeken, en met name: - Verslag uitbrengen inzake de salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen en toezien op de transparantie van lonen op ondernemings- en op individueel niveau of, collectief, door middel van voorlichting aan en raadpleging van de werknemers; - Verdere versterking van de verplichting toe te zien op genderneutrale functieclassificatie en loonschalen; - Verbetering van de bepalingen inzake sancties in geval van inbreuk op het recht op gelijke beloning, om te waarborgen dat zij afschrikkend en evenredig zijn (bijvoorbeeld zwaardere sancties in geval van recidive). Bovendien zal de Commissie: - Werknemers, werkgevers en het publiek bewust maken van de oorzaken van de salarisongelijkheid en van de potentiële oplossingen; - Initiatieven stimuleren die de gelijke behandeling bevorderen van mannen en vrouwen op de werkplek door middel van gelijkheidskeurmerken, certificaten en -prijzen. In Frankrijk, bijvoorbeeld, werd in 2004 het "Label égalité professionnelle" (keurmerk professionele gelijkheid) ingevoerd. Ondernemingen kunnen dit verkrijgen voor een periode van drie jaar indien zij een speciale procedure volgen en hun inzet aantonen voor de gelijke behandeling van mannen en vrouwen op een aantal gebieden zoals werktijden, loopbaanontwikkeling en de interne bevordering van vrouwen op sleutelposten. - De ontwikkeling ondersteunen van instrumenten die werkgevers kunnen helpen salarisongelijkheid tussen mannen en vrouwen in hun onderneming te analyseren. Zo heeft Duitsland bijvoorbeeld software ontwikkeld die de salariskloof berekent. Dit instrument kan werkgevers helpen zich van de situatie bewust te worden en maatregelen te nemen om de salarisongelijkheid aan te pakken. - De levering en de kwaliteit verbeteren van de statistieken betreffende de salarisongelijkheid. Het aanpakken van de ongelijkheden tussen de seksen op de arbeidsmarkt vormt ook een sleutelelement van Europa 2020, de economische en werkgelegenheidsstrategie van de Europese Unie voor het komende decennium (zie IP/10/225). Volgens een studie die onder het Zweedse voorzitterschap van de EU in 2009 is verricht, zou het afschaffen van de sekseongelijkheid op het gebied van de werkgelegenheid in de EU-lidstaten tot een potentiële toename van het BBP met 15% tot 45% leiden. Tot slot is de Commissie bezig met een studie over initiatieven om de gelijkheid tussen mannen vrouwen op het werk te bevorderen. De resultaten van de studie zullen op 5 mei worden gepresenteerd. Achtergrond Uit een Eurobarometer-enquête blijkt dat volgens de Europeanen het dichten van de genderkloof inzake beloning om de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen aan te pakken, naast de bestrijding van geweld tegen vrouwen, een absolute prioriteit heeft. 82% van de Europeanen is van mening dat er dringende maatregelen moeten worden getroffen om af te rekenen met de ongelijkheid in beloning tussen mannen en vrouwen. Daarnaast is 62% van de respondenten van mening dat ongelijkheid van beloning in hun land op grote schaal bestaat. 66% gaf aan dat de situatie in de afgelopen tien jaar is verbeterd. 2 Dankzij nationale en EU-wetgeving inzake gelijke beloning is het aantal gevallen van rechtstreekse discriminatie – verschillen in salaris tussen mannen en vrouwen die precies hetzelfde werk doen – afgenomen. De loonongelijkheid gaat echter veel verder dan dit verschijnsel: zij weerspiegelt de aanhoudende discriminatie en ongelijkheid op de arbeidsmarkt die, in de praktijk, voornamelijk vrouwen treffen. Het effect van de loonkloof tussen mannen en vrouwen op het inkomen gedurende de hele loopbaan betekent dat vrouwen ook lagere pensioenen hebben. Hierdoor krijgen vrouwen vaker dan mannen te maken met hardnekkige en extreme armoede: 22% van de vrouwen van 65 en ouder lopen een armoederisico; bij mannen is dit 16%. Bewustmakingsactiviteiten zijn van fundamenteel belang om werkgevers, werknemers en derden voor te lichten over de vraag waarom er nog steeds een salariskloof tussen mannen en vrouwen bestaat en hoe wij deze kunnen verkleinen. De Commissie start daarom de tweede fase van een informatiecampagne in de gehele Europese Unie met gedecentraliseerde acties in de 27 lidstaten. Dankzij een nieuwe online rekenmachine zullen werknemers en werkgevers de loonkloof tussen mannen en vrouwen op het scherm kunnen zien. Zie ook MEMO/10/65 Nadere informatie Persdossier over loonongelijkheid tussen mannen en vrouwen http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=en&catId=89&newsId=708&furtherNews=yes 3 ANNEX How big is the pay gap in different Member States? Measured as the "relative difference in average gross hourly earnings between women and men," the gender pay gap is estimated to be 18% in the EU as a whole (see graph below). percent Pay gap between women and men in unadjusted form in EU Member States - 2008 30,3 (Difference between men's and wo men's average gro ss ho urly earnings as a percentage o f men's average gro ss ho urly earnings) HU DK EU27 FR CY LT 22,0 20,9 20,0 UK DE NL 26,2 25,5 23,6 SE 21,6 IE 21,6 ES 21,4 17,7 19,2 17,5 BG 17,1 LV 17,1 PT 17,1 9,2 MT 13,6 9,2 RO 9,8 9,0 BE 4,9 5 8,5 10 9,0 12,4 15 13,4 20 18,0 25 23,2 30 0 IT SI PL LU FI SK EL AT CZ EE Source: Eurostat. Structure of Earnings Survey 2006 and national sources (2008) for yearly SES-comparable estimates. Provisional data for EU27, FR, ES and CY. Exception to the reference year : 2007 data for IE, DK, NL and EE. Areas for prioritisation in the field of gender equality SPECIAL EUROBAROMETER 326 : "GENDER EQUALITY IN THE EU IN 2009 http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb_special_en.htm 4 Urgency in addressing the pay gap Measures to address the gender pay gap 5