Keel-, Neus- en Oorheelkunde Trommelvliesbuisjes Binnenkort wordt uw kind opgenomen voor het plaatsen van trommelvliesbuisjes. Het plaatsen van trommelvliesbuisjes is bij kinderen één van de meest voorkomende chirurgische ingrepen in Nederland. Voor deze operatie komt uw kind in dagbehandeling. Deze folder geeft informatie over de gang van zaken rond de operatie, uw behandelend arts heeft enkele zaken al met u besproken. Voor informatie over opname van uw kind kunt u de folders ‘Kinderafdeling Dagbehandeling’ en ‘Jop gaat naar het ziekenhuis’ lezen. Daarin vindt u ook informatie over de voorlichtingsmiddag en voorlichtingsfilm. Algemeen Het oor bestaat uit drie delen: uitwendig oor, middenoor en binnenoor. Zie onderstaande tekening. • Het uitwendige oor bestaat uit de oorschelp (3) en de uitwendige gehoorgang (2), die eindigt bij het trommelvlies (4). • Het middenoor is een kleine met lucht gevulde holte waarin zich de drie kleine gehoorbeentjes bevinden resp: de hamer (6), het aambeeld (7) en de stijgbeugel (8). • De hamer zit vast aan het trommelvlies, de stijgbeugel staat in verbinding met het slakkenhuis (10), het aambeeld bevindt zich tussen deze twee beentjes. • De geluidsgolven, die via de gehoorgang het trommelvlies doen trillen worden via de beentjes overgebracht naar het middenoor. • Het binnenoor bestaat o.a. uit het zogenaamde slakkenhuis, hierin bevinden zich de gevoelige zenuwuiteinden die via de gehoorzenuw (11) in verbinding staan met de hersenen waar de geluidssensatie ontstaat. Het middenoor is d.m.v. de buis van Eustachius (12) verbonden met de achterzijde van de neus-keelholte. Tijdens het slikken gaat de buis van Eustachius even open en laat wat lucht door zodat de luchtdruk in het middenoor gelijk kan blijven met de luchtdruk buiten. 15131099 Wanneer de buis van Eusthachius niet goed werkt, ontstaat onderdruk in het middenoor. Hierdoor kan het trommelvlies naar binnen getrokken worden. Door de onderdruk kan het slijmvlies in het middenoor geïrriteerd raken en vocht afscheiden. Hierdoor raakt het middenoor gevuld met vocht in plaats van lucht. Dit wordt OME (Otitis Media met Effusie) genoemd maar ook wel ‘lijmoor’ of ‘glue ear’. Dit taaie vocht remt de trilling van het trommelvlies zodat de geluidsoverdracht niet meer optimaal is. Oorzaken De meest voorkomende oorzaken van het niet of slecht functioneren van het oor bij kinderen zijn infecties van de neus en neusbijholten en een te grote neusamandel. Klachten Vaak zijn in het begin de klachten gering. Soms wordt een verminderd concentratievermogen waargenomen waardoor het idee ontstaat dat het kind niet goed wil luisteren. Wat echter blijkt is dat het kind niet goed hoort. Tijdens verkoudheid is het gehoor vaak wat slechter en is er sprake van een wisselend gehoorverlies. Als de klachten van (tijdelijke) slechthorendheid (OME) niet behandeld worden kan dit resulteren in leer-, spraak-, en gedragsproblemen. Ook kunnen blijvende trommelvliesen middenoorbeschadigingen optreden. Er bestaat een nauw verband tussen bovenste luchtweginfecties, zoals neusverkoudheid, en een niet goed functionerende buis van Eusthachius. Reden voor het plaatsen van trommelvliesbuisjes Bij kinderen tussen de één en zes jaar komt OME veel voor, meestal aan beide oren tegelijk. Vaak treedt binnen enkele weken tot maanden spontaan genezing op zonder dat er blijvende schade ontstaat. Wanneer OME langer dan drie maanden blijft bestaan of vaak oorontstekingen, hinderlijk gehoorverlies en/of langdurige klachten van afwijkend gedrag geeft, kan een tijdelijke beluchting van het middenoor via een trommelvliesbuisje zinvol zijn. Het trommelvliesbuisje heeft als doel een open verbinding te realiseren tussen het middenoor en de uitwendige gehoorgang. Via het buisje komt lucht in het middenoor. Behandeling Wanneer uw KNO-arts besluit tot het plaatsen van trommelvliesbuisjes, eventueel gecombineerd met een andere ingreep, zal dit meestal gebeuren onder algehele narcose. Er wordt een klein gaatje in het trommelvlies gemaakt waardoor het vocht wordt afgezogen en waarin een kunststof buisje geplaatst wordt. Omdat er nu weer een normale luchtdruk ontstaat in het middenoor (de lucht kan immers door het buisje in en uit) produceert het slijmvlies geen vocht meer en zal het gehoor herstellen. Hoe lang moet een trommelvliesbuisje blijven zitten? Na enkele maanden of soms pas na een jaar groeit het buisje spontaan uit het trommelvlies. Het gaatje sluit zich dan vanzelf. Indien hierna opnieuw klachten optreden kan het nodig zijn de behandeling te herhalen. Over het algemeen blijkt dat de functie van de buis van Eusthachius na het 7e levensjaar verbetert en het opnieuw plaatsen van buisjes niet meer nodig is. Voorbereiding thuis Voorschriften over nuchter zijn vindt u in de folder ‘Kinderafdeling Dagbehandeling’. Als uw kind medicijnen gebruikt, kunt u met de arts of de verpleegkundige overleggen of uw kind deze mag innemen. TIP: het is handig om de dag voor de ingreep de haren van uw kind te wassen, omdat na de ingreep geadviseerd wordt de oren twee weken droog te houden. Voorbereiding in het ziekenhuis In de folder ‘Kinderafdeling Dagbehandeling’ kunt u lezen hoe uw kind voor de operatie wordt voorbereid. Voor kleine kinderen geldt dat ze een eigen pyjama of T-shirt aan mogen. Na de operatie De operatie duurt ongeveer vijf tot tien minuten. Na de ingreep heeft uw kind meestal nauwelijks pijnklachten. Langdurige pijnstilling is na het plaatsen van trommelvliesbuisjes zelden nodig. Als er veel vocht of taai slijm achter het trommelvlies weggezogen is, kan uw kind na de ingreep soms wel pijn hebben. Dit is over het algemeen binnen een dag verdwenen. Mogelijke complicaties In een aantal gevallen ontstaat na het plaatsen van een trommelvliesbuisje een loopoor. Een loopoor is het uitstromen van groen of geel vocht uit één of beide oren. Heel vaak ruikt het vocht ook vies, soms is het wat bloederig. In het algemeen is dit een teken dat er zich een ontsteking voordoet in het middenoor en dat het ontstekingsvocht door het buisje naar buiten komt. Een loopoor kan ontstaan doordat water via het buisje in het oor komt. Ook kan het een uiting zijn van een nieuwe ontsteking of een chronisch ontstoken middenoor. Door de buisjes zal uw kind niet zo ziek worden als voorheen, omdat het ontstekingsvocht er direct uit kan. Een ander, weinig voorkomend verschijnsel is het niet dichtgroeien van het trommelvlies nadat het buisje is uitgestoten. Ontslag Als alles zonder problemen is verlopen kunt u uw kind snel weer mee naar huis nemen. U krijgt een afspraak mee voor controle bij de KNO-arts. Weer thuis Hoewel de meeste kinderen weinig pijn hebben na het plaatsen van trommelvliesbuisjes raden wij u aan om Paracetamol in huis te halen. De eerste dagen na de operatie kan er wat vocht uit de gehoorgang komen, soms vermengd met bloed. Het aanbrengen van een watje of gaasje in het oor wordt afgeraden. Heeft uw kind na één dag nog steeds een loopoor, neemt u dan contact op met de KNO-arts. Die kan uw kind medicatie voorschrijven. Activiteiten Naar buiten en/of school De dag van de ingreep mag uw kind weer naar buiten en in elk geval de volgende dag weer naar school. Douchen en in bad Na de ingreep moet u ervoor zorgen dat de oren van uw kind zo droog mogelijk blijven. Uw kind kan wel gewoon baden of douchen. Zwemmen Geadviseerd wordt om de eerste twee weken na het plaatsen van de buisjes niet te zwemmen. Afhankelijk van het advies van uw KNO arts moet uw kind tijdens zwemlessen of tijdens het langdurig onder water zwemmen de oren beschermen met oordoppen. Vliegen Wij adviseren u de eerste 3 weken na de operatie niet met uw kind te vliegen. Problemen Bij dringende problemen in de eerste 24 uur na de operatie belt u: • Overdag: Afdeling Kindergeneeskunde T 0348 42 74 68 • In de avonduren of in het weekend: Afdeling Spoedeisende Hulp (via de receptie) T 0348 42 79 11 U wordt dan doorverbonden. Overige vragen • Voor overige, niet dringende, vragen neemt u contact op met uw eigen huisarts of de polikliniek KNO (op werkdagen van 9.00 - 16.00 uur) T 0348 42 73 92 • Voor het maken van een controle-afspraak kunt u bellen naar T 0448 42 78 80 (op werkdagen van 8.30 - 12.30 en van 13.30 - 16.00 uur) Interessante websites Informatie over de behandeling staat op de website van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis, www.zuwehofpoort.nl, zoek Specialismen Keel- Neus en Oorheelkunde. Daar vindt u ook links naar de websites van patiëntenorganisaties. Op de speciale website voor kinderen www.kids.zuwehofpoort.nl vindt u de voorlichtingsfilm Thirza gaat naar het ziekenhuis. Bronvermelding Deze folder is gebaseerd op informatie van Polikliniek Keel-, Neus en Oorheelkunde en de KNO-vereniging. Augustus 2014 Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Polanerbaan 2 3447 GN Woerden T 0348 42 79 11 I www.zuwehofpoort.nl