presentatie Emine Goker vermoeidheid

advertisement
Vermoeidheid na borstkanker
Borstkanker symposium, 8 oktober 2016
Emine Göker, internist-oncoloog Alexander
Monro Borstkankerziekenhuis
Vermoeidheid na borstkanker
§
§
§
§
§
Wat is vermoeidheid?
Hoe vaak komt het voor?
Oorzaken
Behandeling
Conclusie
Ernstige vermoeidheid
§ Plotseling en zonder waarschuwing
§ Vaak niet gekoppeld aan een bepaalde
inspanning
§ Kan extreem en uitputtend zijn
§ Duurt langer dan normaal
Hoe vaak komt het voor
§
§
§
§
Tijdens de behandeling >90 %
Bij 25-30 % wordt de vermoeidheid chronisch
Soort kanker maakt geen vershil
Soort behandeling maakt vrijwel ook geen
verschil
Verschijnselen van vermoeidheid
futloos
geen energie meer
leeggezogen
minder werk verzetten
vergeetachtig
verminderde concentratie
Irritatie
prikkelbaar
huilbuien
Minder zin in sociale contacten
Vermoeidheid heeft invloed op
§ Slaap
§ Seks/intimiteit
§ Contacten/relatie/naasten
§ Werk
Sociale belasting van vermoeidheid
§ Vermoeidheid kun je niet zien
§ Vermoeidheid is niet uit te leggen
§ Steun neemt af na verloop van tijd
§ Spanning in relaties
§ Vermindering van sociale contacten
Dokter, ik ben zo moe…
Een eenvoudige vraag maar een complexe zoektocht…
Oorzaken?
Directe effecten
van de kanker
Co-morbiditeit
Anemie
Ondervoeding
Infectie
Schildklier
Operatie
Radiotherapie
Chemotherapie
Medicatie
VERMOEIDHEID
Chronische pijn
Slaapstoornis
Verwerking
Angst
Depressie
Oorzaken
§ Behandeling
- Operatie
- Chemotherapie
- Radiotherapie
- Evt complicaties na de operatie/chemo of radiotherapie
Oorzaken
Andere aandoeningen:
- Hartfalen
- Hypothyreoïdie (traag werkende schildklier)
- Bloedarmoede
- Pijn
- Stadium van ziekte
Oorzaken op psychosociaal vlak
§ Verwerking/omgaan acceptatie van de ziekte
§ Angst
§ Depressie
§ Slecht slapen
Behandeling
Oncologische revalidatie
-
Fysiek herstel
Psychisch herstel
Sociaal herstel
lotgenotencontact
Wat kun je zelf doen?
§
§
§
§
§
§
§
Belangrijke dingen doen als je je goed voelt
Bezigheden rustig uitvoeren
Vermijd tijdsdruk
Activiteiten opdelen in stukjes
Hulp leren vragen
Energie overhouden voor leuke dingen
Weten wat jou helpt en wanneer?
Effect van bewegen tijdens de behandeling
§
§
§
§
§
§
§
Sneller herstel na de chemotherapie
Minder vermoeidheid
Betere conditie
Toename van zelfvertrouwen en concentratie
Vermindering van depressieve klachten
Betere slaapkwaliteit
Verbetering van de kwaliteit van leven
Welke sporten?
§ Intensieve lichaamsbeweging gericht op
verbetering van spierkracht en/of
uithoudingsvermogen
Kracht training
§ Krachttraining is gericht op opbouw van de
spiermassa
§ Bv gewichten, opdrukken
Conditie training
§ Duurtraining is gericht op opbouw en behoud
van conditie en uithoudingsvermogen
§ Bv wandelen, lopen, zwemmen, fietsen etc.
Cognitieve therapie
§ Verschillen tussen mensen in de manier waarop
ze met de ziekte en het herstel omgaan
§ Gericht op verandering van instandhoudende
factoren
§ 70% herstelt
Mindfullness
§
§
§
§
Gericht op “leren leven”
Gericht op kwaliteit van leven
Tijdsduur: 9 weken lang, wekelijks
Groepstraining/online individueel
Helen Dowling Instituut
Psychologische zorg bij
kanker
www.hdi.nl
Voeding
Voeding &Kanker
Voedingsconsulent
§ Voor, tijdens en na de
behandeling> advies op
maat
Supplementen?
§ Gevarieerde voeding biedt voldoende vitamines
en mineralen
Conclusie
§ Ernstige vermoeidheid komt vaak voor tijdens
en na de behandeling van borstkanker
§ Multifactorieel
§ Integrale aanpak
Integrale aanpak
Dank voor uw aandacht
Vragen?
Download