Titelslide - Binnenlands Bestuur

De Gezonde Ambtenaar:
Flexibel werken – Gezond werken?
Dr. Hylco H. Nijp
23-03-2017
Flexibel werk: “Werktijdcontrole”
Wat is werktijdcontrole (WTC)?
• De mogelijkheid van de werknemer om zelf duur,
de werkuren te bepalen
• Bijvoorbeeld: Flextime, zelfroosteren, Het Nieuwe
Flexibel werk: “Werktijdcontrole”
Wat is werktijdcontrole (WTC)?
• De mogelijkheid van de werknemer om zelf duur,
de werkuren te bepalen
• Bijvoorbeeld: Flextime, zelfroosteren, Het Nieuwe
Relevantie?
1. Gezond werk
2. Werk-privé balans
3. Motiverend werk
4. Toenemende flexibilisering
Flexibel werk - Gezond werk?
Flexibiliteit
(Tijd/plaats)
Herstel
Werk-privé
balans
Motivatie
Het Nieuwe Werken
• Tijd- en plaatsonafhankelijk werken
• Gebruik van ICT
• Resultaatgericht werken
‘Zonnig’ perspectief
‘Somber’ perspectief
?
Doel onderzoek
1. Overzicht geven van wetenschappelijk bewijs voor relatie
tussen WTC en diverse relevante ‘uitkomsten’
2. Inzicht geven in prevalentie van WTC (toegang, behoefte,
gebruik) onder Nederlandse werknemers
3. Effecten onderzoeken van ‘Het Nieuwe Werken’ op
organisatie van werk en welzijn en andere ‘uitkomsten’
Studie 1: Literatuurstudie
63 artikelen bestudeerd, 53 verschillende studies
Type WTC
Globaal
Multidimensionaal
Flextime
Werk-privé
balans
Gezondheid/
welzijn
Werk
uitkomsten
+++
++
0
+
++
+
++
++
++
Vrije dagen
Overig
Onvoldoende # studies
++
++
++
Algemeen positief beeld
Studie 2: Toegang en behoefte aan WTC?
Gegevens geanalyseerd van 2,170 Nederlandse werknemers
‘Negatieve mismatch:’
Toegang < behoefte
100%
80%
60%
40%
58.5%
38.7%
48.1%
40.3%
48.1%
39.4%
45.0%
26.3%
20%
0%
Dagelijkse beginen eindtijden
Pauzes
Dagwerkers
Verlof
Overwerk
Ploegendienst
1. Veel Nederlandse medewerkers rapporteren grotere behoefte
dan toegang
2. ‘Negatieve mismatch’ hangt samen met werk-thuis interferentie,
vermoeidheid en lagere werkmotivatie
Studie 2: Gebruik van WTC?
Matig tot veel gebruik WTC:
Bij voldoende toegang
100%
75%
50%
25%
0%
69.0%
67.0%
Dagelijkse beginen eindtijden
Pauzes
89.0%
Verlof
Redenen voor gebruik?
Werk-privé balans
Productiviteit
Files vermijden
Samenwerking collega's
Gezondheid
Vaste werkuren passen niet
Sociaal contact collega's
62%
37%
22%
19%
14%
9%
9%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Studie 3: Het Nieuwe Werken
HNW beleid:
1.
2.
3.
4.
Tijd- en plaatsonafhankelijk werk
< 40% van werk uitgevoerd buiten kantoor
Medewerkers ontvangen ICT middelen
Flexkantoor
Het Nieuwe Werken: Metingen
Interventiegroep:
1-2 Maanden
Voormeting
4 Maanden
Implementatie
HNW
6 Maanden
Nameting 1
Nameting 2
Vergelijkingsgroep:
1-2 Maanden
Voormeting
4 Maanden
Niks
6 Maanden
Nameting 1
Nameting 2
Wat is effect op organisatie
van het werk?
Controle over werktijden/locatie
Daadwerkelijke werktijden/locatie
Werkkenmerken
Wat is effect op uitkomsten
voor werknemer?
Werk-privé balans
Welzijn/gezondheid
Motivatie/prestatie
Het Nieuwe Werken: Resultaten
Vraag 1:
Wat is effect op organisatie van het werk?
/
WTC (& tevredenheid, gebruik)
Geen verschil t.o.v. referentiegroep
WLC (& tevredenheid, gebruik)
Toename in controle over werklocatie, gebruik en tevredenheid
Werkuren op kantoor
Medewerkers werken minder op kantoor (gem. 7.5-8u minder p. week)
Werkuren thuis
Medewerkers werken meer thuis (gem. 8-8.5u meer p. week)
Totale werkuren
~
Kleine toename in totaal werkuren (0.5 uur)
Werkkenmerken (o.a. autonomie, sociale steun)
/
Geen effect gevonden
Vraag 2:
Wat is effect op uitkomsten voor werknemer?
Werk-privé balans
/
Geen effect gevonden
Gezondheid en welzijn
/
Kleine afname in gezondheid, verder geen effect
Werkgerelateerde uitkomsten
/
Geen effect gevonden
Conclusie:
1. Theorie
Er zijn goede redenen om aan te nemen dat flexibiliteit gepaard
en beter welzijn
2. Werktijdcontrole:
Veelbelovend middel om werk-privé balans, gezondheid en motivatie
behouden of te verbeteren
3. Het Nieuwe Werken:
Invoering hoeft niet gepaard te gaan met verandering in
hebben voor werk-privé balans, welzijn of werktevredenheid van de
Praktische relevantie
1. Bredere invoering van ‘werktijdcontrole’ lijkt
algemeen aan te bevelen
• Behoefte onder Nederlandse medewerkers
• Veel positieve verbanden met werk-privé balans, welzijn en motivatie
• Geen negatieve associaties/effecten van WTC gevonden
2. Inventarisatie van behoeftes onder personeel
3. “Hét Nieuwe Werken” bestaat niet
• Effecten hangen af van inhoud en manier van implementeren
• Mogelijk om Het Nieuwe Werken in te voeren zonder dat dit gepaard gaat met
medewerker
Flexibel werk - Gezond werk?
Flexibiliteit
(Tijd/plaats)
Herstel
Motivatie
Werk-privé
balans
Persoonlijke voorkeur
medewerker? Methode
van implementeren? Type
organisatie?
Toekomstig onderzoek
1. Diverse doelgroepen & mechanismen
• Andere organisaties/werkzaamheden
• Persoonlijke situatie/voorkeur
2. Niet alleen maar ‘zelfrapportage’
• Administratieve data
• Observaties (?)
3. Dag tot dag onderzoeken
• ‘Experience sampling’
• Tijdgebruik
Vragen?
Contact: [email protected]
Hogeschool Arnhem en Nijmegen, opleiding HRM
Lectoraat ‘Duurzame inzetbaarheid’
Stagiaires en afstudeeropdrachten
De Gezonde Ambtenaar:
Flexibel werken – Gezond werken?
Hylco H. Nijp
Contact: [email protected]
Studie 3: Het Nieuwe Werken
HNW beleid:
1.
2.
3.
4.
Tijd- en plaatsonafhankelijk werk
< 40% van werk uitgevoerd buiten kantoor
Medewerkers ontvangen ICT middelen
Flexkantoor
Doelstellingen:
1. Werktevredenheid
2. Dienstverlening
3. Imago werkgever
4. Kostenbesparing
5. ..