PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02 733 68 68 Stichting tegen Kanker peilt naar misvattingen rond kanker n.a.v. Wereld Kanker Dag WEET JIJ WAT KANKER VEROORZAAKT? VOORAL JE EIGEN GEDRAG Brussel, 4 februari 2013 – Is kanker een noodlot dat je treft, of kan je je doeltreffend beschermen? Van welke dingen denk jij dat ze kanker veroorzaken? En stel dat je kanker krijgt, denk je dat je zal genezen? Deze en andere vragen stelde Stichting tegen Kanker in haar ‘kankerbarometer’, waarmee ze wil peilen naar het beeld dat Belgen hebben van de ziekte. Wat blijkt? Belgen zijn zeker niet slecht ingelicht, maar schatten een aantal zaken toch erg verkeerd in. Bovendien zijn er opvallende verschillen qua landsgedeelte, leeftijd en zelfs geslacht. De barometer kwam er naar aanleiding van de jaarlijkse World Cancer Day (4 februari), dit jaar in het teken van de ‘mythes rond kanker’. Wat onmiddellijk opvalt uit de enquête, is dat de Belgen blijven onderschatten hoeveel invloed hun eigen gedrag heeft op het kankerrisico. 43% meent onterecht dat kanker vooral veroorzaakt wordt door externe factoren. Nochtans is het onze eigen manier van leven die het meest invloed heeft op ons kankerrisico en men schat dat we 30 tot 50% van deze kankers zou kunnen vermijden als we van jongs af aan gezond leven en dat ook blijven doen. Ten tweede staat het gedrag vaak haaks op de kennis. We weten wel dat we op een aantal dingen kunnen letten om kanker zo weinig mogelijk kans te geven, maar we leven er niet altijd naar. 96% van de bevolking weet dat tabak kanker veroorzaakt (67 % weet dat “zeker en vast” en 29% denkt “waarschijnlijk wel”), en toch rookt bijna een kwart van alle Belgen! Verder toont de enquête dat er nog heel wat onzekerheid bestaat rond wat nu precies kanker veroorzaakt. Enkel voor een aantal welbekende risicofactoren als tabak en UV-stralen, durft een meerderheid van de Belgen zich met zekerheid uit te drukken wat betreft hun kankerverwekkende eigenschappen. Deze vormen natuurlijk al jaren het onderwerp van preventiecampagnes en het zijn domeinen waarin ook Stichting tegen Kanker zeer actief is. Is stress kankerverwekkend? Of wonen naast een kerncentrale? En GGO’s? Er leven nog steeds een aantal ronduit verkeerde veronderstellingen, bleek uit de enquête. Zo is 62% van de Belgen onterecht van mening dat stress kanker kan veroorzaken. 19 % is er zelfs rotsvast van overtuigd. Met genetisch gemanipuleerde organismen of wonen naast een correct functionerende kerncentrale net hetzelfde. Respectievelijk 54% en 55% van de bevolking denkt dat dat kankerverwekkend is, 18 en 15% achten deze praktijken zelfs ‘zeker en vast kankerverwekkend’. Toch is uitgebreid wetenschappelijk onderzoek er tot op vandaag niet in geslaagd om aan te tonen dat stress, GGO’s of wonen naast een veilige kerncentrale kanker veroorzaakt. Andersom wordt het risicogehalte van sommige dingen danig onderschat, met als uitschieter alcohol: 90% weet niet zeker of meer dan 1 glas alcohol per dag je risico op kanker verhoogt. En toch is dat al meerdere jaren onweerlegbaar bewezen. Stichting tegen Kanker bundelt de krachten in de strijd tegen kanker. De Stichting is actief in heel België. Kanker treft in ons land jaarlijks rond de 60 000 mensen. Daarom financiert de Stichting wetenschappelijk kankeronderzoek in België en verstrekt ze informatie en sociale begeleiding aan mensen met kanker en hun naasten. Daarnaast is ze actief op het vlak van preventie, opsporing en de bevordering van een gezonde levenswijze. De inkomsten van de Stichting komen voornamelijk uit giften en legaten van particulieren. In 2011 ontving Stichting tegen Kanker 19,3 miljoen euro aan inkomsten, waarvan 5,4 miljoen euro naar steun aan wetenschappelijk onderzoek is gegaan. De Stichting besteedde ruim 4,9 miljoen euro aan psychosociale of materiële hulp en 4,4 miljoen euro aan informatie en gezondheidspromotie. www.kanker.be - Kankerfoon 0800 15 802 - Tabak Stop Lijn 0800 111 00 - www.tabakstop.be PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02 733 68 68 Het stopt niet bij misvattingen over de oorzaken van kanker. We weten ook niet altijd wat we kunnen doen om onze geneeskansen te maximaliseren. Zo denkt bijvoorbeeld meer dan driekwart van de bevolking dat je meer kans maakt om een eventuele kanker te overwinnen als je je elk jaar volledig laat scannen. Paradoxaal genoeg hou je er meer nadeel dan voordeel aan over omwille van de opeenstapeling van de röntgenstralen. Bij lage dosissen zijn deze vrij onschadelijk, maar te veel straling kan net kanker veroorzaken! Men kijkt anders naar kanker naargelang regio, geslacht, leeftijd en sociale klasse Enkele opmerkelijke verschillen tussen regio’s, leeftijden, geslacht en sociale klasse (dit zijn slechts enkele van de opvallende conclusies. Zie bijlage bij dit PB voor meer). Regionale verschillen - In Vlaanderen wordt het effect van de échte risicoverhogende factoren zoals tabak roken, zonnebanken en cannabis roken, lager ingeschat dan in Wallonië. - Vlamingen drinken significant meer alcohol dan Walen. - Brusselaars roken significant meer dan Vlamingen Sociale klasse - Mensen uit een lagere sociale klasse denken (ten onrechte) significant vaker dat het risico op kanker meer te wijten is aan externe factoren dan aan de eigen levensstijl Leeftijd - Vooral ouderen drinken dagelijks meer dan 2 glazen alcohol - Bij jongeren leven er meer mythen rond kanker: zo gelooft 16% dat kanker automatisch een sterftegeval betekent op korte termijn Geslacht - Vrouwen schatten de risico’s van naast een kerncentrale wonen, genetisch gemanipuleerde organismen gebruiken en veel rood vlees eten hoger in. - Mannen drinken vaker meer dan 2 glazen alcohol per dag Onzekerheid moet de wereld uit De missie van Stichting tegen Kanker is om het publiek correct te informeren met wetenschappelijk gevalideerde informatie en preventieboodschappen. Zo kan iedereen zijn eigen weloverwogen keuzes maken. “We moeten de dingen niet onnodig ingewikkeld maken. Het is niet door deodorants, stress of andere hypothetische en vreemde oorzaken te onderzoeken dat we erg veel terrein zullen winnen op kanker. Nee, we weten al hoe we tot 30 tot 50% minder kankers kunnen halen: met een maatschappij zonder tabak, alcoholmisbruik, overdreven UV-blootstelling, overtollige kilo’s, sedentair leven ... Is dat haalbaar? Wel, dat hangt af van ieder van ons.” Stichting tegen Kanker bundelt de krachten in de strijd tegen kanker. De Stichting is actief in heel België. Kanker treft in ons land jaarlijks rond de 60 000 mensen. Daarom financiert de Stichting wetenschappelijk kankeronderzoek in België en verstrekt ze informatie en sociale begeleiding aan mensen met kanker en hun naasten. Daarnaast is ze actief op het vlak van preventie, opsporing en de bevordering van een gezonde levenswijze. De inkomsten van de Stichting komen voornamelijk uit giften en legaten van particulieren. In 2011 ontving Stichting tegen Kanker 19,3 miljoen euro aan inkomsten, waarvan 5,4 miljoen euro naar steun aan wetenschappelijk onderzoek is gegaan. De Stichting besteedde ruim 4,9 miljoen euro aan psychosociale of materiële hulp en 4,4 miljoen euro aan informatie en gezondheidspromotie. www.kanker.be - Kankerfoon 0800 15 802 - Tabak Stop Lijn 0800 111 00 - www.tabakstop.be PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02 733 68 68 Dr. Didier Vander Steichel – Medisch en Wetenschappelijk directeur van Stichting tegen Kanker Einde van het persbericht BIJLAGE: RESULTATEN KANKERBAROMETER – IPSOS ENQUÊTE Info voor de journalisten – Niet voor publicatie Voor duiding bij de cijfers: Dr. Ivo Nagels - [email protected] of via het nummer 0475 42 13 38). Voor informatie over de Werelddag tegen Kanker: Brigitte Boonen: verantwoordelijke zonnepreventie Stichting tegen Kanker, 0472 85 11 55 – [email protected] Voor informatie over Stichting tegen Kanker: Steven De Bondt, medewerker communicatie - 02 743 45 84 – [email protected] Stichting tegen Kanker bundelt de krachten in de strijd tegen kanker. De Stichting is actief in heel België. Kanker treft in ons land jaarlijks rond de 60 000 mensen. Daarom financiert de Stichting wetenschappelijk kankeronderzoek in België en verstrekt ze informatie en sociale begeleiding aan mensen met kanker en hun naasten. Daarnaast is ze actief op het vlak van preventie, opsporing en de bevordering van een gezonde levenswijze. De inkomsten van de Stichting komen voornamelijk uit giften en legaten van particulieren. In 2011 ontving Stichting tegen Kanker 19,3 miljoen euro aan inkomsten, waarvan 5,4 miljoen euro naar steun aan wetenschappelijk onderzoek is gegaan. De Stichting besteedde ruim 4,9 miljoen euro aan psychosociale of materiële hulp en 4,4 miljoen euro aan informatie en gezondheidspromotie. www.kanker.be - Kankerfoon 0800 15 802 - Tabak Stop Lijn 0800 111 00 - www.tabakstop.be