Workshopprogramma Symposium LeerKRACHT in de 21e eeuw

Workshopprogramma Symposium LeerKRACHT in de 21e eeuw
Centrale inleiding: Van iedereen langs dezelfde lat naar iedereen tot volle bloei
door Claire Boonstra, oprichter van Operation Education
Iedereen is anders - en de wereld is in transitie. In de wereld van vandaag en morgen hebben we ieders unieke
talenten nodig. We kunnen het ons niet langer veroorloven iedereen langs dezelfde lat te leggen en daarmee veel
talent niet te ontdekken of zelfs kwijt te raken.
Claire Boonstra is oprichter van Operation Education. Haar roeping is het verbeteren van onderwijs en de manier
waarop we onze en volgende generaties voorbereiden op de snel veranderende en uitdagende wereld van
vandaag en morgen. Ze is voorstander van het begeleiden van iemands persoonlijke ontwikkeling, al van jongs af
aan. En dat doe je volgens haar niet door alle leerlingen en studenten te dwingen hetzelfde te leren en enkel
gestandaardiseerde toetsen af te nemen. Operation Education wil de transitie van het onderwijssysteem
versnellen door een groot publiek te mobiliseren en andere keuzes te laten maken wat betreft het doel, de
invulling en het effect van huidig en toekomstig onderwijs.
Workshopprogramma
e
Workshop 1: Wat bepaalt de kwaliteit van de leerkracht in de 21 eeuw?
door Suzan van Brussel, promovendus en docent Pabo van Avans Hogeschool
De belangrijkste factor van goed onderwijs is de leerkracht. Hoe die kwaliteit wordt vastgesteld, is onderwerp van
debat. Waarderen we wat we meten of meten we wat we waarderen? De toetscultuur lijkt de aandacht af te
leiden van waar het in het onderwijs echt om zou moeten gaan.
In deze workshop wordt ingegaan op de recente ontwikkelingen in het debat. Daarnaast gaan we brainstormen
over welke kwaliteiten een leerkracht volgens de workshopdeelnemers in de 21e eeuw zou moeten beschikken:
welke consequenties heeft dat voor het beroep en de opleiding? Tot slot proberen we te bepalen hoe de kwaliteit
dan gemeten kan worden, zodat de kinderen in de 21e eeuw beschikken over de vaardigheden die er toe lijken te
doen.
Workshop 2: Good Practices Passend Onderwijs
door: Margriet Veenbrink, docent Pabo van Avans Hogeschool, Mirjam Valckx, docent Verpleegkunde Avans
Hogeschool en Monique Cornelisse, docent Sociale studies Avans Hogeschool
De school krijgt zorgplicht. De gemeente wordt verantwoordelijk voor jeugdzorg. Scholen voor speciaal onderwijs
gaan meedraaien in de nieuwe samenwerkingsverbanden. Allemaal veranderingen die voor de toekomstige
leerkracht een verschuiving in taak en verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Het Avans Ondernemerscentrum
heeft een start gemaakt om vanuit de meerdere perspectieven, verpleegkunde, sociale studies en de pabo, de
stand van zaken rond Passend Onderwijs en de transitie en transformatie van jeugdzorg in kaart te brengen.
Mirjam Valckx, Monique Cornelisse en Margriet Veenbrink gaan graag met collega’s uit het onderwijswerkveld in
gesprek om ervaringen en tips uit te wisselen rondom de invoering van Passend onderwijs. Om zo uit te komen
op belangrijke kenmerken van LeerKRACHT voor de toekomst.
Workshop 3: Creativiteit
door: Lydia de Jong, docent Pabo van Avans Hogeschool, Femke van de Wiel, coördinator Cultuurwinkel Breda,
Astrid Nooij, procesleider leerlijnen Cultuurwinkel Breda, Karen Leenaerts, docent Pabo Avans Hogeschool.
Het woord ‘creativiteit’ is het meest gebruikte woord van 2012 en 2013. Creatief zijn wordt beschouwd als ‘21st
century skill’, als een vaardigheid die nodig is om te kunnen blijven functioneren. Op de (basis)scholen leveren
leerkrachten nu nog vaak ‘onbewust’ een bijdrage aan de ontwikkeling van de creatieve vermogens van hun
leerlingen. De vraag daarbij is: wat verstaan we onder creativiteit en op welke manier stimuleert de leerkracht de
creativiteit van de leerlingen? Cultuurwinkel Breda en Pabo van Avans hebben de handen ineengeslagen en bieden
concrete hulp: Vanuit wetenschappelijke theorieën is de creatiewijzer ontwikkeld; een spel als hulpmiddel om
creatieve processen te leren begrijpen en te kunnen begeleiden. In deze workshop worden enkele achtergronden
uitgelegd en spelen we het spel. Het spel maakt deel uit van de het implementatietraject van de doorgaande
leerlijn voor cultuureducatie, de Culturele Ladekast, 2013.
Workshop 4: Divergent leren; leerkrachtvaardigheden die horen bij 21st century skills
door: Mieke Schipper, directielid Basisschool De Toermalijn, Halsteren (LPS)
Vanuit de 21st century skills komt de behoefte tot verandering in het onderwijs naar boven. Op basisschool de
Toermalijn in Halsteren zijn we drie jaar geleden begonnen om deze verandering invulling te geven. Hierbij maken
we gebruik van de Creatieve Actie Methodologie van Paul Delnooz. We proberen zoveel mogelijk het onderwijs in
te richten door in te spelen op de behoeftes van kinderen en te werken vanuit vaardigheden en doelen. Als
leerkracht en leidinggevende vraagt dit nogal wat van je. Het gaat over het zoeken van talenten in ieder persoon,
beginnend bij jezelf. Werken vanuit bezieling en die bij een ander proberen te raken, maar ook het los durven laten
van bestaande patronen en dat alles in een optimaal klimaat. In de workshop besteden we vooral aandacht aan
wat de skills nu eigenlijk van jou vragen.
Workshop 5: Tablets in het onderwijs
door: Hans van der Heijden, docent Pabo van Avans Hogeschool, Henk van Gils, Onderwijsadviseur Prowise, Johan
Weterings, docent Pabo van Avans Hogeschool
Meer en meer vinden tablet-computers hun weg in het onderwijs. In samenwerking met Prowise verzorgt Pabo
van Avans Hogeschool deze workshop met uitstapjes naar het basisonderwijs en naar het onderwijs op de Pabo. Er
worden interactieve voorbeelden met tablet-computers en digibord gegeven die op eenvoudige en gemakkelijke
manier de volgende dag al in de praktijk gebruikt kunnen worden. In deze workshop zullen de online Presentersoftware in combinatie met de interactieve mogelijkheden met de Prowise-tablet centraal staan.
We vragen de deelnemers van tevoren alvast dit filmpje te bekijken via http://prowise.com/nl/presenter/
ProConnect is een onderdeel van bordsoftware Presenter: ProConnect werkt op elk device; dus ook op een
mobiele telefoon, op een computer en op elke tablet. Deelnemers aan deze workshop kunnen actief meedoen.
Download van tevoren de app Proconnect, verkrijgbaar voor zowel Android als Ipad, op uw mobiel of tablet. Ook
uw laptop kunt u meenemen. U kunt meedoen via connect.prowise.com, mits uw device gebruik kan maken van
het internet. Bijna alle onderdelen van de software zijn gratis te gebruiken. Ook het interactieve ProConnect. Dit
filmpje geeft al een goed beeld: https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=KKEDt9HDa2w.
Wij zien uit naar uw deelname.
Workshop 6: leerKRACHT in de praktijk – hoe creëer je een lerende organisatie op je school?
door: Mariet van Goch en Bart Woord van Stichting leerKRACHT
Sinds de toepassing van leerKRACHT zijn mijn werkplezier en onderwijsprestaties van mijn deelnemers verbeterd,
zegt 82% van de docenten. Het is een van de uitkomsten van het onderzoek naar bevindingen van leerkrachten die
in 2012-2013 hebben gewerkt volgens de methodiek van leerKRACHT.
In de workshop gaat het over hoe je op je school een cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’ creëert. En
daarmee de kwaliteit van onderwijs enorm kan verbeteren. Na een inleiding gaan we in op hoe je dat op school
doet. Daarbij maken we gebruik van de leerKRACHT interventies die nu op tientallen scholen worden toegepast. Je
krijgt een introductie en gaat daarna aan de slag om een van de interventies toe te passen. Aan het einde van de
workshop delen we de ervaringen bij deze praktijkoefening.
In het schooljaar 2012-2013 heeft stichting leerKRACHT, een stichting zonder winstoogmerk die ontstaan is als pro
bono initiatief van McKinsey & Company, samen met 16 scholen een transformatieprogramma ontwikkeld om
scholen te helpen een stap vooruit te maken in hun onderwijskwaliteit. In schooljaar 2013-2014 zijn nog eens 70
scholen aangesloten en het streven is om in het schooljaar 2014-2015 200 scholen hieraan toe te voegen. Het doel
van het programma is om in een eenjarig traject op scholen de basis te leggen voor een cultuur van ‘elke dag
samen een beetje beter’. Door deze aanpak verder te ontwikkelen en via leraren en partnerorganisaties op scholen
te introduceren, wil leerKRACHT een katalysator zijn voor een beweging die het hele Nederlandse onderwijs helpt
de stap van ‘goed’ naar ‘geweldig’ te maken. Stichting leerKRACHT is actief in het PO, VO, MBO en de PABO en
werkt zowel met leraren, schoolleiders als besturen van een school.
Meer informatie is te vinden op www.stichting-leerkracht.nl. Een uitgebreidere memo kan opgevraagd worden via
[email protected], onder vermelding van 'Pabo Avans'.
Workshop 7: Personalized Learning
Door: Gertjan Kleinpaste, schoolleider Perpetuum Primair Onderwijs, voormalige Steve JobsSchool Breda.
Gertjan Kleinpaste, de initiatiefnemer van Perpetuum Primair Onderwijs, neemt de deelnemers in de workshop
mee naar een onderwijsaanpak die ‘Leren met passie’ verbindt met ‘personalized learning’ en die leerkrachten tot
procesbegeleiders maakt. Het onderwijs ontwikkelt meer en meer in de richting van een persoonlijk en passend
aanbod voor leerlingen en lesgeven verandert daardoor ook. Hij denkt dat de klas of groep als organisatievorm
geleidelijk verandert in een organisatiemodel waarin het kind centraal staat en een individueel aanbod krijgt. In
een interactieve sessie daagt hij de deelnemers uit die veranderende rol nader te definiëren en voor zichzelf te
bepalen welke elementen uit ‘Het onderwijs voor een nieuwe tijd’ zij zelf morgen al in hun lespraktijk kunnen
toepassen.
Gertjan Kleinpaste is onbezoldigd schoolleider van Perpetuum Primair Onderwijs en werkt vanuit zijn bedrijf
‘AndereBlik.com’ aan onderwijsinnovatie. Hij verzorgde recent keynote speeches in Italië en Luxemburg en is in
Nederland actief met lezingen en workshops over personalized learning en de toepassing van tablets in het primair
en voortgezet onderwijs.
Workshop 8: Eye-tracking in het opleidingsonderwijs
door: Hans van ’t Zelfde, docent Pabo Avans Hogeschool
Eye-tracking is binnen het onderwijs een relatief nieuwe manier om gegevens over visuele zoekprocessen te
verzamelen die anders moeilijk te achterhalen zouden zijn. Het registreren van de oogbewegingen van
leerkrachten is een informatiebron, die gebruikt kan worden om de manier van waarnemen vast te leggen, om op
grond daarvan de (aankomende) leerkracht effectiever te kunnen begeleiden, bij bijvoorbeeld
klassenmanagement. Het gebruik van eye-tracking in het onderwijs kan in combinatie met reflectie gezien worden
als een aanvulling op andere vormen van begeleiding om de (aankomende) leerkracht bewust te maken van zijn
manier van kijken. Na een theoretische inleiding zal in de workshop worden getoond hoe er op dit moment
onderzoek wordt uitgevoerd in klassensituaties. Hierbij zal een aantal deelnemers de gelegenheid krijgen om
kennis te maken met eye-tracking. Het maximum aantal deelnemers aan de workshop is daarom vastgesteld op 15
personen.
Afsluitende lezing: Wat als...
door Henk Derks, pedagoog en maatschappelijk ondernemer – Partner Kennisnetwerk (S3]
De wereld om ons heen verandert in hoog tempo. We communiceren met hetzelfde gemak met familieleden in
Cambodja als met de buurvrouw. De Cd-winkel heeft plaatsgemaakt voor Spotify, de videotheek voor Netflix. Op
vakantie nemen we geen doos boeken mee maar een e-reader met een hele bibliotheek op het SD kaartje. De
ouderenhulp komt niet thuis maar spreekt de cliënt via een beeldscherm. ‘Google glasses’ komt dit jaar op de
markt. Nanotechnologie wordt toegepast in de cellen van antibiotica. ‘Social media’ zijn de verbinding met onze
familie en vrienden. We krijgen gepersonaliseerde en op maat gemaakte aanbiedingen. Onze privacy staat ter
discussie met ‘big data’. Het bieflapje wordt met behulp van stamcellen opgekweekt in een bakje. Het is 2014.
... en de school... de school gaat plaatsmaken voor...
De school heeft geen monopolypositie op leren. Immers 10-20% van de kinderen kunnen lezen voordat het
formele leerproces start. Kinderen leren van Youtube, games, boekjes en van elkaar. Formeel en informeel leren
gaan hand in hand. Een kind is immers 5000 uur per jaar wakker. Gemiddeld zit een kind daarvan 940 uur in een
klas. We leren steeds meer over het functioneren van de hersenen en leerprocessen. Leerstof wordt digitaal,
intelligent, adaptief, afgestemd met kennis over leerstrategieën, geoptimaliseerd voor het aanwezige talent.
… en dan … Verandert de rol van de leerkracht? Hoe ziet ‘school’ eruit? … of hoe willen we dat ‘school’ eruit ziet?
Wat heeft een kind nodig om een gelukkig participatief burger te kunnen zijn in deze 21ste eeuw?
Wat als… alle leerstof digitaal is?