Brugfigurenproject

Wegwijs in het
Brugfigurenproject
Paraat. Altijd, overal.
www.rodekruis.be
brugfigurenproject.indd 1
23/05/2006 18:38:21
“Na de infoavond van het Rode Kruis
over het Brugfigurenproject was ik onmiddellijk overtuigd. Ik geef nu één namiddag per week huiswerkbegeleiding
in een schooltje in de buurt. Ik vind het
ontzettend leuk om met de kinderen
te werken, het is heel motiverend om
samen iets te bereiken.”
Linde
2
brugfigurenproject.indd 2
23/05/2006 18:38:24
Brugfigurenproject
Soms hebben kinderen het moeilijk op school
en kunnen ze wat extra begeleiding gebruiken.
Hebt u als leerkracht onvoldoende
tijd voor deze begeleiding?
Wilt u als vrijwilliger graag wat tijd vrijmaken
voor de begeleiding van deze kinderen?
Lees dan zeker verder:
Het Rode Kruis stelt u
het Brugfigurenproject voor!
Vrijwilligers: de brug tussen thuis en school
4
Sociale Hulpverlening binnen Rode Kruis-Vlaanderen
5
Het Rode Kruis legt meer en meer het accent op zorg
6
Het Brugfigurenproject
Starten met het Brugfigurenproject
9
13
3
brugfigurenproject.indd 3
23/05/2006 18:38:26
Vrijwilligers: de brug tussen thuis en school
Vrijwilligers:
de brug tussen thuis en school
Oorspronkelijk was de taak van het Rode Kruis beperkt tot
medische verzorging en noodhulp. Maar geleidelijk aan heeft
Rode Kruis-Vlaanderen zijn werkveld verruimd tot hulp aan
kwetsbaren in de breedste zin. De nood aan vrijwillige zorgondersteuning is de laatste decennia alleen maar toegenomen,
zeker in stedelijke gebieden.
Rode Kruis-Vlaanderen plaatst de zorg voor kwetsbare mensen
in onze samenleving op de voorgrond. Dat is zo vastgelegd in
ons strategische plan. Daarom verdiepen we en verbreden we
onze zorgactiviteiten voortdurend.
Deze brochure stelt het Brugfigurenproject voor: een project
dat zich richt naar maatschappelijk kwetsbare kinderen in een
schoolse omgeving. Kinderen uit kansarme of allochtone gezinnen, maar ook naar kinderen met een handicap, kinderen van
wie een ouder of grootouder is overleden, kinderen van wie de
ouders recent zijn gescheiden…, hebben het vaak moeilijk op
school en kunnen wat extra begeleiding goed gebruiken.
Rode Kruisvrijwilligers nemen deze taak maar al te graag op
zich.
4
brugfigurenproject.indd 4
23/05/2006 18:38:26
Sociale Hulpverlening binnen Rode Kruis-Vlaanderen
Sociale Hulpverlening binnen
Rode Kruis-Vlaanderen
Het Rode Kruis zet zich in voor kwetsbare mensen in het dagelijkse leven. Daartoe werd de dienst Sociale Hulpverlening in
het leven geroepen. De sociale werking van Rode Kruis-Vlaanderen beperkt zich echter niet tot vrijwilligerswerk in scholen.
Het Rode Kruis doet meer: zo krijgen mensen in ziekenhuizen en woon- en zorgcentra of ouderen die nog thuis wonen
regelmatig het bezoek van een vrijwilliger en een rijdende
bibliotheek, kunnen kinderen die in armoede leven en mensen
met een handicap samen met het Rode Kruis op vakantie en
kunnen mensen voor hulpmiddelen bij de uitleendienst terecht.
Maar het Rode Kruis is meer dan sociale werking alleen.
Een kort overzicht van de werkvelden van het Rode Kruis:
• Interventies: eerstehulpposten op grote evenementen,
hulpverlening en psychosociale opvang bij rampen...
• Vorming: eerstehulpcursussen, ongevallenpreventie...
• Internationale werking: noodhulp, structurele hulp
aan armere landen, opsporing en familiehereniging...
• Bloedtransfusie: inzameling, controle, verwerking
en bewaring van bloed, plasma en bloedplaatjes
• Jeugdwerking: eerstehulpcursussen voor jongeren,
internationale projecten...
5
brugfigurenproject.indd 5
23/05/2006 18:38:26
Het Rode Kruis legt meer en meer het accent op zorg
Het Rode Kruis legt meer en meer
het accent op zorg
Sociale Hulpverlening is een snel groeiende dienst van Rode
Kruis-Vlaanderen. Momenteel telt de dienst 1.600 vrijwilligers,
die elk gemiddeld 15 uur per maand presteren.
De dienst werkt aanvullend op de professionele sociale
dienstverlening. De Rode Kruisvrijwilligers bieden sociale
hulp aan mensen die hulp nodig hebben. Zij voeren taken uit
die beroepskrachten niet doen wegens tijdsgebrek en leggen
hierbij de nadruk op sociaal contact.
De missie van Sociale Hulpverlening is streven naar ieders
individueel welzijn. Alle activiteiten hebben een sociaal maatschappelijk doel: ze willen de hulpvrager meer laten deelnemen aan het maatschappelijke leven. Deze hulpverlening moet
dan ook worden gezien als een tijdelijke of blijvende tussenkomst die leidt tot een grotere zelfstandigheid van de hulpvrager.
6
Foto’s: Carl Vandervoort, Frank Toussaint
brugfigurenproject.indd 6
23/05/2006 18:38:27
Het Rode Kruis legt meer en meer het accent op zorg
Vrijwilligers van Sociale Hulpverlening sporen sociale noden
op en zetten activiteiten op touw. Deze activiteiten zijn steeds
wisselend van aard en aangepast aan de noden die zich aandienen.
Sociale Hulpverlening concentreert zich op de volgende
zes activiteiten:
Projecten voor ouderen en mensen met een handicap
- ‘Thuis in m’n tehuis’
- ‘Spring eens binnen’
- Aangepaste vakanties
Projecten voor kwetsbare kinderen
- Rode Kruisvakanties
- Brugfigurenproject
Projecten voor zieke en herstellende mensen
- Uitleendienst hulpmiddelen
7
brugfigurenproject.indd 7
23/05/2006 18:38:27
“Wat ik zo fantastisch vind
aan het Brugfigurenproject
is dat ik kinderen met taalachterstand en leermoeilijkheden structuur kan geven en
hen kan helpen om later een
diploma te halen.”
Chris Compeers
Rode Kruis-Turnhout
8
brugfigurenproject.indd 8
23/05/2006 18:38:27
Het Brugfigurenproject
Het Brugfigurenproject
Het Brugfigurenproject is een vrijwilligerswerking in of verbonden aan een kleuter- of basisschool. Vrijwilligers helpen
mee met een professionele kracht om zorg te dragen voor
maatschappelijk kwetsbare kinderen en het gezin waarin ze
leven.
Achtergrond
Onderwijs is een belangrijke hefboom om kinderen betere toekomstkansen te geven. Maar ondanks de grote inspanningen
die scholen leveren, zijn er nog steeds kinderen waarvan de
schoolloopbaan niet of onvoldoende aansluit bij hun persoonlijke capaciteiten. Deze kinderen doen het minder goed. Ze
blijven achterop in vergelijking met leeftijdsgenoten wat betreft
leerprestaties en sociaal-emotionele ontwikkeling.
De ongelijke kansen manifesteren zich al op jonge leeftijd.
Eén van de belangrijkste oorzaken hiervan, blijkt de kloof
tussen het thuis- en schoolmilieu. Bij deze kinderen is er dan
ook nood aan een brugfunctie tussen school en thuis: beide
milieu’s moeten immers op elkaar afgestemd worden.
Het probleem is vooral zichtbaar bij kinderen uit kansarme
en/of allochtone gezinnen. Leerlingen uit deze gezinnen starten in het onderwijs met minder bagage, de leeromstandigheden thuis zijn niet altijd bevorderend, ze spreken thuis soms
een andere taal en beheersen het Nederlands niet altijd even
goed… de school is voor hen een ‘vreemde wereld’.
9
brugfigurenproject.indd 9
23/05/2006 18:38:30
Het Brugfigurenproject
Ontstaan van het Brugfigurenproject
Het project is gegroeid uit een samenwerkingsverband met
het gelijknamige project in Gent. In deze stad zijn immers al
langer professionele brugfiguren aan het werk in kleuter- en
basisscholen. Zij hebben de taak om bruggen te bouwen tussen
school- en thuismilieu. Hierbij richten ze zich tot de kinderen,
hun ouders en het schoolteam. Om hen te ondersteunen bij
deze uitdaging omringt Rode Kruis-Vlaanderen hen sinds 2001
met vrijwilligers.
Concreet
Voor het Brugfigurenproject werkt een Rode Kruisafdeling
steeds samen met één of meerdere scholen. Het is immers
belangrijk dat vrijwilligersinitiatieven aansluiten op wat er in
de school gebeurt. In de school is er steeds een professionele
kracht (brugfiguur, schoolopbouwwerker, zorgcoördinator,
taakleerkracht, leerkracht, directeur…) die de vrijwilligers
coacht. Deze persoon bepaalt welke taken de vrijwilliger zal
opnemen en zorgt voor inhoudelijke ondersteuning.
De nood aan extra ondersteuning van maatschappelijk kwetsbare kinderen is het duidelijkst bij taalarme kinderen. Dit
kunnen kinderen zijn uit kansarme gezinnen en/of allochtone
kinderen. Maar ook een kind met een leerstoornis of een handicap, een kind van wie een ouder of grootouder is overleden,
een kind waarvan de ouders recent zijn gescheiden, een kind
van wie een ouder erg ziek is… kan langdurig of tijdelijk nood
hebben aan extra aandacht en ondersteuning. Vrijwilligers
kunnen het schoolteam hierin bijstaan.
10
brugfigurenproject.indd 10
23/05/2006 18:38:32
Taken van de vrijwilliger
Taken van de vrijwilliger
De taken die vrijwilligers opnemen, kunnen heel gevarieerd
zijn. De vrijwilligers zijn immers op verschillende manieren
actief in en rond de school, zowel tijdens als na de lesuren.
Een vrijwilliger kan klasondersteunende activiteiten doen. Hij
speelt bijvoorbeeld met een klein groepje leerlingen een nieuw
gezelschapsspel, hij helpt met niveaulezen in de klas, hij werkt
individueel met een kind terwijl de anderen in groep bezig
zijn…
Na de lesuren kan een vrijwilliger huistaakbegeleiding voor
zijn rekening nemen. Hij ontfermt zich hiervoor over een
groepje kinderen op school of hij begeleidt de kinderen bij hen
thuis. De leerlingen krijgen dan éénmaal per week gedurende
één uurtje thuis bezoek van de vrijwilliger. Er wordt samen gelezen of voorgelezen, er worden schrijfoefeningen gemaakt, het
kind wordt individueel begeleid bij zijn huistaken of ze gaan
samen naar de bibliotheek of de spelotheek...
Bij de activiteiten aan huis worden ook de ouders betrokken.
Zij leren het leerproces van hun kind positief te beïnvloeden.
De vrijwilliger doet zo dus ook aan gezinsondersteuning.
Vrijwilligers kunnen zich ook engageren in activiteiten naar
de ouders toe. Ze kunnen Nederlandse taallessen geven
aan allochtone ouders, ze kunnen ouders ontmoeten aan de
schoolpoort en hen helpen om zo de schoolloopbaan van hun
kinderen op te volgen en te begeleiden.
11
brugfigurenproject.indd 11
23/05/2006 18:38:32
Taken van de vrijwilliger
Binnen de brede schoolactiviteiten kunnen vrijwilligers ook
ondersteuning bieden tijdens sportactiviteiten, tijdens de middag, bij het organiseren van een toneelstuk…
Elke vrijwilliger kan zonder probleem een activiteit vinden die
aansluit bij zijn mogelijkheden en interesses.
“Momenteel begeleid ik drie kinderen van een gezin uit Togo. Als ik aanbel,
hoor ik ze al ruzie maken wie voor mij de
deur zal opendoen. Als ik vertrek, wuiven
ze me met z’n allen uit. Bij mijn tweede
bezoek hadden ze prachtige tekeningen
gemaakt voor Juf Chris.”
Chris Compeers
Rode Kruis-Turnhout
12
brugfigurenproject.indd 12
23/05/2006 18:38:32
Starten met het Brugfigurenproject
Starten met het Brugfigurenproject
Hoe meer vrijwilligers in een school werkzaam zijn, hoe meer
kinderen en ouders bereikt worden.
Bij de kinderen kan de schoolachterstand beperkt worden.
Ouders van de begeleide leerlingen kunnen hun kind beter
opvolgen, hebben meer inzicht in de schoolse structuur en zijn
meer betrokken op school.
Dit engagement biedt de vrijwilliger ook heel wat. Hij leert
inzicht te verwerven in de leefwereld van maatschappelijk
kwetsbare kinderen en het gezin waarin ze leven.
Nieuwe vrijwilligers nodig!
Het Brugfigurenproject is een nieuw project binnen Rode
Kruis-Vlaanderen. In vele afdelingen moet het project dus nog
opgestart worden. Om de bestaande Rode Kruisvrijwilligers
niet extra te belasten, is het belangrijk dat er nieuwe vrijwilligers worden gerekruteerd.
Welke vrijwilligers voor dit project?
Van de vrijwilligers verwachten we dat ze een warm hart hebben voor kinderen en graag op een leuke manier met hen bezig
zijn. We verwachten geen mensen met onderwijservaring,
maar dit is natuurlijk aardig meegenomen.
13
brugfigurenproject.indd 13
23/05/2006 18:38:33
Starten met het Brugfigurenproject
Enkele opstarttips voor Rode Kruisafdelingen
• Pleeg overleg met de scholen binnen het werkgebied van de
afdeling en met mogelijke partnerorganisaties (bijvoorbeeld
schoolopbouwwerk, lokaal overlegplatform (LOP)). Dit
overleg moet leiden tot een goede kennis en beter begrip
van de lokale problematiek en tevens van de scholen die er
mee te maken hebben.
• Kies de school of scholen waar de afdeling een Brugfigurenproject zal uitbouwen. Begin kleinschalig en kies één
of twee scholen op het grondgebied van de afdeling uit om
met een vrijwilligerwerking te starten.
• Maak duidelijke afspraken met de school, bepaal voor
welke activiteiten vrijwilligers gezocht worden en wie in
de school het aanspreekpunt
voor deze vrijwilligers zal
zijn. Vele scholen zijn ervan
overtuigd dat vrijwilligersengagement zinvol is en kijken
dan ook vol verwachting uit
naar bijkomende mankracht.
• Rekruteer vrijwilligers en
nodig geïnteresseerden uit
“Het uurtje per week dat
een vrijwilliger met de kinderen
leest, rekent of speelt, geeft hen
extra ontwikkelingsstimulansen
en werpt zichtbaar zijn vruchten
af in de klas.”
Chris Compeers
Rode Kruis-Turnhout
op een infomoment, waarbij de problematiek in een
juist daglicht wordt gesteld en het project in al zijn facetten
wordt belicht. Stel het project voldoende aantrekkelijk en
haalbaar voor. Vraag hierbij de medewerking van de school
in kwestie.
14
brugfigurenproject.indd 14
23/05/2006 18:38:34
Starten met het Brugfigurenproject
• Wanneer iemand zich engageert, wordt hij/zij in contact
gebracht met de contactpersoon van de school. Samen
bepalen zij welke taak de vrijwilliger concreet zal opnemen.
De rechtstreekse begeleiding van de vrijwilliger wordt opgenomen door de professionele kracht in de school.
• De afdeling registreert de vrijwilliger en zorgt voor regelmatige ontmoetingen van alle vrijwilligers die in het project
actief zijn. Zo kunnen zij ervaringen uitwisselen en vormingsmomenten inlassen.
Ondersteuning van de centrale diensten
De centrale diensten van Rode Kruis-Vlaanderen bieden de
afdelingen ondersteuning bij het opstarten van het Brugfigurenproject en bij het rekruteren van nieuwe vrijwilligers.
Voor de vrijwilligers van het Brugfigurenproject is er geen verplichte opleiding. De centrale diensten geven wel advies over
opleidingen en beschikken ook over een lijst met interessante
informatie.
15
brugfigurenproject.indd 15
23/05/2006 18:38:35
Deze brochure is bedoeld voor iedereen die
kennis wil maken met het Brugfigurenproject
van Rode Kruis-Vlaanderen: een project
dat zich richt naar maatschappelijk kwetsbare
kinderen in een schoolse omgeving.
Meer info
Rode Kruis-Vlaanderen
Sociale Hulpverlening
Motstraat 40
2800 Mechelen
tel. 015 44 35 09
fax 015 44 36 93
brugfi[email protected]
www.rodekruis.be
Rode Kruis-Vlaanderen is een onafhankelijke organisatie die via het Belgische Rode Kruis
deel uitmaakt van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging.
Vu:
Philippe Vandekerckhove, Motstraat 40, 2800 Mechelen.
16
Het Rode Kruis krijgt structurele steun van de Nationale Loterij.
brugfigurenproject.indd 16
23/05/2006 18:38:36