Kan men ook psychisch ziek worden in andere culturen?

Kan men ook psychisch
ziek worden in andere
culturen?
Inhoud

Probleemstelling

Cultuur een eng of een ruim begrip?

(Psychisch) ziek zijn.

Culturele invloeden op psychisch ziek zijn.

Invloeden op het verpleegkundig
handelen.
Probleemstelling

Globalisering




Toerisme
Migratie
Multiculturalisme

154 nationaliteiten in Gent (waarvan + 120 Niet Europees)

+175 nationaliteiten in Brussel
Evolutie naar extramurale psychiatrie


Dalen van opnameduur
Integratie en rehabilitatie in reguliere maatschappij.

Psychiatrie in het algemeen ziekenhuis.

Culturele shift
Enkele situaties

Ontmoeting met Emanuel in Rwanda.

Probleem van inwijkeling M.
Cultuur…? Wat wordt daar nu mee
bedoeld?

Containerbegrip

Wat?

Een geheel van aangeleerde
gedragskenmerken, waaraan alle leden van
een gemeenschap zich openlijk houden.

Waarden en normenstelsel
Cultuur: Hoe beschrijven?

Macrocultureel niveau


Mesocultureel niveau


Algemene kenmerken in een ruime maatschappelijke
context bv. westerse cultuur, Europese cultuur,
Arabische cultuur, centraal Afrikaanse enz….
Onmiddellijke invloed op het individu maar buiten de
persoon. Groep waarbinnen men functioneert bv. Sociale
categorie, religie
Microcultureel niveau

Eigen aan de persoon
bv. Geslacht; seksuele voorkeur, leeftijd, intellect,
opleiding.
Zijn culturen te classificeren?
Individualistische cultuur
Collectivistische cultuur
Op de persoon gericht
Op de gemeenschap gericht
Kerngezin als belangrijkste
eenheid
Uitgebreide familie
Sociale status wordt verworven
Sociale status door geboorte of
leeftijd
Sociale banden zijn zwak
Sterke sociale banden
Partnerkeuze door individu
Geen eigen partnerkeuze
Onafhankelijkheid is belangrijke
Afhankelijkheid van de groep
Nadruk op vooruitgang
Nadruk op tradities
Non verbaliteit en cultuur of het
lezen van de ander.

Cultuur en beleefdheidsuitingen

Nonverbaliteit






Oogcontact of niet
Rol van de glimlach
Stemvolume
Emotie-uitingen
Maatschappelijk afgesproken tekens
Non verbale taal leren lezen


Wat men niet kent ziet men niet.
Opvoeding werkt na.
Relatie Ziekte – Cultuur

Geestesziekte




Geestesziek zijn.



universeel voorkomen
Objectiveerbaar
weinig cultureel gebonden
Sterk verschillende sociale perceptie
Cultureel beïnvloede ziekte-uitingen
Cultuureigen psychiatrische fenomenen




Compulsief spugen (India)
Koro
Latah
Amok
Invloed van cultuur op een relatie
Macro
Macro
Meso
Meso
HIJ
Micro
ZIJ
Micro
Invloed van cultuur op hulprelatie
Macro
Macro
Meso
Meso
HIJ
Micro
VerpleegZIJ
kundige
Micro
Risico op psychiatrische problematiek
bij allochtonen








De persoon zelf.
De blootstelling aan stresserende factoren in het
thuisland (eerste generatie)
Kwetsbaarheid
nood aan identiteit
Taalprobleem
Generatie
Asielprocedure
Sociale problemen
Behandeling van psychiatrische
aandoeningen.

Universalistisch


Relativisme


Absoluut
Sterk rekening houdend met de culturele eigenheid
Problemen bij Farmacotherapie

Verschil tussen etnische groepen.
Wat met verpleegkunde?

Verpleegkundige als mens

Communicatie



Lezen van de ander.
Communicatie aanpassen?
Somatische zorg

Observatie


Gedragsobservatie
Plaatsen van de klachten
Professionele blinde vlek
A
Voor iedereen zichtbare eigenschappen,
kennis en vaardigheden en die professioneel
bruikbaar zijn
B
Gebied van ontbrekende eigenschappen,
kennis en vaardigheden die door de
verpleegkundige zelf ervaren wordt
Professionele blinde vlek
C
Voor anderen zichtbare eigenschappen,
kennis en vaardigheden en die professioneel
bruikbaar zijn
D
Gebied van ontbrekende eigenschappen,
kennis en vaardigheden waar de
verpleegkundige geen zicht op heeft
Professionele blinde vlek
A
B
Voor iedereen zichtbare eigenschappen,
kennis en vaardigheden en die professioneel
bruikbaar zijn
Gebied van ontbrekende eigenschappen,
kennis en vaardigheden die door de
verpleegkundige zelf ervaren wordt
A
C
Voor anderen zichtbare eigenschappen,
kennis en vaardigheden en die professioneel
bruikbaar zijn
D
Gebied van ontbrekende eigenschappen,
kennis en vaardigheden waar de
verpleegkundige geen zicht op heeft
Confrontatie
Ontmoeting met de vreemde, psychisch zieke mens.
Onvermogen tot helpen
Nieuwe confrontatie
Vermijdingsgedrag
Negatieve ervaring
Vermijdingsgedrag

Dubbel probleem

Confrontatie met cultuur

Confrontatie met afwijkend gedrag
Wat kan gedaan worden?

Opleiding

Frustratie vermijden)



Kennisverhoging
Verstandige patiënten toewijzing.
Binnen een goed doordacht verpleegsysteem
Teamwerk




Supervisie
Intervisie
Counceling
Overleg met cultuur


Betrekken van hulpvrager (patiënt en familie als
cultureel expert).
Intercultureel medewerker in de zorg.
Conclusie

Rekening houden met de complexiteit van
de mens.

Zelfkennis

Tolerantie

Gezond verstand