Antidepressiva in de zwangerschap en postpartum

Antidepressiva in de
zwangerschap en postpartum
Annick Cools
Wat is een depressie?
• Gebied van lage luchtdruk
• Periode van tegenspoed in het
economische leven
• Gedrukte gemoedstoestand
2
Gedrukte gemoedsstemming
• Deprimeren is neerdrukken, ontmoedigen
3
Antidepressiva is medicatie
• Het herstellen van de balans tussen
neurotransmitters waardoor chemisch evenwicht
ontstaat
• P is minder somber en heeft opnieuw
belangstelling in het leven
4
Cijfermateriaal
• Weinig terug te vinden (SPE ?)
• Verkoop van antidepressiva stijgt
• Ziekte verzuim door depressie stijgt bij
jonge bevolking
• Anamnese omtrent medicatie
• Nederland: 937000 personen die
antidepressiva namen
5
Het opstarten van antidepressiva
Folia 2006
• Psychotherapie
• Medicatie
• Combinatie van deze twee
6
Keuze van het antidepressiva
Folia 2006
•
•
•
•
•
•
Doeltreffendheid
Ongewenste effecten
Contra indicaties
Kostprijs
Voorkeur van de P
Betere tolerantie van SSRI’s dan
tricyclische
7
Duur van de behandeling
Folia 2006
• 4 tot 6 weken alvorens effect
• Best 6 tal maanden aanhouden bij acute
depressie
• Recidiverende depressie 1 tot 2 jaar
behandelen
8
Stoppen met antidepressiva
Folia 2006
• Moet progressief gebeuren
• Over 6 tot 8 weken na langdurige
behandeling
9
Nevenwerkingen bij snel
stoppen Folia 2006
• Slaapstoornis
• Gastro intestinale stoornissen
• Grieperig syndroom
10
Onderverdeling
• Antidepressiva in post partum
• Antidepressiva tijdens de zwangerschap
11
Antidepressiva tijdens de
zwangerschap
• Belangrijk om de risico’s voor het kind te
kennen
• De doeltreffendheid van de medicatie
kennen
• Onderverdeling in eerste trimester van de
zwangerschap en na eerste trimester
12
Gebruik in het eerste trimester
• Tricyclische en SSRI’s: onvoldoende gegevens
die teratogeen effect uitsluiten
• Paroxetine geeft cardiale afwijkingen bij baby
zoals ventrikel septum defect
• MAO inhibitoren: vermoeden van teratogeen
effect bij dieren
• Hypertentie bij moeder
• Lithium: teratogeen effect bij mens
• Cardiale afwijkingen bij baby
13
Gebruik na eerste trimester
N Eng J Med 2006; 354:636
• Meestal functionele problemen bij kind
• Onderverdeling tussenTricyclische
antidepressiva en SSRI’s
14
Selective Serotonin Reuptake
Inhibitors
• Ademhalingsproblemen
• Problemen bij het voeden vaak
•
•
•
•
•
•
sondevoeding
Convulsies
Constant huilen
Spierrigiditeit
Hypoglycaemie
Hypothermie
15
Hypotonie
Tricyclische antidepressiva
N Eng J Med 2006; 354: 636
•
•
•
•
•
Geven dervingverschijnselen bij de baby
Nervositeit
Prikkelbaarheid
Convulsies
Anticholinerge ongewenste effecten:
• hyperexcitatie, zuigstoornissen,
hartritmestoornissen, urineretentie, intestinale
motiliteit
16
Recente Belgische Studie
Vanhaesenbrouck P et al 2005
• SIADH = syndrome of inappropriate
secretion of antidiuretic hormone
• Met zeer enstige hyponatriaemie als
gevolg
17
Invloed op de neurocognitieve
ontwikkeling van het kind
• Hebben antidepressiva in de
zwangerschap invloed op de ontwikkeling
van het kind?
• Schadelijke invloed op motorische
ontwikkeling en reactievermogen bij
dieren
• Bij de mens zijn studies beperkt in aantal
• Toekomst?
18
Herval in depressie na
medicatie stop Cohen et al, 2006
•
•
•
•
•
•
•
Studie van 1999 tot 2003 USA
3 centra
201 zwangeren
Minder dan 16 w zwangerschap
Depressie met medicatie in voorgeschiedenis
Reeds 3 maanden zonder depressie
Kregen tot 12 weken voor laatste menstruatie
antidepressiva
19
Resultaat van studie
• 201 personen waarvan 168 overblijven
• 26% hervallen met doornemen van
antidepressiva
• 68% hervallen in depressie met
antidepressiva stop
20
Conclusie van de studie
• Zwangerschap beschermt niet tegen
depressie
• P die stoppen met antidepressiva
hervallen sneller terug in depressie dan P
die antidepressiva doornemen
• Antidepressiva heeft zeker een doel
21
Antidepressiva in het post
partum
• 10% - 15% post partum depressie
• Meestal opstarten voor een lange periode
dus risico op accumulatie
• Werking is meestal pas vanaf 3 tot 5
weken
• Steeds bijwerkingen met borstvoeding
nagaan
22
Kalmeermiddelen
• Zijn tijdelijk hulpmiddel
• Geven gewenning
• Bijwerking van bedrukte stemming, sufheid,
vermoeidheid
• Geleidelijk afbouwen om ontwenning te
voorkomen
• Diazepam ( Valium) L3-L4
• Lorazepam ( Temesta ) L3
• Alprozalam ( Xanax ) L3
23
Slaapmiddelen
• Lorametazepam (Loramet) L3
• Nitrozepam (Mogadon) L2
24
Hormoonpreparaten
Ahokas et al, 2001
• Toediening van progesteron en
oestrogenen
• Bij sublinguale toediening na 2 weken
verbetering
• Niet verenigbaar met borstvoeding want
doet melkproductie verminderen
25
Selective Serotonin reuptake
inhibitors
• Fluoxetine (Prozac) heeft lange
halfwaarde tijd - L2
• Paroxetine (Paxil) L2
• Beide redelijk veilig bij borstvoeding
26
Tricyclische antidepressiva
• Af te raden bij borstvoeding want zeer
hoge dosis terug te vinden in moedermelk
27
MAO’s
• Monoamine oxidase inhibitors
• Doen de melkproductie snel afnemen
28
Phenothiazines
• Deze worden als sedativum gebruikt of
antipsychotisch
29
Wikken en wegen
Gentile S. (2005)
• Het is steeds afwegen of men start met
antidrepessiva in het post partum
• Niet behandelen heeft gevolgen op de
emotionele ontwikkeling van het kind
• Steeds begeleiding indien men borstvoeding
geeft
• Abrupt stoppen met borstvoeding kan depressie
nog verergeren, ontsteking, abses, emotioneel
verlies
30
Preventie
• Bewust worden dat we anders moeten
gaan leven
• Moederrol vroeger: reproductie en
opvoeding
• Vrouwenrol nu: productie, zelfstandigheid,
ontplooiing
31
Preventie (2)
• Grondigere anamnese bij zwangeren
• Betere opvang van de pas geborene
32
Taak van de vroedvrouw
• GVO niet enkel over zwangerschap en
bevalling.
• We hebben ook een opvoedkundige taak
• Vergeet niet de herkomst van onze naam
• Vroede Vrouw = Wijze Vrouw
33
Dank U
34