Aansluiten gesloten systeem bij continu blaasspoelen via een

Het aanbrengen van een condoomkatheter
Doel
Beleid
Definities
man, die
onwillekeurig urine verliest.
Verspreidingsgebied
Uitvoerenden
Uitvoerenden
Bevoegdheid tot indicatiestelling
pleegkundigen.
Voorbehouden handeling
Indicaties
Contra-indicaties Absoluut
Relatief
Benodigde materialen






Condoomkatheter.
Meetkaartje voor het meten van de penisomvang.
Urineverzamelzak.
Houder voor de verzamelzak.
Dun celstofmatje.
Zonodig schaar of scheermesje.
Werkwijze
Voorbereiding
Uitvoering

Informeer de patiënt.










Laat de patiënt op de rug liggen of zitten of help de patiënt hierbij.
Leg een celstofmatje onder de patiënt.
Zonodig pubisbeharing afknippen // scheren.
Bepaal de maat afhankelijk van de penisomvang.
Haal de condoomkatheter uit de verpakking.
Plaats de condoomkatheter op de eikel van de penis.
Rol het condoom af over de lengte van de penis.
Sluit de urineverzamelzak aan en bevestig deze aan de houder. Handeling
gerelateerde nazorg
Observaties van de huid noteren in het verpleegkundig dossier.
Observaties van de patiënt noteren in het verpleegkundig dossier.
Complicaties
Handelingsgebonden


Afknikken van de afvoerslang.
Behandelingsgebonden huidirritaties.
Opmerkingen
Gerelateerde documenten
Bronnen
Naam
Functie
Protocoleigenaar T. Hamelink Directeur Verpleegkundige Zaken
Auteur
G. Zoet
Medewerker Stafbureau Zorg
Autorisatie
T. Hamelink Directeur Verpleegkundige Zaken
Beheerder
J. van Dijk
Coördinator Protocolbeheer
De externe katheter
De externe katheter, condoomkatheter of uritip; veel verpleegkundigen kennen de
externe katheter wel, maar schromen in het gebruik. "Hij valt er af waardoor alsnog
patiënt / kleding en/of bed nat zijn" wordt als argument aangegeven. Logisch, maar
wel jammer.
Voor de incontinente man met een zwaardere vorm van urineverlies is het gebruik
van een externe kathetersysteem een goed hulpmiddel en over het algemeen meer
acceptabel dan (absorberend-) incontinentiemateriaal. Denk alleen eens aan (angst
voor) geur, huidirritatie / smetten, (on-) mogelijkheden met sporten en / of bagage die
de patiënt mee moet nemen als hij de deur uitgaat voor visite, werk of vakantie! Bij
het juiste gebruik kan de externe katheter veel voordelen bieden boven het
absorberende materiaal. Het vraagt alleen wel tijd en aandacht om het juiste product
te vinden en aan te meten!
De externe katheter wordt geclassificeerd als 'afvoerend incontinentie materiaal'. Na
bevestiging wordt de externe katheter aangesloten op een urine beenzak (voor de
nacht een bedzak) waardoor de urine kan worden afgevoerd. Afhankelijk van de
kwaliteit en het advies van de fabrikant, kan de opvangzak één of meerdere dagen
en nachten worden gebruikt.
Er zijn veel leveranciers die externe katheters in het assortiment hebben. Er zijn dan
ook vele soorten, maten, toepassingsmogelijkheden, materialen en aanvullende
producten. We zullen proberen een bepaalde indeling te maken.
Kleeflaag. Er bestaan eendelige / zelfklevende externe katheters en tweedelige die
gefixeerd worden met een (bijgesloten) losse kleefstrip (enkel- of dubbelzijdig
klevend).
De eendelige zelfklevende externe katheters hebben een huidvriendelijke kleeflaag
aan de binnenkant. Deze worden veel gebruikt vanwege de eenvoudige manier van
aanbrengen.
De oppervlakte waarover deze kleeflaag zit verdeeld is variabel. Zo bestaan de
externe katheters die als 'normaal' worden geclassificeerd. In de meeste instellingen
ligt deze als standaardproduct in de kast. Er zijn echter ook mannen die liever een
extra brede kleeflaag hebben, bijvoorbeeld omdat ze een actief leven leiden en extra
zekerheid willen of nodig hebben. Ook bestaan er externe katheters voor mannen
met een teruggetrokken penis. Hier begint de kleeflaag al eerder en is de totale
lengte van de externe katheter korter.
De tweedelige externe katheter heeft een losse kleefstrip. Bij een dubbelzijdige
kleeflaag wordt de plakstrip om de penis aangebracht, waarna de externe katheter
wordt afgerold en gefixeerd óver deze kleeflaag. Bij een enkelzijdige kleeflaag wordt
de externe katheter afgerold over de penis waarna de kleeflaag over de externe
katheter wordt geplakt. Hiervoor bestaan ook andere, elastische fixatiebandjes.
Voor een optimale bevestiging is het van belang dat de huid van de penis schoon is
en geen oude kleefresten bevat. Voor reiniging van de huid moet lauwwarm water
worden gebruikt. Liever geen zeep en zeker geen wrijvende beweging. Het drogen
dient deppend te gebeuren. Eventueel schaamhaar dient opzij gehouden te worden.
De patiënt kan geschoren worden, maar dit kan huidleasies veroorzaken. Bovendien
groeien deze haren weer aan (jeuk!), dus moet het scheren bijgehouden worden.
Beter kan er gebruik gemaakt worden van een 'haarprotectiekaartje'. Dit is een
vierkant papiertje met een gaatje in het midden. Dit wordt om de penis geschoven
waarmee de haren naar achteren kunnen worden gehouden. Als de externe katheter
eenmaal is gefixeerd kan het kaartje doormidden worden gescheurd en weggegooid.
Materiaal van externe katheters; latex, latexvrij en siliconen. Om een mogelijke
latexallergie te voorkomen heeft de latexvrije of silicone katheter de voorkeur.
Bovendien heeft een silicone katheter het voordeel dat de gebruiker en / of de
zorgverlener een visuele controle heeft bij het aanbrengen terwijl inspectie van de
huid mogelijk is tijdens het dragen.
De gebruiksduur is afhankelijk van de soort gebruikte externe katheter alsook
verdere omstandigheden van de patiënt. Patiënten die zich en paar keer per dag
moeten katheteriseren zullen de externe katheter moeten verwijderen. Maar er
bestaan externe katheters met afneembare tip, speciaal voor zelfkatheterisatie. De
externe katheter kan in zijn geheel blijven zitten en is zodanig vervaardigd dat alleen
de tip hoeft te worden afgeschroefd. Nadeel hierbij is dat deze tip van hard materiaal
is het geen weer decubitusgevoelig is.
Ook hierbij geldt dus: neem tijd en aandacht om het juiste product te zoeken.
De kleeflaag van de meeste externe katheters is bedoeld om 1 x per 24 uur te
verwisselen. Bij frequenter verwisselen zal de kleeflaag dus nog optimaal werken en
is er daardoor een risico voor huidleasies. Voorzichtig verwijderen met behulp van
(een washandje) met lauwwarm water kan hierbij helpen. Ook het proberen van een
andere externe katheter behoort tot de mogelijkheden. Soms is een tweedelige
externe katheter de oplossing, de kleeflaag kan dan blijven zitten.
De patiënt kan gebruik maken van een start- of proefpakket. Op deze wijze kan hij
ervaring opdoen met het gebruik van het product, maar ook ondervinden wat de
voor- en nadelen van het product zijn. Instructie van een (incontinentie)
verpleegkundige is hierbij belangrijk.
Het pakket bevat naast een duidelijke instructie en toepassing o.a. een maatkaart,
verschillende maten en typen externe katheters, een beenzak met fixatiebandjes en
een urine nachtzak.
De voornoemde start- of proefpakketten worden door diverse firma's (gratis) verstrekt
en zijn ook verkrijgbaar bij medische speciaalzaken en apotheken die de
mogelijkheid kunnen bieden van instructie en ondersteuning van een
gespecialiseerde verpleegkundige.
Indicatie, recept en machtiging van een arts zijn noodzakelijk.