dieselmotoremissie

Dieselmotoremissie
een nieuwe grenswaarde
Kankervrij werk
Wereldwijd
sterven
Kanker is in Nederland de meest voorkomende doodsoorzaak.
666000
ongezond eten. De relatie met werk wordt – vreemd genoeg – vaak niet
De oorzaak wordt vaak gezocht in slechte leefgewoonten zoals roken en
gelegd.
mensen
Toch is blootstelling aan stoffen en ongezonde omstandigheden op het
kanker op de
Werkplek
de feiten
werk een forse oorzaak van kanker. Hoe zit dat en hoe is het te voorkomen?
aan werk
Daarover doen we een boekje open.
gerelateerde
kanker
Zieke cijfers
In Europa krijgen jaarlijks 2,5 miljoen mensen kanker. In Nederland circa
100.000. In 2011 ging het om 52.600 mannen en 48.000 vrouwen. In dat jaar
Nederlandse Werkplekken Kankervrij
In talloze bedrijven werken mensen dag in dag uit met kankerverwekkende stoffen. Om medewerkers te beschermen tegen de schadelijke effecten van deze stoffen zijn er normen in ontwikkeling.
De minister van SZW stelt – na adviezen van de Gezondheidsraad en de SERsubcommissie grenswaarden stoffen op de werkplek (GSW) – grenswaarden vast
waarmee ongezonde blootstelling aan stoffen kan worden voorkomen.
In de SER-subcommissie zijn ook de vakbonden FNV en CNV stevig vertegenwoordigd. Als bonden brengen we graag de praktijkervaringen en –inzichten van onze
leden in.
Hoe kun je meedoen?
Binnenkort behandelt de SER-commissie de kankerverwekkende stoffen Acrylamide, Chroom VI en Dieselmotorenemissie. Per stof willen we ervaringen en sug-
1 op
de 3
Nederlanders
krijgt kanker
gesties uit bedrijven in kaart brengen.
Hoe halen we ervaringen op? Dat gebeurt met de Checklijst Werkplek Kankervrij
Help jezelf en de bonden.
Vul de checklijst in voor een kankervrije werkplek!
stierven er 23.000 mannen en 19.900 vrouwen aan kanker.
Het totaal aantal kankergevallen blijkt nog steeds enigszins te stijgen: met
zo’n 3% per jaar. Naar schatting krijgt één op de drie Nederlanders kanker.
Opmerkelijk is dat in Nederland het aantal mensen dat kanker krijgt ongeveer 6% boven het Europees gemiddeld ligt. Het aantal mensen dat overlijdt aan deze ziekte was in 2012 in ons land 8,5% hoger dan het Europees
gemiddelde.
Kanker door werk
7%
van de
mensen
met kanker
zijn ziek van
hun werk
Bij de nieuwe gevallen van kanker is bij de mannen circa 8% en bij de
vrouwen 2% werkgerelateerd. Een fors deel hiervan heeft te maken met de
blootstelling aan kankerverwekkende chemische stoffen, met asbest als één
van de belangrijkste.
In de EU zijn ongeveer 2800 stoffen geclassificeerd als kankerverwekkend.
Belangrijke werkgerelateerde kankers zijn long-, huid-, borst-, blaaskanker
en mesothelioom. Longkanker komt het meeste voor bij mannen en borstkanker bij vrouwen.
Sommige kankers zijn sterker werkgerelateerd dan andere. Neus- en bijholtekanker ontstaan bijvoorbeeld vooral door blootstelling aan houtstof bij
houtbewerking.
Huidkanker komt bij veel beroepen voor, maar meer bij asfalteerders en
werknemers die aan dieselmotoruitstoot worden blootgesteld.
60%
daarvan
had
voorkomen
kunnen
worden
Minder bekend is dat 4% van alle borstkankers een relatie heeft met het
werken in ploegendienst. Denk aan verpleegkundigen en piloten.
.
Cijfers zijn betrokken uit:
Nationaal Kompas, Nederlands
Centrum voor Beroepsziekten.
meest voorkomende soorten
kanker en waar je ze van krijgt
8%
8% 16%
22%
16%
12%
22%
12%
35%
Blaas
1.5-6%
410 – 1130
70 - 240
230 - 920
780 - 1620
veroorzaakt door
veroorzaakt door
veroorzaakt door
UV-zonlicht en andere straling,
polycyclische aromatische
koolwaterstoffen, teerproducten,
oplosmiddelen.
Werkgerelateerd
nieuwe gevallen/jaar
Werkgerelateerd
nieuwe gevallen/jaar
Oplosmiddelen, aromatische
amines, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (in koolteerproducten en dieselrook).
Benzeen, formaldehyde, radioactieve straling, chloorhoudende
oplosmiddelen, ethyleenoxide,
butadieen, niet-arseen houdende insecticiden.
risicoberoepen
risicoberoepen
(Ex)-werkers in de rubber-,
metaal- en textielindustrie, ijzeren staalindustrie, autoproductie
en autoschadeherstel.
35%
Long
0.8-2.8%
7-19%
22%
Leukemie, lymfeklier Huid
Metaalbewerkers, meubelstoffeerders, rubberproductiemedewerkers, verfspuiters, sommige
beroepen in de land- en tuinbouw, medische en veterinaire
diensten, petroleum en gasindustrie.
22%
Pleura/mesothelioom Borst
Neus en -bijholtes
Darm
Werkgerelateerd
Werkgerelateerd
22%
85-90%
2-4 %
35%
400-500
300 - 600
30 - 45
13000
veroorzaakt door
veroorzaakt door
veroorzaakt door
veroorzaakt door
Inademing van asbest.
Ploegendienst, oplosmiddelen,
hormoonverstoorders, ftalaten
(weekmakers).
veroorzaakt door
Asbest, kristallijn silica, zware
metalen, lasrook, straling,
polycyclische aromatische
koolwaterstoffen (o.a. in
dieselrook).
Houtstof, nikkel, leerstof,
isopropylalcohol.
Darmkanker ontstaat in 65 tot
90% van de gevallen spontaan.
In 10 tot 35%van de gevallen
is er sprake van een familiaire
vorm. In ongeveer 5% van de
gevallen van een erfelijke vorm.
risicoberoepen
risicoberoepen
risicoberoepen
risicoberoepen
risicoberoepen
risicoberoepen
Buitenwerkers in de landbouw,
de bouw en in de recreatiesfeer (zoals badmeesters),
kappers, werkers in chemische
wasserijen, asfaltbewerkers,
meubel- en houtbewerkers,
schoorsteenvegers
Bouw- en constructiewerkers,
asfaltwegenbouwers, lassers,
dermatologische verpleegkundigen en beroepsgroepen
die regelmatig dieselrook
inademen..
In de constructiesector vooral
sloopwerkers, (ex)-werkers
in de asbest-cementfabricage,
scheepsherstellers, hotel- en
restaurant medewerkers.
Meubelmakers en hout- en kurkbewerkers, werkers in de leer- en
schoenenindustrie, machinaal
houtbewerkers, interieur- en
mallenbouwers, timmervaklieden in de bouw, parketleggers,
werkers in de papierfabricage.
Er zijn geen specifieke risicoberoepen bekend.
Werkgerelateerd
nieuwe gevallen/jaar
6.3-13%
Werkgerelateerd
nieuwe gevallen/jaar
35%
Werkgerelateerd
nieuwe gevallen/jaar
Werkgerelateerd
nieuwe gevallen/jaar
Langdurig werkzaam in
ploegendienst, vliegpersoneel.
33-46%
nieuwe gevallen/jaar
?%
nieuwe gevallen/jaar
Bronnen: Montano 2014, van Tongeren 2012, NCvB, Beroepsziekten in cijfers 2014, van der Laan, NCvB 2010, Nationaal Kompas.
35%
Dieselmotoremissie
een nieuwe grenswaarde
STO P s t r at e g i e
Verbod
Er zijn voor het gebruik van dieselmotoren in gebouwen al geruime tijd verboden en
beperkende maatregelen. Op tal van industriële locaties is enkel het gebruik van schone motoren toegestaan en moeten moderne roetfilters worden toegepast. Op sommige
Dieselmotoremissie (DME) is één van de kankerverwekkende stoffen die waar-
plekken mogen überhaupt geen gemotoriseerde voertuigen worden ingezet.
schijnlijk in 2016 op de agenda van de SER-commissie zal staan om te adviseren
over een ‘veilige’ grenswaarde. De Gezondheidsraad is in 2015 bezig geweest hier
Dieselmotoremissie risico
een advies voor samen te stellen. De vakbonden willen de werknemers betrekken
Het inademen van uitlaatgassen van dieselmotoren is erg ongezond. Gezamenlijk
bij het beoordelen van de haalbaarheid van de grenswaarde.
zorgen de grove en fijne stofdeeltjes en de vluchtige componenten in de DME voor een
uiterst giftig mengsel, waarbij de kleine deeltjes bij inademing tot diep in de longen
(de longblaasjes) terecht kunnen komen. Blootstelling aan DME kan leiden tot zowel
Dieselmotoremissie gebruik
directe (acute) effecten als ook effecten die pas optreden na jarenlange blootstelling
DME wordt, zoals de naam al aangeeft, gevormd bij verbranding van dieselolie in
(chronische effecten). In een drukke straat merk je de irriterende eigenschappen van de
dieselmotoren. Dieselmotoren worden veel toegepast in vervoersmiddelen zoals
DME direct. Veel mensen hebben last van de acute effecten: stank, geïrriteerde ogen
vrachtauto’s, personenauto’s, vliegtuigen en legervoertuigen. Ook worden ze toege-
en luchtwegen, hoofdpijn, vermoeidheid en misselijkheid. De acute effecten hebben
past in veel ander bewegend en niet-bewegend materieel. Bewegend materieel zijn
nog een enigszins waarschuwend karakter, maar dit waarschuwend karakter ontbreekt
bijvoorbeeld mobiele kranen en vorkheftrucks, grondverzet- en wegenbouwmachi-
grotendeels bij chronische effecten (die op lange termijn optreden) en die dus verra-
nes. Bij niet-bewegend materieel gaat het bijvoorbeeld om pompen, aggregaten,
derlijker zijn. Hoe vaker in de dieselrook wordt gewerkt en vooral als dit plaatsvindt in
compressoren en hei-installaties. De belangrijkste sectoren waarbij DME vrijkomt,
omsloten ruimtes (binnenshuis, in fabriekshallen), hoe groter de kans op longaandoe-
en waar blootstelling kan optreden zijn de bouw, wegenbouw, havens, vliegvelden,
ningen en longkanker. Bovendien vergroot blootstelling aan DME de kans op hart- en
garages, huisvuilsector, vrachtwagenproductie, wegtransport, carrosseriebouw, land-
vaatziekten en op de ontwikkeling van allergieën en andere chronische aandoeningen
bouw en op- en overslagen (met name veilingen).
aan de luchtwegen.
DME wordt beschouwd als een mengsel van kankerverwekkende stoffen. Het wordt
DME is een mengsel van alle mogelijke verbrandingsproducten die ontstaan bij de
in verband gebracht met een verhoogd risico op longkanker en blaaskanker. De
verbranding van dieselolie. De exacte samenstelling van de dieselolie en de condities
longkanker wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de aan de roetdeeltjes gebonden
waaronder de verbranding plaatsvindt (het gebruik van katalysatoren, al dan niet
verbindingen, waarbij vooral de PAKs-verbindingen en de nitro-PAK’s bekend zijn als
optimale verbranding) bepalen in hoge mate welke schadelijke stoffen hierbij ont-
kankerverwekkend voor de mens.
staan. De ontwikkeling van nieuwe dieselmotoren is er in principe op gericht om de
Er zijn schattingen dat er in Nederland tenminste 800.000 werknemers aan DME wor-
uitstoot van schadelijke DME te verminderen, maar hoewel de techniek vooruitgaat
den blootgesteld.
zijn er nog geen echt schone (onschadelijke) dieselmotoren op de markt.
DME bestaat uit dieselroetdeeltjes en diverse gasvormige verontreinigingen waaron-
Er zijn voor DME nog geen wettelijke grenswaarden vastgesteld. De Gezondheids-
der stikstofoxiden, koolmonoxide, zwaveldioxide en (aromatische) koolwaterstoffen.
raad is wel bezig met het opstellen van een streefwaarde. Zolang er geen wettelijke
Ook treft men in DME tal van metaaloxiden aan, o.a. afkomstig uit de katalysator
grenswaarde is, is de werkgever verplicht zelf een grenswaarde vast te stellen op een
en uit de motor zelf. Dieselroetdeeltjes zijn een mengsel van grove en hele kleine
zo laag mogelijk niveau. Drie branches hebben in hun arbocatalogi al normen voor
stofdeeltjes. De deeltjes zelf kunnen ook nog eens tal van schadelijke verbrandings-
Dieselmotoremissie opgenomen van 7 µg/m3. Dat zijn de banden- en wielenbranche,
producten ‘met zich mee slepen’, zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen
de carrosseriebranche en de motorvoertuigenbranche.
(PAKs). Veel van de deeltjes zijn ook kankerverwekkend.
Dieselmotoremissie
Het is aan de bonden in
de SER-subcommissie om
te proberen een zo laag
mogelijke (veilige) grenswaarde te adviseren. Daar
moeten zij dan wel goede
argumenten voor hebben.
Daarom willen zij nagaan
hoe er in de praktijk wordt
omgegaan met dieselrook
(of dieselmotoremissie
DME) Worden er voldoende
maatregelen genomen om
blootstelling te voorkomen?
Worden deze maatregelen
ook werkelijk nageleefd?
Die kennis is aanwezig bij
werknemers die met deze
stof werken.
Aan de betrokken vakbondsbestuurders wordt
gevraagd om contact te
leggen met de werknemers
die met DME in contact komen. Aan hen worden, met
behulp van een checklijst,
vragen gesteld om zicht te
krijgen op de beschermende
maatregelen die gebruikt
worden om blootstelling
aan dieselrook te voorkomen. Hiervan wordt een
kort verslag gemaakt dat
ingebracht wordt bij het
door de SER te houden
‘haalbaarheidsonderzoek’.
Waarom wordt de relatie tussen
werk en kanker vaak niet gelegd?
➢
Soms zijn artsen onbekend met werkoorzaken van kanker.
Bijvoorbeeld: werken in stof verhoogt het risico op longkan-
Loop ik zelf
gevaar?
bloot
stelling
8
meest voorkomende
kankerverwekkende stoffen
ker, maar longkanker wordt vooral in verband gebracht met
roken.
In de ‘Europese kankerverwekkende stoffen richtlijn’ staat dat
Je loopt kans op kanker door je werk als er kan-
Onderzoek naar werkgerelateerde kankers vindt vooral plaats
kerverwekkende stoffen in je werkomgeving
op industriële werkplekken. Daardoor komt maar een beperkt
zijn. Helaas is dat niet altijd duidelijk. Hoe kun
aantal werkgerelateerde kankers in beeld en worden typische
je daar achter komen?
risicoberoepen over het hoofd gezien. Ook banen waarin
Elk bedrijf is verplicht een Risico Inventarisatie
vooral vrouwen werken worden minder onderzocht en blijven
& Evaluatie (RI&E) uit te voeren. Daarin moet
zo buiten beeld.
zorgvuldig worden nagegaan of, waar, wan-
kankerverwekkende stoffen alleen maar op het werk aanwezig
mogen zijn als er geen gezonder alternatief is. De richtlijn heeft tot
nu toe nog weinig effect gehad. Op heel veel werkplekken kunnen
kankerverwekkende stoffen prima vervangen worden door goede en
gezondere alternatieven. En ook bedrijven die deze richtlijn wel goed
toepassen zijn niet per definitie ‘kankervrij’. Want ook bij productieprocessen (als verbranden, verspanen, verzagen, schuren enzovoort)
kunnen kankerverwekkende stoffen ontstaan en vrijkomen op de
neer en hoe er blootstelling aan kankerverwekRelatie moeilijk te leggen. Heeft iemand eenmaal kanker, dan
kende stof(fen) is. Het kan gaan om specifieke
is de relatie met de blootstelling aan chemische stoffen in het
stoffen die het bedrijf gebruikt in een proces of
verleden vaak niet meer te leggen. De kankerverwekkende
product. Maar ook om stoffen die bij processen
stof is niet meer terug te vinden in het lichaam. Daardoor
worden gevormd, bijvoorbeeld bij verhitting of
worden veel kankers gediagnosticeerd zonder dat een bron
verbranding. Soms komen de stoffen ook ‘on-
kan worden aangewezen.
verwacht’ vrij, zoals bijvoorbeeld bij verspanende werkzaamheden. Een zeer lage blootstelling
Nog onbekende oorzaak. Ook nieuwe stoffen of processen
kan al een kankerrisico zijn. De werkgever moet
kunnen een kankerrisico introduceren.
de risico’s zorgvuldig in beeld brengen, werknemers hierover informeren en maatregelen
Onverwachte blootstelling. Kappers ontwikkelden kanker
nemen om blootstelling te voorkomen. Een
door asbest die in haardrogers verwerkt zat. Dat is één voor-
werknemer heeft het recht om de RI&E voor
beeld van een bron die lang over het hoofd is gezien.
zijn werkplek in te zien, plus de maatregelen
die er voor zorgen dat je veilig met de stof kunt
Partijdig onderzoek. Industriebelangen kunnen het wetenschappelijk onderzoek kleuren en vertekenen. Sommige
industrieën hebben er belang bij om kankerrisico’s van specifieke stoffen of processen te ontkennen. De tabaksindustrie is
hier een duidelijk voorbeeld van.
werken. Ga dit dus voor je eigen werkplek na.
werkplek.
“de beste
aanpak om
kanker te
vermijden
is te stoppen
met de blootstelling.”
In de EU geldt ook de verordening REACH om mens en milieu beter
tegen stoffen te beschermen. REACH is een Europese wet over de
productie van en handel in chemische stoffen. Het beschrijft waar
bedrijven en overheden zich aan moeten houden. Reach staat voor:
Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen.
De EU wil met REACH de meest kwalijke stoffen van de markt halen.
Naar verwachting zullen er voor 2020 zo’n 400 van deze stoffen verdwenen zijn of in ieder geval aanzienlijk minder worden gebruikt.
De
8
meest voorkomende
kankerverwekkende stoffen op het werk zijn :
• Asbest
• Silica, kwarts
• Dieselmotorenemissies
• Mist van minerale oliën
• Metalen en metaalverbindingen, vooral (van) arseen, chroom VI.
Maar ook van lood, nikkel en cobalt.
• PAK’s bij teerprocessen
• Pesticiden
• Radon
Bronnen: Rushton et al: (2010, 2012) ; EU-OSHA (2014): ISSN 1831-9343.
Onvolledig of ontoereikend wetenschappelijk onderzoek.
wist
u dat ?
Het aantal doden door
werkgerelateerde kanker
neemt elk jaar toe.
Het aantal dodelijke arbeidsongevallen daalt de
laatste jaren juist.
Veilige grenzen?
“De beste aanpak om kanker op het werk te
voorkomen is de blootstelling aan de kankerverwekkende stof te stoppen.”
Een grenswaarde is de concentratie van een stof in de lucht op de werkplek waar een werknemer ge-
Dit wordt een bron-oplossing genoemd. De oorzaak weghalen, is de beste – want meest
een tijdsperiode van 15 minuten.
effectieve – aanpak om kanker door het werk te voorkomen.
Maar wat nu als de kankerverwekkende stof niet te vervangen is door een gezond alternatief?
Dan mag de ongezonde stof volgens de Europese en Nederlandse wetgeving alleen
onder strenge voorwaarden gebruikt worden. Regel is dat de blootstelling dan zo laag
mogelijk gehouden moet worden.
Laag betekent in ieder geval onder de vastgestelde grenswaarde.
Er zijn twee soorten grenswaarden voor kankerverwekkende stoffen:
1. Grenswaarde voor de stof op de werkplek. Dit is de wettelijke grenswaarde
die in Nederland wordt vastgesteld door de minister van Sociale Zaken. In Europa
wordt die waarde ook wel Occupational Exposure Limit (OEL) genoemd. De manier
waarop de grenswaarde wordt vastgesteld is betrouwbaar en transparant, maar het
vaststellingsproces duurt vaak lang. Als er geen wettelijke grenswaarde voor een stof
is vastgesteld, is de werkgever verplicht om een eigen bedrijfsgrenswaarde vast te
stellen.
2. DMEL (Derived Minimal Effect Level). Dit is de concentratie die REACH voor
kankerverwekkende stoffen hanteert. Deze grenswaarde geeft aan bij welke blootstelling het eerste gezondheidseffect optreedt. De DMEL wordt bepaald door de
industrie volgens een vastgestelde methodiek. De gebruikte data waarmee de DMEL
wordt vastgesteld zijn niet openbaar. Er is dus niet na te gaan op welke aannames de
limiet is gebaseerd. De DMEL mag alleen als blootstellingslimiet worden gebruikt als
er nog geen officiële (Nederlandse of in Europese) geen grenswaarde voor de stof is
vastgesteld. Een Europese of Nederlandse grenswaarde gaat dus altijd voor.
durende een 8-urige werkdag maximaal aan mag worden blootgesteld. Uitgangspunt daarbij is dat de
gezondheid van de werknemer bij een blootstelling onder dat niveau niet wordt geschaad. Voor sommige stoffen is tevens een grenswaarde vastgesteld voor een kortdurende hoge piekblootstelling voor
Omdat er voor kankerverwekkende stoffen feitelijk geen veilige grens bestaat (zelfs het kleinste beetje
kan al kanker veroorzaken) bepaalt de Gezondheidsraad voor deze stoffen, op basis van gezondheidskundig onderzoek, een verbodswaarde en een streefwaarde.
De streefwaarde is de laagste waarde: bij blootstelling aan deze waarde loopt maximaal één van elke
miljoen werknemers per jaar de kans om kanker te krijgen. De verbodswaarde ligt hoger: daar is de kans
op kanker één op de tienduizend blootgestelden per jaar. De verbodswaarde mag dan ook beslist niet
overschreden worden.
De SER, d.w.z. de subcommissie Grenswaarden voor Stoffen op de Werkplek (subcie GSW), beoordeelt of
de streefwaarde haalbaar is. Inzet is om de grenswaarde zo laag mogelijk vast te stellen. Daarom voert
de subcie GSW een haalbaarheidsonderzoek uit om te bepalen wat de laagste concentratie is die op de
gangbare werkplek haalbaar is. De subcommissie adviseert de minister van SZW dan dit niveau als wettelijke grenswaarde in te voeren.
De haalbaarheidstoetsen die momenteel worden uitgevoerd bij bedrijven geven niet altijd voldoende
informatie. Daarom willen de vakbonden zelf, via hun leden in de bedrijven, meer informatie verzamelen, om vervolgens te gebruiken bij de haalbaarheidstoets. Het doel is om met meer werkplekinformatie
zo laag mogelijke grenswaarden te realiseren.
De vakbonden willen met checklijsten onder werknemers in de
bedrijven de volgende informatie verzamelen:
1. Welke maatregelen zijn er getroffen op deze werkplek?
2. Vinden de werknemers de maatregelen voldoende?
3. Zijn er metingen uitgevoerd en wat was het resultaat?
4. Wordt er in het bedrijf gewerkt aan een veiliger werkplek en dus ingezet op het vervangen van de
kankerverwekkende stof?
Bron: CBS Statline
hoe voorkomen?
STOP
het gebruik
van kankerverwekkkende
stoffen
STOP strategie:
Checklijst Werk
Voorkomen is 100% beter dan Genezen
plek Kankervrij
Praktische ondersteuning bij dit
Help jezelf en de bonden. Vul de checklijst
in voor een kankervrije werkplek!
zoeksteam.
Werkgevers moeten (wettelijk verplicht) zorgen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden van werknemers. Om dit te bereiken moeten er vaak vele maatregelen worden getroffen. De Arbowet verlangt dat bij het gebruik van gevaarlijke
stoffen allereerst brongerichte maatregelen worden genomen. Dat betekent:
1
2
zorgen dat het risico (zoals kankerverwekkende stoffen) wordt verwijderd. Pas
in allerlaatste instantie, als alle andere maatregelen falen, mogen persoonlijke
beschermingsmiddelen worden ingezet. Dit heet in de wet ‘de arbeidshygiënische
strategie’ (STOP strategie). Voor kankerverwekkende stoffen geldt deze strategie
extra zwaar. Economische overwegingen mogen hier géén rol spelen bij het treffen van de maatregelen.
3
vakbonden FNV en CNV de onderhandelingen in de SER over de grenswaarden voor het werken met kankerverwekkende stoffen goed onderbouwd
voeren.
Voor de bonden is het relevant om informatie van werknemers te krijgen
over hoe er in de praktijk met de kankerverwekkende stoffen (en producten) wordt gewerkt en of alle blootstellingsbeperkende
maatregelen beschikbaar zijn en worden nageleefd.
1.Substitutie - bronmaatregelen
willen FNV en CNV goed zicht op krijgen met behulp van de ingevulde
kennis beter in huis dan de medewerkers die er zelf mee werken. Dáár
vragenlijsten.
• Substitutie (vervanging) van de stof
De bonden leggen daartoe contact met deze werknemers en vragen hen
2.Technische maatregelen
gangbare beheersmaatregelen aan te geven. Deze gegevens worden ver-
• Afzuiginstallatie
• Afscherming van de bron
4
Met zorgvuldig ingevulde Checklijsten “Werkplek Kankervrij” kunnen de
Hoe wordt er in de praktijk met deze stof gewerkt? Niemand heeft die
• Omkasting van de bron
• Lokale ventilatie
3.Organisatorische maatregelen
• Beperking aantal blootgestelde werknemers
• Taakroulatie
om met behulp van een checklijst, het praktijkgebruik van de stof en de
volgens gebruikt als onderdeel van het ‘haalbaarheidsonderzoek’.
De uitkomsten uit de vragenlijsten kunnen worden ingebracht bij het door
de SER te houden ‘haalbaarheidsonderzoek’. Lijkt zo’n lage waarde niet
haalbaar, dan is de consequentie dat een hogere, minder beschermende
Brenda de Jong
FNV Bouw
Mireille van Gelderen
CNV Vakcentrale
Arie Woltmeijer
Projectondersteuning
en informatie
Salentijn Consult
Josje Salentijn
06-18337393
[email protected]
IVAM
Hildo Krop
020 525 5080/6569
[email protected]
Ondernemingsraad of VWGM-leden aan de slag
zal vanwege de door de SER subcie
De checklijst wordt bij voorkeur ingevuld door de OR of VGWM-leden in
4.Persoonlijke beschermingsmiddelen
een kaderlid de checklijst invullen.
• Werkkleding
FNV Metaal
Planning
samenspraak met de werknemers die direct met of in de buurt van de kan-
• Handschoenen / veiligheidsbril
geleverd door het vakbondsonder-
waarde aan de minister wordt geadviseerd.
• Beperking blootstellingstijd
• Ademhalingsbescherming
haalbaarheidsonderzoek wordt
Contactpersonen
arbeidshygiënische strategie voor kankerverwekkende stoffen
• Eliminatie van de bron
Ondersteuning
kerverwekkende stof werken. Is er geen OR of VGWM-commissie dan kan
Het onderzoek onder werknemers
GSW te houden haalbaarheidstoetsen bij voorkeur worden afgerond
voor het eind van 2015.