De Commissie wil werknemers beter beschermen

Europese Commissie - Informatieblad
De Commissie wil werknemers beter beschermen tegen kankerverwekkende
chemische stoffen
Brussel, 13 mei 2016
Kanker is de belangrijkste oorzaak van arbeidsgerelateerde sterfgevallen in de EU (53 %
van het totaal), en dus de belangrijkste gezondheidsrisico voor werkenden in de Europese
Unie
Hoe worden werknemers momenteel beschermd door EU-wetgeving?
De EU-beginselen inzake de bescherming van werknemers tegen kankerverwekkende stoffen zijn
vastgelegd in de kaderrichtlijn voor veiligheid en gezondheid op het werk (Richtlijn 89/391/EEG) en in
richtlijnen die specifiek gaan over chemische risico’s, waaronder met name de richtlijn betreffende
chemische agentia en de richtlijn inzake carcinogene en mutagene agentia.
In het kader van de strategie voor de veiligheid en de gezondheid op het werk moeten risico's voor
werkenden worden uitgebannen of tot een minimum worden teruggebracht. De richtlijn inzake
carcinogene en mutagene agentia bevat een aantal concrete voorschriften die specifiek van toepassing
zijn op bepaalde kankerverwekkende chemische stoffen.
Werkgevers moeten de risico’s voor werknemers in verband met de blootstelling aan carcinogene of
mutagene agentia op het werk identificeren en beoordelen, en moeten blootstelling voorkomen waar
sprake is van risico's. Indien mogelijk moet de kankerverwekkende chemische stof worden vervangen
door een minder gevaarlijk alternatief, en als dat niet mogelijk is, moet — voor zover dat technisch
uitvoerbaar is — de kankerverwekkende stof in een gesloten systeem worden vervaardigd en gebruikt,
om blootstelling te voorkomen. Indien dit evenmin mogelijk is, moet de blootstelling van de
werknemers zo laag mogelijk worden gehouden.
Het ontbreken van nationale grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling voor sommige
kankerverwekkende stoffen en hoge grenswaarden voor andere stoffen heeft niet alleen ontoereikende
bescherming van werkenden in de EU tot gevolg, maar kan ook negatieve gevolgen hebben voor de
eengemaakte markt. Het kan leiden tot oneerlijk concurrentievoordelen voor bedrijven die zijn
gevestigd in "minder strenge" lidstaten (dat wil zeggen, lidstaten die geen of hoge grenswaarden voor
beroepsmatige blootstelling hebben, waardoor werknemers aan hogere niveaus kunnen blootstaan).
Verschillen tussen nationale grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling kunnen leiden tot
onzekerheid over de juiste normen voor risicobeheer.
Vanuit een meer algemeen perspectief zijn grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling dus
bevorderlijk voor de consistentie omdat daardoor een „gelijk speelveld” ontstaat voor alle gebruikers,
en omdat grenswaarden werkgevers, werknemers en de handhavingsinstanties een
gemeenschappelijke doel geven. Het voorstel leidt dus tot een efficiënter systeem voor de bescherming
van de gezondheid van werknemers in de eengemaakte markt.
In het kader van de richtlijn inzake carcinogene en mutagene agentia kunnen de lidstaten een lagere
nationale grenswaarde vaststellen (d.w.z. strenger dan de EU), aangezien dit in overeenstemming is
met het uiteindelijke doel van de richtlijn om de blootstelling tot een minimum te beperken.
Op welke manier wil de Commissie de richtlijn inzake carcinogene en mutagene agentia
wijzigen?
De Commissie heeft op basis van bijdragen van wetenschappers, werkgevers, werknemers,
vertegenwoordigers van de lidstaten en arbeidsinspecteurs grenswaarden voorgesteld voor 13 van de
bij het raadplegingsproces geïdentificeerde prioritaire stoffen. Voor de overige chemische stoffen zullen
aanvullende analyses moeten worden gedaan, gevolgd (eind 2016) door een voorstel voor
grenswaarden.
Tabel 1. Sectoren, typen veroorzaakte kanker en geraamde niveaus van blootstelling voor
13 chemische stoffen
Voorgestel
Typen
Aantal
Chemische
de
veroorzaakte blootges
Relevante sectoren
stof
grenswaar
kanker/ande telde
den voor
beroepsma
tige
blootstellin
g
1,2Chemische productie; synthetische
Epoxypropaan 2,4 mg/m3 smeerstoffen, boorvloeistoffen in
olievelden; polyurethaansystemen
re ziekten
werkend
en
Lymfopoëtisch
e kanker,
hematopoëtisc 485 he kanker,
1 500
verhoogd risico
op leukemie
Lymfohematopoëtische
27 600
kanker
Vervaardiging van geraffineerde
1,3-Butadieen
2,2 mg/m3 petroleumproducten, vervaardiging
van rubberproducten
Vervaardiging van basischemicaliën,
2-Nitropropaan
vervaardiging van lucht- en
18 mg/m3
Levertumoren
ruimtevaartuigen (stroomafwaarts
gebruik)
Vervaardiging van chemische
producten, onderwijs, onderzoek en
Acrylamide
ontwikkeling, overige zakelijke
Alvleesklierkan
0,1 mg/m3
diensten, gezondheidszorg,
ker
maatschappelijk werk, openbaar
bestuur en defensie
Productie van chemische en
aanverwante stoffen; productie van
Broomethyleen
4,4 mg/m3 rubber en kunststof; productie van
Leverkanker
leder en lederwaren; productie van
metaal voor de groothandel
Productie en gebruik van
chroombevattende pigmenten, verf
en metaal(conversie)coatings.
Chroom(VI)Stroomafwaarts worden
Longkanker en
0,025 mg/m
verbindingen
chromaatverbindingen, met inbegrip sinonasale
3
van bariumchromaat, zinkchromaat kanker
en calciumchromaat gebruikt als
grondverf en aflaklagen in de luchten ruimtevaartsector
Winning van aardolie en aardgas;
diensten in verband met de aardolieen aardgaswinning; vervaardiging
van voedingsmiddelen, textiel,
chemische producten, medische
Ethyleenoxide
apparatuur en instrumenten,
1,8 mg/m3
Leukemie
precisie- en optische instrumenten en
uurwerken; ziekenhuis- en industriële
sterilisatie; onderzoek en
ontwikkeling; openbaar bestuur en
defensie; onderwijs; gezondheidszorg
en maatschappelijke dienstverlening
Sinonasale en
Stof van
Houtbewerking, meubelvervaardiging
3 mg/m3
nasofaryngeale
hardhout
en de bouw
kanker
Chemische
blaasmiddelen;
Hydrazine
0,013 mg/m
Long- en
landbouwpesticiden;
3
darmkanker
waterbehandeling
Vervaardiging van chemische
producten en kunstmatige vezels;
o-Toluïdine
(0,5 mg/m3
Blaaskanker
vervaardiging van producten van
)
rubber; onderzoek en ontwikkeling;
openbaar bestuur en defensie;
51 400
54 100
n.v.t.
916 000
15 600
3 333 00
0
2 124 00
0
5 500
Respirabel
kristallijn
silicastof
(RCS)
Vuurvaste
keramische
vezels
onderwijs; gezondheidszorg en
maatschappelijke dienstverlening
Mijnbouw, glasvervaardiging,
bouwnijverheid en distributie en
0,1 mg/m3
toelevering van elektriciteit, gas,
stoom en warm water
0,3 f/ml
Productie (van vezels, afwerking,
installatie, verwijdering,
assemblagewerkzaamheden,
mengen/vormen)
Vinylchloridem
onomeer
Vervaardiging van chemische
2,6 mg/m3
(VCM)
producten (VCM en PVC)
Longkanker,
silicose
5 300 00
(stoflongziekte 0
)
Nadelige
effecten op de
luchtwegen,
huid- en
10 000
oogirritatie;
mogelijk
longkanker
Angiosarcoma,
hepatocellulair 15 000
e carcinomen
De invoering van deze grenswaarden zal werkgevers, werknemers en handhavingsinstanties een
objectieve maatstaf geven om ervoor te zorgen dat de algemene beginselen van de richtlijn worden
nageleefd. Dit moet bijdragen tot een vermindering van de blootstelling aan deze prioritaire
kankerverwekkende stoffen en tot een overeenkomstige verlaging van het aantal werknemers dat
werkgerelateerde kanker krijgt.
Wat zijn de voordelen van het voorstel?
Naar schatting zullen met de invoering van de voorgestelde grenswaarden in de loop van de komende
50 jaar ongeveer 100 000 sterfgevallen worden vermeden, vooral in verband met respirabel kristallijn
silica (98 670), chroom(VI) (1670) en vuurvaste keramische vezels (50).
De tijd tussen blootstelling aan een kankerverwekkende stof en de manifestatie van de ziekte kan
echter oplopen tot 50 jaar. De raming is daarom gebaseerd op een aantal veronderstellingen omtrent
de blootstellingsvooruitzichten, productiemethoden en medische kennis.
Wat zijn de voordelen van het voorstel voor werknemers?
In de eerste plaats zal het lijden en het verlies aan levenskwaliteit van werknemers en hun gezinnen
als gevolg van kanker worden verminderd. Het voorstel zal ook helpen met het vermijden van kosten
voor gezondheidszorg, inkomstenderving en andere kosten voor de betrokkenen en de zorgverleners.
Bovendien zou invoering van de voorgestelde grenswaarden de rechtsbescherming van blootgestelde
werknemers verbeteren.
Wat zijn de voordelen van het voorstel voor bedrijven?
Voor bedrijven zal de voorgestelde richtlijn de kosten verlagen van productiviteitsverlies als gevolg van
werkgerelateerde kanker, aangezien zij minder werknemers verliezen en minder hoeven uit te geven
aan het vinden en opleiden van nieuwe werknemers.
De EU-grenswaarden bieden bovendien een nalevingsbenchmark en dragen bij tot een „gelijk
speelveld” in de vorm van EU-brede minimumnormen van bescherming en tot meer duidelijkheid over
hoe blootstelling in de verschillende lidstaten beperkt zou kunnen worden. Dit is essentieel bij het
streven naar een hechtere en rechtvaardigere interne markt.
Wat zijn de voordelen van het voorstel voor lidstaten?
Voor de lidstaten zal het voorstel een vermindering betekenen van de kosten voor behandeling en
revalidatie, uitgaven in verband met inactiviteit en vervroegde pensionering en uitkeringen in verband
met erkende beroepsziekten. Daarnaast zullen de administratieve en juridische kosten in verband met
de afhandeling van aanvragen voor uitkeringen en de aanpak van erkende ziekten dalen.
Hoe zijn de sociale partners geraadpleegd?
- De sociale partners zijn in twee fasen geraadpleegd, zoals voorgeschreven. De resultaten van de
raadpleging van de sociale partners zijn meegenomen bij de voorbereidende werkzaamheden van
de Commissie. Dit omvatte de input van het tripartiete Raadgevend Comité voor veiligheid en
gezondheid waarbij de sociale partners en de lidstaten hun mening hebben gegeven over de in het
huidige initiatief voorgestelde grenswaarden.
- De sociale partners ondersteunden het voorstel om bij werkprocedés gegenereerde stoffen binnen
de werkingssfeer van de richtlijn te laten vallen, bestaande grenswaarden te herzien, en nieuwe
grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling vast te stellen, in het licht van de beschikbare
wetenschappelijke gegevens.
BIJLAGE – bestaande nationale grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling en aantallen
werknemers, per lidstaat, die blootgesteld worden aan RCS, stof van hardhout, en chroom
Chroom(VI)
Figuur 1 — Chroom(VI) — Huidige nationale grenswaarden versus voorgestelde
grenswaarden
Figuur 2 — Chroom(VI) — Aantal blootgestelde werkenden
Stof van hardhout
Figuur 3 — Stof van hardhout — Huidige nationale grenswaarden versus voorgestelde
grenswaarden
Figuur 4 — Stof van hardhout — Aantal blootgestelde werkenden
Respirabel kristallijn silica (RCS)
Figuur 5 — Respirabel kristallijn silica — Huidige nationale grenswaarden versus
voorgestelde grenswaarden
Figuur 6 — Respirabel kristallijn silica (RCS) — Aantal blootgestelde werkenden
MEMO/16/1655
Contactpersoon voor de pers:
Sara SOUMILLION (+32 2 296 70 94)
Christian WIGAND (+32 2 296 22 53)
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail