AFDELING RECRATIE SPORT OWC SPORTMEDISCHE ASPECTEN BIJ DE 50 PLUS RECREATIEVE WIELRENNER HENK HASSING 30 SEPTEMBER 2013 OLDENZAAL ONDERWERPEN INLEIDING KEURINGEN TRAININGEN BIOLOGISCH PASPOORT EN DOPING FIETSPOSITIE ANALYSE VERMOGEN METING ONDERWERPEN ENERGIE EN VOEDING INSPANNING,SPORT EN OUDER WORDEN PRAKTISCHE ADVIEZEN DISCUSSIE EN VRAGEN INLEIDING MIJN ACHTERGROND ALS SPORTER OSV’31 1958-1965 OWC 1965-1968 FC POORTSTRAAT EN KAMPONG 1970-1983 NED.STUDENTEN KAMPIOEN 1975 TOPSCORER PROVINCIE UTRECHT 1979 20 JAAR VOETBAL- EN HOCKEY TRAINER 3X NED.KAMPIOEN BIJ ARTSEN DERDE PLAATS WK VOOR ARTSEN 2013 MEDISCHE ACHTERGROND ARTS-EXAMEN 1977 LONGARTS 1982 IN VENLO SPORTARTS O.S. IN 1986 PALLIATIEF ARTS,SCENARTS,EUTHANASIE COMMISSIE KWALITEITS- EN VISITATIE COMMISSIES SLAAPGENEESKUNDIGE ONDERZOEKSLIJN/GROEP SLAAPSTOORNISSEN BIJ (TOP)SPORTERS/WIELRENNERS 2013 BRONNEN VOOR DEZE LEZING WWW.PUBMED.COM CYCLING IN THE ELDERY PHYSIOLOGY OF SPORT AND EXERCISE J.H.WILMORE 2008 SPORTMEDISCHE ASPECTEN VAN HET WIELRENNEN 26 EN 27 SEPTEMBER 2013 WWW.NTFU.NL WWW.KNWU.NL WWW.UCI.CH OVERLEG MET JAN LAMMERTINK EN BENNIE WIGGER VRAGEN EN SUGGESTIES VAN OWC BESTUUR WAAR LIGT DE GRENS VOOR DE 50,60 EN 70 PLUS DUURSPORTER? IS HET VERANTWOORD VOOR EEN 64 JARIGE OM 3X PW 3 UUR TE TRAINEN MET 33 KM/U? IS DIT OPBOUW OF AFBRAAK? ADVIES WIELRENNER MET HARTPROBLEMEN WELKE SIGNALEN LICHAAM BELANGRIJK? DRANK EN VOEDING RELATIE INSPANNING-RUST CONFLICT OF INTEREST BELANGEN VERSTRENGELING GEEN KEURINGSBELEID RECREATIEVE DUURSPORTER NED.VERENIGING SPORTGENEESKUNDE:GEEN RICHTLIJNEN NTFU:ADVIES KEURING SMA KNWU/UCI:UITGEBREIDE VERPLICHTE KEURING NTFU HET NTFU SPORTMEDISCH PAKKET GROOT SPORT MEDISCH ONDERZOEK UITGEBREID SPORT MEDISCH ONDERZOEK FIETSAFSTELLING TRAININGSSCHEMA EMAIL CONSULT VOEDINGSADVIES KNWU/UCI KEURING WAAROM? WIELRENNEN IS EEN RISICOVOLLE SPORT PATHOLOGIE BASISMETING ADVISERING VERZAMELEN VAN GEGEVENS AFWIJKNGEN BIJ KEURINGEN 3179 WIELRENNERS 10 AFKEURINGEN(0,3%) 4 XHARTVAATPROBLEMEN 62 VOORBEHOUDEN(3%) VNL HART-VAAT EN VISUS PROBLEMEN DIAGNOSTISCHE WAARDE ECG BIJ SPORTERS VALS NEGATIEF 50 % VALS POSITIEF > 40 SENSITIVITEIT 50 % POSITIEF VOORSPELLENDE WAARDE 7% Pellicia EA Circulation 2000 Annals Int Med 1999 N Engl J Med 1991 IS SCREENING ZINVOL? 33.735 SPORTERS GESCREEND 1,85 % (1058) AFGEKEURD 621 CARDIAAL SYSTEMATISCHE PREVENTIEVE CARDIALE SCREENING NIET WETENSCHAPPELIJK ONDERBOUWD HARTTEST VOOR SPORTERS:RAPPORT GEZONDHEIDSRAAD 2006 HUIDIGE INCIDENTIE EN OORZAKEN VAN PLOTSELINGE DOOD BIJ SPORTERS ONBEKEND IN NED.WSL 150-200 DODEN BIJ SPORTERS VOORWAARDEN VOOR SCREENING .BELANGRIJK GEZONDHEIDSPROBLEEM .TE DETECTEREN IN ASYMPTOMATISCHE FASE .VALIDE,VEILIGE EN GEACCEPTEERDE TEST .BEHANDELING MET BEWEZEN GUNSTIGE EFFECTEN IN ASYMPTOMATISCHE FASE .KOSTEN EFFECTIEF .DO NOT HARM(STIGMATISERING) SUDDEN DEATH IN FRANCE CIRCULATION 2011 Eloi Marijon a.o. 2005-2010 10-70 JAAR 820 ARREST 4,6 DODEN PER MILJOEN PER JAAR 6 % BIJ JONGE WEDSTRIJD ATLETEN 90 % BIJ RECREATIE SPORTERS LEEFTIJD 46+/-16 JAAR BIJ OVERLIJDEN REANIMATIE VERHOOGT OVERLEVING 10 KEER WIELRENNEN 30,6%,HARDLOPEN 21,4%,VOETBAL13% BLESSURES RACEFIETSEN EN MOUNTAINBIKEN NTFU IN 2008 ONDERZOEK VERRICHT 8090 LEDEN E-MAIL,RESPONS 2473 3 MAANDEN RETROSPECTIEF BLESSURE ALS 3 DAGEN FIETSEN ONMOGELIJK 280 PERSONEN HADDEN 325 BLESSURES TWEEDERDE BLESSURES PLOTSELING EEN DERDE GELEIDELIJK TOP 10 MEESTE BLESSURES KNIE SCHOUDER ONDERRUG/BEKKEN/STUIT 10% HEUP/LIES 8% RIBBEN 6% HOOFD/GEZICHT 6% HAND/VINGER/DUIM 5% HALS/NEK 4% BOVENBEEN 4% SLEUTELBEEN 4% 17% 11% OORZAAK PLOTSELINGE BLESSURES VAL 37,5 % CONTACT OBJECT 11,7% CONTACT FIETSER 6,5% BIJDRAGENDE FACTOREN ONDERGROND 19,5% ONOPLETTENDHEID 11,5% VERMOEIDHEID 9,3% HERSTEL BLESSURES VAN 325 BLESSURES 212 HERSTELD 65,2 % 47,1 % V.D. BLESSURES DUURDE 1-4 WEKEN 38,7% DUURDE MEER DAN 4 WEKEN RESTKLACHTEN PIJN 37,8 % STIJFHEID 27,3 % TIPS VOOR PREVENTIE EN HERSTEL DRAAG ALTIJD HELM,HANDSCHOENEN EN SPORTBRIL BEHEERS VAST- EN LOSKLIKKEN PEDALEN HOUD ZICHTBAAR EN HOORBAAR REKENING MET ANDEREN RIJD NIET BLINDELINGS ACHTERB IEMAND AAN HOUD VOLDOENDE AFSTAND EET EN DRINK OP TIJD LUISTER NAAR VERMOEIDHEID EN PIJN CHRONISCHE WIELERBLESSURES ZADELPIJN-GEVOELLOOSHEID 61 % -ZITVLAKPROBLEMEN KNIEKLACHTEN 21-65 % NEK- EN SCHOUDERKLACHTEN RUGKLACHTEN POLS- EN HANDKLACHTEN 9-49 % 15-30 % 10-70 % ANDERE KLACHTEN BIJ HET FIETSEN KORTADEMIGHEID PIJN OP DE BORST HOOFDPIJN PIJN EN VERMOEIDHEID BENEN VERMOEIDHEID OVERTRAINING MEESTE OVERBELASTING BLESURES ZADELPIJN KNIE VOETEN NEK- EN SCHOUDER RUG POLS EN HAND WAAROM GAAT DE 50 PLUS WIELRENNEN??? GEWOON HET IS LEUK,MIJN HOBBY PRESTATIEF,WILLEN WINNEN GEZONDHEIDSREDENEN LEKKER BUITEN ZIJN,VRIJE TIJDSBESTEDING ANDERE SPORTEN NIET MEER MOGELIJK SOORTEN TRAINING VOOR DE RECREATIEVE SPORTER - DUUR TRAINING - INTERVAL TRAINING VOOR DE WEDSTRIJD SPORTER - SPRINT TRAINING - KRACHT TRAINING - SNELHEIDS TRAINING/SOUPLESSE TRAINNIG PIEKEN ACCENTEN OMVANG EN INTENSITEIT BASIS BASIS BASIS TRAININGSJAARPLAN MACROCYCLUS:ENKELE MND TOT 1 JAAR MESOCYCLUS :MEERDERE WEKEN TOT 1 MAAND MICROCYCLUS :1 WEEK BIOLOGISCH PASPOORT MOET ELKE PROF WIELRENNER HEBBEN Hb Ht RETICULOCYTEN(%) FERRITINE DEZE BEPALINGEN SAMEN GEVEN DE STIMULATIE INDEX(SI) ANTI-DOPING BELEID VAN EEN AANTAL PLOEGEN BIOLOGISCH PASPPOORT LIPIDEN PROFIEL LICHAAMSSAMENSTELLING POWER PROFILE GEDRAG VAN DE WIELRENNER WELKE LAB TESTEN ZIJN (EVENTUEEL) ZINVOL Hb en Ht FERRITINE VITAMINE D SCHILDKLIER HORMOON FIETS POSITIE ANALYSE AANPASSEN VAN DE FIETS OM EEN ZO OPTIMALE HOUDING TE CREEREN BIJ DE INDIVIDUELE FIETSER,REKENING HOUDEND MET SPECIFIEK LICAMELIJKE EISENZOALS ANATOMIE,FIETSSTIJL,FLEXIBILITEIT EN PERSOONLIJKE VOORKEUR FIETS POSITIE ANALYSE WAAROM LATEN DOEN? IS ER EEN FIETSGERELAARTEERDE BLESSURE? NIET COMFORTBELE ZIT WAT IS DE BESTE AERODYNAMISCHE POSITIE OPTIMALE VERHOUDING AERODYNAMICA/VERMOGEN TRAINING MET EEN VERMOGENSMETER ARBEID=KRACHT X AFSTAND VERMOGEN=ARBEID/TIJD EENHEID VAN VERMOGEN=WATT WAAROM IS VERMOGEN BELANGRIJK? VERMOGEN MEET DE SOM VAN ALLE WEERSTANDSKRACHTEN DIE OVERWONNEN MOETEN WORDEN OM VOORWAARTS TE GAAN LUCHTWEERSTAND,ROLWEERSTAND,KLIM-OF ZWAARTEKRACHTGEWICHT VAN RENNER EN FIETS TRAINING MONITOREN -DAGBOEK BIJHOUDEN -(GEM)SNELHEID -VO2 MAX METING -HARTSLAG -MAXIMALE TRAPFREQUENTIE -VISUELE UITPUTTINGSSCHAAL TRAINING MONITOREN STERKTE-ZWAKTE ANALYSE VERMOGEN METING BRANDSTOF VOOR SPIEREN ENERGIE ONSTAAT UIT LICHT ENERGIE CHEMISCHE REACTIES IN PLANTEN ZETTEN LICHT OM IN CHEMISCHE ENERGIE DE MENS KRIJGT ENERGIE DOOR ETEN VAN PLANTEN EN DIEREN ENERGIE ZIT IN KOOLHYDRATEN(KH),VETTEN EN EIWITTEN ELKE CEL BEVAT CHEMISCHE REACTIEKETENS OM DEZE STOFFEN OM TE ZETTEN IN ENERGIE(ATP) VERBRUIK VAN ENRGIE GEEFT WARMTE EN KOOLZUUR BRANSTOF VOOR SPIEREN EENHEID VAN ENERGIE IS KCALORIE PER DAG NODIG 2500-3000 KCAL. ADENOSIDETRIFOSFAAT(ATP) IS DE HOOGENERGETISCHE STOF ALS ENERGIEBRON IN RUST ENERGIE DOOR KH EN VETTEN TIJDENS INTENSE INSPANNING VAN KORTE DUUR VOORNAMENLIJK KOOLHYDRATEN LANGDURIGE MINDER INTENSIEVE INSPANNING VETTEN EN KH BRANDSTOF VOOR SPIEREN KOOLHYDRATEN WORDEN IN HET LICHAAM AFGEBROKEN TOT GLUCOSE EN OPGESLAGEN ALS GLYCOGEEN IN LEVER EN SPIEREN EN WORDEN BIJ INSPANNING WEER OMGEZET IN GLUCOSE VETTEN MOETEN BIJ INSPANNING UIT ZIJN COMPLEXE VORM VAN TRIGLYCERIDEN OMGEZET WORDEN TOT GLYCEROL EN VRIJE VETZUREN LICHAAMSVOORRADEN BRANDSTOF EN ENERGIE KOOLHYDRATEN LEVERGLYCOGEEN 110 GR 451 KCAL SPIERGLYCOGEEN 500 GR 2050 KCAL VRIJE GLUCOSE 15 GR 62 KCAL VETTEN ONDERHUIDS/VISCERAAL 7800 GR 73.320 KCAL INTRAMUSCULAIR 161 GR 1513 KCAL VOEDING EN DRANK WEINIG ONDERZOEK BIJ DE RECREATIE DUUR SPORTER DIE 3X PW 3 UUR FIETST ZIN VAN VOEDINGSSUPPLEMENTEN ONDUIDELIJK BIJ LANGDURIGE EN INTENSIEVE DUURSPORT WEL VOCHT EN KOOLHYDRATEN EXTRA PAS OP BIJ MEER DAN 2 % GEWICHTSAFNAME GLOBAAL ADVIES BIJ INTENSIEVE DUUR >90 M 1 A 2 DAGEN ERVOOR:EXTRA KOOLHYDRATEN 2 TOT 3 UUR ERVOOR:1-4 GR KH/KG EN 0,5 L VOCHT TIJDENS INSPANNING:60-90 GR/U EN 0,5-1,5 L/U NA INSPANNING:EXTRA KH EN VOCHT STERKE INDIVIDUELE VERSCHILLEN MONITOOR HET GEWICHT INSPANNING,SPORT EN OUDER WORDEN INMIDDELS VEEL ONDERZOEK NAAR INSPANNING OP OUDERE LEEFTIJD TRANSVERSAAL ONDERZOEK LONGITUDINAAL ONDERZOEK INSPANNING,SPORT EN OUDER WORDEN BOVEN 45 JAAR VETVRIJE MASA NEEMT AF DOOR VERLAGING VAN DE SPIER- EN BOTMASSA LICHAAMSGEWICHT EN VETMASSA NEMEN MEETAL TOE TRAINING OOK BIJ 80 EN 90 JARIGEN KUNNEN DIT AANZIENLIJK VERTRAGEN BIJV. BIJ 20 JARIGEN GETRAINDEN 30% >KRACHT BIJ 80 JARIGEN GETRAINDEN 130%>KRACHT VERANDERING CARDIOVASCUSCULAIR MAXIMALE HARTFREQUENTIE NEEMT AF MET LEEFTIJD 208 – (0,7x leeftijd) MAXIMALE SLAGVOLUME BLIJFT WEL GELIJK BIJ DE OUDERE SPORTER DE PERIFERE DOORBLOEDING NEEMT AF MAAR DE OUDERE SPORTER KN DIT COMPENSEREN DOOR MEER ZUURSTOF TE ONTTREKKEN VERANDERING RESPIRATOIRE FUNCTIE VITALE CPACITEIT NEEMT AF EN RESTVOLUME NEEMT TOE. VERANDERINGEN DOOR VERLIES VAN ELASTICITEIT LONGWEEFSEL EN BORTSWAND AFNAME VAN VO2 MAX MN DOOR VERMINDERE O2 TRANSPORT DOOR HET CV SYSTEEM(1% PER JAAR) SPORTPRESTATIES BIJ OUDEREN LOOPPRESTATIES:TUSSEN 27 EN 47 JAAR 1% AFNAME PER JAAR, NA 60 STE 2% PER JAAR ZWEMPRESTATIES:TUSSEN 25 EN 75 JAAR 1% AFNAME PER JAAR FIETSPRESTATIES:TOP TUSSEN 25 EN 35 JAAR.TUSSEN 20 EN 65 JAAR 0,7% DALING P.J. GEWICHTHEFFEN:DALING NA 35 JAAR MET 1,8% SPECIALE AANDACHTSPUNTEN BLOOTSTELLING AAN HITTE:KERN TEMPERATUUR KAN HOGER WORDEN BLOOTSTELING AAN KOUDE:OUDEREN PRODUCEREN MINDER WARMTE DUS KERN TEMPERATUUR LAGER.MEER KLEDING BLOOTSTELLING AAN HOOGTE:GEEN GEGEVENS VOOR HANDEN LEVENSDUUR,BLESSURE RISICO EN OVERLIJDEN DE ACTIEVE SPORTER LEEFT 2 JAAR LANGER ACTIEVE LEVENSSTIJL LIJDT TOT HOGERE KWALITEIT VAN LEVEN BLESSURE RISICO BIJ SPORTERS NEEMT TOE EN GENEZING DUURT LANGER RISICO OP ACUUT OVERLIJDEN NEEMT NIET TOE SIGNALEN DIE WIJZEN OP HART- EN LONGZIEKTEN PIJN EN ONGEMAK OP DE BORST/KAAK/ARMEN KORTADEMIGHEID IN RUST OF GERINGE INSPANNING DUIZELIGHEID OF FLAUWTE NACHTELIJKE BENAUWDHEID DIKKE ENKELS HARTKLOPPNGEN PIJN IN DE BENEN BIJ INSPANNING HARTGERUIS ONGEWONE VERMOEIHEID BIJ NORMALE INSPANNING PRAKTISCHE ADVIEZEN BIJ BEGINNENDE SPORTER EENMALIGE KEURING DOOR HUISARTS OF SMA ARTS INDIEN VOORGESCHIEDENIS BLANCO EN EERSTE KEURING GEEN AFWIJKINGEN ALLEEN BIJ KLACHTEN CONSULT HUISARTS OF SMA ARTS BIJ MEDICIJNEN GEBRUIK NADRUKKELIJK VRAGEN NAAR INTERACTIE MET SPORT OP EIGEN INITIATIEF NTFU PAKKET DISCUSSIE VRAGEN OPMERKINGEN