Document

Een gerecontextualiseerde feestdag
Pinksteren als voorbeeld: achtergrondinformatie
Wanneer?
Pinksteren wordt de 50ste dag na Pasen en 10 dagen na
Hemelvaartsdag gevierd.
Wat?
De neerdaling van de Heilige Geest over de apostelen en de
geboorte van de (katholieke) kerk wordt herdacht.
Waarom?
Pinksteren is één van de belangrijkste christelijke feestdagen.
Met Pinksteren wordt de paastijd, zogeheten omdat Pasen,
Hemelvaart en Pinksteren één heilsgebeuren vormen,
afgesloten. Wat begon met de paasnacht, eindigt op pinksterdag.
Met Pinksteren wordt er een nieuwe weg ingeslagen en staat
alles in het teken van de Heilige Geest, de voortdurend
voortstuwende kracht ten goede die zich in alle talen tot alle
volkeren wendt.
Referenties tekst:
http://www.kuleuven.be/thomas/page/vuur-in-t-stad/
B. LAUVRIJS, Een jaar vol feesten. Oorsprong geschiedenis en gebruiken
van de belangrijkste feesten, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2004, p,
191-205.
Referentie afbeelding:
http://www.kuleuven.be/thomas/page/vuur-in-t-stad/
Een gerecontextualiseerde feestdag
Pinksteren als voorbeeld: achtergrondinformatie
Bijbelse achtergrond
Het pinksterverhaal wordt beschreven in het Nieuwe Testament,
De Handelingen der Apostelen 2,1-6. Op Pinksteren verspreidden
zich tongen als van vuur over de apostelen. Daardoor ontvangen
ze de gave van de Heilige Geest, die hen in staat stelt om alle
volken in hun eigen taal toe te spreken.
Lucas, de auteur van de Handelingen, lijkt het pinkstergebeuren
te interpreteren als een nieuw Sinaïgebeuren, want ook in het
Oude Testament greep God in via wind, storm, gedruis, vuur,
donder en bliksem (Ex. 19). In de Handelingen is het niet anders.
God grijpt opnieuw in om zijn volk te verzamelen, nu niet meer
door de gave van de Wet, de tien geboden, maar door de gave
van zijn geest. En uit deze gave wordt de kerk geboren.
Historische achtergrond
Het pinksterfeest is ontstaan uit een heidens meifeest, waarbij
aan de vruchtbaarheid op het land gedacht werd en waarmee de
mensen de zegen der goden over hun oogst wilden afsmeken.
Referenties tekst
http://www.kuleuven.be/thomas/page/vuur-in-t-stad/
B. LAUVRIJS, Een jaar vol feesten. Oorsprong geschiedenis en gebruiken
van de belangrijkste feesten, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2004, p,
191-205.
Referentie afbeelding:
http://www.kuleuven.be/thomas/page/vuur-in-t-stad/
Een gerecontextualiseerde feestdag
Pinksteren als voorbeeld: achtergrondinformatie
Andere godsdiensten
 De orthodoxen
In de Orthodoxe Kerk is Pinksteren het feest van de Triniteit. Het
is een van de grote feesten waarin de theophanie, de
godsverschijning, wordt gevierd. Het behoort bij de twaalf
hoofdfeesten die gegroepeerd zijn rond het grote feest der
feesten, namelijk Pasen.
 Het jodendom
Pinksteren is grotendeels afgeleid van het joodse Sjavoeot of
Wekenfeest dat vijftig dagen na Pesach wordt gevierd.
Oorspronkelijk was het een oogstfeest waarop de eerst
binnengehaalde oogst aan God werd geofferd. In de loop der tijd
werd de betekenis verruimd: er werd een jaarlijkse vernieuwing
van het verbond tussen God en Israël aan toegevoegd en ook het
herdenken van hoe Mozes tijdens de uittocht uit Egypte op de
berg Sinaï de wetten en de tien geboden in ontvangst mocht
nemen. Deze gebeurtenis was het begin van het volk Israël.
Sjavoeot staat vandaag vooral in het teken van de herdenking
van het verkrijgen van de Thora.
Referentie tekst:
B. LAUVRIJS, Een jaar vol feesten. Oorsprong geschiedenis en
gebruiken van de belangrijkste feesten, Antwerpen, Standaard
Uitgeverij, 2004, p, 191-205.
Referentie afbeelding:
http://kolberamah.org/wp/shavuot/
Een gerecontextualiseerde feestdag
Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties
 Pinksteren is het feest van de Heilige Geest
Je kan de vrijdag voor Pinksteren, of zelfs de hele week voor Pinksteren, in
teken zetten van de Heilige Geest.

Je kan de Geest een zichtbare plaats geven door (christelijke)
kunstwerken over de Heilige Geest op te hangen in de school of je
kan ook aan personeelsleden en leerlingen (bijvoorbeeld per klas)
vragen om een afbeelding te zoeken over wat voor hen de Heilige
Geest betekent, eventueel begeleid met een tekst en deze ophangen
in het schoolgebouw.

Je kan ook de Geest voelbaar maken in de school. De Heilige Geest
wordt vaak voorgesteld als de Blijver, de Trooster en Helper. Je kan
de leerlingen aanmoedigen om een ‘geestig’ persoon te zijn.

Naar aanleiding van pinksteren kan je bijvoorbeeld een
‘geheime vriendjesdag’ organiseren in de klas/school. Iedere
leerlingen krijgt een klasgenoot/schoolgenoot toegewezen
die hij of zij voor een dag lang onopvallend moet
aanmoedigen, aandacht geven en in de bloemetjes zetten.

Je kan ook aan iedere klas de opdracht geven om een project
uit te kiezen waar ze zich als klas een dag lang voor inzetten.
Referentie afbeelding
http://www.kuleuven.be/thomas/page/vuur-in-t-stad/
Een gerecontextualiseerde feestdag
Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties
 Pinksteren en de kracht van het vuur
Het branden van vuur, een pinkstervuur, is een oud gebruik bij Pinksteren. Een
pinkstervuur staat symbool voor de leerlingen die vol vuur raakten, die in vuur
en vlam stonden van Jezus. Je kan met dit oud gebruik aan slag gaan in je
school.

Je kan bijvoorbeeld een hele dag een vuur laten brandend houden in
school. Bij het aansteken en het doven van het vuur kan je een
gezamenlijk bezinnend moment organiseren.

Je kan op pinksterdag zelf een (eucharistie)viering met aansluitend
een kampvuur als vrijblijvende activiteit organiseren.
Referentie afbeelding
http://www.kuleuven.be/thomas/page/vuur-in-t-stad/
Een gerecontextualiseerde feestdag
Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties
 Pinksteren en Sjavoeot
Pinksteren is afgeleid van het joodse Sjavoeot dat in oorsprong een oogstfeest
was. Op Sjavoeot worden synagogen en huizen versierd met bloemen, fruit en
groen, als symbool voor de hellingen van de berg Sinaï die tijdens de wetgeving
met bloemen, vruchten en planten waren bedekt. In het christendom is er ook
een oude traditie om pinksterbomen te planten die symbool staan voor
vruchtbaarheid, liefde en geluk.

Je kan bijvoorbeeld rond Pinksteren in school een boom planten met
de verwijzingen naar beide religies.

Indien er joodse leerlingen in je school aanwezig zijn of er een
joodse gemeenschap dicht bij je school aanwezig is, kan je ook
vragen om samen met hen het Wekenfeest te vieren.
Referentie afbeelding
http://www.jechida.nl/sjavoeot-de-kracht-van-geven.html
Een gerecontextualiseerde feestdag
Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties
 Pinksteren en het spreken van alle talen
Op Pinksteren vertelden de apostelen vol passie over het leven van Jezus aan
iedereen die het wilde horen. Iedereen verstond de apostelen, ook al sprak
men een andere taal. Het verhaal van Pinksteren staat zo tegenover het verhaal
van de Toren van Babel, waarin er taalverwarring werd gesticht en de volken
elkaar niet langer meer begrepen.

Je kan naar aanleiding van Pinksteren een talendag organiseren. In
het begin van de dag kan je bijvoorbeeld starten met de ervaring van
Babel. De leerlingen worden toegesproken in een taal waar ze niets
van begrijpen. Gedurende de hele dag kunnen de leerlingen zich dan
eigen maken in deze taal, waardoor ze op het einde van de dag een
pinksterervaring kunnen hebben als ze begrijpen waarover het gaat.
Het ochtend- en avondmoment kunnen gekaderd worden in beide
verhalen.
Referentie afbeelding
http://www.kuleuven.be/thomas/page/vuur-in-t-stad/