PGO-Leidraad Algemene NatuurWetenschappen f Module Artikel (titel) 1, Heelal: Higgs deeltjes Naam: Deeltjes fysica van morgen Uitgeverij: NWT magazine Datum: november 2012 Maker: George van Hal 1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen LHC - Large Hadron Collider; toekomstige versneller bij het CERN die gebouwd zal worden in de tunnel van de LEP-versneller. Neutrino - Elektrisch ongeladen elementair deeltje met een rustmassa van nagenoeg nul. Het deeltje wordt in vele kernreacties gevormd, bijvoorbeeld bij het bètaverval. 2. Definieer het centrale probleem/vraag van het artikel Welke ontdekkingen kunnen we nog meer verwachten in de deeltjes fysica? (uit NWT magazine) 3. Analyseer het artikel/de rode draad 1) De afgelopen 12 maanden konden deeltjesfysici hun lol op. 2) Nwt magazine blikt vooruit naar de krantenkoppen van morgen en zet de grootste mogelijke doorbraken in de deeltjesfysica op een rijtje. 3) Auto's, voetbalstations, vliegtuigen en de planeet Mars: alles om ons heen bestaat uit meer dan drie deeltjes. 4) In zeer extreme situaties, als er sprake is van hoge temperaturen en energieën, blijkt echter dat er meer nodig is om de boekhouding in balans te brengen. 5) In het wild komen de deeltjes uit de tweede en derde familie echter vrijwel nooit voor. 6) Er is iets mis met het standaardmodel. 7) Om het standaardmodel mooier te maken, zijn er deeltjes nodig. 8) Natuurkundigen staan dan voor de uitdaging om net zoveel nieuwe deeltjes te meten en te begrijpen als het standaardmodel op dit moment al beschrijft. 9) Het topquark is het zwaarste deeltje uit het huidige standaardmodel. 10) Materie en antimaterie hebben wel wat weg van de Bijbelse Kaïn en Abel. 11) Antimaterie bestaat uit deeltjes die sterk lijken op gewone deeltjes, maar die op details exact tegengesteld zijn. 12) Waarom zijn er dan sterren, sterrenstelsels, planeten en mensen? 13) Al jaren zijn fysici op zoek naar een mechanisme dat het verschil kan verklaren. 14) En daarom zoekt men tegenwoordig ook bij andere deeltjes dan het quark naar zulk soort verschil. 15) Mocht het desondanks lukken vervalverschillen te meten, dan zouden fysici die uitkomst graag vergelijken met wat al bekend is over de vorming van materie tijdens de oerknal. 16) Het lijkt soms wel een hobby van natuurkundigen: de wereld ingewikkelder maken dan ze op het eerste gezicht lijkt. 17) Al jaren stoeien vooral theoretisch-fysici met extra dimensies. 18) Die veronderstelde extra dimensies zijn niet zoals de vertrouwde dimensies - ze zijn veel kleiner. 19) In de snaartheorie gebeurt net zoiets. 20) De werkelijkheid is dan inderdaad een stuk ingewikkelder dan het lijkt. 4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem De auteur heeft de tekst al verdeeld in een inleiding en een middenstuk met tussen kopjes. Alinea 1 en 2 horen bij de inleiding. Deze staan dan ook apart op de eerste pagina. Alinea 3, 4 en 5 horen bij elkaar als deelonderwerp van het middenstuk. Alinea 6,7 en 8 horen bij elkaar als deelonderwerp van het middenstuk. Alinea 9 Staat alleen als deelonderwerp van het middenstuk. Alinea 10, 11, 12, 13 en 14 horen bij elkaar als deelonderwerp van het middenstuk. Alinea 15, 16, 17, 18, 19 en 20 horen bij elkaar als deelonderwerp van het middenstuk. 5. formuleer leerdoelen - Wanneer zijn mensen begonnen met het onderzoeken van de deeltjesfysica? - Wat voor impact heeft de ontdekking van de Higgs bosonen op ons leven? - Zullen we ooit alles te weten komen over de deeltjesfysica? 6. Beantwoord je leerdoelen - In de 6de eeuw voor Christus kwamen mensen er al achter dat de materie uit elementaire deeltjes bestond. - Volgens 'CambridgeConsultants' zal het niet veel impact hebben, het lang zal duren voordat we er iets van merken. - Waarschijnlijk niet. Er is zoveel wat we nog niet weten en er komt steeds wel wat nieuws bij. 7. Schrijf een korte samenvatting van de ‘oplossing’ van dit probleem Er is niet echt een oplossing, sinds de stelling niet echt een probleem is. Waarschijnlijk gaan we verder met het Majoranadeeltje, en zal er nog wat meer geëxperimenteerd worden met de deeltjesversneller.