DE KLIMAATVERANDERING GRAAD PER GRAAD: WAT GEBEURT ER MET DE AARDE PER GRAAD OPWARMING? + 6° + 5° + 3° • Orkanen, stormvloeden, branden, droogte en hittegoven heviger en frequenter • Ondergang van het Amazonewoud • Oogsten dalen, voedselprijzen stijgen • 1,3 miljard mensen ondervoed • 330 miljoen klimaatvluchtelingen • Watersnood bedreigt Europa • 3,2 miljard mensen hebben problemen met water + 2° • Oogsten mislukken, vooral in Afrika • Voedselprijzen stijgen • Honger dreigt voor 400 miljoen mensen extra • Extreme neerslag en overstromingen • Watertekort bedreigt 3 miljard mensen • Oceanen verzuren en de visserij stort wereldwijd in © Dieter Telemans A + 4° + 3° © Dieter Telemans B • Het meeste leven op aarde is bedreigd + 2° © Dieter Telemans + 1° + 1° C • Oogsten tot 20% lager • Honger neemt toe • De noordpool smelt • Waterschaarste voor miljoenen mensen • Meer ongelijkheid en meer conflicten om water en voedsel • Meer hittegolven en zware stormen • Malaria en knokkelkoorts verspreiden zich sneller • Stijgende zeespiegel bedreigt tot 50 miljoen kustbewoners NU © MOCICC - Oxfam International NU © MOCICC - Oxfam International • De woestijn rukt op • Landbouw verschraalt • Gletsjers in het Zuiden smelten • Meer dan 300.000 klimaatdoden per jaar • 26 miljoen klimaatvluchtelingen • 325 miljoen mensen met ernstige gezondheidsproblemen door de klimaatverandering • De klimaatverandering kost jaarlijks 125 miljard dollar OP WELKE KOERS ZITTEN WE? A + 3,5 GRADEN: B + 1,5 TOT 3,5 GRADEN: ALS ER EEN WEINIG AMBITIEUS KLIMAATAKKOORD KOMT C TOT + 1,5° GRADEN: ALS WE NIETS DOEN! ALS ER EEN AMBITIEUS KLIMAATAKKOORD KOMT: 40% UITSTOOT- VERMINDERING TEGEN 2020 !!! WWW.11.BE/CAMPAGNE PARTNERS VAN 11.11.11 WERELDWIJD IN ACTIE ROND KLIMAATOPWARMING Pleidooi voor een ander soort welvaart Sing for the climate 22 en 23 september 2012 De wereldvisie van inheemse volkeren in het Andesgebergte en het Amazonegebied gaat uit van een evenwicht tussen mens en natuur in de plaats van eindeloze exploitatie . Acción Ecológica promoot de ‘buen vivir’ of het ‘goede leven’ en voert actie tegen ontginning van het Amazonewoud. Rio+20 of Rio-20? In juni 2012 vond de VN-top over duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding plaats. Helaas een gemiste kans voor een duurzamer toekomst met meer herverdeling. Duizenden mensen schreeuwen hun bezorgdheid voor het klimaat uit met een lied. Om zo België, Vlaanderen en gemeentebesturen te overtuigen dringend werk te maken van CO2-reductie. Het begint hier! België Kopenhagen 2009 Cancun 2010 Durban 2011 Doha 2012 Al 20 jaar lang elk jaar een VNklimaatconferentie. Hoe lang nog voor een sluitend klimaatakkoord? Samen met nationale partners werken kenniscentra en regionale netwerken zoals Jubilee South financieringsmechanismes uit. Het Green Climate Fund is daar één voorbeeld van. Fonds voor adaptatie De Filipijnen staan op de derde plaats in de lijst van landen met ‘hoog risico op rampen’. De organisaties binnen platform Aksyon Klima vroegen de oprichting van een ‘People’s Survival Fund’, om aanpassingen aan klimaatverandering te financieren. Mijnbouw en klimaatverandering Qatar Brazilië Ecuador Klimaatschuld moet leiden tot klimaatfinanciering Thailand gaan hand in hand. De drive naar verdere ontginning van ertsen en mineralen is groot, ook in bosrijke gebieden. De coalitie Alyansa Tigil Mina voert onder meer actie tegen de uitbreiding van steenkoolontginning. Filipijnen Indonesië Peru Congo © EFE/Paolo Aguilar Bolivia Grootschalige mijnbouw is nefast voor lokale gemeenschappen en klimaat Ruim 15 % van Peru is in concessie gegeven aan mijnbedrijven. Dat zijn niet alleen energievreters, ze gebruiken en vervuilen erg veel water. Cooperacción toonde aan dat er al zeer veel ‘waterstress’ is en voert actie voor bescherming van waterbronnen. Duurzame én betaalbare energie De overheid tot actie bewegen en de bevolking wakker schudden Nu al voelen heel wat arme Peruanen de gevolgen van de klimaatverandering. Het nationaal klimaatplatform MOCICC zet de problematiek op de agenda en werkt voorstellen uit, zowel voor het lokale als voor het nationale beleid. Met acties rond mobiliteit, waterconsumptie enz. schudden ze de stedelijke middenklasse wakker. Behoud van het Amazonewoud Ook in Bolivia wordt het Amazonewoud bedreigd door allerhande projecten, zoals onder meer de aanleg van een weg door het Tipnis natuurpark. Het nationale platform Fobomade voert actie tegen dergelijke projecten die geen rekening houden met de rechten van de plaatselijke bevolking. 40% van de Indonesische bevolking is niet aangesloten op het elektriciteitsnet. IESR werkt beleidsvoorstellen uit voor betaalbare aansluitingen en duurzame oplossingen voor de energiearmoede. Een bosbeleid dat duurzaam is én participatief De Congolese bossen zijn big business en ze worden aan hoog tempo gekapt. Zowel door de lokale bevolking voor houtskool als door bedrijven die tropisch hardhout verkopen. Océan brengt samen met de gemeenschappen het bos in kaart zodat ze hun belangen beter kunnen verdedigen. Oliewinning in een natuurreservaat? Het netwerk rond natuurlijke rijkdommen RRN onderzocht de exploitatie van olie in de provincie Bas Congo en werkte mee aan lobbywerk hierrond. Om oliewinning in het natuurreservaat Virunga af te wenden, voerde RRN actie voor een onafhankelijke impactstudie. Sociaal en duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen Door ontbossing voor plantages van palmolie en biobrandstoffen staat Indonesië nu op de derde plaats in de ranglijst van CO2 uitstoters. Milieuorganisatie WALHI kon al een tweejarig moratorium afdwingen. KIES VOOR HET KLIMAAT IN JE DAGELIJKS LEVEN GEMIDDELDE CO2 UITSTOOT PER JAAR: CONGOLEES 1,6 TON CO2 INDONESIËR 2,7 TON CO2 PERUAAN: 2,8 TON CO2 JE KAN ZELF HEEL WAT DOEN OM JE CO2 -UITSTOOT TE VERMINDEREN © Dieter Telemans CHINEES:5,5 TON CO2 BELG: 13,2 TON CO2 CONSUMEER BEWUST 1 Het produceren, verpakken, vervoeren van elk product dat je gebruikt, vraagt energie. Maar de verbranding van aardolie, steenkool of aardgas om die energie op te wekken, draagt sterk bij tot de CO2 -uitstoot. Zo zorgt elk product voor een kleine of grote CO2 -uitstoot in de atmosfeer. Spaar het milieu door je koopgedrag aan te passen en als consument bewuste keuzes te maken. EET MINDER VLEES 2 De productie van vlees is zeer belastend voor het milieu, het vraagt veel grond, water en energie, en draagt in belangrijke mate bij tot ontbossing, bodemerosie, watervervuiling en zo aan de klimaatverandering. Productie 1 kg vlees = gemiddeld 16,6 kg CO2 uitstoot = 111 kilometer met de auto Eén veggiedag per week (150 gram vlees) = 2,4 kg CO2 uitstoot minder EET LOKALE EN SEIZOENSGEBONDEN PRODUCTEN 3 Kies voor producten van duurzame, familiale landbouw en producten van eerlijke handel. Seizoensgebonden producten uit eigen streek hebben de kleinste uitstoot. 1 kg lokale groenten = 6,7 kg CO2 minder dan per vliegtuig ingevoerde groenten uit een ander continent. = 0,9 kg CO2 minder dan per boot ingevoerde groenten uit een ander continent. = 0,3 kg CO2 minder dan per vrachtwagen ingevoerde groenten uit Europa. 1 kg in volle grond gekweekte Belgische tomaten = 0,2 kg CO2 1 kg in de serre gekweekte tomaten = 2,3 kg CO2 1 kg tomaten uit Spanje = 0,6 kg CO2 VERMIJD VLIEGREIZEN 4 Denk na voor je een vliegreis boekt! Vooral korte vluchten en lowcost-reizen zijn een ramp voor het klimaat. De milieukost wordt niet meegerekend in de prijs van elk vliegticket. Heen en terug naar Rome of Barcelona = 700 kg CO2 per passagier Tenerife = 1950 kg CO2 Thailand = 6490 kg CO2 LAAT DE AUTO STAAN 5 De meeste verplaatsingen met de auto zijn korter dan 5 km. Dat kan anders. Kies voor de fiets of het openbaar vervoer. Gemiddelde uitstoot van een auto = 150 gram CO2 per kilometer Dus voor elke 6 of 7 km met de fiets, bespaar je 1 kg CO2. KIES VOOR GROENE STROOM 6 Verminder je elektriciteitsverbruik: koop energiezuinige toestellen aan, laat toestellen niet op stand-by staan, gebruik spaarlampen en doe het licht uit als het kan. Hoe groen je stroom is kan je vinden op www.greenpeace.be. Een gemiddeld gezin verbruikt jaarlijks 4800 kWh per jaar = 1,2 ton CO2. Tenzij je voor groene stroom kiest, want bij zonne-, water- of windenenergie is de uitstoot bijna nul. ISOLEER JE HUIS 7 Besparen op verwarming vermindert je CO2-uitstoot. Maar echt energie besparen doe je pas door je woning zo goed mogelijk te isoleren. Verwarming een graadje lager = per jaar 120 kg CO2 besparen