De bijdrage van de rechtssociologie aan de

De bijdrage van de rechtssociologie
aan de verbetering van:
DE WETGEVING (?)
Gert-Jan Veerman
Inhoud
I.
Van de ellende
- op het niveau van de wet
- op het niveau van het onderzoek
- op het niveau van de interactie
II.
Van de verlossing ?
- thema’s
- meta-studies en mechanismen
- stappen opzij
III. De boodschap
I.1 De ellende van de wet
• Wet resultaat van onderhandeling en vertaling
• Wet bestaat slechts uit woorden
- andere signalen
- beleid en materiële condities
I.2 De ellende van onderzoek
• Doelbereiking
wet
• Causaliteit
• Context
Beleid
Geld e.d.
d
o
e
l
effecten
I.3 De ellende van de interactie
• Verschil in denken
• Gebruik van kennis
-wanneer het uitkomt, en
-wat uit komt
• padafhankelijkheid
Conclusie
• Specifieke kennis is moeilijk te leveren en
• zal niet vanzelf worden gebruikt.
II. Van de verlossing?
• Op de interactie weinig greep, politieke
afhankelijkheid te groot.
• Dus:
reservoir van kennis vergroten
waaruit wetgever vrijelijk kan putten
II.1 Thema’s
Bijvoorbeeld:
- Effectiviteit van financiële prikkels
- Informatieplichten
- Omgang met open normen
II.2 Metastudies…
Bijvoorbeeld:
• T11
• Klein Haarhuis en Niemeijer
• CHW
Model (1)
… en mechanismen
Bijvoorbeeld:
• padafhankelijkheid
• reductie van cognitieve
dissonantie
• ‘crowding out’
Maar:
II.3 Stap opzij
Beoordeling wetgeving vanuit
een extern gezichtspunt,
bijvoorbeeld:
De cohesie
Extra stap
Gebruik van
• Ontwikkelingspsychologie
• Psychoanalytische inzichten
III. De boodschap
Boodschap 1: nog veel te doen in
‘gewoon’ wetsonderzoek, maar ….
Boodschap 2: reservoir van kennis vullen
met algemene kennis, conventies nodig
Boodschap 3: wetgeving bezien op cohesie,
conventies nodig
IV. Slot
• Er is veel te doen
• De gedachte dat daarmee de wetgeving beter
wordt, lijkt mij echter:
een grootheidsfantasie.
Laten wij vooral willen weten
en daarin samen werken