VROUWENRAAD: JAARVERSLAG 2014 Als koepel van Vlaamse en Brusselse vrouwenverenigingen streven we samen met onze leden naar politieke, sociale en economische gelijkheid, waarbij vrouwen en mannen gelijke macht hebben om de maatschappij en hun eigen levens vorm te geven met oog voor duurzame ontwikkeling. Wij willen tot een maatschappij komen waarin sekse en gender niet langer een ordeningsmechanisme zijn, waarin mensen niet langer geconfronteerd worden met achterstellingsmechanismen, stereotypering en ongelijke kansen. We streven naar een samenleving die uitgaat van de volgende principes: solidariteit, nondiscriminatie v/m, gendergelijkheid, vrede en geweldloosheid, en duurzaamheid. I. Naar een gendergelijke samenleving 1.1. Combinatie job en gezin Gezinnen en alleenstaanden zijn constant op zoek naar een evenwicht om beroeps- en gezinsleven zo optimaal mogelijk te combineren. De overheden nemen/creëren hiervoor diverse maatregelen/mogelijkheden: ouderschapsverlof, tijdskrediet, deeltijds werk, kinderopvang, thuiswerk, wat lastenverlaging, enzovoort. De Vrouwenraad is er zich al jaren vast bewust dat vooral vrouwen hun loopbaan onderbreken of tijdelijk op een lager pitje zetten. Binnen de gezinnen is het evenwicht dan wel hersteld maar voor de individuen (vrouwen/mannen) is er sprake van een onevenwicht. Wij streven naar een evenwichtige combinatie van beroeps- en gezinsleven v/m, v/v en m/m en zetten daarom sensibiliseringsacties op, formuleren aanbevelingen voor de overheid en willen het politiek debat aanzwengelen. Cahier met aanbevelingen We maakten een trajectformulier over gezin en arbeid met de rubrieken: wat is het probleem; wat hebben we vroeger gedaan; wat willen we bereiken; overzicht acties 2014 met traject sociale zekerheid en traject gezinsbeleid. 1 De Vrouwenraad stelde een cahier samen met aanbevelingen voor een betere combinatie arbeid en gezin. Bevat een overzicht van dossiers. Te raadplegen op de website bij de rubriek Standpunten en dossiers/Arbeid en Gezin. Actie ouderschapsverlof vaders De Vrouwenraad heeft de praktijkgids ‘Werk en vaderschap’ van de staatssecretaris voor Gezinnen gepromoot via de volgende kanalen: website Vrouwenraad, nieuwsbrief, Facebook en Twitter. 1.2. Ongelijkheden in de sociale zekerheid De loo(n)pbaankloof die resulteert in een pensioenkloof v/m is onder meer het resultaat van (besparings)maatregelen van de overheden in de socialezekerheidssectoren (en de fiscaliteit, tewerkstelling, kinderopvang,…). Keuzes die vrouwen en mannen maken - die voor een deel ook structureel gestuurd zijn (bv. deeltijdse arbeid) - spelen hierin eveneens een rol. De Vrouwenraad pleit voor rechtvaardige overheidsmaatregelen (wegwerken indirecte discriminaties, vaak in het nadeel van vrouwen) en voor bewustwording v/m van de implicaties van keuzes en beleidsmaatregelen op de loopbanen van vrouwen en mannen. Studienamiddag op 20 januari 2014 over gender en loopbaan i.s.m. Université des femmes en het IGVM, onder de titel ‘Genderbril op loopbanen: drie decennia beleid’ Sensibiliseringsmateriaal werkloosheid en deeltijdse arbeid Drie fiches en drie infodossiers over de degressiviteit in de werkloosheidsuitkeringen, over het schorsingsbeleid van de werkloosheidsuitkering en over drie decennia deeltijds werk en de gevolgen ervan voor vrouwen. De dossiers (inventarissen) worden verder geactualiseerd. Werknemerspensioen Een dossier dat hier en daar nog wat aangevuld moet worden. 1.3. Evenwichtige participatie aan besluitvorming In het verkiezingsjaar 2014 maakten we op basis van input van de Vrouwenraadleden een update van onze memoranda voor de toekomstige beleidsmakers op Vlaams, federaal, Brussels en Europees niveau. In het kader van de paritaire democratie v/m sensibiliseren we voor evenwichtige verkiezingsresultaten en voor de nodige beleidsaandacht. Memoranda verkiezingen 2014 In de aanloop naar de Europese verkiezingen van 25 mei 2014 stelde de Vrouwenraad de nota ‘Wat vrouwen vragen van Europa’ op met aanbevelingen voor de belangrijkste knelpunten in het Europees beleid die de volledige gelijkheid v/m in de weg staan. In die nota worden 11 punten op Europees en Belgisch niveau aangehaald als de belangrijkste prioriteiten voor een echt genderevenwichtig beleid. Op 20 maart door de Raad van Bestuur goedgekeurd. 2 Actie ‘Stem evenwicht v/m’: ‘Let’s make it fifty-fifty!’ Een 50/50-wereld vraagt om een 50/50-beleid. Met gemiddeld 38 procent vrouwelijke verkozenen in België zijn we er nog niet. Voor de verkiezingen van mei 2014 pakte Amazone in samenwerking met de Vrouwenraad en met de steun van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen uit met een straffe ‘Stem vrouw’-campagne. We pleitten hiermee voor 50 procent vrouwelijke ministers en 50 procent vrouwen in topfuncties op de kabinetten. 76 politici, vrouw én man (waaronder meerdere partijvoorzitters), ondertekenden het ‘Stem vrouw’-manifest. Herman De Croo, Mark Eyskens, Willy Claes, Philippe Busquin en José Daras lieten zich opsmukken en fotograferen door Lieve Blancquaert. De boodschap was glashelder: een evenwichtige v/m-verdeling van de politieke topmandaten in zowel de regeringen, de parlementen als de kabinetten, kan het beleid alleen maar ten goede komen. In de gebouwen van Amazone organiseerden de initiatiefnemers een persconferentie, die leidde tot een item in het VRT-journaal. Het interview met Vrouwenraadvoorzitter Magda De Meyer was te zien op www.deredactie.be. Jammer genoeg heeft het engagement zich niet vertaald in een genderevenwichtige federale regering. Webdossier In het webdossier zitten alle memoranda van de Vrouwenraad, cijfers m.b.t. vrouwelijke verkozenen, de stem evenwicht-campagne ‘Let’s make it 50/50’, kies met een genderbril,… Lobbying met memoranda De Vrouwenraad lijstte voor de verschillende beleidsniveaus de belangrijkste domeinen op waar de nieuwe regeringen nog veel werk voor de boeg hebben m.b.t. het gelijkekansenbeleid. We schreven een prioriteitennota voor de regionale, federale en Europese verkiezingen, een Vlaams memorandum, een federaal memorandum, een Europees memorandum, een memorandum voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, tien verkiezingseisen van de grote vrouwenorganisaties in België en drie deelmemoranda: geweld/gezondheid/sociale bescherming. Vlaams memorandum In juni 2014 publiceerde de Vrouwenraad zijn memorandum ‘Gelijke kansen v/m in Vlaanderen’ met daarin aanbevelingen voor de nieuw aangestelde Vlaamse regering. We toetsten zowel het regeerakkoord als de beleidsnota’s ‘Gelijke Kansen’ en ‘Armoedebestrijding’ aan onze aanbevelingen, die we aan alle betrokken instanties bezorgden (formatie, regering, functionele ministers en parlement). In afwachting van de beleidsnota ‘Gelijke Kansen’ stelden de ad nominatim gesubsidieerde organisaties, op initiatief van de Vrouwenraad, een gemeenschappelijke 3 nota op die eveneens aan de verantwoordelijke minister werd overgemaakt met een verzoek tot onderhoud. Naar aanleiding van de verkiezingen op 25 mei en in het kader van de post-2015 agenda formuleerde de Vrouwenraad in samenwerking met Amazone tien gemeenschappelijke verkiezingseisen: drie eisen per beleidsniveau plus één topprioriteit voor alle niveaus. In samenwerking met çavaria en het Transgender Infopunt stelde de Vrouwenraad zich vragen bij de beslissing van de Vlaamse Regering (Vlaams Regeerakkoord en beleidsnota Gelijke Kansen) om de discriminatieklachten op grond van geslacht(swijziging), genderexpressie en genderidentiteit toe te voegen aan de diensten van de Vlaamse Ombudsman. Hieraan voorafgaand werd een gemeenschappelijke brief gestuurd naar alle ministers van Gelijke Kansen en de respectieve organen die discriminatieklachten moeten behandelen. We brachten ook een bezoek aan de Vlaamse Ombudsman en maakten onze bezorgdheden over aan het Vlaams Parlement. In het voorjaar uitte de Vrouwenraad al samen met vzw Ella en vzw VOK zijn ongenoegen over (het ontbreken van) de behandeling van geslachtsdiscriminatie bij de toenmalige minister van Gelijke Kansen en bij het Vlaams Parlement naar aanleiding van het gewijzigde antidiscriminatiedecreet. Federaal memorandum In november bezorgden we het federaal memorandum en de deelmemoranda per brief aan de eerste minister en aan de betrokken ministers. Volgende instanties ontvingen ook via mail het memorandum gezondheid: Op federaal vlak: het IGVM, de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en leefmilieu (Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen (DG1), Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer (DG2)), het Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg, het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, de Hoge Gezondheidsraad en het Steunpunt Milieu en Gezondheid In Vlaanderen: de Commissie Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid van het Vlaams Parlement, Gelijke Kansen Vlaanderen, het Vlaams Agentschap Zorg en gezondheid, de SARWGG (Strategische Adviesraad voor het Vlaamse Welzijns-, Gezondheids- en Gezinsbeleid), het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Het memorandum geweld vertrok naar het IGVM, Gelijke Kansen Vlaanderen, het Departement Welzijn, Volksgezondheid & Gezin – Beleidsontwikkeling en de Overleggroep 1712. Het memorandum sociale bescherming werd bezorgd aan de federale ministers, de Kamercommissie Sociale Zaken, de FOD Sociale Zaken en Volksgezondheid, het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale zaken. In Vlaanderen aan de ministers, de Commissie Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en 4 Armoedebeleid, GKV, de betrokken Steunpunten, de SERV, het Centrum voor Sociaal Beleid, de Koning Boudewijnstichting, de studiediensten van de politieke partijen en van de vakbonden. Brussels memorandum In juni werd er een mail gestuurd naar de onderhandelaars voor de nieuwe Brusselse regering. In september ontvingen de Nederlandstalige ministers en de ministerpresident een brief. De leden van het Brussels Parlement kregen eveneens het memorandum, net zoals GKV, het IGVM en de studiediensten van de politieke partijen. Europees memorandum De Vrouwenraad bezorgde zijn prioriteitennota ‘Wat vrouwen vragen van Europa’ aan de hoogst geplaatste kandidaten op de Europese kieslijsten van de verschillende partijen. Wij vroegen hen onze aanbevelingen mee te nemen bij het uittekenen van hun activiteiten en plannen indien zij verkozen werden in het Europees Parlement. Wij verzochten deze kandidaten ons hun top drie te bezorgen uit de elf prioriteiten in onze nota, aanbevelingen waarmee zij zeker rekening zouden houden bij de concrete invulling van hun mandaat en kort toe te lichten waarom zij juist die drie actiepunten belangrijk vinden. Als teaser boden wij aan hun reactie samen met hun foto op onze websitepagina over de verkiezingen te plaatsen. Kandidaten van zes Vlaamse partijen gingen op dit aanbod in. Hun antwoord met hun top drie van prioriteiten staat te lezen in de rubriek ‘Kies met een genderbril voor Europa’ bij dossiers besluitvorming. Vóór de verkiezingen in mei stuurden wij het memorandum ook naar alle Vlaamse partijvoorzitters met de vraag om de aanbevelingen van de Vrouwenraad mee te nemen in alle overlegstructuren die een raakvlak hebben met het beleid dat op Europees niveau uitgestippeld wordt. Na de federale regeringsvorming bezorgden wij de prioriteitennota eveneens aan eerste minister Charles Michel en aan minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders. Genderscreening van beleidsteksten Op vraag van het onderzoeksbureau Yellow Window Management Consultants screende de Vrouwenraad de leidraad die ze ontwikkelden in opdracht van de Vlaamse overheid voor de toepassing van een gelijkekansenperspectief op de Quick Scan Duurzame Ontwikkeling. Deze leidraad werd opgesteld als hulpmiddel voor alle beleidsmedewerkers in de Vlaamse overheidsadministratie die willen bijdragen tot het creëren van gelijke kansen in alle beleidsdomeinen. De Vrouwenraad screende de voorstellen van de Commissie Pensioenhervorming 20202040 voor een structurele hervorming van de pensioenstelsels. 5 Naar aanleiding van de wetgevende verkiezingen werden het federale en het Vlaams regeerakkoord en de beleidsnota’s doorgelicht. Wat stemt wel of niet overeen met onze aanbevelingen? Wat is onduidelijk? Wat heeft meer aandacht nodig? Op vraag van de Vlaamse minister voor Gelijke Kansen formuleerde de Vrouwenraad een advies betreffende het Voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 13 juli 2007 houdende bevordering van een meer evenwichtige participatie van vrouwen en mannen in advies- en bestuursorganen van de Vlaamse overheid en het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid. Op initiatief van de Vrouwenraad werd hiervoor samengewerkt met vzw VOK en vzw Ella en werd een gemeenschappelijk advies uitgebracht dat ook overgemaakt werd aan het Vlaams Parlement. De Vlaamse minister van Gelijke Kansen, Pascal Smet en de Vlaamse minister van Werk, Philippe Muyters, organiseerden op 3 februari een besloten rondetafel over de ‘genderloopbaankloof’. De Vrouwenraad werd uitgenodigd om deel te nemen als één van de sleutelactoren met betrekking tot deze specifieke thematiek. Naar aanleiding hiervan formuleerden we enkele aanbevelingen en screenden we tevens een richtinggevende vragenlijst en de adviezen van de SERV en de VLIR die bij deze uitnodiging gevoegd werden. De federale regering heeft op initiatief van minister van Gelijke Kansen Joëlle Milquet op 17 januari 2014 een wetsontwerp ingediend ter bestrijding van seksisme in de openbare ruimte en tot aanpassing van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen (de zogenaamde genderwet) teneinde de daad van discriminatie te bestraffen. De Vrouwenraad formuleerde enkele pro en contra’s. Wij zijn vragende partij voor een wettelijke regeling omtrent seksisme en mogelijke strafbaarstelling als maatschappelijk teken, zoals in de strijd tegen racisme. Daarom zegden we geen radicaal nee tegen dit wetsontwerp. We zijn het eens met de minister dat er een sterk signaal moet gegeven worden tegen het latent en ook tegen het zichtbaar seksisme alom. 1.4. Bestrijding van geweld Seksueel geweld en vooral verkrachting zijn enorm ingrijpend voor de slachtoffers. Te veel slachtoffers geven de feiten niet aan. Deze vorm van geweld moet optimaal in kaart gebracht worden (van ‘dark’ number naar ‘light’ number), zodat preventief werken verder uitgebouwd kan worden om te leiden tot een aanzienlijke daling van seksueel geweld. Seksuele uitbuiting, mensenhandel en prostitutie zijn met elkaar verweven. De Vrouwenraad stapt ook naar de overheden en de gerechtelijke wereld met zijn aanbevelingen. Prostitutie is voor ons een schending van de mensen/vrouwenrechten en een vorm van geweld. Wij proberen om de visie van het beleid en de samenleving de komende jaren om te buigen in de richting van afschaffing van het prostitutiesysteem. 6 Personen die met psychisch geweld geconfronteerd worden hebben het vaak moeilijk om geloofwaardig over te komen bij diverse actoren zoals artsen, politie, justitie. De impact is zowel voor het individu als voor de samenleving groot (bijvoorbeeld de maatschappelijke kost van geweld op het vlak van gezondheid). We willen nagaan hoe dit fenomeen gecounterd kan worden, hoe betrokken actoren een beter inzicht kunnen krijgen met het oog op de nodige stappen, in overleg met elkaar, om zo te komen tot structurele/preventieve maatregelen. Actie website en FB-groep (seksueel geweld/verkrachting) FB-groep ‘Veroordeel de verkrachter, niet het slachtoffer’: de Vrouwenraad plaatst hier info over seksueel geweld; de leden van deze groep (4121 op 17 maart 2015) komen via deze groep met elkaar in contact en wisselen onderling info en ervaringen uit (het gaat om slachtoffers, hulpverleners e.a.) Website ‘Ik zwijg niet meer’: geregeld opgeroepen voor getuigenissen; resultaat: 52 getuigenissen erbij in 2014 Lobby met aanbevelingen over seksueel geweld/verkrachting We maakten een trajectformulier over geweld met de rubrieken: wat is het probleem; wat hebben we vroeger gedaan; wat willen we bereiken; overzicht acties 2014 met deeltraject seksueel geweld, deeltraject seksueel geweld/prostitutie en deeltraject psychisch geweld. We formuleerden bijkomende aanbevelingen met betrekking tot seksueel geweld en verkrachting. Deze werden opgenomen in de memoranda 2014. Actie One Billion Rising op 14 februari In 2014 organiseerden de Vrouwenraad, de Europese Vrouwenlobby en de CFFB voor de tweede keer op Valentijnsdag een sensibiliseringsactie rond geweld tegen vrouwen. We voerden actie voor het Brusselse Justitiepaleis op het Poelaertplein. Op die symbolische plek wilden wij opkomen voor gerechtigheid en herstel voor alle vrouwelijke slachtoffers van geweld. Omdat elk jaar opnieuw tientallen slachtoffers in de kou blijven staan, ook omdat er nog altijd een enorm taboe rust op partner- en zeker op seksueel geweld. Er zijn heel wat redenen waarom vrouwen geen gerechtigheid en herstel krijgen: de meesten kennen hun rechten niet, weten niet waar ze hulp en ondersteuning kunnen krijgen, botsen op stereotiepe reacties, ook van het justitieel systeem. Daarom riepen wij de slachtoffers van geweld op om te getuigen over wat hen overkomen was, maar ook over hun ervaringen met politie en justitie. Door een spontane staking van het Brussels openbaar vervoer op dezelfde dag en een manifestatie van de stakers op hetzelfde moment en vóór hetzelfde Justitiepaleis was de opkomst lager dan verwacht maar konden wij toch rekenen op een 300-tal deelnemers. Met o.a. de choreografieën op basis van ons OBR-lied ‘Rise up, stand up’ en van de internationale OBR-song ‘Break the chain’, het optreden van de band ‘la Clinik du Dr. Poembak’ en een circusact was er veel ambiance op het plein. 7 Vrouwenraadvoorzitter Magda De Meyer overhandigde samen met CFFB-voorzitter Viviane Teitelbaum op dezelfde dag ons eisenpakket tegen seksueel geweld aan de ministers Milquet, Turtelboom en Onkelinx tijdens hun gezamenlijke persconferentie over de krijtlijnen van hun beleid inzake verkrachting. Lobby seksuele uitbuiting en prostitutie februari: brief aan alle europarlementsleden om het rapport over prostitutie van Ms Honeyball te steunen (zie ook blz. 11) mei: brief aan minister De Coninck met de vraag om op de Internationale Arbeidsconferentie het begrip dwangarbeid niet te laten gelijkstellen met mensenhandel voor seksuele uitbuiting (zie ook blz.11) juni: uitleg standpunt Vrouwenraad over prostitutie en vrouwen/mensenhandel op ’t Klein Kasteeltje voor groep sociaal werkers Inbreng in het EU Civil Society Platform on Trafficking in Human Beings De Vrouwenraad nam deel aan twee bijeenkomsten van het Platform (in mei en in oktober). Onze tussenkomsten gingen over de link tussen mensenhandel, seksuele uitbuiting en prostitutie, tussen migratie en gelijkheid v/m, over het ronselen van vrouwen zonder papieren voor prostitutie rond open asielcentra, en preventief opsporen van loverboys. In de werkgroep over de ‘vraag naar prostitutie’ bevestigden we de opvatting dat seksuele uitbuiting een misdaad is. Het terugdringen van de ‘vraag’ is een beleidszaak. De invloed van porno op prostitutie stijgt. Nieuwe wetten zijn nodig om porno op het internet terug te dringen. Sensibilisering en educatie volstaan niet. Rondetafel over psychisch geweld De rondetafel is (nog) niet doorgegaan omwille van de complexiteit van de problematiek waarbij diverse actoren moeten betrokken worden. In maart was er wel al een voorbereidende vergadering met een ervaringsdeskundige en een relatiebemiddelaar. II. De koepel als gids naar meer solidariteit en gendergelijkheid 2.1. Empowerment van kwetsbare groepen Bijzonder kwetsbare groepen waar we sinds een paar jaar aandacht voor hebben zijn alleenstaande moeders, vrouwelijke vluchtelingen in asielcentra en vrouwelijke inburgeraars. - Lokale projecten voor alleenstaande arme moeders Twintig projecten (zie lijst als bijlage) De Vrouwenraad coördineerde in samenwerking met de Vrouwenraadleden het project 'Alleenstaande moeders, gender en armoede'. Op lokaal vlak zetten onze leden een 20tal concrete projecten op voor en door alleenstaande arme moeders (al dan niet met een migratieachtergrond), in overleg met de Vlaamse armoedebestrijdingsactoren, samen 8 - - - met de verenigingen waar armen het woord nemen en met ervaringsdeskundigen. Vrijwilligers gaven het project mee vorm. Instrument om projecten uit te werken De Vrouwenraad stelde een handleiding samen. De projecten zullen dienen als illustratie en opstap naar een structurele aanpak waarvoor wij aanbevelingen formuleerden. Slotevent De Vrouwenraad en Zonta International organiseerden samen het slotevent in zaal Zinnema te Anderlecht op 26 oktober. Magda De Meyer, voorzitter van de Vrouwenraad, formuleerde er onze aanbevelingen. De documentaire ‘Single Mama Survival Kit’, die Rocio Forero voor ons maakte in samenwerking met Hilde Wils, werd er voorgesteld. We maken kennis met alleenstaande moeders en hun kinderen uit de twintig projecten. Stuk voor stuk zijn ze op zoek naar een evenwicht tussen kinderen, werk, huishouden, school en overleven. Zonta bracht er de theatervoorstelling ‘100vrouwen 100uit’, die zich als één vrouw in de strijd tegen armoede gooit. Honderd vrouwen nemen hun sterkte en schoonheid als uitgangspunt. Wim Ipers tekende voor de regie. Beleidsaanbevelingen De aanbevelingen ‘Alleenstaande moeders, gender en armoede’ werden dus voorgesteld tijdens dit slotevent. De Vrouwenraad formuleerde ook twee uitgebreidere versies van deze aanbevelingen voor de federale en voor de Vlaamse overheid. Vrouwelijke vluchtelingen in asielcentra De Vrouwenraad zette met steun van het Europees Vluchtelingenfonds (EVF) duurzame samenwerkingsverbanden op tussen asielcentra en lokale vrouwenorganisaties in Vlaanderen en Brussel. Dit met het oog op de versterking van vrouwen die in asielcentra verblijven door samen empowerende activiteiten te organiseren en een sociaal netwerk uit te bouwen. De focus ligt op activiteiten die de zelfredzaamheid en autonomie bevorderen om zo de overgang van collectieve naar individuele opvang te vergemakkelijken. Opstart 42 activiteiten/projecten in vijf nieuwe asielcentra: één Fedasil-opvangcentrum en vier Rode Kruis-centra in de provincies Oost- en West-Vlaanderen (Poelkapelle, Wingene, Brugge, Eeklo en Menen) Opvolging samenwerkingsverbanden met 11 asielcentra opgestart in 2012 en 2013: in de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams- Brabant worden er wekelijks of maandelijks empowerende activiteiten/projecten georganiseerd en verder gezet dankzij de inzet van lokale vrouwenorganisaties zoals VIVA-SVV, Femma, IVCA, Federatie Wereldvrouwen, Vlucka… Vorming door de Vrouwenraad in samenwerking met South Research in het opvangcentrum van Eeklo over empowerment en communicatie voor vrijwilligsters en medewerksters van de vijf centra van Oost- en West-Vlaanderen (12 februari) 9 Officiële voorstelling van de gedrukte versie van ‘Vrouwen ontmoeten vrouwen - Toolkit voor empowerend werken met asielzoeksters in collectieve opvang’ op 20 november in Amazone (in het Nederlands en in het Frans). De structuur of ‘kapstok’ met informatie en ervaringen met betrekking tot de werkjaren 2012, 2013 en 2014 is in deze kit aangevuld en afgewerkt. Werd verspreid in alle opvangcentra van Vlaanderen en Brussel en zal in de toekomst verdeeld worden in het Franstalige landsgedeelte. Opvolgingsbijeenkomsten en evaluaties georganiseerd door de Vrouwenraad: in samenwerking met South Research in het opvangcentrum van Eeklo met dezelfde groep van vrijwilligsters en medewerksters van de centra van de provincies Oost- en WestVlaanderen (juli) en in Brussel met alle vrijwilligsters en medewerkers van 17 opvangcentra van Vlaanderen en Brussel (november) Samen inburgeren Met het initiatief ‘Samen inburgeren’ wil de Vrouwenraad anderstalige vrouwen empoweren. Door vrouwelijke inburgeraars in contact te brengen met vrijwillige inburgeringscoaches kunnen zij hun Nederlands oefenen terwijl ze samen diverse activiteiten ondernemen. De Vrouwenraad ondersteunt zo vrouwen bij hun inburgeringsproces, de kennismaking met de samenleving en het verenigingsleven. 2014 was het laatste jaar van het driejarig project (2012-2014). Samen met de Gemeente Jette (Vlaams Gemeenschapscentrum Essegem), Bon vzw (Brussels Onthaalbureau Nieuwkomers) en de CVO’s van Brussel, Meise en Jette ging de Vrouwenraad op zoek naar inburgeraars en coaches. Vrijwillige inburgeringscoaches werden gezocht door oproepen te plaatsen op de vrijwilligerswebsites 'Het Punt' (www.hetpuntbrussel.be) en 11.11.11 (www.11.be), en de jobsites van de VUB en HUB. Bovendien werden verschillende oproepen voor zowel coaches als vrijwilligers geplaatst op de websites van de partnerorganisaties. Ook werden drie ontmoetingsmomenten georganiseerd bij Bon vzw waar inburgeraars en vrijwilligers elkaar konden ontmoeten. In 2014 werden 7 nieuwe duo’s gevormd. Slotmoment (studienamiddag) op 28 april 2014 in het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen in Schaarbeek. 2.2. Samenwerking met internationale koepels en instellingen De Vrouwenraad rapporteert aan zijn leden en belangstellenden over de activiteiten en de aanbevelingen van de Europese Vrouwenlobby (EVL), de Europese Vrouwenraad (EVR), de Internationale Vrouwenraad (IVR) en de Commissie Status van de Vrouw (CSW) van de VN. Anderzijds geven we input aan deze instanties over diverse thema's vanuit een genderperspectief. 10 Internationale koepels De Algemene Vergadering van de Europese Vrouwenraad (ECICW) vond plaats in Malta op 2 mei 2014. De Vrouwenraad kon zelf geen vertegenwoordiger afvaardigen en gaf daarom een volmacht aan de vertegenwoordigster van de Nederlandse Vrouwenraad, mevr. Lily Hutjes, die het activiteitenverslag van onze Vrouwenraad voorstelde op de vergadering. De Raad van Bestuur van de Europese Vrouwenlobby (EWL) vond plaats in Brussel van 4 tot 6 april 2014. Riet De Baets nam deel aan de vergadering waar zij een geïllustreerd verslag uitbracht over enkele sensibiliseringscampagnes van de Vrouwenraad: de AUWCH Award-campagne (met de weerslag ervan in de media) en de campagne ‘Vrouwenkracht is vredesmacht’. De Algemene Vergadering van de EWL had plaats in Lissabon van 9 tot 12 oktober 2014. Riet De Baets en Vrouwenraadvoorziter Magda De Meyer woonden de vergadering bij. Europese Vrouwenlobby: geschreven input voor hun standpunten maart: input op vragenlijst van EWL over Beijing+20 in voorbereiding op hun RvB van april december: input op vragenlijst i.v.m. de omzetting van de Europese richtlijn over ouderschapsverlof 2010/18/EC Aansluiting bij beleidsacties van de EWL januari: protestbrief naar premier Rajoy en de Spaanse minister van Justitie tegen het wetsvoorstel van de regering-Rajoy om de toegang tot abortus in Spanje ernstig in te perken; in Brussel sluit de Vrouwenraad zich aan bij de protestmars voor de Spaanse ambassade februari: e-mailoproep naar de Belgische europarlementsleden om hen te vragen het rapport van MEP Mary Honeyball over prostitutie te steunen mei: gezamenlijke brief van Vrouwenraad en CFFB naar minister van Werk Monica de Coninck over de onderhandelingen over een versterkt optreden tegen dwangarbeid tijdens de Internationale Arbeidsconferentie van eind mei. Daarin vragen wij dat mensenhandel voor seksuele uitbuiting niet gelijkgesteld wordt met dwangarbeid en uit de eindteksten – Protocol of Aanbeveling - geweerd wordt. Voor het EWL-rapport voor Beijing+20 stuurde de Vrouwenraad de getuigenissen in van twee vrouwen die aanwezig waren op de VN-Wereldvrouwenconferentie in Peking in 1995: Chris Verhaegen (voorzitter van de Belgische delegatie in Peking) en Mieke Van Haegendoren (toenmalig voorzitter van de Vrouwenraad). Dit EWL-rapport werd voorgesteld op de AV in Lissabon. Het geeft een nauwkeurig beeld van de situatie van vrouwen en meisjes in Europa en een evaluatie van de vooruitgang m.b.t. de realisatie van de vrouwenrechten in de Europese Unie. september: de Vrouwenraad nam deel aan een actie voor het EP met een dringende oproep aan de Europese Commissie om eindelijk werk te maken van de moederschapsrichtlijn die al vier jaar eerder – in 2010 - goedgekeurd werd door het EP. 11 november: de Vrouwenraad stuurde een brief naar minister Didier Reynders, staatssecretaris Elke Sleurs en de Belgische vertegenwoordiging bij de VN Genève met onze gezamenlijke aanbevelingen voor de besluiten van de Raad van de Europese Unie over Beijing+20 en de regionale UNECE-vergadering over hetzelfde onderwerp. Input voor resoluties Voor de AV van de EWL in Lissabon gaf de Vrouwenraad als lid van de Belgische coördinatie bij de EWL zijn steun voor twee dringende moties op vraag van andere coördinaties. De Zweedse coördinatie diende met onze steun de volgende motie in over het geweld van IS in het Midden-Oosten: “We urge the EWL to address the issue of the crimes committed by IS and other armed groups against the women in Iraq, Syria and Kurdistan and to put pressure on EU and the UN to take action. What is currently happening is a violation of human rights and particularly of women’s rights. The EU should condemn all states providing IS military and financial support. The provisions of UNSCR 1325 and the commitments made by EU in the Comprehensive approach to the EU implementation of the United Nations Security Council Resolutions 1325 and 1820 on women, peace and security need to be met. In 2014, Iraq as the first country in the Middle East adopted a national plan of action for UNSCR 1325. This needs to be implemented.” De Franse coördinatie kreeg onze steun voor de volgende motie: “Nous souhaiterions que le droit à l'avortement soit inscrit dans la charte européenne des droits fondamentaux. En effet cette charte fondamentale adoptée en 2000 par la Commission et le Parlement Européen a pour but de réaffirmer les valeurs fondamentales sur lesquelles se fonde l'Union Européenne, en particulier la démocratie, l'Etat de droit, la liberté, la sécurité et la justice. Or, trop de femmes européennes ont recours à l'avortement clandestin au péril de leur santé ou sont obligées de se rendre dans les pays voisins, faute d'une législation légalisant cet acte. Nous voulons que le droit des femmes à disposer de leur corps soit garanti dans cette charte.” Info en kennis over Europese zaken delen met leden en belangstellenden Er werden 25 e-mailberichten uitgestuurd met nieuws in verband met gendergelijkheid in Europa, zowel vanuit de Europese instellingen (Europese Commissie, Europees Parlement, Raad van Europa…) als van het middenveld (o.a. van en via de EWL). Belangenverdediging bij genderactoren van VN en EU De Vrouwenraad nam deel aan het CoorMulti-overleg n.a.v. de Peking+20 rapportage en deed een insteek voor het Belgische rapport. Wij maakten onze bemerkingen mondeling en schriftelijk over aan de administratie en haar leden. Voor de leden werden er nog enkele vragen aan toegevoegd. De Vrouwenraad lichtte zijn eigen leden in over de belangrijkste resultaten van de 58ste zitting van de Commissie Status van de Vrouw en maakte daartoe een samenvattende Nederlandstalige nota. 12 De Vrouwenraad informeerde de verschillende betrokken ministers bevoegd voor gelijke kansen en de parlementsleden (Vlaams en federaal) over het feit dat in maart 2015 het Peking-Actieplatform zou worden geëvalueerd tijdens de 59ste zitting van de Commissie Status van de Vrouw in New York. De Vrouwenraad nam deel aan het CoorMulti-overleg n.a.v. de Peking+20 zitting en maakte voor zijn leden een informatieve nota met een stand van zaken over de voorbereidingen in aanloop naar de Peking+20 evaluatie. De Vrouwenraad stelde een schaduwrapport op voor CEDAW: “Het VN-verdrag voor vrouwenrechten en België, 35 jaar later”. Het CEDAW-comité dat toeziet op de uitvoering van het VN-Vrouwenrechtenverdrag (CEDAW) behandelde op 28 oktober 2014 het zevende rapport van België. Om de vier jaar moet de regering van elke lidstaat die partij is bij dit Verdrag een rapport indienen over de maatregelen die genomen werden voor de uitvoering van de bepalingen in het Verdrag. In voorbereiding van deze CEDAW-sessie stelde de Vrouwenraad samen met CFFB een alternatief rapport op met medewerking van de stafmedewerkers van beide organisaties en externe experten uit de verschillende gemeenschappen. De focus van het rapport lag op enkele prioritaire thema’s voor de vrouwenbeweging, met aanbevelingen over gendermainstreaming, seksisme, mensenhandel, onderwijs, arbeid, kinderopvang, gezondheid en justitie. Na nauw overleg en wederzijdse input werden de teksten eind augustus gefinaliseerd en vertaald in het Nederlands of Frans. Begin oktober werd de Franse versie ervan (in totaal 35 p.) ingediend bij het CEDAW-comité, samen met een korte samenvatting ervan in het Engels. Ons schaduwrapport werd online gezet op de pagina van het CEDAW-comité op de OHCHR-website (VN-bureau van de Hoge Vertegenwoordiger voor Mensenrechten). Daarnaast maakten wij een synthese van dit schaduwrapport met de voornaamste aanbevelingen over de verschillende thema’s voor de federale en gewestelijke regeringen. Deze tweetalige brochure werd gedrukt en ook digitaal verspreid. Zo kregen bijvoorbeeld alle parlementsleden een e-mail met de digitale brochure samen met de link naar het volledige schaduwrapport op onze websites. Wij bezorgden het schaduwrapport eveneens met een brief aan alle ministers van de federale regering. 2.3. Schendingen van vrouwenrechten Berichten over schendingen van vrouwenrechten wereldwijd trekken onze aandacht en vragen solidaire acties, door de Vrouwenraad gecoördineerd, om de betrokken beleidsmakers en hun vertegenwoordigers in België op deze schendingen attent te maken en de getroffen vrouwen (morele) steun te verlenen. Acties gelinkt aan de actualiteit januari: betoging vrijwaring recht op abortus in Europa plus ondersteuning vrouwen in Spanje februari: One Billion Rising (zie hoger) maart: Internationale Vrouwendag (zie hieronder) mei: verkiezingscampagne fifty-fifty samen met Amazone en de CFFB (zie hoger) november: nationale manifestatie tegen de besparingspolitiek 13 Internationale Vrouwendag op 8 maart Stuk van Magda De Meyer op DeWereldMorgen.be (8 maart): ‘Feminisme zal duurzaam zijn of het zal niet zijn’ Opinie over kindhuwelijken in het Belang van LimburgPlus van zaterdag 8 en zondag 9 maart 2014 (door voorzitter De Meyer: ‘Kindhuwelijken moeten totaal uitgebannen worden’) De Vrouwenraad werkte mee aan de sensibiliseringsactie rond geweld op vrouwen van Oxfam-Solidariteit op zaterdag 8 maart op het Brusselse Muntplein. Met een artistiek project van en met de Italiaanse kunstenares Anna Piratti brachten wij er een andere manier om te communiceren over geweld tegen vrouwen: via een visueel sterke actie waaraan het publiek actief kon deelnemen. Op de grond lagen honderden naakte poppetjes. We vroegen aan de voorbijgangers om eentje op te rapen, aan te kleden en met zorg naar een beschutte en veilige plaats te brengen. De meeste voorbijgangers waren geïntrigeerd door het beeld van die honderden verwrongen figuurtjes op het Muntplein. We legden het waarom van de actie uit en probeerden zo het publiek te sensibiliseren voor het feit dat wereldwijd minstens één vrouw op drie tijdens haar leven geslagen, misbruikt, verkracht of op een andere manier mishandeld wordt. III. Coördinatie Wereldvrouwenmars De Wereldvrouwenmars (WVM) is een brede beweging die zich inzet voor een betere wereld voor vrouwen, tegen armoede en geweld, voor gelijkheid en vrede. De Vrouwenraad was één van de grote organisatoren van de marsen in 2000, 2005 en 2010. Dit engagement werd in 2014 voortgezet met de voorbereidingen voor de vierde nationale actie van de Wereldvrouwenmars 2015. De Vrouwenraad is lid van de Raad van Bestuur van Wereldvrouwenmars en daarnaast ook van de stuurgroep die de voorbereidingen van de acties begeleidt en coördineert. De Wereldvrouwenmars wordt ondersteund door de Vrouwenraad voor de opvolging van het secretariaat (contacten, mails , verslagen, financiën…). Werken aan niet-stereotiepe beeldvorming over feminisme en gender 3.1. Sensibiliseringsacties Auwch Award Met de uitreiking van de stekelige Auwch Award (een cactus) kan het ruime publiek zelf bepalen wat zij de meest vrouwonvriendelijke uitspraak/actie/maatregel van het afgelopen jaar vinden. Iedereen kan een gemotiveerde nominatie insturen. Rond de jaarwisseling vindt de stemronde plaats en weten we wie de ‘winnaar’ is. 14 De Auwch Award 2013 werd in januari 2014 toegekend aan doe-het-zelf-keten voor Gamma voor hun spot met de ‘kluspoezen’. Gamma weigerde de prijs in ontvangst te nemen. Hun campagne was niet alleen vrouwonvriendelijk, ze was ook manonvriendelijk: gaan mannen enkel naar een doe-het-zelfzaak wanneer er wulpse vrouwen zijn die zich in allerlei bochten wringen en dingen aanprijzen die niets met seks te maken hebben? Mannen moeten blijkbaar stoer zijn, vrouwen moeten sexy zijn. Seksistische reclame objectiveert zowel mannen als vrouwen. Zie www.auwch.award.be Vrij spel, kinderen kiezen wel De Vrouwenraad maakt samen met andere middelveldorganisaties deel uit van het Speelgoedplatform dat het ruime publiek wil sensibiliseren voor de traditionele beeldvorming bij de productie en verkoop van speelgoed. Met de campagne ‘Vrij spel – kinderen kiezen wel’ wil de Vrouwenraad, samen met andere vrouwen- en holebiverenigingen (VOK, RoSa, çavaria, Femma, VIVA-SVV en Ella), mensen aanzetten om na te denken over genderstereotypen in de speelgoedindustrie en de speelgoedsector belonen voor good practices. Actiedomeinen: FB-discussie via de pagina, petitie gericht aan de speelgoedsector, labelactie (label voor zaken die het speelgoed niet indelen volgens geslacht, maar volgens leeftijd en functie). Prijs CinemaGelijk Film is één van de medialuiken waar stereotyperingen vaak voorkomen. De Vrouwenraad wil met de Prijs CinemaGelijk afgestudeerden aan de Belgische filmscholen belonen voor hun aandacht voor niet-stereotiepe beeldvorming in hun producties. De prijs CinemaGelijk 2014 ging naar filmstudente Anna Heuninck en werd uitgereikt tijdens het Vrouwenfilmfestival Dames draaien/Elles tournent in de Brusselse Botanique op 26 september. ‘Kassa 9’ is een sociaal drama in de vorm van een geanimeerde documentaire over caissière Olga. Vrouwenraad op Facebook Dagelijkse opvolging actualiteit gelijkheid m/v: informeren, sensibiliseren en de discussie aanwakkeren aan de hand van intern materiaal maar ook van wat er in de pers verschijnt. Dit ten behoeve van het ruime publiek. 3.2. Communicatie via de sociale media Externe communicatie is erg belangrijk om standpunten en acties bekend te maken, het ruime publiek te sensibiliseren en onze thema’s onder de aandacht te brengen. Sociale media spelen een steeds grotere rol in externe communicatie in het algemeen en dus ook 15 voor de Vrouwenraad. Wij zetten hierop in en zullen dit ook integreren in de geactualiseerde communicatiestrategie. We werken verder aan een kwalitatieve communicatie en stellen voor elke actie of event een communicatieplan op. Intensief gebruik van sociale media en andere kanalen De Vrouwenraad gebruikt Facebook en Twitter dagelijks, vooral dan FB zeer intensief. Groepen: ‘Veroordeel de verkrachter, niet het slachtoffer’, ‘Manifest voor vrouwenrechten’, ‘Duurzaam ontwikkelen en gender’ Profiel: ‘Vrouwenkracht Vredesmacht’ Pagina: van de Vrouwenraad zelf, ‘Vrij spel – kinderen kiezen wel’ Account op DeWereldMorgen.be: hier plaatsen we regelmatig opinies en artikels Eigen blog: in het kader van de UN WOMEN-campagne ‘Empowering Women Empowering Humanity: Picture It’ wil men de politici oproepen om de uitvoering van het Peking-Actieplatform te versnellen. De Vrouwenraad neemt deel aan deze campagne en heeft een blog opgestart (www.peking2015.wordpress.com). Deze blog verzamelt getuigenissen, opinies van beleidsmakers, academici en vrouwenrechtenactivisten. De verzamelde verhalen markeren ons collectief engagement voor gelijke kansen. Via het gebruik van de sociale media probeert de Vrouwenraad een nieuwe impuls te geven aan de doelstellingen van Peking, met hernieuwde engagementen, versterkte acties en meer middelen. IV. Duurzame ontwikkeling als conditio sine qua non voor gelijkheid v/m en vrouwenrechten 4.1. Informatie en sensibilisering aan het adres van onze stakeholders We informeren en sensibiliseren onze stakeholders, waaronder Gelijke Kansen Vlaanderen over en voor het belang van duurzame ontwikkeling (ecologisch, economisch en sociaal duurzaam) en het verband met vrouwenrechten en gelijkheid m/v opdat ze mee zouden inzetten op duurzame ontwikkeling. Hiertoe maakten we twee briefingnota’s die al dan niet beknopt informeren over het proces. We schreven ook twee artikels die we digitaal ruim verspreidden. De oprichting van een werkgroep over het post 2015-proces dient meerdere subdoelen: ondersteuning, uitbreiding en verdieping van onze kennis, sterkere onderbouwing van het draagvlak bij de leden van de Vrouwenraad en vergroting van de kennis van de genderdimensie van duurzame ontwikkeling bij externe organisaties die toetreden tot de groep. Twee briefingnota’s post 2015 In november 2013 boog de Interparlementaire Unie (IPU) zich binnen het kader van de Verenigde Naties over enkele aspecten van het post-2015 ontwikkelingsproces. Begin maart 2014 publiceerde de VN een samenvattend rapport van dit overleg. 16 Briefingnota: samenvatting hoorzitting Interparlementaire Unie/Verenigde Naties Tijdens de Rio+20-conferentie (juni 2012) spraken de Lidstaten van de VN af om een proces op te starten dat uitmondt in de aanvaarding van Duurzame Ontwikkelingsdoelen in 2015. Hiertoe werd een Open Werkgroep opgericht. Briefing over de werking van de VN Open Werkgroep Eén artikel over post 2015 Stuk van Magda De Meyer op DeWereldMorgen (8 maart): ‘Feminisme zal duurzaam zijn of het zal niet zijn’ Oprichting werkgroep duurzame ontwikkeling De Vrouwenraad richtte binnen zijn structuren een denkgroep op die zich zal buigen over de problematiek van de klimaatwijziging en van duurzame ontwikkeling. De groep zal trachten oplossingen aan te reiken vanuit het perspectief van duurzame ontwikkeling en gendergelijkheid. Een tiental verenigingen reageerden positief op de oproep. De groep vergaderde tweemaal (herfst 2014). Tijdens deze vergaderingen werden de doelstellingen en het werkterrein preciezer omschreven en werd beslist om te starten met de lectuur van ‘Zelf denken’ van Harald Welzer als startpunt voor het gesprek. De groep stelde zichzelf volgende doelen: ten eerste bijdragen tot de standpuntbepaling en visieontwikkeling van de Vrouwenraad over duurzame ontwikkeling; ten tweede informeren, sensibiliseren en bijdragen tot een grotere bewustwording die kan leiden tot anders handelen in Vlaanderen en ten derde concrete acties om mee naar buiten te komen (afhankelijk van beschikbare budgetten). 4.2. Beleidsinput Hiervoor treden we toe tot werkgroepen, nemen we deel aan overleg op initiatief van de overheid en formuleren we aanbevelingen met als doel bij te dragen tot een gendergekleurde verduurzaming. Daar waar Gelijke Kansen Vlaanderen niet direct betrokken partij is, maken we onze standpunten en inbreng in teksten of standpunten van derden toch ook systematisch aan hen over. Inbreng per mail in ngo statement ‘Open Working’ (Group Anped’) (januari) Brief aan Servais Verherstraeten, staatssecretaris voor Duurzame Ontwikkeling (januari) In overlegcomités van de overheid Doorlopend, op vraag In handleiding van het gelijkekansenluik van de Quick Scan van Gelijke Kansen Vlaanderen (zie blz. 5) 4.3. De Vrouwenraad als duurzame organisatie Naast de beïnvloeding van beleidsprocessen neemt de Vrouwenraad ook zijn rol op om het ruime publiek en andere civiele organisaties te informeren en te sensibiliseren over/voor de 17 relatie tussen gendergelijkheid en duurzame ontwikkeling en sporen we hen aan om zich mee in te zetten voor duurzame ontwikkeling. De Vrouwenraad maakt deel uit van de Klimaatcoalitie en wil zo andere nietgouvernementele actoren ertoe aanzetten om gender te integreren in hun aanbevelingen en analyses. Ten slotte werkt de Vrouwenraad ook aan de verduurzaming van gangbare praktijken in de eigen organisatie. V. Participatie aan de Klimaatcoalitie De Vrouwenraad is lid van de Klimaatcoalitie. Dit is een nationaal platform bestaande uit een 70-tal leden uit de milieubeweging, de Noord/Zuid-beweging, vakbonden en jongerenorganisaties. Dit breed netwerk wil dat beleidsmakers krachtige maatregelen nemen om klimaatrampen te vermijden die niet alleen een bedreiging vormen voor het leefmilieu, maar ook voor de sociale cohesie en de meest kwetsbare mensen in het Zuiden en in het Noorden. De Vrouwenraad nam deel aan de Algemene Vergadering en was daarnaast actief in de werkgroep voor de campagne 2014 ‘Jobs4Climate’ over het belang van een duurzaam energiebeleid voor duurzaam samenleven. FB-groep duurzame ontwikkeling ‘Duurzaam ontwikkelen en gender’ (doorlopend) ‘Donderdag veggiedag’ Promotie via de pagina gender en duurzame ontwikkeling “Om de klimaatopwarming te stoppen moet de CO2-uitstoot dringend en drastisch naar beneden. Dit kan moeiteloos door minder vlees te eten. Vleesproductie staat voor 18 % van de CO2-uitstoot. Dit is meer dan de transportsector.” Het netwerk als lobbyinstrument 5.1. Onze rol in officiële adviesorganen, commissies en instellingen Mét bestuursfunctie: Brusselse Raad voor Gelijkheid tussen Vrouwen en Mannen, Raad van de Gelijke Kansen voor Mannen en Vrouwen, Adviesraad Gender en Ontwikkeling (ARGO, waar de Vrouwenraad de functie van vice-voorzitter opneemt) Zonder bestuursfunctie: Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling, Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM), Vlaamse werkgroepen borstkankerbaarmoederhalskanker, Overleg met Gelijke Kansen Vlaanderen, VRT-belangenoverleg – een visie op diversiteit, Evaluatiecommissie Dienst voor Alimentatievorderingen (DAVO), Stuurgroep project Gender en Onderwijs, samenwerking met beleidscellen, kabinetten, administraties en parlementsleden, EU Civil Society Platform Against Trafficking in Human Beings 18 De versterking van de draagkracht voor de gelijkheid v/m is een basisdoelstelling van de Vrouwenraad. Dat kunnen we enkel realiseren als het personeel en de aangesloten leden actief participeren in andere maatschappelijke structuren. Participeren kan verschillende vormen aannemen: inhoudelijke input aanleveren, communiceren over de activiteiten van de partners, meewerken aan events van de partners of zelfs mee besturen. Bestuursfunctie binnen adviesorganen (zie kalender) Bijdrage OCM-doelstellingenkader De Vrouwenraad nam op 24 juni deel aan een bijeenkomst van de ambtelijke Commissie Gelijke Kansen, die bestaat uit vertegenwoordigers uit alle beleidsdomeinen (alle departementen en een aantal agentschappen) van de Vlaamse Gemeenschap die instaan voor de aanmaak van de actieplannen in het kader van de Open Coördinatiemethode Gelijke Kansen. Naar aanleiding van een nieuw te ontwikkelen OCM-doelstellingenkader presenteerde de Vrouwenraad er zijn belangrijkste aanbevelingen. Overmaken van info aan GK Vlaanderen (zie overzichtslijst) Input adviesorganen, commissies en instellingen In het memorandum van de Raad van de Gelijke Kansen voor Mannen en Vrouwen: fiscaal luik Voor de Studiedienst van de Vlaamse Regering: SVR Studie Combinatie Arbeid en Gezin, review bijdrage hoofdstuk ‘Overheidsbeleid inzake combinatie arbeid en gezin in Vlaanderen: flexibiliseren van de beroepsarbeid en verhogen van de draagkracht van het gezin’ Provinciaal gelijkekansenbeleid De Vrouwenraad was gastspreker op het managementforum (departementshoofden en diensthoofden) van de provincie Antwerpen (23 september). Dit forum ambieerde het transversale thema ‘gelijke kansen’ op alle niveaus en in alle fasen van het beleid te laten inbouwen door de actoren die het beleid maken en uitvoeren. Aan de hand van enkele concrete provinciale cases werd aangetoond hoe dit concreet kan gebeuren. Stuurgroepen De Vrouwenraad maakt actief deel uit van het belangenoverleg dat het diversiteitsbeleid van de VRT op de voet volgt en drie maal samenkwam in 2014, net zoals van de stuurgroep ‘Gender en Seksuele diversiteit’ (kabinet Onderwijs) die in juli bijeenkwam. Deze groep begeleidt het project dat via vormingen het genderperspectief en de seksuele voorkeur wil mainstreamen in zowel het basis- als het secundair onderwijs. De stuurgroep werd opgesplitst in een klankbordgroep (de nominatimorganisaties), een ambtelijke stuurgroep en een projectgroep. 19 Eind juni organiseerde de Commissie Diversiteit van de SERV een rondetafel over vrouwen van allochtone afkomst en de Vlaamse arbeidsmarkt. De Vrouwenraad nam hieraan deel en stelde er zijn aanbevelingen met betrekking tot het project ‘Alleenstaande vrouwen, gender en armoede’ voor. Onze inbreng werd opgenomen in de verslaggeving. Daarnaast verleende de Vrouwenraad zowel op vraag van de Commissie Diversiteit als op eigen initiatief advies met betrekking tot gender en arbeidsmarkt (o.a. over quota voor vrouwen in het overheidsmanagement). In het kader van de verkiezingen nam de Vrouwenraad actief deel aan de lentetop (24 april) van de Verenigde Verenigingen waarbij verschillende organisaties (inclusief wijzelf) hun belangrijkste aanbevelingen meegaven aan de kandidaten voor een politiek mandaat via een videoboodschap. In samenwerking met OR.C.A (Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten), FOS Socialistische Solidariteit en Wereldsolidariteit nam de Vrouwenraad deel aan een overleg op het federale ministeriële kabinet van werk. Dit met het oog op de overdracht van het dossier aan de administratie naar aanleiding van het einde van deze legislatuur. Het overleg verliep op basis van de aanbevelingen van de Vrouwenraad in verband met huishoudpersoneel: achter gesloten deuren. 5.2. Samenwerking met andere gelijkekansenorganisaties Een goede samenwerking tussen de verschillende gelijkekansenorganisaties vergroot het draagvlak voor de materie. Via kennisuitwisseling en samenwerkingsprotocollen wil de Vrouwenraad zo efficiënt en effectief mogelijk de middelen inzetten. Overleg met de andere ad nominatim organisaties Op vraag van de Vlaamse minister voor Gelijke Kansen formuleerde de Vrouwenraad een advies betreffende het Voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 13 juli 2007 houdende bevordering van een meer evenwichtige participatie van vrouwen en mannen in advies- en bestuursorganen van de Vlaamse overheid en het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid. Op initiatief van de Vrouwenraad werd hiervoor samengewerkt met vzw VOK en vzw Ella en werd een gemeenschappelijk advies uitgebracht dat ook overgemaakt werd aan het Vlaams Parlement. Zie ook blz. 4 onder Vlaams memorandum Overleg en samenwerking met andere gelijkekansenorganisaties v/m: het Feministisch Socio-Economisch Platform, het Platform Alimentatie, het VOK, çavaria, RoSa, Femma, VIVA-SVV, Ella, de Gezinsbond, Wereldvrouwenmars, Platform Be Gender, …(afhankelijk van de actualiteit en het onderwerp) – vb. gezamenlijke brief met VOK, VIVA-SVV, Femma, Ella, Vie Féminine en de CFFB tegen de hervormingsplannen gericht aan de formateurs en de toekomstige regeringspartners 20 Deelname events andere gelijkekansenorganisaties: jaarlijkse Vrouwendag van het VOK, bezoek aan tentoonstelling RoSa, … 5.3. Aansluiting bij de jongeren Er zijn de laatste tijd heel wat jonge feministische initiatieven die erg waardevol zijn voor de Vrouwenraad. Wij willen hier graag bij aansluiten. Dit is een win/win-situatie, want zij kunnen gebruikmaken van onze expertise en wij staan dichter bij wat er leeft bij de jonge generaties. Jonge feministische initiatieven en groeperingen ondersteunen ‘Doorbreek de stilte’ (samenwerkingsverband tussen Hollabacks Gent en FEL): voorstelling over intrafamiliaal geweld (maart) en voorstelling empowerend werken met vrouwelijke asielzoekers plus toelichting standpunt prostitutie (november) Logistieke ondersteuning aan de hand van flyers en promotie in verband met hun activiteiten. 5.4. VN-Resolutie 1325 over vrouwen en vrede De Vrouwenraad ijvert al geruime tijd voor de erkenning van de rol van vrouwen in vredesprocessen en heeft ook in 2014 voortgewerkt met een campagne, acties en lobby. De witte klaproos is het symbool voor vrouwen en vrede. Ze staat centraal in de campagne ‘Draag een witte klaproos’ en in de actie ‘Zaai een witte klaproos’. We hebben opnieuw een aantal vredesvrouwen gehuldigd op basis van de actie ‘Zoek uw vredesvrouw’. Lobby bij politieke actoren over uitvoering In 2014 hebben we alle gemeentebesturen (en burgemeesters) aangeschreven die een vredesvrouw in hun bevolkingsregister hebben. Onze vraag was om hun vredesvrouw(en) op te nemen in de gemeentelijke delegatie die op 11 november Wapenstilstand herdenkt. De respons hierop was klein. De vredesvrouwen zelf hebben per mail een tweetalige brief naar premier Di Rupo gestuurd met de vraag om werk te maken van de verwijdering van de kernwapens van het grondgebied van Kleine-Brogel. Uitvoering Resolutie 1325 – consultatie in NATO-werkgroepen (juni) Actie ‘Zaai witte klaprozen’ Ook in 2014 hebben we zaad van witte klaprozen verkocht. Piekmomenten: Internationale Vrouwendag op 8 maart en de maand december (eindejaarsfeesten). De rode zakjes worden in het Vrouwenhuis van Istalif (Afghanistan) met de hand gemaakt door meisjes en vrouwen die hiervoor betaald worden. De vrouwen van de Congolese diaspora (in België) vullen de zakjes met het zaad van de witte papaver. Zij worden hier eveneens voor vergoed. 21 De zakjes worden verkocht voor drie euro per stuk. De uiteindelijke opbrengst (eind 2014) bedroeg 2000 euro. Vier vredesvrouwen hebben ieder 500 euro gekregen ter ondersteuning van hun kleinschalig project in een conflictzone. Daartoe moesten ze een dossier indienen, waarin het project beschreven werd alsook waarvoor het geld gebruikt zou worden. De officiële overhandiging van de cheque vond plaats in de Senaat op 4 december tijdens de huldiging van de nieuwe vredesvrouwen. De actie loopt nog verder. Campagne ‘Draag een witte klaproos’ Via de sociale media hebben we opgeroepen om tussen 31 oktober (verjaardag Resolutie 1325) en 11 november (Wapenstilstand) een witte klaproos te dragen als teken van vrede en de rol van vrouwen in dit proces. Actie ‘Zoek uw vredesvrouw’ Op 4 december werd voor de vierde keer een huldiging van vredesvrouwen georganiseerd. We waren opnieuw te gast in de Senaat. Christine Defraigne, voorzitter van de Senaat en Elke Sleurs, federaal staatssecretaris bevoegd voor gelijke kansen, speldden de zilveren klaprozen op en overhandigden het certificaat aan de 17 nieuwe vredesvrouwen. Nieuwe website AxoClub maakte een nieuwe tweetalige website aan. Omwille van technische problemen kon die niet meer online gaan in 2014. www.vrouwenkracht.net - www.forcedesfemmes.net 5.5. Dienstverlening Versterking dienstverlening leden We bevroegen onze leden over hun wensen met betrekking tot prioritaire beleidsthema's en namen dit op in onze verkiezingsmemoranda. Zo konden we een breed gedragen memorandum voorleggen. De resultaten van deze bevraging werden opgenomen in het webdossier verkiezingen. Behandeling infovragen van organisaties en individuen (zie Excel-document) Promotie van activiteiten van leden en andere gelijkekansenorganisaties via website en FB Zeer geregeld, ofwel op vraag ofwel op eigen initiatief 22 VI. De Vrouwenraad als professionele, autonome en efficiënte organisatie 6.1. Naar een toegankelijke, aantrekkelijke en begrijpelijke externe communicatie Een organisatie die aan maatschappelijke verandering werkt, heeft er alle baat bij om helder te communiceren. Dat doe je via taal en beeld. Een eigen huisstijl maakt een organisatie herkenbaar en aantrekkelijk. Duidelijke, begrijpelijke en toegankelijke nieuwsbrieven brengen de boodschap tot bij het grote publiek. In het kader van de evolutie binnen communicatie waarbij de vraag naar hapklare info stijgt, maakt de Vrouwenraad de dossiers op de website toegankelijk via korte samenvattingen. Tien aantrekkelijke nieuwsbrieven (zie bijlage) Samenvattingen van nieuwe standpunten en dossiers (continu) 6.3. Het contact met de klassieke media-actoren De klassieke media hebben nog altijd veel invloed op het maatschappelijk gebeuren. Ze zijn dan ook een belangrijke partner binnen de externe communicatie van de Vrouwenraad. We willen de vinger aan de pols houden via goede persoonlijke contacten met journalisten en we gebruiken een geactualiseerde perslijst om onze persberichten bij de juiste mensen te laten terechtkomen. Vier opinies schrijven en laten publiceren 25-26 januari: Magda De Meyer over het combinatiemodel in Het Belang van Limburg Plus 8-9 maart: Magda De Meyer over kindhuwelijken in het HBvLPlus 8 maart: stuk van Magda De Meyer op DeWereldMorgen.be: ‘Feminisme zal duurzaam zijn of het zal niet zijn’ 22 augustus: Magda De Meyer op DeWereldMorgen.be over de besparingspolitiek Persberichten Vrouwenraad voelde ministers Milquet, De Croo en De Coninck aan de tand (20 januari) Decreet huishoudpersoneel mag geen doekje voor het bloeden worden (22 januari) Cactus voor kluspoezen (24 januari) Tijd een werkbaar werk onderling herverdelen (opinie van Magda De Meyer in HBvLPlus van 25-26 januari) Voor abortus kiezen is moeilijk. Geen keuze hebben is nog moeilijker (29 januari) Compensatieclausules: een stapje vooruit, maar een nieuw samenlevingsmodel is broodnodig (3 februari) Vrouwenraad vraagt gerechtigheid voor slachtoffers van geweld (11 februari) Wordt Valentijnsdag het keerpunt in het beleid tegen verkrachting? (13 februari) Slachtoffers van verkrachting smeken om hulp! (14 februari) 23 Heel wat vrouwen uitgesloten van werkloosheidsuitkeringen in 2015 (14 februari) Back to basics in het naamgevingdebat: laat de ouders nu toch zelf beslissen! (28 februari) Kindhuwelijken moeten totaal uitgebannen worden (opinie Magda De Meyer in HBvLPlus van 8-9 maart) Hogere alimentatievoorschriften volstaan niet (30 april) Het aantal verkozen vrouwen blijft stijgen (26 mei) FLUIT sekstoerisme terug! (6 juni) Waarom besparen op vrouwen? (13 augustus) De waarde van vier miljard (25 augustus) Peeters en Michel: Zeg gauw, er is een vrouw! (27 augustus) Lezersbrief ‘Ego en Europa’ (1 september) De regeringsvorming is het beste pleidooi voor vrouwenquota (2 september) Waarom moet oma boeten? (17 september) Vrouwenorganisaties tekenen protest aan tegen de hervormingsplannen voor de pensioenen van de toekomstige regering (19 september) Prijs CinemaGelijk voor Anna Heuninck (26 september) Primeur in België: eerste vrouwelijke premier? (30 september) Vrouwenverenigingen en asielzoeksters in een kruisbestuiving (20 november) Nieuwe vredesvrouwen gehuldigd (4 december) 6.5. Onze websites www.vrouwenraad.be www.ikzwijgnietmeer.be www.auwchaward.be www.vrouwenkracht.net Generieke verbintenissen Actieve deelname stuurgroep Genderklikplan Geen vergadering in 2014 Ondersteuning verspreiding genderklikmateriaal Aandacht op onze site, afhankelijk van het aanbod Rapport met cijfers raadpleging websites Vrouwenraad (zie bijlage) 24