Diëtetiek Voedingsadviezen Obesitascentrum www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Modifast Intensive – 2 weken voor de operatie ................................. Vloeibare voeding – tot 2 weken na de operatie ................................ Voedingsadviezen – vanaf 2 weken na de operatie ............................ Productkeuzes .................................................................................... Mogelijke klachten ............................................................................. Vragen................................................................................................. Contactgegevens ................................................................................ Patiëntenvoorlichting: [email protected] DIE007 / Voedingsadviezen Obesitascentrum / 22-01-2015 2 3 5 6 11 19 20 20 Voedingsadviezen Obesitascentrum U wordt binnenkort geopereerd en daarbij horen aanpassingen van uw voedingspatroon. Deze zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat u gewicht verliest en dit verlies behoudt. Daarnaast zijn deze aanpassingen van belang om klachten, tekorten en het uitrekken van uw maag te voorkomen. Het eerste jaar krijgt u begeleiding van de diëtisten van het Obesitascentrum. De eerste afspraak met de diëtist heeft u ongeveer 3 weken na de operatie. Voor die tijd brengt u zelfstandig aanpassingen aan in uw voedingspatroon. Wat u mag eten verschilt per periode. In deze folder vindt u per periode de aanpassingen in uw voeding. Wij adviseren u de folder goed door te lezen. Modifast Intensive – 2 weken voor de operatie Bij patiënten met overgewicht is de lever bijna altijd vergroot. Doordat de vergrote lever in het operatiegebied ligt, brengt dit extra operatierisico’s met zich mee. Modifast Intensive wordt aangeraden om snel af te vallen en de lever te verkleinen. Het is een bewezen effectieve methode. Hiermee krijgt u alle vitaminen en mineralen binnen die uw lichaam nodig heeft om na de operatie goed te kunnen herstellen. Afvallen met Modifast Intensive wil zeggen dat u gaat afvallen met maaltijdvervangers, die weinig calorieën bevatten. U gebruikt drie maaltijden per dag die samen 500 calorieën leveren. U start 2 weken voor de operatie met Modifast Intensive, tenzij uw arts heeft aangegeven dat u hier 3 weken voor de operatie mee moet beginnen. 3 Diabetes Heeft u suikerziekte (diabetes mellitus)? Overleg dan voor u met Modifast Intensive begint met uw diabetesverpleegkundige of praktijkondersteuner over de aanpassing van uw insuline en/of tabletten. Indien u insuline gebruikt en de hoeveelheid niet aanpast, dan is het risico op hypoglykemieën groot. Assortiment Het assortiment van Modifast Intensive bestaat uit pudding, milkshake en muesli in verschillende smaken. U kunt de producten kopen bij de apotheek van het Catharina Ziekenhuis, maar ook bij drogisterijen, grotere supermarkten en via webwinkels. Gebruik Het dieet met Modifast Intensive is eenvoudig. U gebruikt 3 zakjes Modifast Intensive per dag, waarmee u het ontbijt, de lunch en de warme maaltijd vervangt. Daarnaast eet u niets anders; alleen tijdens moeilijke momenten mag u rauwkost zonder dressing of saus eten. U kunt hierbij denken aan radijs, komkommer, wortel, paprika en bleekselderij. U dient naast de maaltijdvervangers minimaal 2 liter te drinken. Voldoende drinken is belangrijk om te zorgen dat het lichaam de afvalstoffen kan afvoeren die bij het afvallen vrijkomen. U kunt hierbij denken aan water, light frisdranken, thee of koffie zonder suiker en melk, suikervrije aanmaaklimonade (zoals van Slimpie of Diaran) en maximaal 2 kopjes magere bouillon (zoals een Opkikker). U kunt water ook op smaak brengen met een schijfje citroen, limoen of verse munt. De dranken mogen maximaal 5 calorieën per 100 ml bevatten. Beweging Het is belangrijk om tijdens de Modifast Intensive periode extra te bewegen, om ervoor te zorgen dat u gemakkelijker afvalt. 4 Mogelijke klachten In het begin kan het dieet klachten veroorzaken zoals hoofdpijn, misselijkheid, honger en een licht gevoel in uw hoofd. U zult echter merken dat het na 3 tot 7 dagen beter zal gaan. Modifast Intensive wordt vrijwel volledig verteerd. U hoeft zich dan ook niet ongerust te maken als uw ontlasting anders is dan gewoonlijk. Vloeibare voeding – tot 2 weken na de operatie De eerste dag na de operatie start u met een helder vloeibaar dieet. Indien dit goed gaat mag u diezelfde dag nog over naar een vloeibaar dieet. De eerste 2 weken na de operatie blijft u een vloeibare voeding gebruiken. Het is namelijk belangrijk dat er geen druk komt te staan op uw verkleinde maag en dat de aangelegde naden goed kunnen genezen. Dit vermindert de kans op complicaties. U kunt een staafmixer, blender of keukenmachine gebruiken om gerechten fijn te maken, zodat het geen stukjes bevat en kauwen niet nodig is. Om fruit of de warme maaltijd vloeibaar te maken, kunt u er water, zuivel, groentenat of bouillon aan toevoegen. Citrusvruchten dient u na het gebruik van de staafmixer/blender/keukenmachine goed te zeven. Na het fijnmalen blijft namelijk wat vruchtvlees achter in het sap wat mogelijk voor verstopping kan zorgen. Het is niet toegestaan om babyvoeding te gebruiken. In het onderstaande voorbeeld van een dagmenu ziet u waar u de voeding in 2 weken naar kunt opbouwen. Het is normaal dat deze hoeveelheden niet meteen haalbaar zijn en u na een paar happen al een vol gevoel heeft. Bij een vol gevoel is het belangrijk dat u stopt met eten. Het is daarnaast belangrijk dat u zichzelf gaat aanwennen om gebruik te maken van voorkeursproducten (zie: ‘Productkeuzes’). Het is belangrijk dat u dagelijks minstens 1.5 liter vocht binnenkrijgt! 5 Voorbeeld dagmenu Ontbijt 1 schaaltje pap (bijvoorbeeld Bambix of Brinta) In de loop van de ochtend 1 melkproduct 1 portie gepureerd fruit Lunch 1 schaaltje pap In de loop van de middag 1 melkproduct 1 portie gepureerd fruit Vloeibare warme maaltijd bestaande uit: 1 kleine portie (50 gram) vlees, vis of vleesvervanger ½ juslepel met ontvette jus 1 kleine aardappel (50 gram) ½ groentelepel groente (25 gram) of een maaltijdsoep zonder stukjes In de loop van de avond 1 melkproduct Drinken Verspreid over de dag 1.5 à 2 liter Voedingsadviezen – vanaf 2 weken na de operatie Na 2 weken kunt u de voeding zelf opbouwen naar vaste voeding, die minimaal 60 gram eiwit per dag bevat. Afhankelijk van uw lengte kan uw eiwitbehoefte hoger liggen. Het is belangrijk voldoende eiwit binnen te krijgen voor onder andere het behoud van uw spieren en het voorkomen van haaruitval. Ook in deze fase is het normaal als u niet meteen volgens het voorbeeld dagmenu kunt eten (zie: ‘Voorbeeld 6 dagmenu – vanaf 2 weken na de operatie’). Wel moet u nog steeds dagelijks minstens 1.5 liter vocht drinken. Algemene richtlijnen • Eet rustig. Een rustig tempo en goed kauwen (10 x per hap) dragen bij aan een goede vertering en een minder vol gevoel. Slecht kauwen kan pijn achter uw borstbeen veroorzaken. Neem 30 minuten de tijd voor uw maaltijd en gebruik eventueel een warmhoudbord. • Neem een rechte houding aan. Ga rechtop aan een tafel zitten bij de maaltijden en tussendoortjes en blijf na de maaltijd nog even zitten. • Stop met eten of drinken zodra u een vol gevoel heeft. Het is mogelijk om uw maag uit te rekken. Het is daarom belangrijk dat u niets forceert en direct stopt met eten zodra u een vol gevoel heeft. Bewust eten en drinken is nodig om dat gevoel te herkennen. Een vol gevoel is niet hetzelfde als een verzadigd gevoel. U ervaart sneller een vol gevoel dan een verzadigd gevoel. Forceren, al met één hap of slok, kan misselijkheid, braken en pijn achter uw borstbeen veroorzaken. • Eet en drink niet op hetzelfde moment. Het eten neemt het vocht op, waardoor het volume groter wordt. Ook versnelt drinken de passage van het voedsel, waardoor er minder voedingsstoffen worden opgenomen. Drink rustig en tot hooguit 30 minuten voor en minimaal 30 minuten na het eten. • Gebruik kleine maaltijden. Een kleine maag verlangt kleine maaltijden. Het is dan ook normaal als u maar kleine hoeveelheden voedsel kunt verdragen. Het is de bedoeling dat u uw voeding langzaam uitbreidt naar 3 kleine hoofdmaaltijden. Neem 3 x daags een zuivelproduct en 2 x daags een stukje fruit tussendoor. • Beperk het gebruik van tussendoortjes. Eten en drinken mag niet op hetzelfde moment, waardoor het waarschijnlijk nodig is dat u melkproducten en fruit tussendoor gaat gebruiken (zie: ‘Voorbeeld dagmenu – vanaf 2 weken na de operatie’). Als u behoefte heeft aan andere tussendoortjes, kies dan 7 • • • • • voor energiearme producten zoals een kopje bouillon, een rijstwafel of rauwkost. Gebruik geen energierijke producten. Kies caloriearme dranken met maximaal 5 calorieën per 100 ml. Het is niet de bedoeling dat u producten als ijs, bonbons, koek, alcoholische dranken en vruchtensap gebruikt; dit staat het gewichtsverlies in de weg. Zorg voor voldoende vezels en vocht. Voor een goede stoelgang is het belangrijk dat u dagelijks een vezelrijke voeding en minstens 1.5 liter vocht gebruikt. Vezels zijn onverteerbare delen vanuit de voeding. In combinatie met voldoende vocht geven zij volume aan uw ontlasting en zorgen ervoor dat de ontlasting zacht is. Vezels zitten onder andere in bruin, volkoren- en roggebrood, groente en fruit. Let op met pittig gekruid eten. Pittig gekruid eten kan de maag prikkelen en klachten geven, vooral in de periode vlak na de operatie. Bij een gastric bypass kunnen kruiden uw darmen prikkelen, omdat er voorheen alleen neutrale voeding vanuit de maag door de darmen kwam. Let op met koolzuurhoudende dranken. Koolzuurhoudende dranken kunnen zorgen voor opboeren en winderigheid, doordat het koolzuur niet meer opgeslagen kan worden in uw maag. Klachten kunnen uren aanhouden. Zorg dagelijks voor voldoende beweging. Het advies is om dagelijks minstens 60 minuten matig intensieve beweging te hebben. Voldoende lichaamsbeweging zorgt voor het gemakkelijker bereiken en behouden van gewichtsverlies. Denk hierbij aan fietsen, wandelen, tuinieren, fitnessen en zwemmen. Daarnaast is het goed om u aan te wennen om bijvoorbeeld de trap in plaats van de lift te nemen en de fiets in plaats van de auto te gebruiken. Door 3 tot 4 x per week intensief te sporten kunt u bijna 20% meer gewichtsverlies bereiken. Vitamine- en calcium/vitamine D supplementen Na de operatie is de opname van vitaminen en mineralen verminderd. U zult om die reden, vanaf 3 weken na de operatie, levenslang vitamineen calcium/vitamine D supplementen moeten gebruiken. 8 Vitaminesupplementen FitForMe heeft speciaal voor bariatrische patiënten supplementen ontwikkeld, namelijk WLS Optimum voor patiënten met een sleeve en WLS Forte voor patiënten met een gastric bypass. Van deze supplementen gebruikt u dagelijks 1 capsule. U kunt de supplementen telefonisch via 010-2235528 of via internet op www.fitforme. nl bestellen. Indien u de supplementen van FitForMe niet kunt gebruiken, kunt u kiezen uit een van de volgende reguliere vitaminemineralensupplementen. Als u gebruik wilt maken van andere supplementen, dient u ervoor te zorgen dat u 100% ADH na een sleeve en 200% ADH na een gastric bypass binnenkrijgt. In onderstaand schema ziet u welke supplementen u mag gebruiken. U kunt de supplementen kopen bij apotheken, drogisterijen, grotere supermarkten en via webwinkels. Aantal stuks per dag bij Aantal stuks per dag bij sleeve gastric bypass Davitamon compleet 2 4 Davitamon kauw- of 2 4 1 2 zuigtabletten Kruidvat Multi A-Z compleet Overleg eerst met uw diëtist indien u andere vitaminemineralensupplementen gaat gebruiken, omdat de opname van andere multivitamine-mineralensupplementen niet gegarandeerd kan worden. Calcium/vitamine D supplementen Voor calcium/vitamine D supplementen krijgt u een recept voor de apotheek, waarop de dosering staat vermeld. U kunt ook 2 kauwtabletten Calcium Forte van FitForMe gebruiken. U mag zelf kiezen of u calcium/vitamine D met een recept bij de apotheek afhaalt of kauwtabletten Calcium Forte bij FitForMe bestelt. 9 Het is belangrijk dat de vitamine- mineralensupplementen niet op hetzelfde moment gebruikt worden als de calcium/vitamine D supplementen, omdat hierdoor de opname verstoord wordt. Hier moet minimaal 2 uur tussen zitten. Daarnaast is het belangrijk de vitaminemineralensupplementen niet bij melkproducten/kaas te gebruiken. Zwanger Het wordt aangeraden om de eerste 18 maanden niet zwanger te raken. Bent u toch zwanger? Dan is het belangrijk dat u contact opneemt met de diëtist, omdat het advies met betrekking tot de vitaminetoevoeging dan aangepast moet worden. Kosten U dient de supplementen zelf te bekostigen. Sommige patiënten geven aan hiervoor geen geld te hebben, maar realiseert u zich dat deze kosten horen bij het traject dat u volgt. Daarnaast zal u op uw uitgaven aan eten juist geld besparen. Voorbeeld dagmenu – vanaf 2 weken na de operatie Ontbijt 1 snee brood Dun besmeerd met dieethalvarine Belegd met kaas, smeerkaas, vleeswaren of ei In de loop van de ochtend 1 melkproduct 1 portie fruit Lunch 1 snee brood Dun besmeerd met dieethalvarine Belegd met kaas, smeerkaas, vleeswaren of ei In de loop van de middag 1 melkproduct 1 portie fruit 10 Warme maaltijd 1 portie (75-100 gram) vlees, vis of vleesvervanger 2 groentelepels groente 1 kleine aardappel of 1 opscheplepel rijst of pasta 1 juslepel met ontvette jus In de loop van de avond 1 melkproduct 1 volkoren cracker of beschuit met kaas, smeerkaas, vleeswaren of ei Drinken Verspreid over de dag 1.5 à 2 liter Productkeuzes Broodmaaltijd Brood U dient bij voorkeur donkere broodsoorten, zoals bruin, volkoren- en roggebrood, te gebruiken. Deze soorten leveren meer vitamines, mineralen en vezels. U kunt 1 snee brood vervangen door: • 2 volkoren beschuiten; • 2 stuks bruin of volkoren knäckebröd; • 1 snee roggebrood; • 1 schaaltje pap van magere of halfvolle melk zonder suiker. Het kan helpen om brood te roosteren als u merkt dat vers brood klachten geeft. Halvarine Het is belangrijk om op uw brood halvarine te smeren om de vetoplosbare vitamine A, D, E en K binnen te krijgen. U kunt het beste dieethalvarine gebruiken met 40-60% meervoudig onverzadigde vetzuren. Het percentage staat op het etiket vermeld. Beleg Om voldoende eiwit binnen te krijgen, dient u zeker twee keer per dag te kiezen voor hartig beleg (kaas, vleeswaren, vis). Kies bij voorkeur voor magere belegsoorten en beleg dun. 11 Warme maaltijd Voorgerecht Het advies is om geen voorgerecht te gebruiken. Uw maaltijd wordt dan te groot. Vlees Het advies is om 75-100 gram (rauw gewogen) vlees per dag te gebruiken. Vlees is een belangrijke bron van eiwit en ijzer. Als u geen vlees gebruikt, dient u dit te vervangen door vis of vleesvervanging. Daarnaast wordt het aanbevolen om 2x per week vis te eten, waarvan 1x per week vette vis (zalm, haring, makreel). Gebruik bij voorkeur magere soorten vlees, vis of vleesvervanging. Als het eten van vlees klachten geeft, kunt u dit vervangen door kip, vis, vleesvervanging, rul gebakken mager rundergehakt of tartaar en koude vleeswaren. Paneer het vlees niet en haal het niet door de bloem, het vlees neemt dan tijdens de bereiding veel vet op. Hetzelfde geldt voor de bereiding van kip, vis en schaal- en schelpdieren. Bereidingswijzen waarbij weinig vet nodig is: • bakken in pan met antiaanbaklaag; • grillen; • oven; • verpakken in aluminiumfolie; • bereiden in braadzak. Groente Het advies is om dagelijks 100 gram (2 groentelepels) groente, naturel, te gebruiken. De groente mag dus niet worden afgemaakt met boter of een saus. Alle soorten groenten zijn toegestaan, maar zorg voor afwisseling. Het is mogelijk dat gekookte groente minder klachten geeft dan rauwe groente. 12 Aardappelen, rijst of pasta U mag 1 kleine gekookte aardappel (ter grootte van een ei) of 1 opscheplepel (50 gram bereid) (zilvervlies)rijst of (volkoren)pasta gebruiken bij de warme maaltijd. Aardappelpuree kunt u, in plaats van met boter, smeuïg maken met kookvocht, bouillon of jus. Gebruik bij de bereiding van stamppot in verhouding meer groente en minder aardappelen dan u gewend bent. U mag maximaal 3 groentelepels (± 150 gram) stamppot eten. Gebakken aardappelen, frites en andere met vet bereide aardappelgerechten dient u enkel bij uitzondering te gebruiken. Jus U kunt 1 afgestreken eetlepel (10 gram per persoon) vloeibare bak- en braadboter gebruiken voor de bereiding van de warme maaltijd. Hier mag u jus van maken door water aan het bakvet van vlees, kip, vis of vegetarische vleesvervanging toe te voegen. Wanneer u bij de bereiding van vlees, kip, vis of vegetarische vleesvervanging geen vet heeft gebruikt, dan kunt u dit vet gebruiken om groente te roerbakken of een aardappel te bakken. Nagerecht U kunt het beste geen nagerecht direct na de maaltijd gebruiken. De maaltijd wordt dan namelijk te groot en u mag geen vloeibare producten samen met eten gebruiken. Later op de avond kunt u een melkproduct als nagerecht gebruiken. Tussendoor Fruit U kunt 2 porties (200 gram) fruit per dag gebruiken. Fruit kunt u niet onbeperkt gebruiken, omdat alle soorten fruit van nature vruchtensuiker bevatten en daarmee calorieën leveren. Let op dat u citrusvruchten goed schilt en dat u deze goed kauwt. Wanneer u het vruchtvlees niet goed kauwt, kan dit voor verstopping zorgen. 13 Melkproducten Melkproducten zijn belangrijke bronnen van eiwit en calcium. U hebt dagelijks ongeveer 500-600 ml aan melkproducten nodig. Dit komt neer op 3-4 bekers of schaaltjes met bijvoorbeeld melk, karnemelk, yoghurt of kwark. Het is belangrijk te kiezen voor magere of halfvolle naturelvarianten of melkproducten zonder toegevoegde suikers. Op het etiket van de producten kunt u de voedingswaarden lezen. Het advies is om melkproducten te gebruiken met maximaal 60 calorieën per 100 ml. In onderstaand voorbeeld kunt u zien hoe u dit aan de hand van de verpakking kunt beoordelen. Afbeelding 1. Etiket met de voedingswaarden van een melkproduct Dranken Het is belangrijk minstens 1.5 liter per dag te drinken. Neem geen dranken bij de maaltijd, maar drink minstens 30 minuten ervoor of erna. Met uitzondering van de melkproducten, mogen dranken maximaal 5 calorieën per 100 ml bevatten. U mag het volgende gebruiken: • water; u kunt water ook op smaak brengen met een schijfje limoen, citroen of verse munt; 14 • koffie of thee zonder suiker, eventueel met zoetstof en magere of halfvolle koffiemelk; • suikervrije aanmaaklimonade van bijvoorbeeld Slimpie of Diaran; • maximaal 2 kopjes magere bouillon. Koolzuurhoudende dranken kunnen klachten geven. Voor uw operatie kon koolzuur zich stapelen in de maag. Nu dat niet meer kan, zal koolzuur zorgen voor opboeren of winderigheid. De klachten kunnen uren aanhouden. Mocht u toch frisdrank willen drinken, kies dan alleen voor light of zero frisdranken. Light producten Van veel producten bestaan er tegenwoordig light varianten. 'Light' mag op een verpakking gezet worden als er 30% minder suiker, 30% minder vet óf 30% minder calorieën in een product zitten vergeleken met het reguliere product. De voordelen van light producten worden vaak overschat. ‘Light’ wil niet altijd zeggen dat het product veel gezonder is of veel minder calorieën levert dan de reguliere variant. Een voorbeeld hiervan is vruchtensap: in light vruchtensap zit 30% minder suiker dan in regulier vruchtensap, maar de natuurlijke suikers van het fruit zitten er wel in, waardoor light vruchtensap nog steeds veel calorieën bevat. Op het etiket moet staan of 'light' van toepassing is op calorieën, vet of suiker. Het is daarom belangrijk om een etiket goed te bekijken en eventueel te vergelijken met de reguliere variant om het verschil te kunnen bepalen. 15 Keuzetabel Wel toegestaan Niet toegestaan Brood- en graanproducten volkoren- of bruinbrood, witbrood, beschuit, donker of licht knäckebröd, cornflakes, roggebrood, volkoren crackers light of knäckebröd, volkoren lichtgewicht, croissant, beschuit, havermout, luxe broodjes/pistoletjes, brinta naturel, muesli krentenbrood, brood met of andere volkoren spijs, suikerbrood, cruesli, ontbijtgranen zonder muesli of andere volkoren toegevoegde suiker ontbijtgranen met (dieet)halvarine met (dieet)margarine, 40-60% meervoudig (halfvolle) roomboter en onverzadigde vetzuren andere vaste vetten + 10 tot 30 (smeer)kaas, 40+ of hoger (smeer) hüttenkäse, cottage kaas, mozzarella, alle cheese soorten roomkaas, overige toegevoegd suiker Boter Kaas + buitenlandse kaas Vleeswaren achterham, schouderham, alle soorten worst en beenham, fricandeau, kip- spek, leverkaas, berliner, en kalkoenrollade, kip- en leverpastei, gebraden kalkoenfilet, gekookte gehakt, paté, pekelvlees, lever, rookvlees, rosbief, rauwe ham filet americain, casselerrib Overig broodbeleg gekookt ei gebakken ei, pindakaas, Let op de volgende chocolade beleg, belegsoorten bevatten vruchtenhagel, muisjes, nauwelijks/geen eiwit: salades (zoals eiersalade) sandwichspread, (halva) jam, (vruchten)stroop, honing, fruit, rauwkost, light zuivelspread of light knoflook kruidenkaas Fruit alle soorten vers fruit fruit in blik of pot, gedroogd fruit 16 Melk(producten) maximaal 60 kcal per volle melk, volle 100 ml, zoals karnemelk, kwark, volle vla, volle magere of halfvolle melk, (vruchten)yoghurt, volle kwark en yoghurt, magere yoghurtdranken of gezoet vla met zoetstof, magere met suiker, slagroom, vruchtenyoghurt met pudding, roomijs zoetstof, yoghurtdrank met zoetstof Aardappel, rijst, pasta gekookte aardappelen, witte rijst of pasta, volkoren pasta of gebakken of gefrituurde zilvervliesrijst, couscous, aardappelen aardappelpuree (op basis van magere/halfvolle melk, zonder toegevoegde boter) Groente Vlees alle soorten naturel groente à la crème, groente (vers, diepvries, groente met boter, groente blik of pot) met saus/dressing biefstuk, bieflap, doorregen rundvlees, rosbief, tartaar, kip met vel, lamszadel, rundergehakt, hamlap, varkensgehakt, filet, haaskarbonade, varkenskrabbetjes, varkenshaas, -fricandeau, hamburger, lamsvlees, -oester, ongepaneerde (magere) rookworst, schnitzel, kip zonder schouderkarbonade, vel, kipfilet, kippenlever, gepaneerd vlees, kalkoen, haas, konijn en saucijzen, speklappen ree Vis Vleesvervangers alle soorten vis, schaal- en gebakken vis, vissticks, schelpdieren kibbeling, lekkerbekje seitan, sojabrokjes, tahoe Gepaneerde of tofu (sojakaas), tempé, vleesvervangers Quorn, producten van Tivall, Valess, Vivera, Goodbite (ongepaneerd) 17 Olie en vetten alle soorten olie, vloeibaar harde bak- en braadvetten, bak- en braadvet, vloeibaar hard frituurvet frituurvet, vloeibare margarine Hartige sauzen Dranken tomatensaus, rode sauzen, (halfvolle) mayonaise, sla/ magere jus, ketjap, fritessaus met meer dan mosterd, piccalilly, sla/ 10% olie, crème fraîche, fritessaus met 5-10% olie, vette jus, satésaus, zure dressing zonder olie room, slagroom, pesto maximaal 5 kcal per 100 vruchtensap ml, zoals water, thee, zonder toegevoegd koffie (zonder suiker), suiker, frisdranken, light frisdrank, suikervrije tomatensap, groentesap, limonade siroop (zoals vruchtensappen, Diaran of Slimpie), energiedranken, drinkbouillon of ontvette sportdranken, soep, bouillon alcoholische dranken, alcohol vrij bier Voedingswaarden van producten Mocht u willen weten hoeveel calorieën en eiwit producten bevatten, dan wordt aangeraden om de 'Eettabel' van het Voedingscentrum aan te schaffen. De 'Eettabel' kunt u bestellen bij het Voedingscentrum (www. voedingscentrum.nl). 18 Mogelijke klachten Moeilijke stoelgang Na de operatie kunt u een verandering in het ontlastingpatroon gaan opmerken omdat uw voedingspatroon veranderd is. Bij een moeizame stoelgang (obstipatie), is het belangrijk op te letten dat u voldoende vezels en vocht binnenkrijgt. Daarnaast helpt lichaamsbeweging u om de darmen in beweging te krijgen, wat kan helpen om de stoelgang te verbeteren. Refluxklachten Door te grote hoeveelheden te eten of te drinken kunt u een opgezet gevoel krijgen en misselijk worden. Er kan gal terugkomen in de slokdarm (refluxklachten), wat zorgt voor een brandend en pijnlijk gevoel met oprispingen. Opboeren Door gasvorming kunt u last krijgen van opboeren. De volgende producten kunnen klachten geven: koolzuurhoudende dranken, koolsoorten, prei, ui, knoflook, komkommer en paprika. Ook te snel eten, praten tijdens het eten en kauwgom kauwen kunnen klachten veroorzaken. Braken Te snel of te veel eten of drinken, niet goed kauwen of een verstopping van de doorgang kunnen leiden tot braken. Het is belangrijk braken te vermijden, omdat maagzuur uw slokdarm kan irriteren en uw gebit kan beschadigen. Zorg dus dat u rustig eet, goed kauwt, stop met eten zodra u een vol gevoelt heeft en niet eet en drinkt op hetzelfde moment. Hongergevoel Na de operatie kan het zijn dat u geen of minder honger heeft. Sla geen maaltijden over en probeer toch uw 6 eetmomenten aan te houden. Mocht u juist honger hebben na het gebruiken van de hoeveelheden in het voorbeeld dagmenu, probeer dan eerst te wennen aan deze hoeveelheden. Meer eten zorgt namelijk voor minder gewichtsverlies. 19 Als het na een paar weken niet went, kunt u meer groente, fruit, een melkproduct en brood gebruiken om te voorkomen dat u gaat snoepen. Dumping bij gastric bypass Bij een gastric bypass is de werking van de sluitspier tussen uw maag en darm afwezig, waardoor een versnelde maagontlediging optreedt. Vooral suiker- en vetrijke producten zullen klachten geven nadat ze onverteerd in uw dunne darm terecht komen. Klachten treden 30 tot 60 minuten na het eten of drinken op. U zult een algeheel gevoel van nietwelbevinden krijgen met de volgende klachten: zweten, trillen, onrust, pijn op de borstreek, misselijkheid, een opgeblazen gevoel, diarree, hartkloppingen en een licht gevoel in uw hoofd. Vragen Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met het Obesitascentrum. Contactgegevens Catharina Ziekenhuis Telefoon 040 - 239 91 11 www.catharinaziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp 040 - 239 96 00 Obesitascentrum 040 - 239 98 50 Routenummer(s) en overige informatie over het Obesitascentrum kunt u terugvinden op www.catharinaziekenhuis.nl/obesitascentrum. 20 21 22 23 Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven