Module culturele samenleving
advertisement
Nederland: een Multiculturele samenleving Deze module gaat over: - Cultuur - Wat hoort bij cultuur? - Cultuurgroepen - Sociaal gedrag - De sociale en culturele achtergrond van mensen - Nederland; een multiculturele samenleving Cultuur Cultuur ontstaat door de invloed van de mens op zijn omgeving Cultuur is alles wat door de samenleving (de mensen) wordt voorgebracht. Bij cultuur horen de waarden en normen, de leefwijzen en de uitingen van een groep. Het is aangeleerd groepsgedrag en de resultaten daarvan. Waarden De grote nederlaag van jouw voetbalclub is de schuld van die ‘waardeloze scheidsrechter’. De mooie spijkerbroek die je dacht te kopen, blijkt een ’waardeloos’ ding te zijn. Tegenover waardeloos staat waardevol. Iets is waardevol als het voor jou betekenis heeft. Het heeft persoonlijke waarde. Een groep heeft waarden die men nastreeft. Waarden hebben te maken met hoe men denkt over het goede, het ware en het schone. Voorbeelden van waarden zijn: - Mensen in nood moet je helpen - Eerbied voor de natuur - Respect voor je medemens - Vrije je mening kunnen geven - Eerlijk delen Normen Elke groep heeft regels, die bedoeld zijn om je te houden aan de waarden in de samenleving. Die regels zijn voor die groep normaal. Men verwacht dat ieder groepslid zich aan die gedragsregels of leefregels houdt. Deze regels worden normen genoemd. Ook voorschriften, verordeningen en wetten vallen onder het begrip ‘normen’. Normen verschillen: - Per groep: je benen op tafel leggen mag thuis misschien wel, maar niet in deftig gezelschap - Per gebied: in Rusland kussen mannen elkaar bij een ontmoeting. In Nederland is dat geen gewoonte - In de tijd: in 1970 was de sluitingstijd voor disco’s ongeveer om drie uur ’s morgens. In 1996 waren veel disco’s tot vijf uur ’s morgens open. Leefwijze Hoe mensen leven heeft te maken met hun levensomstandigheden. Denk aan: - Het gebied waar mensen wonen: bijvoorbeeld in de bergen of aan zee - Het klimaat in dat gebied: warm of koud klimaat - De middelen die er zijn: vruchtbare of dorre grond, hout, aardolie, ijzer Bij leefwijze horen begrippen als taal, opvoeding, kleding, werk, godsdienst, gewoonten en vaardigheden. Uitingen Een gedachte, een gevoel, een idee of een mening kun je op verschillende manieren uiten. Voorbeelden van uitingen zijn: - Kunst: muziek, schilderen, beeldhouwen, dans, gedichten, toneel - Een ritueel: het maken van een kruisteken, de spreekkoren en gebaren van voetbalsupporters in een stadion - Een symbool: een huwelijksring, het V-teken als teken van vrede. Cultuurgroepen Nederland is een multiculturele samenleving. Dit betekent dat er in Nederland allerlei groepen mensen wonen met een eigen type cultuur. Een cultuurgroep is een groep mensen met eigen waarden, normen, leefwijze en uitingen. Een cultuurgroep kan uit veel of uit weinig mensen bestaan. We kennen de: - Dominante cultuur - Subcultuur - Tegencultuur Dominante cultuur De dominante cultuur is de heersende cultuur. In Nederland betekent dat: - Het spreken van de Nederlandse taal - De viering van Bevrijdingsdag op 5 mei - De viering van christelijke feestdagen - Sinterklaas - Het eten van stamppot boerenkool met worst Subcultuur Een subcultuur is een cultuur die in sommige waarden en sociaal gedrag afwijkt van de heersende cultuur. Voorbeelden van subculturen zijn: - De hippiebeweging tussen 1960 en 1975, de housecultuur vanaf 1990, de gabbercultuur vanaf 1995 - Een groep rijke mensen die golft, casino’s bezoekt, in dure restaurants dineert en minstens in een Ferrari rijdt. Tegencultuur Een tegencultuur is een cultuur, die zich verzet tegen de heersende cultuur door het verwerpen van het gezag en de heersende waarden. Voorbeelden van tegenculturen zijn: - De provobeweging (rond 1965), de kraakbeweging (vanaf 1970) en de punkcultuur (vanaf 1975) - De rechts-radicalen (neonazi’s, skinheads) Heeft deze school ook een bepaalde cultuur? Sociaal gedrag Soms hoor je wel eens: Dat is een sociaal mens! We bedoelen dan dat die persoon meeleeft met andere mensen en die mensen helpt of iets geeft. Hij of zij laat sociaal gedrag zien. Een sociaal mens denk niet alleen aan zichzelf. Vaak gaan mensen zich vanzelf gedragen zoals de omgeving van hen verwacht. Bijvoorbeeld iemand aan wie je wordt voorgesteld een hand geven, of dank je wel zeggen als je iets krijgt. Je wordt als het ware getraind in sociaal gedrag. Mensen houden elkaar op het gebied van sociaal gedrag ook in de gaten. Zij controleren of iemand van de groep zich aan de voorgeschreven of ongeschreven normen houdt. Dit noemen we ook wel sociale controle. Voorbeelden van ongeschreven normen zijn: - Voor een ouder persoon op staan in de bus - Als er een gewonde speler op het veld ligt even de bal buiten de lijn plaatsen Voorbeelden van geschreven normen zijn: - Schoolreglement - Rechten en plichten bij een huurwoning De sociale en culturele achtergrond van mensen Nederland is een multiculturele samenleving. Er wonen zo’n 16 miljoen mensen en er zijn veel verschillende culturen in ons land. Dat mensen van elkaar verschillen, maar ook op elkaar lijken heeft te maken met de sociale en culturele achtergrond van mensen. Soms snap je niks van het gedrag van andere mensen. Vooral als die mensen anders zijn opgegroeid dan jij. Hoe wij denken en leven heeft te maken met onze sociale en culturele achtergrond. Wat betekent dat eigenlijk? De sociale achtergrond van mensen Een sociale achtergrond is alles wat bij het sociale gedrag van een persoon hoort. Daarbij moet je denken aan: - Sekse: je bent een jongen of een meisje, man of vrouw - Leeftijd: mensen indelen in leeftijdsgroepen: jong, van middelbare leeftijd of oud - Afkomst: je ouders komen uit Nederland of uit het buitenland - Bezit: je kunt tot de groep arme mensen behoren of tot de rijke - Wonen: je hebt flatbewoners en mensen in een doorzonwoning, sommige mensen wonen in een woonwagen, anderen in een villa en weer anderen op een tuinderij of boerderij - Scholing: er zijn geschoolde en ongeschoolde mensen - Werk: je kunt een betaalde of onbetaalde baan hebben of werkloos zijn - Levensvisie: hoe kijk je tegen het leven aan? Je kunt volgens een geloof leven of niet in God geloven, maar in iets - Vrije tijd: in je vrije tijd kun je tot allerlei groepen behoren, van voetbalclub tot carnavalsvereniging - Gezondheid: je kunt gezond zijn of behoren tot een groep mensen met een bepaalde ziekte. De culturele achtergrond van mensen Alles wat bij de cultuur van een persoon hoort, noemen we de culturele achtergrond. Daarbij gaat het om: - Waarden: het nastreven van doelen die te maken hebben met opvattingen over het goede, het ware en het schone - Normen: Gedragsregels of leefregels om je te houden aan de waarden in de samenleving. Ook voorschriften, verordeningen en wetten vallen onder het begrip normen - Leefwijze: de manier waarop mensen in een groep met elkaar leven - Uitingen: het op een bepaalde manier uitbeelden van een gedachte, een gevoel, een idee of een mening. Nederland; een multiculturele samenleving Nederland is een multiculturele samenleving (multi betekent veel). De kenmerken hiervan zijn: - in de samenleving wonen verschillende groepen met een eigen type cultuur - elke groep heeft een eigen geschiedenis - de groepen hebben hun eigen waarden, normen, leefwijzen en uitingen - de meningen verschillen over de vraag of de allochtone cultuurgroepen zich moeten aanpassen aan onze samenleving. Cultuurgroepen Er wonen verschillende groepen mensen met een eigen cultuur in ons land. De groepen zijn te verdelen in: - Autochtone groepen als Friezen, Twentenaren, Limburgers, Amsterdammers, Zeeuwen, Brabanders etc. Deze groepen zijn herkenbaar aan bijvoorbeeld de streektaal. Iemand noemen we autochtoon als beide ouders in Nederland geboren zijn. - Allochtone groepen: het gaat hier om een groep, waarvan de leden van oorsprong niet-Nederlands zijn. Bijvoorbeeld mensen uit China, Turkije, Japan, Noorwegen, Marokko, Suriname, Polen of Italië. Iemand noemen we allochtoon als tenminste één van beide ouders in het buitenland is geboren. Geschiedenis Dat Nederland al eeuwenland een multiculturele samenleving is, zie je aan het volgende overzicht. Elke cultuur heeft iets eigens We noemen Nederland ook wel een veelkleurige samenleving. Allerlei mensen met verschillende waarden, normen, leefwijzen en uitingen wonen bij elkaar in een buurt. Op veel gebieden hebben andere culturen iets aan de Nederlandse cultuur toegevoegd, bijvoorbeeld: - Voeding: macaroni (Italië), de aardappel (Zuid-Amerika), loempia (Vietnam), shoarma (Arabië), broodje kip kerrie (Suriname) - Gezondheid: acupunctuur (China), yoga en meditatie (India) - Muziek: reggae (Jamaica), rap (Verenigde Staten), salsa (Zuid-Amerika) - Sport: voetbal (Engeland), atletiek (Griekenland) - Kleding: spijkerbroek (VS), poncho (Zuid-Amerika) Heel veel dingen die wij typisch Nederlands vinden, komen uit het buitenland. - Molens komen van oorsprong uit Iran (vroeger Perzië). - Tulpen zijn in de zestiende eeuw uit Turkije ingevoerd - Zwarte Pieten waren Italiaanse schoorsteenvegers, die in Noord-Europa werkten (achttiende eeuw) - Sinterklaas was een bisschop en kwam uit Turkije (Myra) Meningen over de multiculturele samenleving De multiculturele samenleving is normaal in Nederland. Het heeft voor- en nadelen, het heeft leuke en minder leuke kanten. Er zijn altijd nog mensen, die moeten wennen aan al die verschillen tussen autochtone en allochtone groepen. Vier meningen over allochtone groepen in Nederland zijn: - Geen recht op wonen in ons land: in Nederland is een kleine groep mensen die vindt dat allochtonen niet het recht hebben in ons land te wonen. Die mening is in strijd met de wet. De mensen die voor uitsluiting zijn, geven allochtonen vaak de schuld van allerlei problemen in ons land, zoals werkeloosheid, slechte huisvesting, criminaliteit etc. - Helemaal aanpassen: hierbij mag men niets uit de cultuur van het land van herkomst behouden. Dit kan een verbod betekenen op het dragen van een hoofddoekje of een base-ball cap - De eigen cultuur behouden: de eigen cultuur blijft behouden in de samenleving, bijvoorbeeld de mogelijkheid om een moskee te bouwen of het beheren van een pizzaria of een shoarma zaak - Respect voor elkaars cultuur: autochtone en allochtone groepen respecteren elkaars cultuur en leren van elkaar.
