Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3

Dia 1
Competentiegericht
ontwerpen, ontwikkelen & assessen
programma:
•kernbegrippen
•leeropvattingen & opleiden
•criteria vs indicatoren
•feedback en intervisie
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs mei 2011
Dia 2
Competentiegericht
ontwerpen & ontwikkelen
enkele (kern)begrippen
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 3
Wat zijn kwalificaties?
Onder kwalificaties verstaan we het geheel
van kennis, vaardigheden en houdingen
dat de medewerker in staat stelt
uiteenlopende arbeidsprestaties te
verrichten.
Van Hoof en Dronkers, 1980
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 4
de (broeps)context
de context is grotendeels bepalend voor de
mate waarin personen competenties
ontwikkelen, teneinde een functie/rol
succesvol uit te oefenen.
Bergenhenegouwen et al. (1999),
Mulder, (1999) en Van de Ven (2000)
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 5
onderneming vs medewerker
competentieontwikkeling draagt bij aan
een ‘match' tussen wat de onderneming
vraagt en wat de medewerker wil en kan
Bergenhenegouwen et al. 1999, Mulder, 2001
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 6
leeromgeving
krachtige leeromgevingen zijn omgevingen
die aanleiding geven tot het uitlokken
van de vereiste leerprocessen om de
beoogde leerresultaten te bereiken.
De Corte (1990)
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 7
uitdaging en beslissingsruimte
competentieontwikkeling en leren op basis
van eigen activiteiten gebeurt vooral in
functies met uitdagend karakter, waarin
hoge eisen worden gesteld, en waarin de
lerende een grote beslissingsruimte
heeft.
Onstenk (1997)
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 8
wie wil leren, zal leren
beroepsrealistische opdrachten moeten
boeiend, spannend en motiverend zijn,
waardoor ze in staat zijn het willen van
de lerende aan te spreken.
Alleen wie wil leren, zal leren.
De Bie (2003)
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 9
de competentieboom..
eindproducten
kernproducten
kerncompetentie
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 10
de competentieboom..
visualiseren als hulpmiddel
De boom staat voor de gediversifieerde onderneming en
wordt de 'competentieboom' genoemd.
Het wortelstelsel van de competentieboom vormt de
kerncompetentie.
De bladeren, bloemen en vruchten vormen de
eindproducten en de stam symboliseert de
kernproducten.
Wie alleen maar naar de eindproducten kijkt, kan diens ware kracht
over het hoofd zien, net zoals de kracht van een boom niet kan
worden bepaald door alleen naar de bladeren en vruchten te
kijken.
Hamel & Prahalad, 1994 en Mintzberg et al, 1999
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
dia: 11
OvL Niveau
3 - Mariette
Geenen &
Paul Jacobs
leeropvattingen
&
opleiden
dia: 12
Leeropvatting en opleiden
lege vaten theorie
behaviorisme
gaten vullen theorie
behaviorisme
detectieve theorie
learning by doing= exploratief leren
architecten theorie
constructivisme
dia: 13
Leeropvatting en opleiden
lege vaten theorie
behaviorisme
gaten vullen theorie
Creëren
van
instructie
behaviorisme
detectieve theorie
learning by doing= exploratief leren
architecten theorie
constructivisme
Creëren
van leeromgeving
Dia 14
Criteria
vs
indicatoren
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 15
indicatoren
(doe en denk richting klant)
 verwelkomt de klant (bijv. goedemiddag)
 vraagt de klant waarmee je hem/haar van
dienst kunt zijn
 geeft de klant advies
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs mei 2011
Dia 16
Herman Finkers
Verkoopt u ook kussentjes?
Doe en denk richting klant
bron:
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thu
mb/0/04/Herman_Finkers3.jpg/264pxHerman_Finkers3.jpg
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs mei 2011
Dia 17
Wat is een criterium?
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 18
Wat is een indicator?
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 19
Wat is een indicator?
• Een indicator is een meetbaar fenomeen
(dat een signalerende functie heeft).
of
• (Prestatie)indicatoren zijn meetbare
aspecten die een aanwijzing geven over
bijvoorbeeld de kwaliteit, de veiligheid en
de doelmatigheid.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 20
Wat is een indicator?
• Een (prestatie)indicator is een
beschrijving van gedrag en/of van een
resultaat, die een indicatie geeft van de
toepassing van een competentie in de
context van de uitoefening van
beroepsta(a)k(en).
Sinke (2006)
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 21
visualisatie
Criterium
indicator
indicator
indicator
indicator
indicator
indicator
indicator indicator
indicator
indicator
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 22
voorwaarde
• Werken met criteria vereist
vakbekwame opleider en/of beoordelaar
zie artikel:
Beoordelen van bekwaamheid vraagt beoordelaarsbekwaamheid
Leo Dercksen en Jane Groenendijk (2006)
Kessels & Smit, the learning company
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 23
Criteria
Indicatoren
•Raakt de essentie in
weinig woorden
•Vereist vakbekwame
opleider/beoordelaar
•Lange lijst om essentie te
raken
•Ook minder bekwame
opleider/beoordelaar kan er
mee werken
•Geeft minder verwarring
door concrete beschrijving
•Onuitputtelijke lijst met
factoren
•Is nooit af..
•Vereist helder
gemeenschappelijk beeld
•Korte hanteerbare
beschrijving
•Past in elke context en
onder alle omstandigheden
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 24
Voorbeelden van criteria
1.
2.
3.
4.
5.
De kok werkt hygiënisch.
De secretaresse is representatief.
De machinist waarborgt de veiligheid.
De inkoper is prijsbewust.
De trainer is communicatief vaardig.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 25
Voorbeelden van criteria
1.
2.
3.
4.
5.
De kok werkt hygiënisch.
De secretaresse is representatief.
De machinist waarborgt de veiligheid.
De inkoper is prijsbewust.
De trainer is communicatief vaardig.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 26
Voorbeelden van criteria
1. De kok werkt hygiënisch.
2. De secretaresse is representatief.
3. De machinist waarborgt de
veiligheid.
4. De inkoper is prijsbewust.
5. De trainer is communicatief vaardig.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 27
Voorbeelden van criteria
1.
2.
3.
4.
5.
De kok werkt hygiënisch.
De secretaresse is representatief.
De machinist waarborgt de veiligheid.
De inkoper is prijsbewust.
De trainer is communicatief vaardig.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 28
Voorbeelden van criteria
1.
2.
3.
4.
5.
De kok werkt hygiënisch.
De secretaresse is representatief.
De machinist waarborgt de veiligheid.
De inkoper is prijsbewust.
De trainer is communicatief vaardig.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 29
Voorbeeld van indicatoren
De kok:
• Draagt schone kleding
• Wast zijn handen voor de bereiding
• Gebruikt de groene snijplank voor groente
• Houdt bereid en onbereid voedsel gescheiden
• Ontsmet dagelijks het kookgerei
• Bewaart versproducten in koeling
• etc
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 30
Voorbeeld van indicatoren
Voorbeeld komt uit een
bestaande leermodule van
een grote landelijke opleider
De secretaresse:
• Draagt een mantelpak
• Spreekt met twee woorden en ABN
• Heeft een verzorgd uiterlijk
• Besteed zorg aan persoonlijke hygiëne
• Draagt een panty
• Draagt (bij doorschijnende kleding) een
bijpassende BH
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 31
Voorbeeld criterium
• De gekozen onderwijsmaterialen dragen
bij aan een voorbereide en stimulerende
leeromgeving.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 32
Voorbeeld indicatoren
De lerenden;
1. kunnen kiezen uit een variatie aan materiaal voor de
ontwikkeling van de waarneming.
2. kunnen kiezen uit een variatie aan materiaal voor de
ontwikkeling van de motoriek.
3. kunnen kiezen uit een variatie aan materiaal voor taal.
4. kunnen kiezen uit een variatie aan materiaal voor rekenen en
wiskunde.
5. kunnen kiezen uit een variatie aan materiaal voor geometrie.
6. kunnen kiezen uit een variatie aan materiaal voor de
kennisgebieden.
7. werken met complete en schone materialen.
8. Het materiaal is in voldoende hoeveelheid aanwezig en wordt
ook gebruikt.
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 33
Combinatie criterium met indicatoren
De schilder werkt milieubewust;
Gebruikt oplosmiddel vrije verf
Deponeert verfresten in milieucontainer
Gebruikt afbrander ipv afbijtmiddel
Voorkomt bij afbranden dat oude
verfresten in milieu verdwijnen
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 34
Combinatie criterium met indicatoren
De machinist werkt veiligheidsbewust;
 Controleert bij hijswerkzaamheden vooraf de
containerbevestiging
 Draagt zorg dat niemand zich binnen het bereik
van de machine bevindt
 Controleert bij aanvang werkzaamheden de
hydrauliekslangen op lekkage
 Zet bij onderhoudswerkzaamheden de machine
uit
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 35
essay
Wat maakt een essay goed?
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs mei 2011
Dia 36
KP - tips
• Schrijf een KP aan de lerende ipv over de
lerende. (dit bevorderd het leren sterk)
• Gebruik een inleiding om de wie, wat,
hoe vragen te beantwoorden,
en de setting goed weer te geven
(kompasstand en samenhang)
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs mei 2011
Dia 37
voorbeeld v/e inleiding:
Welkom bij Driessen appendage!
Als projectmanager ben je verantwoordelijk
voor alle klantprojecten die gaan over het
ombouwen van handbediende afsluiters naar
automatische en gemotoriseerde afsluiters. In
dit kwalificatieprofiel lees je welke
werkzaamheden je gaat uitvoeren en hoe je
deze moet uitvoeren. Daarnaast staat
beschreven aan welke criteria je
werkzaamheden moeten voldoen……..
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 38
voorbeeld:
Je bent toegelaten tot het traineeship van …..
Gedurende het traineetraject werkt u aan de
competenties die noodzakelijk zijn bij het vervullen
van uw toekomstige functie als …. ……. in dat half
jaar dient u aan te tonen dat u deze functie aan
kunt …... …... deze selectie van opdrachten staan
beschreven in de proeve van bekwaamheid…..
….. tijdens deze periode dient u elke opdracht met
een voldoende af te ronden.... .… zodat u het
traineeship zult moeten verlaten …
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 39
voorbeeld:
Binnenkort ga je de functie van conciërge vervullen
op onze basisschool. Om deze functie goed te
kunnen uitvoeren volg je een leertraject van 3
weken. In deze drie weken leer je …….. In dit
kwalificatie staat beschreven wat…….. …. daarnaast
staat beschreven wat je werk nu moeilijk
maakt……. …… gedurende de drie weken laat je ook
zien dat je diverse taken van je functie goed kunt
uitvoeren... …….. deze toetsopdrachten staan
beschreven in het document Proeve van
Bekwaamheid. ….. daarin lees je …..
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs
Dia 40
voorbeeld:
De directie feliciteert u van harte met uw
benoeming tot after sales manager van Scania
vestiging Zwolle. After sales is belangrijk om
tevreden klanten te houden en ontevreden
klanten tevreden te maken. Deze
verantwoordelijke taak gaat u uitvoeren voor
onze huidige en toekomstige klanten. In dit …..
staat beschreven …. tevens leest u ……..
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs mei 2011
Dia 41
vragen?
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs mei 2011
Dia 42
feedback kwalificatieprofiel
Hoe organiseren we de
feedbackronde?
Ideeën???
Ontwerpen van leerarrangementen niveau 3 - Competentiegericht ontwerpen & ontwikkelen & assessen - Paul Jacobs