Toon gehele stuk - Gemeente Heemstede

Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
ONDERWERP
Economisch Actieprogramma Heemstede 2016-2020
SAMENVATTING
In het nieuw economisch actieprogramma worden de ambities van de gemeente Heemstede
uitgewerkt voor de periode 2016-2020. Deze ambities zorgen voor de gewenste versterking
en behoud van onze lokale economie. Het economisch actieprogramma bestaat uit drie
onderdelen: De economische foto van Heemstede, een sterkte-zwakte (SWOT) analyse van
de Heemsteedse economie en actiepunten.
BESLUIT B&W
1.
Het concept “Economisch actieprogramma 2016-2020” vaststellen;
2.
Het concept “Economisch actieprogramma 2016-2020” voor te leggen aan de
commissie Middelen om haar zienswijzen kenbaar te maken(B-stuk).
INLEIDING
Het huidige economisch beleid van de gemeente Heemstede is vervat in de notitie
“Heemstede, bedrijvig dorp in het groen: Notitie Economisch Beleid Heemstede 2010-2015”.
Deze notitie heeft een tijdshorizon tot 2015. Het huidig economisch beleidsplan is toe aan
vernieuwing. De noodzaak voor een duidelijk en samenhangend economisch perspectief
staat nog steeds overeind. De economische omstandigheden dragen daar aan bij. Daarbij
speelt vanuit de overweging van doelmatigheid de vraag wat de rolverdeling tussen overheid
en bedrijfsleven is. Wat is de taak van de gemeente en wat kunnen burgers en bedrijven
zelf? Onze winkelgebieden worden geconfronteerd met een veranderd koopgedrag en
terughoudende bestedingen van huishoudens en op de langere termijn speelt het in stand
houden van onze voorzieningenstructuur in brede zin een rol. Ook op de bedrijventerreinen
is de wereld van nu anders dan die van pakweg tien jaar geleden, met meer aandacht voor
kwaliteit en minder voor uitbreiding.
Nieuw economisch actieprogramma
Samenwerking
In Heemstede zijn een aantal ondernemersverenigingen die een actieve rol innemen in de
Heemsteedse samenleving. Zo is er de onlangs opgerichte ondernemersvereniging
bedrijventerrein Heemstede (OBT Heemstede) waar alle ondernemers van de
Nijverheidsweg, Industrieweg en Cruquiusweg lid van kunnen worden. Daarnaast zijn er
twee winkeliersverenigingen op de Jan van Goyenstraat en de Binnenweg/Raadhuisstraat.
Naast deze winkeliersverenigingen zijn er in de diverse andere winkelgebieden
contactpersonen die de belangen van deze winkelgebieden behartigen.
Om de economie van Heemstede te versterken is goed contact tussen de gemeente en het
bedrijfsleven noodzakelijk en wenselijk, zowel wanneer het gaat om ideeënuitwisseling als
bij de uitvoering van de maatregelen uit dit actieprogramma. De gemeente blijft daarom
inzetten op intensieve contacten met het lokale bedrijfsleven zowel op individueel niveau als
via netwerken en verenigingen.
Faciliterende rol
De taak van de gemeente ten aanzien van de lokale economie ligt vooral op het gebied van
ruimtelijke ordening, het stimuleren van initiatieven, het verbinden van netwerken en het
faciliteren van verschillende overlegorganen.
661195
1/8
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
Dynamisch document
De economie is onderhevig aan vele trends en ontwikkelingen. Het economisch
actieprogramma is daarom een dynamisch document. Dat wil zeggen dat er tijdens de
uitvoering van de actiepunten regelmatig overleg plaats vindt met de lokale ondernemers en
dat de uitvoeringsagenda kan worden bijgesteld. Geregeld zal in het Breed Economisch
Overleg (BREO) de stand van zaken van de uitvoering worden besproken. Op deze manier
blijven de activiteiten van de gemeente goed aansluiten bij de veranderende
omstandigheden en de wensen en behoeften van ondernemers.
Koppeling visie winkelcentra Heemstede
In het collegeakkoord voor de periode 2014-2018 is als één van de doelstellingen
geformuleerd dat het college zich inzet voor een florerende Binnenweg en Raadhuisstraat in
samenspraak met ondernemers, omwonenden en andere belanghebbenden. In dit kader zal
het college met de winkeliers en omwonenden samenwerken om te komen tot een up to
date visie over de huidige staat en toekomst van een vitale en aantrekkelijke winkelstraat en
woonomgeving. Door adviesbureau dtnp is een verkenning gemaakt van de onderwerpen
die bij de opstelling van de visie moeten worden betrokken.
Samenhang
Er bestaat samenhang tussen het economisch actieprogramma en de visie winkelcentra
Heemstede. Het nieuwe economische actieprogramma is breder ingestoken dan alleen de
winkelcentra, maar op de Heemsteedse schaal zijn juist de winkelcentra een belangrijk
onderdeel van de lokale economie. Waar het gaat om de winkelcentra is de leidende
discussie die van de visie winkelcentra Heemstede, en ook in die visie spelen de
economische aspecten een belangrijke en onmisbare rol. Het is niet voor niets dat in de
stuurgroep én de portefeuillehouder ruimtelijke ontwikkeling én de portefeuillehouder verkeer
én de portefeuillehouder economische zaken deelnemen.
Hoe ziet de koppeling eruit?
Het onderzoek van het economisch actieprogramma loopt gelijk op met dat van de
centrumvisie. Hierdoor kan er wederzijds gebruik worden gemaakt van elkaars data.
Wanneer de actiepunten uit de winkelvisie gereed zijn, zal een koppeling met het
actieprogramma worden gezocht. Doordat het actieprogramma een dynamisch document is,
kunnen de actiepunten uit de visie later worden toegevoegd. Op deze manier zal de pijler
detailhandel vanaf 2016 een prominente plaats innemen in het economisch actieprogramma.
Actieprogramma 2010-2015
In de afgelopen jaren is de stand van zaken van het actieprogramma regelmatig ter kennis
gebracht aan de commissie Middelen. Daarnaast is in 2014 ook een overdrachtsdocument
voor de nieuwe raadperiode aan de commissie Middelen aangeboden. Daarin is de laatste
stand van zaken opgenomen en vermeld. Dit overdrachtsdocument is als bijlage
toegevoegd.
661195
2/8
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
MOTIVERING
Nieuw economisch actieprogramma 2016-2020
1.
Nieuwe ambities
Het nieuwe economisch programma zal zich vooral richten op het continueren van de sterke
punten uit het economisch beleidsplan 2010-2015 en het uitnutten van nieuwe kansen. De
startnotitie die daaraan vooraf is gegaan geeft inzicht in de aanpak rond de opstelling van
het nieuwe programma. Centraal staat een intensieve samenwerking met het bedrijfsleven.
Door goed te luisteren naar wat het bedrijfsleven ervaart en die signalen te vertalen naar
concrete activiteiten kan worden gekomen tot een gezamenlijkheid die een belangrijke
voorwaarde is voor een succesvolle uitvoering van deze activiteiten.
De ambities van de gemeente Heemstede, zoals eerder aangehaald in de startnotitie, zijn
als volgt omschreven:
 Een gezond ondernemersklimaat;
 De relatie tussen de gemeente en bedrijfsleven/ondernemers verder structureren en
intensiveren;
 Het behoud van een aantrekkelijk winkelbestand voor de bewoners van Heemstede
en de directe omgeving daarvan.
In het economisch actieprogramma worden de mogelijkheden hiervoor in beeld gebracht en
de afweging gemaakt waar wij de komende jaren onze prioriteiten leggen.
2.
Inhoud economisch actieprogramma
Het economische actieprogramma bestaat uit een drietal onderdelen:
1.
2.
3.
De economische foto van Heemstede
Een sterkte-zwakte analyse (SWOT) van de economie in Heemstede
Actiepunten (lijnen en concrete acties)
Ad 1. Economische foto
Om de ambities te kunnen bepalen is een ‘foto’ gemaakt van de actuele economische stand
van zaken in Heemstede. Deze foto geeft de demografische ontwikkelingen en de
economische structuur van Heemstede weer.
Ad 2. Sterkte-zwakte analyse (SWOT)
Op basis van het voorgaande is een analyse gemaakt van de sterke en zwakke kanten en
de kansen en bedreigingen van de verschillende economische sectoren in Heemstede.
Welke invloed hebben de regionale en lokale ontwikkelingen op deze sectoren? In beeld is
gebracht in welke bestaande en eventuele nieuwe sectoren kansen liggen. Ook zijn de
wensen en behoeften van de ondernemers in Heemstede in beeld gebracht. Voor de
opmaak van het nieuwe programma staat de samenwerking en afstemming met de lokale
ondernemers centraal. De vaste overlegvormen zoals het Breed Economisch Overleg, het
overleg met de winkeliers, de contacten met de zzp’ers en de bedrijfsbezoeken van de
portefeuillehouder economische zaken en de extern economisch adviseur zijn daarbij benut.
661195
3/8
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
Ad 3. Actiepunten
De resultaten van onderdelen 1 en 2 zijn vertaald naar actiepunten. De lijnen en acties
richten zich op een hoogwaardig woon- en leefklimaat met regionale aantrekkingskracht, een
gezond ondernemersklimaat gericht op behoud van werkgelegenheid en een intensiever en
structureler contact met het bedrijfsleven in Heemstede.
3.
Proces
Presentatie Economische foto en SWOT-analyse
Op woensdag 2 september 2015 heeft advies bureau I&O Research hun economische foto
en SWOT-analyse van de gemeente Heemstede gepresenteerd aan een brede
vertegenwoordiging van het Heemsteedse bedrijfsleven. Alle belangrijke economische
stakeholders uit het Breed Economisch Overleg waren daarvoor uitgenodigd. Ook de grote
zorginstellingen in Heemstede hebben een uitnodiging gekregen. In deze bijeenkomst zijn
de wensen en behoeften van de ondernemers in beeld gebracht en zijn de sterke en zwakke
punten evenals de kansen en bedreigingen voor Heemstede voor de verschillende sectoren
besproken. De uitkomsten van deze avond zijn verwerkt in de economische foto en SWOTanalyse en dienen als input voor het economisch actieprogramma.
Aanwezigen:
 Zelfstandigen (zzp’ers)
 Zorginstellingen
 Vastgoed (vastgoedeigenaren, makelaardij en bankwezen)
 Winkeliersverenigingen
 Bedrijventerreinen
 Horeca (wel uitgenodigd, niet aanwezig)
Naar aanleiding van de presentatie door I&O research hebben de aanwezigen suggesties
gedaan voor het economisch actieprogramma. Deze suggesties zijn in het actieprogramma
verwerkt.
Presentatie bestuurlijk Regionaal Economisch Overleg (REO)
De portefeuillehouder economische zaken van de gemeente Heemstede heeft tijdens een
bijeenkomst onder leiding van de provincie, de kaders gepresenteerd van de Startnotitie. Het
doel hiervan was om input te krijgen van de deelnemers voor het economisch
actieprogramma 2016-2020. Ook deze input is in het actieprogramma verwerkt.
Presentatie raadsvergadering commissie middelen
De heer Lenderink van I&O research heeft tijdens de vergadering van de raadscommissie
Middelen op 11 november 2015 een presentatie gegeven over de economische foto en
SWOT-analyse van Heemstede.
Presentatie zzp-bijeenkomst 17 november 2015
Tijdens de zzp-bijeenkomst van 17 november aanstaande zal de economische foto en de
sterkte/zwakteanalyse (SWOT) gepresenteerd worden aan de aanwezige zzp’ers. Ook zij
kunnen deze avond suggesties aandragen.
661195
4/8
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
4.
Actiepunten
De actiepunten zijn de lijnen en acties uit het rapport van I&O Research.
In het rapport van I&O research zijn voor elke pijler een aantal actiepunten opgenomen.
Deze actiepunten stoelen op pijlers die ten opzichte van de startnotitie enigszins zijn
geherformuleerd. De actiepunten uit het rapport worden in dit bestuurlijk behandelvoorstel
aangevuld en geconcretiseerd.
1.
Hoogwaardig woon- en leefklimaat met regionale aantrekkingskracht
Actiepunt:
Versterken detailhandel Heemstede (uitwerking winkelvisie)
Het college werkt momenteel samen met de winkeliers en omwonenden om te komen
tot een up to date visie over de huidige staat en toekomst van een vitale en
aantrekkelijke winkelstraat en woonomgeving. Door bureau dtnp is een verkenning
gemaakt van de onderwerpen die bij de opstelling van de visie moeten worden
betrokken. De aanpak bestaat uit 2 fasen. In de eerste fase moet worden gekeken naar de
kracht van de Heemsteedse winkelstructuur en de trends en ontwikkelingen op het gebied
van winkelen en boodschappen doen. Vervolgens dient een verkenning te worden gemaakt
van de hieruit voortvloeide aandachtspunten en onderwerpen die in de visie moeten worden
uitgewerkt. In de tweede fase moet vervolgens de inzet op de benoemde onderwerpen
worden uitgewerkt. Wanneer de actiepunten uit de winkelvisie gereed zijn, zal een koppeling
met het actieprogramma worden gezocht. Aangezien het actieprogramma een dynamisch
document is, zullen de actiepunten uit de visie later worden toegevoegd. Op deze manier
zal ook de pijler detailhandel vanaf 2016 een prominente plaats innemen in het economisch
actieprogramma.
Actiepunt:
Stimuleren verduurzaming (particuliere) woningvoorraad
Samen met de Omgevingsdienst IJmond , de gemeentelijke coördinator Duurzaamheid en
MVO-Heemstede zal een startbijeenkomst worden georganiseerd voor lokale ondernemers
uit de bouw- en installatiesector en de woningbouwcoöperaties. Doel van deze bijeenkomst
is te komen tot een plan van aanpak om de kwaliteit en daarmee de duurzaamheid van de
(vooroorlogse) woningen te verbeteren door de inzet van lokale ondernemers. Zo worden
duurzaamheid en de lokale economie met elkaar verbonden.
Actiepunt:
Monitoring van de woningmarkt
In 2016 zal een nieuw volkshuisvestingsbeleid worden vastgesteld. Aan de hand van dit
beleidsplan zal bezien worden of de woningmarkt ook aansluit bij de behoeften van de
huidige en toekomstige inwoners van Heemstede. Een goed woonklimaat is in belangrijke
mate een drager voor de lokale economie. Met de portefeuillehouder Ruimtelijke Ordening
zal over het opzetten van de monitoring afspraken worden gemaakt.
Actiepunt:
Onderzoek voorzieningen en dienstenbehoeften oudere inwoners
Middels een verkennend onderzoek zullen de behoeften van ‘oudere’ inwoners van
Heemstede op het gebied van voorzieningen in kaart worden gebracht. Bijvoorbeeld: Het
combineren van sport en gezondheidszorg zou een positief effect kunnen hebben voor de
groeiende groep ouderen in Heemstede. De vele sportverenigingen en sportfaciliteiten die
Heemstede rijk is kunnen hierin een rol spelen.
Actiepunt:
Verkenning haalbaarheid internationale school
De gemeente Haarlem heeft in het Regionaal Economisch Overleg aangegeven dat er
behoefte is aan een internationale school in Haarlem e.o. Heemstede heeft aangegeven
geïnteresseerd te zijn en hieraan mee te willen werken. Een verkenning naar de
661195
5/8
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
haalbaarheid moet meer duidelijkheid geven over de behoefte en een eventuele geschikte
locatie.
Actiepunt:
Stimuleren vestiging daghoreca, museum, hotel en
vergader/conferentielocatie
Samen met de deelnemers van de in dit verband relevante overleggen zullen de suggesties
uit het rapport van I&O research worden besproken. De wenselijkheid en haalbaarheid van
mogelijke nieuwe initiatieven zullen worden getoetst. Daarbij zullen planologische
mogelijkheden en de ontwikkelingen van de markt scherper in beeld moeten worden
gebracht.
2.
Gezond ondernemersklimaat gericht op behoud van werkgelegenheid
Actiepunt:
Bevorderen bereikbaarheid
Begin 2011 hebben de raden van de deelnemende gemeenten in Zuid-Kennemerland de
Regionale Bereikbaarheidsvise “Zuid-Kennemerland, bereikbaar door samenwerking”
onderschreven. In het jaarplan 2015 en 2016 staan de plannen zoals die eerder zijn
opgenomen in de Regionale Bereikbaarheidsvisie. De komende jaren worden ten behoeve
van de bereikbaarheid van Heemstede en de regio een aantal projecten uitgevoerd
waaronder o.a. een studie naar de aanpak van acute knelpunten in de ringstructuur om
Haarlem, een onderzoek naar een regionaal fietsnetwerk, implementatie van het regionaal
DVM (Dynamisch Verkeersmanagement) en het opwaarderen van het openbaar vervoer in
Heemstede (doorstroming R-net Haarlem-Heemstede-Haarlemmermeer-west). Ook op de
langere termijn zal conform de regionale bereikbaarheidsvisie worden gewerkt aan de
verbetering van de bereikbaarheid van Heemstede en de regio.
Actiepunt:
Profilering bedrijventerreinen
Samen met de vertegenwoordiging van de bedrijventerreinnen Nijverheidsweg/
Crucquiusweg/Industrieweg en Leidsevaartweg zal een overleg worden gepland over de
profilering van de bedrijventerreinen. In dat overleg worden ook de wensen en behoeften
voor de korte en langere termijn van de ondernemersvereniging in beeld gebracht, dit om
met name ook het vestigingsklimaat aantrekkelijk te houden. Samen met de
Ondernemersvereniging Bedrijventerrein Heemstede (OBT Heemstede) zal worden bekeken
of het bedrijventerrein zich leent voor de vestiging van ambachtelijke bedrijven, nieuwe
maakindustrie en bedrijven met een regionale particuliere markt zoals een zeilmakerij, 3Dprinting, thuiszorg-op-maat, of lokale klusbedrijven.
Actiepunt:
Overleg grotere werkgevers
In 2016 wordt een overleg gestart met grotere werkgevers (vanaf 50 medewerkers). Voor de
werkgelegenheid is het van belang dat deze werkgevers in Heemstede blijven.
Mogelijkheden tot faciliteren en het wegnemen van belemmeringen zullen agendapunten
zijn.
661195
6/8
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
3.
Een intensiever en structureler contact met het bedrijfsleven in
Heemstede
Uit de verschillende overleggen en bijeenkomsten is naar voren gekomen dat een
continuering en een verdere verdieping van de samenwerking tussen de gemeente en de
verschillende stakeholders wenselijk is. In ieder geval worden de onderstaande overleggen
en bijeenkomsten ook in de komende periode gecontinueerd en waar nodig in overleg met
de betrokkenen geïntensiveerd of samengevoegd. Uit de waardering van deze overleggen
kan worden geconcludeerd dat zij vooral de functie hebben van een goed relatiebeheer,
bron van informatie en aanknopingspunt voor initiatieven.
Actiepunt:
Bedrijfsbezoeken
Na 2015 zullen de bedrijfsbezoeken door de portefeuillehouder Economische Zaken en de
onafhankelijk economisch adviseur de heer Izeboud, worden gecontinueerd. Bij de
bedrijfsbezoeken staat de binding met de lokale ondernemers centraal. “Wat kan de
gemeente voor de ondernemer betekenen en wat kan de ondernemer voor de gemeente
betekenen”?, is de startvraag bij deze bezoeken.
Actiepunt:
Zzp-bijeenkomsten
Uit de vorige 7 bijeenkomsten is gebleken dat bij zzp’ers nog steeds behoefte is om deze
bijeenkomsten ook in de toekomst te continueren. Het streven hierbij is en blijft dat de
zzp’ers zelf meer inhoud en vorm aan de avonden gaan geven. De gemeente zal hierin
vooral een faciliterende en organiserende rol hebben. Afhankelijk van de behoefte zullen de
bijeenkomsten 1 á 2 maal per jaar plaatsvinden. In 2016 zal nadrukkelijker samen met de
zzp’ers onderzocht worden in welke vorm de zzp-bijeenkomsten zullen worden
gecontinueerd.
Actiepunt:
Overleg vertegenwoordiging winkelgebieden
Vanuit de vertegenwoordiging van de winkelgebieden bestaat er behoefte om in plaats van
het BREO een afzonderlijk structureel overleg in te plannen. In dit overleg kan heel gericht
aandacht worden besteed aan het functioneren van de winkelgebieden en de kansen en
bedreigingen die daarbij een rol spelen. De actiepunten die voortkomen uit de aanstaande
winkelvisie kunnen hier eveneens worden geagendeerd. Deze overleggen zullen minimaal 2
keer per jaar plaatsvinden.
Actiepunt:
Regionaal Economisch Overleg Zuid-Kennemerland (REO)
In het REO worden regionale economische ontwikkelingen besproken en eventueel
afgestemd. In het REO nemen de gemeenten Bloemendaal, Zandvoort, Haarlemmerliede &
Spaarnwoude en Heemstede deel. Daarnaast zijn de Kamer van Koophandel, de
Hogeschool INholland en het MKB vertegenwoordigd. Het REO wordt voorgezeten door de
gedeputeerde Economische Zaken van provincie Noord-Holland.
Actiepunt:
Opstarten overleg toerisme & recreatie sector
In 2016 zal nader worden onderzocht welke kansen er liggen op het gebied van toerisme
voor Heemstede. Er zal in ieder geval worden ingezet op een vervolg van het “Weekend van
de Landgoederen”, georganiseerd door de Cultuurcompagnie. Ook zullen met de
winkeliersverenigingen, de horeca en de culturele instellingen de voorhanden zijnde
toeristische mogelijkheden worden geïnventariseerd. Daarnaast zal worden bepaald of ten
behoeve van het toerisme behoefte is aan een apart overleg of dat dit overleg kan worden
ondergebracht in een van de bestaande overlegstructuren.
661195
7/8
Collegebesluit
Collegevergadering: 17 november 2015
Actiepunt:
Overleg zorgwerkgevers
Op initiatief van de portefeuillehouder Economische Zaken is in 2012 een eerste overleg
geweest tussen de grote zorgwerkgevers en de gemeente Heemstede. Daaruit bleek onder
andere dat de instellingen niet te kampen hebben met een personeelstekort en dat
vacatures makkelijk te vervullen zijn. De instellingen geven daarbij aan dat relatief weinig
werknemers uit Heemstede afkomstig zijn. Begin 2014 heeft een tweede overleg
plaatsgevonden waarin de portefeuillehouder Zorg nieuwe ontwikkelingen, waaronder de
decentralisatie, heeft toegelicht en met betrokkenen de consequenties heeft besproken. In
2016 zal een nieuw overleg worden ingepland, dit zal vooral gericht zijn op behoud en
versterking van werkgelegenheid, uiteraard binnen de mogelijkheden die daarvoor zijn.
Actiepunt:
Beëindiging Breed Economisch Overleg (BREO)
Het BREO richtte zich vooral op algemene ontwikkelingen die Heemsteedse ondernemers
raakten, thema’s die men in gezamenlijkheid wilde bespreken en de stand van zaken in de
betreffende winkel- en bedrijfsgebieden. Nu wij gekozen hebben voor een intensievere vorm
van overleg, brengen we meer focus aan. Om die reden organiseren wij overleggen die
gericht zijn op de specifieke economische sectoren in Heemstede.
FINANCIËN
Voor de portefeuille economisch zaken is jaarlijks is een bedrag van € 6.000 beschikbaar.
Deze gelden kunnen worden gebruikt voor de uitvoering van de actiepunten uit het nieuwe
economisch actieprogramma.
PLANNING/UITVOERING
Om de actiepunten uit het economisch actieprogramma vorm te geven zullen deze in het
eerste kwartaal van 2016 voorzien worden van een tijdlijn met “namen en rugnummer”: het
jaarlijks actieprogramma/uitvoeringsagenda. Voor ieder jaar zal zo’n actieprogramma
worden opgesteld met concrete acties/maatregelen. Hierin worden per economische pijler en
per ambitie beschreven welke actiepunten er zijn, wie verantwoordelijk is voor de uitvoering
is, welke middelen beschikbaar zijn en binnen welke termijn het actiepunt opgestart of
afgerond moet zijn.
BIJLAGEN


661195
kenmerk: 663250. Economisch Actieprogramma Heemstede 2016-2020. I&O
Research
kenmerk: 624817. Stand van zaken economisch beleid Heemstede
8/8