HAVENSCHAP MOERDIJK JAARGANG 2 | NUMMER 2 | JULI 2013 Industrial Park Wat maakt Moerdijk zo geschikt voor chemiebedrijven? Wereldwijde acquisitie voor Industrial Park Golfen en zaken doen bij Landgoed Bergvliet Havenschap Moerdijk sluit Green Deal 013203 MDB 02.indd 1 03-07-13 13:45 ! "! # !" # 013203 MDB 02.indd 2 03-07-13 13:45 VOORWOORD Chemie zit in de haarvaten van onze samenleving De chemische industrie staat al enkele jaren volop in de aandacht. De berichtgeving in de media gaat vooral over chemie in relatie tot veiligheid. Veiligheid is inderdaad belangrijk voor de chemische industrie, maar is net zo belangrijk voor andere sectoren. Over veiligheid heeft u in het december nummer van Havenschap Moerdijk BUSINESS het nodige kunnen lezen. Wat in de hele discussie over chemie gemakkelijk vergeten wordt, is dat we allemaal de chemische industrie nodig hebben. Zonder chemie heeft u bijvoorbeeld geen verzorgingsproducten om uw haar te doen, heeft u geen wasmiddel om de was te doen en werkt uw smartphone niet. Uw auto zou er ook heel anders uitzien zonder alle plastic onderdelen en zou niet vooruit komen. Kortom; chemie is overal om ons heen. We kunnen niet meer zonder. Op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk is een aantal chemische bedrijven gevestigd. Een aantal van deze bedrijven zit al sinds jaar en dag op het terrein en een aantal is pas gevestigd. Maar waarom hebben deze bedrijven nu voor de locatie Moerdijk gekozen? Wat maakt dat Moerdijk voor hen zo aantrekkelijk is? Shell is van oudsher gevestigd op een groot kavel op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk. Een aantal jaren geleden kreeg het Havenschap de mogelijkheid hun strategische grondreserve te verwerven om deze uit te geven aan nieuwe bedrijven. Het Havenschap Moerdijk wil deze 120 hectare uitsluitend uitgeven aan bedrijven die het chemisch of bio based cluster van onze haven als onderdeel van de Vlaams-Nederlandse Delta verder kunnen versterken. Hoe het Havenschap hierbij te werk gaat, leest u verderop in dit magazine in een interview met onze Programmamanager Commerciële Exploitatie Sjaak Vaes. Ik wens u veel leesplezier met deze editie van Havenschap Moerdijk BUSINESS! Ferdinand van den Oever Directeur Havenschap Moerdijk HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 3 3 03-07-13 13:46 HAVENSCHAP MOERDIJK JAARGANG 2 | NUMMER 2 | JULI 2013 Redactie Industrial Park Wat maakt Moerdijk zo geschikt voor chemiebedrijven? 3 Chemie zit in de haarvaten van onze samenleving 5 Column Yves de Boer: Chemie 6 Wat maakt Moerdijk zo geschikt voor Wereldwijde acquisitie voor Industrial Park Golfen en zaken doen bij Landgoed Bergvliet Havenschap Moerdijk sluit Green Deal 013203 MDB 02.indd 1 03-07-13 08:44 Havenschap Moerdijk BUSINESS Jaargang 2 - Nummer 2 - juli 2013 EEN UITGAVE VAN Havenschap Moerdijk Plaza 3 4782 SL Moerdijk T: (0168) 38 88 88 UITGEVER Marjolein Bömer-Coppens Afdeling Communicatie | PR Havenschap Moerdijk REDACTIE Marjolein Bömer-Coppens Harm Ikink Bas den Otter FOTOGRAFIE Henk van Veen DB Beeldbank VORMGEVING HJ Media Groep Ridderkerk T: (0180) 33 16 03 chemiebedrijven? 8 10 Haringparty groot succes 12 Golfen en zaken doen op Landgoed Bergvliet 15 Chemie onder de motorkap 16 Wereldwijde aquisitie voor Industrial Park 18 Business Nieuws 19 Havenschap Moerdijk sluit Green Deal RELATIEBEHEER | VERKOOP Bart van Rijnsbergen T: 06-11 35 55 92 OPLAGE 20.000 exemplaren in controlled circulation bij Drechtsteden BUSINESS, Rijnmond BUSINESS, West-Brabant BUSINESS VERANTWOORDELIJKHEID Aan artikelen en rubrieken wordt de grootst mogelijke aandacht besteed, maar de ervaring leert dat fouten nooit helemaal zijn te voorkomen. Daarom kan geen verantwoordelijkheid worden aanvaard voor eventuele onvoorziene gevolgen veroorzaakt door fouten in gegevens die door derden zijn aangeleverd. Chemiebedrijven op het Industrial Park Advertenties 2 I4-You 2 Bouwbedrijf Van der Zande 4 I4-You 10 I4-You 20 HJ Media Groep Het auteursrecht op de in dit magazine verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. 4 013203 MDB 02.indd 4 HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:46 COLUMN Chemie Fossiele grondstoffen zoals olie vormen nu nog de basis voor nagenoeg alle producten. In een biobased economy worden deze fossiele grondstoffen zo veel mogelijk vervangen door groene grondstoffen. Binnen het Havenschap Moerdijk zijn beide vormen aanwezig, waarbij petrochemie nu nog de boventoon voert en biobased chemie veel toekomstperspectief heeft. In West-Brabant bevindt zich een cluster van agrofoodbedrijven en chemische bedrijven. Deze bedrijven kunnen samen nieuwe markten aanboren, door hun traditionele producten en processen te vergroenen. Beide sectoren worden geconfronteerd met duurzaamheidvraagstukken. Dat fossiele grondstofbronnen eindig zijn, is daarbij een feit. punt. Daarmee versterkt het niet alleen Moerdijk, maar zorgt het ook voor een sterke positie op mondiaal niveau van de Vlaams Nederlandse Delta als geheel. Zolang we oog houden voor het gevaar dat de biobased economy een verdringingseffect kan hebben op de wereldvoedselproductie, is dit een kansrijke en wenselijke groeimarkt voor de haven naast de al sterke positie in petrochemie. De positie in het sterk op agrofood gerichte West-Brabant en in de Vlaams Nederlandse Delta, dat de rijk is aan chemische complexen, geeft de haven van Moerdijk een concurrentievoordeel in de chemie. Van deze bedreiging een kans maken, is één van de uitdagingen die chemische bedrijven en de agrofoodindustrie samen willen aangaan. Bedrijven in de agrosector kunnen hun collega’s in de chemie helpen door het leveren van de benodigde groene grondstoffen op basis van agro-restproducten. Met deze restproducten kunnen de chemische bedrijven innovatieve, groene producten vervaardigen. Op de lange termijn, liggen er veel kansen voor op de ‘biobased chemistry’ gefundeerde bedrijven. Waar dat anno 2013 nog kleine volumes en experimentele innovaties zijn, zijn die in 2030 volwaardig aangehaakt op het complex Moerdijk. Zo ontstaat innovatie en vergroening van het industrieel complex, in het bijzonder van het chemisch cluster. Het overslaan en gebruiken van reststoffen, ook voor energieopwekking, vormt in het verlengde van deze strategie een extra asset voor vestiging in Moerdijk. Cross overs met andere industrieën in Zuidwest Nederland versterken de ambities van Moerdijk. Moerdijk ambieert in 2030 de positie van een hoogwaardig en duurzaam industrieel chemisch complex binnen de Vlaams Nederlandse Delta. Ook hier is complementariteit met de andere complexen uitgangs- Yves de Boer gedeputeerde Noord-Brabant en voorzitter Raad van Bestuur Havenschap Moerdijk HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 5 5 03-07-13 13:46 INDUSTRIAL PARK Wat maakt Moerdijk zo geschikt voor chemiebedrijven? Op het gigantische Haven- en Industrieterrein Moerdijk met een totale omvang van 2345 hectare, waarvan 1200 hectare uitgeefbaar is, is een belangrijk deel ingeruimd voor chemische en industriële bedrijven in de zwaarste milieucategorieën. Dit Industrial Park ligt in het meest westelijke deel van het industrieterrein en hier worden op grote schaal grond- en reststoffen verwerkt. Wat maakt Moerdijk zo geschikt voor vestiging van chemiebedrijven? Wij vroegen het aan Sjaak Vaes. Bekende chemiebedrijven zoals Shell Chemie, LyondellBasell, Erca Emery Surfactants en Dr. W. Kolb zijn op het Industrial Park gevestigd. Sjaak Vaes, Programmamanager Commerciële Exploitatie van het Havenschap Moerdijk, heeft onder andere acquisitie in zijn portefeuille (zie ook elders in dit magazine, red.). Hij kent de markt en de bedrijven door en door en weet dan ook genoeg argumenten aan te dragen waarom Moerdijk een ideale vestigingsplek is voor chemiebedrijven. “Daar is een aantal belangrijke redenen voor,” zo begint Vaes zijn betoog. “Er is in Nederland nog weinig grond beschikbaar waar bedrijven in zware milieu categorieën activiteiten kunnen ontwikkelen zonder tegen de grenzen van milieuwetgeving aan te lopen. Wij zijn al volledig ingericht op bedrijven uit deze sector en er is nog genoeg ruimte beschikbaar voor nieuwkomers. Bovendien kunnen de nieuw te vestigen chemiebedrijven hier optimaal gebruik maken van elkaars mogelijkheden en kansen. Belangrijke punten dus om Moerdijk als vestigingsplaats te kiezen. Vooral het laatst genoemde punt is niet onbelangrijk want in de chemie en procesindustrie zie je vaak dat de bedrijven van elkaars producten, maar ook van elkaars rest- en afvalstoffen ge- Veel bedrijven kunnen elkaar voorzien van diensten en producten. bruik maken. Een mooi voorbeeld is Shell Chemie hier op het terrein die met hun kraker onder andere ethyleenoxyde produceert. Shell levert dit vervolgens als basisgrondstof aan de buren Dr. W. Kolb en Erca Emery Surfactants. Maar er zijn nog meer bedrijven die Shell -maar ook andere bedrijven- met haar (rest)stoffen kan voorzien. Die andere bedrijven hebben bijvoorbeeld behoefte aan stoom en water. Kortom, veel bedrijven kunnen elkaar voorzien van diensten en producten. En uiteindelijk moet alles ook nog vervoerd worden en dat kunnen de op het terrein aanwezige transportbedrijven voor hun rekening nemen. Met directe aansluitingen op de snelwegen A16 en A17 ben je snel in het Europese achterland. Door al deze aspecten kan er een soort kringloop ontstaan, waarbij het restproduct van het ene bedrijf een grondstof is voor een ander bedrijf. Denk daarbij ook aan bedrijven die behoefte hebben aan CO2. Die kunnen ook weer terecht bij Shell, dat CO2 uitstoot bij het productieproces. Door deze CO2 in te zetten in productieprocessen van andere bedrijven reduceren we de uitstoot. Al met al biedt dat kansen en mogelijkheden en als we maar genoeg in beeld kunnen krijgen hoe partijen, met name op het Industrial Park, met elkaar zaken kunnen doen, is het nog ‘slechts’ een kwestie van goede afspraken maken en aan de gang gaan.” Puzzel Om een beeld te krijgen van hoe één en 6 013203 MDB 02.indd 6 HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:46 Sjaak Vaes: 'Er liggen nog genoeg uitdagingen op ons te wachten!' ander optimaal is te organiseren, heeft Vaes vorig jaar een bezoek gebracht aan een groot chemisch cluster in Singapore. “Wat ons daar vooral opviel, is het grote belang om een aantal van dergelijke clusters gelijktijdig tot ontwikkeling te laten komen. Uiteindelijk is de puzzel dan gemakkelijker te voltooien, want als de rand eenmaal is gelegd kun je de rest betrekkelijk eenvoudig invullen. Het zou daarom ideaal zijn als een aantal nieuwe bedrijven zich gelijktijdig hier zouden vestigen. In de praktijk komt dat natuurlijk niet voor. Het is als Havenschap dan ook onze taak om te kijken hoe we geïnteresseerde bedrijven zo optimaal mogelijk in de ‘puzzel’ van het Industrial Park kunnen inpassen.” USP’s Dat het Haven- en Industrieterrein Moerdijk een gewilde vestigingsplaats is voor de chemie- en procesindustrie heeft het te danken aan nog een aantal Unique Selling Points. Zo ligt Moerdijk centraal op een knooppunt van infrastructuur die vele mogelijkheden biedt om goederen van en naar Nederland te vervoeren. Via zee- schepen met een diepgang tot 9 meter, via binnenvaart, via het spoor en via de weg. Verder heeft Moerdijk een aansluiting op het Europese pijpleidingnet dat van Rotterdam, via Moerdijk en Vlissingen naar Antwerpen loopt en ook nog een aftakking heeft naar het Ruhrgebied. Dat zet het Industrial Park evenzeer als internationaal knooppunt op de kaart. Verder is de grote diversiteit aan gevestigde bedrij- vele pluspunten die het Haven- en Industrieterrein Moerdijk tot een uitstekende locatie voor nieuw te vestigen bedrijven maakt. “Door nauw overleg en daarbij alle mogelijkheden, wensen en eisen van de betrokken partijen in ogenschouw te nemen, is het onze taak om de nog beschikbare 120 hectare beschikbare grond in het Industrial Park ingevuld te krijgen. Er liggen nog genoeg uitdagingen op ons te wachten,” aldus Vaes. σ Moerdijk ligt centraal op een knooppunt van infrastructuur ven, waarbij verwante bedrijfsactiviteiten die in de nabijheid van elkaar gehuisvest zijn, regionaal, nationaal en internationaal, voor de eerder genoemde spin-off kunnen zorgen. Alles bij elkaar schept dit HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 7 7 03-07-13 13:46 INDUSTRIAL PARK Chemiebedrijven op het Industrial Park Het thema van dit nummer van Moerdijk BUSINESS is chemie. Vandaar ook dat we een aantal chemiebedrijven aan u voor willen stellen. Stuk voor stuk wereldspelers, die op het Industrial Park een belangrijk bijdrage leveren aan de succesfactoren van dit stukje Noord-Brabant. Shell Moerdijk Eind jaren zestig van de vorige eeuw had Shell behoefte aan uitbreiding van de capaciteit van de installaties in Pernis. Omdat verplaatsing naar het buitenland ten koste zou gaan van werkgelegenheid in 8 013203 MDB 02.indd 8 Nederland, onderhandelde Shell met de gemeenten Zevenbergen, Klundert en Lage Zwaluwe over de aankoop van een nieuw aan te leggen industriegebied aan het Hollandsch Diep, dat bereikbaar diende te zijn voor tankschepen met voldoen- de laadvermogen. In 1968 kocht Shell de eerste 250 hectare grond, die met enkele meters zand uit de spaarbekkens van de Brabantse Biesbosch op voldoende hoogte werd gebracht. In 1970 begon de constructie van de eerste fabrieken en in HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:46 INDUSTRIAL PARK 1978 werd tegen de overeengekomen prijs uit het verleden alsnog de grond (250 hectare) ten zuiden van het terrein gekocht en opgespoten. In 1996 startte weer een nieuwbouw, een joint venture van Shell en BASF, elk voor 50% aandeelhouder. In 1999 werd de productie van vinylesters afgestoten en in 2002 werd een benzeen extractie fabriek geopend, waar in 2004 een extra reactor voor werd gebouwd. Omdat Shell niet voorzag in nog grote uitbreidingen op korte termijn werd in 2008 130 hectare van het gebied weer verkocht. Uiteindelijk bleef er 320 hectare over. In het kader van een ‘Green Deal’ met de Nederlandse overheid voerde het bedrijf een haalbaarheidsstudie uit naar de bouw van een warmtekrachtkoppeling centrale als vervanging van de bestaande installaties voor het opwekken van stoom en elektriciteit. Met een warmtekrachtkoppeling centrale kon Shell efÀciënter omgaan met energie en de uitstoot van CO2 als geheel verminderen. Shell Moerdijk bespaart ook energie in samenwerking met andere bedrijven op het terrein van het Havenschap Moerdijk. Het bedrijf levert bijvoorbeeld stoom aan LyondellBasell en aan de Erca Emery Surfactants. De samenwerking met andere bedrijven in Moerdijk biedt ook kansen voor verdere duurzame groei. Dr. W. Kolb bijvoorbeeld produceert stoffen voor cosmetica en was- en schoonmaakmiddelen op basis van ethyleenoxide van Shell en heeft inmiddels zijn vierde reactor in gebruik genomen. En Erca Emery Surfactants produceert emulgatoren voor onder andere wasmiddelen, beton, verf en cosmetica, eveneens op basis van ethyleenoxide. LyondellBasell De Moerdijkfabriek van LyondellBasell beslaat een gebied van 34 hectare. Er staan twee fabrieken voor hoogwaardige polymeer-varianten; in de ene produceren ze het gepatenteerde halffabricaat Catalloy, in de andere het eveneens gepatenteerde halffabrikaat Polybuteen-1. In beide fabrieken voltrekken zich complexe, volcontinue reactieprocessen met verschillende reactoren in lijn. De Catalloy-fabriek is de grootste en meest geavanceerde ter wereld. Catalloy is een hoogwaardig polypropyleen co-polyneer dat aantrekkelijke eigenschappen heeft. Je kunt het doorzichtig houden en gebruiken voor asfaltmodiÀcaties, Tupperware-bakjes en de verpakkingsindustrie. Het polymeer Polybuteen-1 is een nog hoogwaardiger halffabrikaat, dat sterk, Áexibel en glad is. Vanwege die eigenschappen wordt het veel gebruikt in waterleidingen, verwarmings- en koelinstallaties. Deze plant is de enige locatie ter wereld waar dit product zo gemaakt wordt. LyondellBasell heeft tevens drie vestigingen in het Rotterdamse havengebied, te weten Botlek, Europoort en Maasvlakte. Het hoofdkantoor van LyondellBasell is gevestigd in Rotterdam. LyondellBasell is het op twee na grootste onafhankelijk chemisch bedrijf ter wereld met wereldwijd meer dan 13.000 werknemers. LyondellBasell vervaardigt producten en ontwikkelt technologieën die de kwaliteit van leven verbeteren voor mensen over de hele wereld. Die producten zijn de bouwstenen waaruit talloze alledaagse goederen worden vervaardigd zoals producten voor persoonlijke verzorging, verpakkingen voor verse voedingsmiddelen, lichtgewicht plastic, extra sterke bouwmaterialen, automobielcomponenten, bio- brandstoffen, duurzaam textiel, medische toepassingen en vele anderen. Met behulp van LyondellBasell materialen worden duizenden producten veiliger gemaakt, sterker, betaalbaarder en betrouwbaarder. LyondellBasell is zich er zeer van bewust hoe belangrijk het is om maatschappelijk verantwoord bezig te zijn. Maatschappelijke verantwoordelijkheid betekent dat LyondellBasell haar faciliteiten beheert met oog op het milieu en de gezondheid en veiligheid van haar mensen. LyondellBasell Industries NV is een naamloze vennootschap onder de Nederlandse wet. De voornaamste bestuurskantoren bevinden zich in Houston (Texas USA) en in Rotterdam. Het bedrijf heeft 59 productielocaties in 18 landen. Erca Emery Surfactants Erca Emery Surfactants is een onderneming die recentelijk een nieuwe alkoxyleringsfabriek in bedrijf heeft genomen op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk. Gealkoxyleerde producten zijn stoffen die ingezet worden als emulgatoren voor onder andere wasmiddelen, verfstoffen en cosmetica en worden gemaakt van veelal plantaardige oliederivaten die reageren met ethyleen- of propyleenoxide. Erca Emery Surfactants is een fabriek waarbij een groot aantal van deze stoffen geproduceerd worden. De nieuwste en gepatenteerde technologieën worden hierbij toegepast. De ethyleenoxide evenals de stoom worden via pijpleiding geleverd door Shell Moerdijk. Eind vorig jaar is de productie gestart in een nieuwe ethoxyleringsfabriek op Moerdijk. Daarin alkoxyleert Erca Emery Surfactants in diverse batchgroottes stoffen die als emulgator Vervolg op pagina 11 HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 9 9 03-07-13 13:46 Haringparty Moerdijk 2013 een groot succes ondanks ontbreken nieuwe haring De uitnodigingen voor de jaarlijkse haringparty van uitzendorganisatie Aldivèr en de Euro-Rijn & Kenick Groep waren al een paar weken de deur uit, toen bekend werd dat het eerste tonnetje Hollandse Nieuwe pas twee weken later dan het geplande feestje geveild zou worden. Maar een evenement met 700 gasten stel je niet zomaar een paar weken uit, dus ging de Haringparty op 4 juni gewoon door. Ook met iets minder Hollandse Nieuwe en iets meer andere heerlijke delicatessen uit zee werd het een feestelijke happening. Dit jaar had de haringparty een extra feestelijk tintje vanwege het 20-jarig be- 10 013203 MDB 02.indd 10 staan van Aldivèr. Er was een indrukwekkend optreden van zangeres Glennis Grace en directeur Samir Sharma heeft een cheque van 10.000 euro aan het Sophia Kinderziekenhuis overhandigd voor onderzoek naar de ziekte tubereuze sclerose bij kinderen. In 20 jaar tijd is Aldivèr uitgegroeid tot een grote uitzendorganisatie, gespecialiseerd in werken en leren trajecten (BBL) in Transport & Logistiek en in het uitzenden van Pools personeel in diverse branches. In 2013 is Aldivèr nieuwkomer in de top 20 van uitzendbureaus in Nederland. σ HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:46 INDUSTRIAL PARK Vervolg van pagina 9 gebruikt worden in bijvoorbeeld verfcoatings, beton, wasmiddelen en cosmetica. De nieuwste technologieën worden hierbij toegepast om een breed scala aan producten te kunnen produceren. Erca Moerdijk, met een productielocatie van twee hectare, is onderdeel van Erca Gruppo, een van oorsprong Italiaanse onderneming, die inmiddels wereldwijd actief is in de productie van hoogwaardige producten voor de textiel-, de cosmeticaen de bouwindustrie. De nieuwe produc- tiesite is de eerste vestiging van Erca in Nederland en bestaat uit een complete productielijn met tankfarms, reactors, laboratorium en solitair kantoor. Erca vestigt zich in Moerdijk direct naast het chemiecomplex van Shell; daardoor kan etheenoxide direct met een pijpleiding getransporteerd worden wat snel, veilig en efÀciënt is. Dr. W. Kolb Chemie In mei 1993 opende Kolb een vestiging in Moerdijk. Kolb is een Zwitsers bedrijf en produceert niet-ionische tensiden, papierchemicaliën en chemische tussenproducten. De grondlegger van het bedrijf is de Zwitser dr. Werner Kolb. Hij richtte in 1964 het bedrijf op. Het bedrijfsterrein op Moerdijk van Kolb beslaat ruim acht hectare en heeft een productiecapaciteit van zo’n 200.000 ton op jaarbasis. Het bedrijf zet natuurlijke en synthetische grondstoffen om in hoogwaardige producten, die via een wereldwijd distributienetwerk aan verschillende bedrijfstakken worden geleverd. Als chemisch productiebedrijf is de voornaamste activiteit de productie van niet-iogene tensiden. Deze vind je terug in shampoo, afwasmiddel, douchegel, allesreiniger enzovoort. Tensiden zijn nodig om vet en vetachtige stoffen op te lossen en te verwijderen. Vet lost niet op in water, maar met behulp van een tenside worden de vetdeeltjes toch verwijderd. Dr. Kolb-producten vind je veelal terug in de producten van onder meer wasmiddelenproducenten en daarnaast produceert Dr. Kolb steeds meer voor de productie van textiel, de papierindustrie en als toevoeging in de voedingsindustrie. Het productieproces vindt plaats in een aantal reac- toren waarbij geen afvalstoffen vrijkomen en waarbij wij de vrijgekomen reactiewarmte op verschillende manieren elders op de site hergebruiken. Het hoofdkantoor van Kolb-groep is ook vandaag de dag nog in Hedingen te Zwitserland gevestigd. Hier werken ongeveer 180 medewerkers in de ontwikkeling, productie en marketing van tensiden en proceschemicaliën. De distributiebedrijven van Kolb in Duitsland, Frankrijk en Nederland werden opgericht om de markt versterkt te kunnen bewerken. De keuze voor de vestiging in Moerdijk is niet zomaar uit de lucht komen vallen. Directeur Jan Peters van Kolb Moerdijk: “De heer Kolb heeft mogelijkheden in verschillende landen bekeken, maar koos voor Moerdijk vanwege de logistieke voordelen. De aanvoer van de benodigde ethyleenoxide voor ons productieproces gaat vanaf Shell Moerdijk via een pijpleiding van twee kilometer direct in de geconditioneerde opslagtanks bij Kolb op het terrein. Daarnaast beschikken ze over een eigen spooraansluiting voor het transport en de verlading van grondstoffen en eindproducten en maken we – samen met een partner – gebruik van een terminal voor de opslag van vloeistofcontainers. Het vervoer vindt voornamelijk plaats via de havens van Moerdijk, Rotterdam en Antwerpen.” σ HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 11 11 03-07-13 13:46 GOLF Golfen en zakendoen bij Landgoed Bergvliet Bij Golfbaan Landgoed Bergvliet in Oosterhout is het goed toeven. Verscholen in de Brabantse bossen en toch nabij de A59 en A27, zodat steden als Breda en Dordrecht gemakkelijk zijn aan te rijden, kunt u zich heerlijk ontspannen maar ook prima zakendoen. En u hoeft geen lid te zijn om te golfen of van alle faciliteiten zoals restaurant, vergaderruimte of feestlocatie gebruik te maken. De Oosterhoutse golfbaan ligt er nog niet zo heel lang. De ontwerpers Gerard Jol en Michiel van der Vaart gingen aan de slag en moesten een attractieve baan realiseren op het uit de 13e eeuw stammende Landgoed Bergvliet van de gebroeders Pheninckx. Het landgoed heeft in zijn historie al vele bestemmingen gekend, 12 013203 MDB 02.indd 12 maar in 2007 werd de toekomst bezegeld. Waar eerder vee rustig liep te grazen, werd op ruim 60 hectare grond een prachtige golfbaan geschapen. Directeur Paul Wesel is vanaf het prille begin betrokken bij Golfbaan Landgoed Bergvliet. “Met behoud van het natuurschoon is een schitterende golfbaan met een 18 holes par 71 en een 9 holes par 3 baan én greens met spannende en uitdagende elementen aangelegd. Wij hebben alles in huis wat golfers van een modern golfpark verwachten.” Wesel heeft niets teveel gezegd. Het golfpark beschikt over een grote parkeerplaats, uitgebreide oefenfaciliteiten en een golfshop. En natuurlijk beschikt HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:46 GOLF Landgoed Bergvliet over een eigen golfschool. “De ontwerpers zeiden bij de start in 2007 dat de baan ongeveer een jaar of zeven nodig heeft om zich goed te zetten en dat merken wij nu daadwerkelijk. Bergvliet is een puur familiebedrijf, de gebroeders Pheninckx zijn hier nog dagelijks actief. Wij zijn nu in het zevende jaar van ons bestaan en ineens zie je de ontwikkelingen veel sneller gaan. De baan is volwassen en uitdagend, het groen is prachtig en de golfbaan voorziet met een mooi ledenaantal en een actieve businessclub in een behoefte. Daarnaast zien we dat het zakenleven ons ook heeft ontdekt. Steeds meer bedrijven komen hier voor vergaderingen of andere bijeenkomsten en ondernemersclubs komen hier ontspannen in groepsverband golfen. Bovendien kun je hier ook mooie feesten, bruiloften en partijen houden,” zegt Paul Wesel. ten op een oefengreen waar zij de slagtechniek en de diverse clubs leren kennen. Daarna leert u swingen op de driving range. Hebt u baanpermissie, dan kunt u op de 9 holes par 3 baan terecht. Deze is uitgerust met twee afslagplaatsen per hole waardoor u maar liefst 18 verschillende holes kunt spelen. Volop gelegenheid dus om de geleerde technieken te oefenen. Overigens, de 9 holes par 3 baan is voor gevorderden ook prima geschikt om de techniek bij te schaven of om een dagdeel te golfen. op bijna elke hole de bosrand als decor. Elke hole heeft een geheel eigen karakter en zal u keer op keer weer verrassen. Afstand en moeilijkheidsgraad zijn uiteraard bij elke hole goed op elkaar afgestemd. Op 18 holes baan zullen waarschijnlijk alle clubs uit de tas moeten. Paul Wesel (l) en Marco van Dijnsen Culinair Op Landgoed Bergvliet zijn zowel een businessclub van 120 leden met gemiddeld twee spelers, als een golfclub gevestigd. De golfclub bestaat uit zo’n 700 en- Uitdagende banen Bij Golfbaan Landgoed Bergvliet komt elk type speler aan zijn trekken. Te beginnen met de gedeeltelijk overdekte driving range die 42 unieke afslagplaatsen telt. U slaat namelijk van een aardige hoogte af over een grote waterplas. Met Áoating balls die, zoals de naam al zegt, op het water blijven drijven. In het water liggen diverse eilanden die u uitdagen uw pitchtechniek te oefenen. Het aardige is dat u niet per se lid hoeft te zijn van Golfclub Landgoed Bergvliet om gebruik te maken van de driving range. Bovendien is de driving range ook 's avonds geopend. De heldere en toch sfeervolle verlichting maakt het golfen in de avonduren tot een mooi schouwspel. Voor de beginners en bijschavers zijn er de 9 holes par 3 baan, drie oefengreens en een oefenbunker. Beginners kunnen star- Golfers met een GVB en gevorderden kunnen zowel de 9 als de 18 holes baan tot hun domein rekenen. De 18 holes par 71 wedstrijdbaan kenmerkt zich door een glooiende, soms linksachtige course met thousiaste leden die wekelijks het golfspel combineren met gezellige activiteiten die met regelmaat in het paviljoen worden georganiseerd. Bergvliet biedt verschillende golfmogelijkheden met scherpe tarieven en of u nu een golfweek- HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 13 13 03-07-13 13:46 GOLF end, of een volledig verzorgde golfdag wilt, het is allemaal mogelijk. Naast een greenfee met een starttijd naar wens, ontvangt u kofÀe met gebak, een lunchpakket en een driegangen verrassingsdiner. Aangrenzend aan de golfbaan ligt het schitterende Paviljoen met daarin het sfeervolle restaurant De Proeverij en neelsbijeenkomst, teambuildingbijeenkomst te houden. Afhankelijk van uw wensen en de grootte van het gezelschap kunt in van alle gemakken voorziene accommodaties terecht voor uw businessmeeting. Zo heeft het Paviljoen, waarin restaurant De Proeverij en grand café De Schenkerij gevestigd zijn, op de boven- volle maaltijd in de vorm van een lunch of diner. U kunt ook hier weer kiezen uit verschillende arrangementen. En uiteraard kunt u uw bijeenkomst combineren met golf. Dat kan op ieder gewenst niveau, van onderlinge wedstrijden voor spelers met een handicap tot een beginnersclinic. Mogelijkheden te over om een zakelijke bijeenkomst met een ontspannen tintje te besluiten. Paul Wesel laat er geen gras overgroeien. “Onze ambities zijn duidelijk, wij beschikken over meer dan uitstekende faciliteiten voor relatiemanagement. Voor de sport komt men bij ons uitstekend aan zijn trekken en voor de business hebben wij ook veel bieden. Het streven is om ‘beslissers’ meer van ons Landgoed te laten genieten, dus om een soort van thuisgevoel te creëren. Wij willen een pleisterplaats zijn voor het zakenleven, met Áexibele programma’s en alles op maat naar de wensen van de klant.” σ grand café De Schenkerij. Als u het golfen -nog- beheerst is een bezoek aan het grand-café en het restaurant toch zeker aan te bevelen. En op een zonnige dag op het terras van de golfactiviteiten genieten is ook een voortreffelijke tijdsbesteding. Voor een lunch of diner kunt u zeven dagen per week bij Bergvliet terecht. Met verrassende weekmenu’s en seizoensgebonden gerechten weten de koks iedereen te overtuigen van hun kookkwaliteiten. Zaken doen in een rustgevende ambiance Landgoed Bergvliet biedt tevens uitstekende faciliteiten om in alle rust een (buitenlandse)delegatie te ontvangen of een productpresentatie, vergadering, perso- 14 013203 MDB 02.indd 14 verdieping verscheidene vergaderruimtes. Maar ook Het Koetshuis staat tot uw beschikking. Het Koetshuis, dat tot begin jaren 50 als zodanig gebruikt werd, is in 2009 geheel gerenoveerd. Van buiten werd het 16e eeuwse pand in de oorspronkelijke stijl teruggebracht, terwijl het tevens een eigentijds en luxe interieur kreeg. Door de rustieke en intieme uitstraling is Het Koetshuis de perfecte locatie voor besloten bijeenkomsten. Over de organisatie van uw zakelijke meetings hoeft u zich geen zorgen te maken. Medewerkers van Landgoed Bergvliet begeleiden u daarin tot in detail en staan desgewenst garant voor een complete verzorging, bijvoorbeeld met een smaak- Landgoed Bergvliet Salesdreef 2 4904 SW Oosterhout T: (076) 579 56 66 E: [email protected] I: www.landgoedbergvliet.nl HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:46 Chemie onder de motorkap Een moderne auto is een wonder van technisch vernuft, en chemie speelt daarin een grote rol. Niet alleen staat chemie aan de basis van benzine en de accu, nagenoeg alle onderdelen komen tot stand dankzij geavanceerde chemische technologieën. Een kijkje onder de motorkap. Accu Airbag Lak De combinatie van lood en zwavelzuur in de traditionele auto-accu genereert een krachtige stroompuls voor de startmotor. Bij accu’s voor elektrisch aangedreven auto’s is het vooral van belang veel energie op te slaan. Daar vinden we daarom andere elektrochemische combinaties, bijvoorbeeld van nikkelverbindingen met metaalhybrides of van lithiumlegeringen met een breed scala aan andere materialen. De effectieve werking van de levensreddende luchtzak kan niet zonder chemie. Geavanceerde elektronica neemt via sensoren in een fractie van een seconde de botsing waar. Dankzij een explosieve chemische reactie stroomt de airbag vervolgens razendsnel vol. De gasgenerator bevat ook nog kaliumnitraat en siliciumoxide om het zeer reactieve natrium dat bij de explosie vrijkomt direct onschadelijk te maken. Autolakken bevatten het beste wat verffabrikanten in huis hebben voor bescherming en verfraaiing. Eerst is er de grondlaag of primer voor een goede hechting. Vervolgens komt de kleurlaag en tenslotte de top- of clearcoat. Dit is een keiharde laag voor de ultieme glans en bescherming. Stuk voor stuk zijn het complexe chemieproducten. De belangrijkste bestanddelen van autolak zijn harsen (polymeren), kleurpigmenten, oplosmiddelen, microscopische schilfers van metaal, plus een reeks aan hulpstoffen. Katalysator Banden Wellicht het meest voor de hand liggende onderdeel als je het over autochemie hebt, is de katalysator. De driewegvariant maakt vervuilende stoffen in de uitlaatgassen onschadelijk. Stikstofoxiden, koolmonoxide en vluchtige koolwaterstoffen gaan erin: water, kooldioxide en stikstof komen eruit. Rubber is een complex chemisch mengsel. Behalve natuurlijke en synthetische rubber zijn allerlei toeslagstoffen aanwezig om het rubber de gewenste eigenschappen te geven. Dat zijn vulmiddelen zoals roet (carbon black) en stoffen met specifieke chemische functies. Zwavel bijvoorbeeld, dat cruciaal is voor de chemische reactie die het rubber stevig en elastisch maakt. Ter versterking van autobanden zijn sterke kunstvezels zoals polyamide (nylon) en aramide (twaron en kevlar) aanwezig. Kooiconstructie en kreukelzones Na staal is kunststof het belangrijkste materiaal in de auto. Het aandeel groeit, gedreven door de noodzaak van gewichtsreductie. Kunststof is ook populair omdat het ontwerpers veel mogelijkheden biedt. Dat leidt tot opvallende designs, maar ook tot slimme technische onderdelen. Kunststof (plastic) is bij uitstek een chemisch product. Olieraffinaderijen leveren de grondstoffen en chemiebedrijven maken daar polymeren van. De juiste polymerenmix leidt, samen met kleurstoffen, brandvertragers en andere hulpstoffen tot de gewenste eigenschappen. Kunststoffen kom je overal tegen in een auto: van het dashboard tot de stoelbekleding en van de vloermatten tot de portiergrepen. Aan de buitenkant zie je het in de behuizing van lampen en spiegels en de beschermstrips. Minder zichtbaar is het kunststof dat onder de laklaag staal vervangt, zoals in bumpers, kofferdeksels en achterkleppen. Tenslotte kom je kunststof tegen in technische onderdelen die van belang zijn voor prestaties en veiligheid: benzinetank, airbagbehuizing en remblokken. Dat geldt ook onder motorkap: waterpomp, luchtinlaat, verwarming, airco, kleppendeksels enzovoort. Bron: Chemie Magazine, een uitgave van de VNCI HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 15 15 03-07-13 13:46 INDUSTRIAL PARK Wereldwijde acquisitie voor Industrial Park Er ligt nog 120 hectare grond braak op het Industrial Park van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk. Grond die ligt te wachten op bedrijven die actief zijn in de chemie- en procesindustrie. Sjaak Vaes en Bernardo Zijlstra zijn voortdurend onderweg om namens het Havenschap Moerdijk dergelijke bedrijven naar Noord-Brabant en in het bijzonder naar Moerdijk te halen. Wereldwijd zijn er niet zoveel chemiebedrijven en die zijn uiteraard ook niet allemaal op zoek naar nieuwe vestigingslocaties. Op Moerdijk is al een aantal wereldspelers op het gebied van chemie gevestigd. Toch moeten dat er meer worden. Sjaak Vaes en Bernardo Zijlstra promoten Moerdijk dan ook waar nodig om bedrijven geïnteresseerd te krijgen voor 16 013203 MDB 02.indd 16 een vestiging op deze unieke locatie. Zijlstra: “Het Industrial Park is een uitstekend geoutilleerde vestigingsplek. Veel bedrijven die zich in onze doelgroep bevinden weten dat inmiddels ook wel, maar de huidige economische omstandigheden maken het noodzakelijk om Moerdijk continu onder de aandacht te brengen bij potentiële vestigers. Dat vergt een an- Sjaak Vaes (l) en Bernardo Zijlstra dere manier van acquireren want waar het tot een aantal jaren geleden niet ongebruikelijk was dat bedrijven zich spontaan aanmeldden voor een plek op Moerdijk, verloopt dit tegenwoordig anders. Wij moeten nu alles uit de kast halen om Moerdijk als aantrekkelijke propositie op HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:46 INDUSTRIAL PARK Het Industrial Park is een uitstekend geoutilleerde vestigingsplek de kaart te houden.” Dat betekent een omslag in de werkwijze van Vaes en Zijlstra. “Via alle mogelijke media volgen wij nauwgezet de ontwikkelingen in de markt en stemmen daar een actieve marktbenadering op af,” zegt Vaes. “Dat betekent dat wij continu onze doelgroepen in het vizier houden en de economische bedrijfsontwikkelingen in kaart brengen. Welke bedrijven zijn interessant voor ons? Waar zijn ze gevestigd en hoe kunnen wij ze het beste benaderen? Daarbij moet je niet vergeten dat de bedrijven die wij volgen over de hele wereld hun bedrijfsactiviteiten uitvoeren. Wij moeten dus goed hun behoeften in beeld zien te krijgen en vervolgens bepalen hoe wij die behoeften het beste in kunnen vullen. Een bedrijf vestigt zich niet hier om enkele jaren later weer te verhuizen. Het vergt kapitaalintensieve investeringen en dat betekent dat ze volledig ervan overtuigd willen zijn dat de investering van soms tientallen miljoenen euro’s ook op de lange termijn waardevast is. Bij onze acquisitie zetten wij daarom ook onder andere in op de hier speciÀeke productstromen die via een buisleiding voorhanden zijn. Dat betekent geringe transportkosten en weinig last van een steeds strengere regelgeving op dit gebied.” Met die bedrijven waarvan Vaes en Zijlstra weten of veronderstellen dat er sprake is van uitbreidingsplannen, nemen zij direct contact op om aan te geven welke mogelijkheden Moerdijk te bieden heeft. Een succesvolle manier van opereren tot nu toe, want met enige regelmaat vestigen zich nieuwkomers op het Industrial Park. Dit is echter geen reden om rustig achterover te leunen. “Er is nog ruimte te over en wij willen die ruimte zo snel mogelijk invullen,” merkt Zijlstra op. Om Moerdijk in top of mind te houden bezoe- ken zij beurzen en andere evenementen en bijeenkomsten waar de top van de chemie- en procesindustrie bijeen is. Ook behoort beursdeelname tot de promotieactiviteiten. Dit zijn ideale omstandigheden om in contact te komen met beslissers van de doelgroepen. Vaes en Zijlstra proberen zoveel mogelijk afspraken met prospects in Moerdijk te maken zodat zij de omgeving kunnen verkennen en kennis kunnen maken met de omstandigheden en mogelijkheden die er voorhanden zijn. Zij schromen daarbij niet om gebruik te maken van chemiebedrijven die hun domicilie al op Moerdijk hebben gevonden. Deze testimonials zijn van grote waarde zegt Vaes. Een klant hoort graag hoe het de gevestigde bedrijven vergaat op Moerdijk. Het werkt daarbij ook in het voordeel dat Moerdijk goed aangeschreven staat in de wereld van chemie- en procesindustrie. De ‘commissie vestiging’ van het Havenschap vervult daarin een prominente rol, want dankzij de inspanningen van deze commissie weet de gegadigde al binnen enkele weken of zijn voorgenomen bedrijfsactiviteiten inpasbaar zijn op Moerdijk. Dan moet hij nog wel de hele procedure doorlopen, maar komt niet meer voor onaangename verrassingen ten aanzien van wet- en regelgeving. Tijdens de gehele procedure krijgt de aanstaande nieuwkomer de nodige ondersteuning van het Havenschap. Als het bedrijf eenmaal operationeel is, neemt de accountmanager van het Havenschap het contact over. Het uitgangspunt is namelijk dat bedrijven die zich op het Industrial Park vestigen, altijd de beschikking hebben over een aanspreekpunt. Zijlstra: “Wij fungeren graag als sparringpartner en wij merken dat bedrij- ven daar ook werkelijk behoefte aan hebben. Wij denken graag met onze bestaande en nieuwe klanten mee en onderzoeken graag hoe wij van toegevoegde waarde kunnen zijn. Samenwerken is de sleutel tot succes om verdere groei van de haven met nieuwe klanten en ladingstromen te realiseren. De klant achter de klant is voor ons in het ketenproces ook een belangrijke schakel.” Juist in het actief blijven volgen van de bedrijven onderscheidt Moerdijk zich. “Wij treden de concurrentie dan ook met open vizier tegemoet,” zegt Vaes. “Zowel in eigen land als in de ons omringende landen hebben chemiebedrijven de keuze uit vestiginglocaties, maar het unieke samenstel van ruimte en vestigingsvoorwaarden in Moerdijk zijn zeker in ons voordeel. Wij vissen allemaal in dezelfde vijver, maar onze natuurlijke ligging tussen de mainports Rotterdam en Antwerpen in combinatie met de nodige modaliteiten zorgen ervoor dat wij een stevige propositie hebben.” Vaes en Zijlstra volgen ook nieuwe ontwikkelingen zoals biobased chemie op de voet. Stoffen uit biomassa van planten en dieren kunnen in de toekomst schadelijke chemische stoffen vervangen. “Dit biedt nieuwe kansen, maar die ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen. Toch houden we er al rekening mee, wij opereren nu eenmaal in langdurige trajecten,” zegt Limburger Vaes, die samen met Groninger Zijlstra actief is voor het Brabantse Moerdijk. σ HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 17 17 03-07-13 13:46 BUSINESSNIEUWS HAVENSCHAP MOERDIJK SCHENKT COMPUTERS AAN MYTYLSCHOOL Het Havenschap Moerdijk heeft onlangs haar computers en beeldschermen vervangen. De computers die nog goed te gebruiken zijn, zijn geschonken aan de Mytylschool in Roosendaal. De computers zijn zo ingedeeld dat de leerlingen direct aan de slag kunnen. Dit is uitgevoerd en bekostigd door het bedrijf I4-You Business Solutions, wat momenteel bezig is met het updaten van de volledige ICT-omgeving van het Havenschap. NIEUWE LIJNDIENST MOERDIJK-IMMINGHAM Vanaf 19 juni jl. is er een nieuwe short sea lijndienst tussen Moerdijk en het Verenigd Koninkrijk. Drie maal per week vaart het containership MV ‘Veritas H’ vanuit de terminal van Combined Cargo Terminals in Moerdijk naar de haven van Immingham. De lijndienst is ontstaan vanuit een behoefte van klanten aan een betrouwbare en frequente short sea verbinding vanuit Moerdijk naar het Verenigd Koninkrijk. Voor de haven van Moerdijk is dit een goede aanvulling op de bestaande short sea verbindingen naar Noorwegen, Ierland, Portugal, Verenigd Koninkrijk en Spanje. De MV ‘Veritas H’ vaart elke maandag-, woensdag- en vrijdagavond uit vanuit Moerdijk. De verschepingen vanuit Immingham vinden een dag later plaats. Gerard Kusters, directeur Mytylschool Roosendaal: “Een fantastische schenking, wij zijn hier erg blij mee! De leerlingen krijgen door hun beperkingen onderwijs en revalidatie op maat. De computers maken het mogelijk om voldoende tegemoet te komen aan de individuele behoeften. Het geeft leerlingen erg veel plezier om hun lesstof via de PC te verwerken; het verhoogt tevens hun zelfstandigheid. Daarnaast worden de computers ingezet als orientatie op internet en ICT gebruik als onderdeel van het dagelijkse leven. De computer zijn met enthousiasme ontvangst genomen door onze school.” Ferdinand van den Oever, directeur Havenschap Moerdijk: “Het Havenschap Moerdijk is blij met deze nieuwe short sea lijndienst. In de toekomst worden short sea verbindingen zoals deze voor de haven van Moerdijk steeds belangrijker. De directe zeeverbinding is een unieke asset van Moerdijk. Dit biedt Moerdijk de mogelijkheid een belangrijke rol te spelen in het intra-continentale zeeverkeer. Dit in combinatie met de ligging tussen de mainports van Antwerpen en Rotterdam, de ligging aan de snelwegen A16 en A17 en de goede verbindingen met het achterland maken het zeer aantrekkelijk om een lijndienst vanuit de haven van Moerdijk te starten.” Luc Smits, directeur Combined Cargo Terminals: “De unieke ligging van Moerdijk tussen de havens van Antwerpen en Rotterdam geeft de lijndienst operator ‘A2B- online Container bv’ de mogelijkheid aan opdrachtgevers de congestie op drukke wegen rond deze grote havens te vermijden, CO2 te reduceren en betere service niveaus als klanten gewend zijn in Rotterdam en Antwerpen te werken. Vanuit Moerdijk wordt Europa volledig bediend om goederen competitief te vervoeren over water en uniek te verbinden met minder weg kilometers. Voor de toekomst staan een continentale uitbreiding van de spoorverbindingen op de prioriteiten lijst en een short sea verbinding naar de Baltic waardoor van St. Peterburg tot Istanbul Moerdijk verbonden is.” 18 013203 MDB 02.indd 18 HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 03-07-13 13:47 Havenschap Moerdijk sluit Green Deal De Task Force Economie & Natuur van de SER Brabant heeft vanaf eind 2012 een verkenning gedaan voor interessante projecten voor natuur en landschap. Hieruit zijn vijf projecten gekomen die als voorbeeld dienen voor de toekomst. Eén van de vijf projecten is het project om de natuurwaarden op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk te versterken. Op 16 mei heeft de directeur van het Havenschap Moerdijk tijdens een bijeenkomst van de Taskforce van de SER de zogenaamde Green Deal ondertekend. Met het sluiten van deze Green Deal zorgt het Havenschap er samen met partijen voor dat de natuurwaarden nu en in de toekomst worden versterkt en dat de belevingswaarde voor werknemers en omwonenden wordt vergroot. Hierdoor wordt gezorgd dat economische groei en aandacht voor de natuur in balans blijven. Het Havenschap Moerdijk heeft samen met de gemeente Moerdijk, Waterschap Brabantse Delta, provincie Noord-Brabant en Staatsbosbeheer Zuid de Green Deal ondertekend. In deze overeenkomst is afgesproken dat het Havenschap het initiatief neemt voor een op te stellen Natuurmanagementplan Moerdijk. Verder zijn er in de overeenkomst afspraken gemaakt over de bijdrage aan de verbetering van de leefomgeving, belevingswaarde en verdere versterking van de biodiversiteit op en rond het haven- en industrieterrein op korte en langere termijn. Als onderdeel van de Green Deal is een verdienmodel ontwikkeld. Dit model gaat in op maatregelen op drie terreinen: • Economie: Door een proactieve omgang met natuur op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk op korte en lange termijn wordt de vestiging van bedrijven niet belemmerd. • Ecologie: Versterking van de biodiversiteit op het haven- en industrieterrein door meer (tijdelijke) leefgebieden in te richten en door het nemen van herstel- en beheermaatregelen. • Maatschappij: Vergroting van de biodiversiteit op en rondom het haven- en industrieterrein leidt tot meer mogelijk- heden voor natuurbeleving voor werknemers en omwonenden. Jacco Rentrop, Programmamanager Ruimtelijke Ordening, Milieu en Duurzaamheid van het Havenschap Moerdijk: “De ondertekening van deze Green Deal betekent dat wij ons samen met partijen in gaan zetten om de biodiversiteit op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk te versterken. Heel concreet betekent dit dat wij onder meer de Sassenplaat gaan versterken als uitwijkplaats voor kustbroedvogels en dat wij op het haven- en industrieterrein vlinderstroken en nestelwanden voor oeverzwaluwen gaan aanleggen. Het samen werken aan biodiversiteit zorgt voor een win-win situatie voor zowel economie als natuur!” σ HAVENSCHAP MOERDIJK BUSINESS | NUMMER 2 | JULI 2013 013203 MDB 02.indd 19 19 03-07-13 13:47 Vakantie vitamine HJ Media Groep Reclame. Ons idee! Bel 0180 - 331600 of mail [email protected] 013203 MDB 02.indd 20 03-07-13 13:47