Roken tast spierfunctie aan Kennislink.nl, april 2009 De spieren van

Roken tast spierfunctie aan
Kennislink.nl, april 2009
De spieren van rokers zijn sneller uitgeput dan de spieren van niet-rokers. Roken tast dus de spierfunctie aan.
Deze aantasting is niet afhankelijk van de dosis van het roken, maar is waarschijnlijk de oorzaak van een acute
achteruitgang van de zuurstoftoevoer naar de spieren. Hoe groot de bijdrage van roken aan
spiervermoeidheid precies is, is nog niet bekend. Ook is het niet duidelijk of spieren helemaal kunnen
herstellen van een verhoogde spiervermoeidheid.
Wanneer rokers een sprintje naar de bus trekken, raken hun spieren snel uitgeput. Roken zorgt er namelijk voor dat er minder
zuurstof naar de spieren getransporteerd wordt. Spieren van rokers zijn daarom eerder opgebrand dan spieren van niet-rokers.
Dit concludeert bioloog Rob Wüst naar aanleiding van metingen aan de bovenbeenspier van proefpersonen. Wüst promoveert
deze
week
aan
de
Vrije
Universiteit
Amsterdam.
Traplopen
en
fietsen
COPD is een longziekte waarbij de luchtwegen zich steeds verder vernauwen. Bij 80 procent van de patiënten is roken de
oorzaak van COPD. Wüst: “Door de verlaagde longfunctie hebben veel rokers een slecht uithoudingsvermogen. Ook is het zo dat
de spiermassa bij rokers met COPD ontzettend afneemt. Ik wilde daarom graag weten of roken de spierfunctie aantast. De
bovenbeenspier wordt in het dagelijks leven gebruikt voor onder meer (trap)lopen en fietsen en is een goede spier om te kijken
naar algemene spierfunctie.” Wüst ontwikkelde daartoe een test die met behulp van elektrische stimulatie de vermoeidheid van
de bovenbeenspier meet. Deze methode is ideaal, omdat verschillen in motivatie tussen proefpersonen de meting niet kunnen
beïnvloeden.
De computer meet met behulp van elektrische
stimulatie de vermoeidheid van de bovenbeenspier
bij een proefpersoon.
De bovenbeenspier van rokers raakt sneller vermoeid dan die van niet-rokers met een overeenkomstige leeftijd en dezelfde
hoeveelheid dagelijkse lichamelijke activiteit. Die hogere vermoeidheid hangt niet samen met de dosis van roken. “Het lijkt erop
dat je aan één sigaret per dag genoeg hebt om de spierfunctie aan te tasten. Of je nu die ene sigaret neemt of twintig sigaretten
maakt niet zoveel uit”, aldus Wüst. Roken veroorzaakt waarschijnlijk een acute achteruitgang in de zuurstoftoevoer naar de
bovenbeenspier. Vermoeidheid in spieren is omkeerbaar. Met voldoende inspanning en training kunnen rokers hun vermoeide
spieren
weer
wat
sterker
maken.
Stoppen
met
roken
Wat verder opvalt is een verschil tussen mannen en
vrouwen. De bovenbeenspieren van de vrouw raken
lang niet zo snel uitgeput als hun mannelijke
collega’s. Wüst: “Bij rokende vrouwen is de
spiervermoeidheid even groot als bij mannen die niet
roken.” Het verschil is waarschijnlijk te verklaren
door het verschil in samenstelling van de spier.
Vrouwen hebben een hoger percentage langzame
spiervezels. Bij samentrekken werken deze
efficiënter dan snelle vezels, waardoor zij ook minder
snel opgebrand raken.
De bovenbeenspieren van vrouwen raken niet zo snel
uitgeput als de bovenbeenspieren van mannen. Bij
rokende vrouwen is de spiervermoeidheid even groot
als bij mannen die niet roken.
Wüsts conclusie? “Roken levert een bijdrage aan een
hogere spiervermoeidheid. Hoe groot deze bijdrage
precies is, is op dit moment nog niet bekend. In de
toekomst willen we kijken of de spiervermoeidheid
van rokers (met of zonder COPD) verbetert als zij
stoppen met roken.” Belangrijk daarbij is ook de
vraag of rokers weer dezelfde mate van vermoeidheid
kunnen bereiken als niet-rokers, met andere woorden of de spieren helemaal kunnen herstellen van een verhoogde
spiervermoeidheid.
Rob Wüst promoveert op 9 april aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De titel van zijn proefschrift is: 'The effects of smoking
and hypoxia on skeletal muscle structure and function.'