methode van aanpak

Methode van aanpak
Hoofdstuk 1
1.1 Inleiding
Deze richtlijnen zijn geschreven voor artsen werkzaam op een alarmcentrale en op het gebied van
vervoer van patiënten door de lucht.
Ze bevat geen cursus luchtvaartgeneeskunde, ook geen cursus repatriëren
Het vervoer van patiënten per vliegtuig brengt risico's met zich mee. Het is altijd van groot belang
deze risico’s af te wegen tegen de nadelen verbonden aan een langer verblijf van de patiënt ter
plaatse.
De effecten van reizen door de lucht zijn beschreven in het hoofdstuk fysiologie.
Repatriëringsgeneeskunde is pas de laatste decennia tot ontwikkeling aan het komen. Zoals in veel
gebieden van de geneeskunde wordt de meeste kennis in de dagelijkse praktijk vergaard. Basaal
wetenschappelijk onderzoek met patiënten wordt slechts op zeer beperkte schaal uitgevoerd. Vele
verworvenheden, en kennis, zijn te duiden als practice based. Een van de grootste onderliggende
problemen is dat het veld waar wij ons in begeven, zich beperkt tot secundair vervoer op commerciële
vluchten. Het meest voorliggend wetenschappelijk werk is vaak gerelateerd aan luchtvaartfysiologie
en militaire geneeskunde. Combinatie van kennis vanuit de luchtvaartfysiologie en pathofysiologische
aspecten van ziekten, maakt het mogelijk te beredeneren wat het effect van vervoer door de lucht
voor een patiënt met een bepaalde aandoening zal zijn.
1.2 Classificatie
Er is gekozen voor een indeling naar tractus en naar meest relevante ziektebeelden. In een schema
wordt dan duidelijk bij welk ziektebeeld vanaf welke termijn vervoer door de lucht per
passagiersvliegtuig verantwoord wordt geacht, is en welke begeleiding en voorzieningen bij het
vervoer noodzakelijk zijn. Tevens worden richtlijnen en uitvoeringsprotocollen beschreven die door de
escorterend arts/verpleegkundige kunnen worden gebruikt bij hun opdracht. Uitgangspunt is steeds
vervoer per regulier vliegtuig; lijndienst of charter.
1.3 Toelichting op de indeling en gebruikte begrippen en afkortingen
1.3.1 WAT, WANNEER en HOE
Het schema bestaat uit verschillende kolommen:
WAT
Is het ziektebeeld, eventueel aangevuld met een nadere detaillering
WANNEER
Is het moment waarop vervoer door de lucht verantwoord is: dit kan een bepaald
aantal dagen zijn, waarbij dag 0 betekent dat er geen beperking in tijd is.
Deze kolom kan ook verwijzen naar specifieke voorwaarden of omstandigheden.
De dag van aanvang van de ziekte of aandoening wordt geduid als dag 0
HOE
2015
Is de wijze waarop het vervoer plaats moet vinden.
Deze bevat de volgende items:
 H: de houding waarin gereisd moet worden
 B: het niveau van begeleiding
 A: de noodzakelijke apparatuur
 M: modules welke minimaal vereist zijn
 G: de grondafhandeling.
Hoofdstuk 1
Pagina 1 van 3
Methode van aanpak
Hoofdstuk 1
1.3.2 De wijze van vervoer
H: Houding
 Zittend (Business Class of Economy Class), extended legrest (ELR), of liggend
(stretcher)
B: Niveau van begeleiding
 Sp A/Sp V: gespecialiseerd arts en gespecialiseerd verpleegkundige *
 Sp A: gespecialiseerd arts *
 Sp V: gespecialiseerd verpleegkundige (IC/MC/CCU/SEH)*
 A: basisarts
 V: verpleegkundige
 Leek:medewerker alarmcentrale, familielid, reisgenoot
 G: geen.
*) De instantie die de arts/verpleegkundige inzet (dit is meestal de vervoerder) is er
voor verantwoordelijk dat deze over voldoende kennis en kunde beschikt voor
begeleiding van de patiënt.
A: Apparatuur
 Zuurstof, zo ja hoeveel l/min? En continu of standby, constant flow of on demand?,
stroomaan- sluiting (bij KLM niet meer mogelijk aan te vragen) monitor,
vernevelaar, spuitenpompen etc.
M: Module











B: basis
Med: medicatie
Inf: infusie
O2: zuurstof
Long: longziekten
AirW: luchtweg (airway)
Cardio: cardiologie
S&C: sondes en catheters
Psy: psychiatrie
ST: speciaal transport
Ped: pediatrie
Voor de samenstelling van de modules wordt verwezen naar hoofdstuk 24.
G: Grondafhandeling
WCHR
wheelchair ramp; rolstoel voor een persoon die geen grote afstanden kan
lopen, met rolstoel tot aan de vliegtuigtrap of de gate; moet wel zelf trappen
kunnen lopen
WCHS
wheelchair stairs; rolstoel voor een persoon die ook geen trappen kan lopen,
met rolstoel tot aan de deur van het vliegtuig
WCHC
wheelchair cabin; rolstoel voor een persoon die niet in staat is te lopen, met
rolstoel tot aan de stoel in het vliegtuig
WCOB
wheelchair on board; rolstoel voor gebruik aan boord van het vliegtuig
MAAS
meet and assist; begeleiding door grondpersoneel op de luchthaven
STCR
stretcher; wordt ingebouwd met de voeten in de vliegrichting
ELR
extended legrest; met gebruikmaking van de stoel vóór de patiënt wordt een
beensteun gecreëerd. Hiermee is de patiënt in staat met het been horizontaal
gestrekt te reizen
Deze omschrijvingen geven aan welke voorzieningen de KLM aanbiedt.
Andere maatschappijen kennen mogelijk een andere invulling van deze begrippen.
2015
Hoofdstuk 1
Pagina 2 van 3
Methode van aanpak
Hoofdstuk 1
1.3.3. Uitvoeringsprotocollen (standard operating procedures)
Aan het eind van het hoofdstuk zullen, voor zover er sprake is van een door een verpleegkundige of
arts geëscorteerd transport, richtlijnen worden beschreven welke van belang zijn voor, tijdens en na
transport.
Het gaat hierbij vooral om medisch en verpleegkundig inhoudelijke zaken.
2015
Hoofdstuk 1
Pagina 3 van 3