ACHTERGRONDINFORMATIE Johann Sebastian Bach (Eisenach
advertisement
ACHTERGRONDINFORMATIE Johann Sebastian Bach (Eisenach, 21 maart 1685 – Leipzig, 28 juli 1750) was een Duitse componist van barokmuziek, organist, klavecinist, violist, muziekpeda goog endirigent. Hij wordt door de meeste muziekwetenschappers beschouwd als een van de grootste en invloedrijkste componisten uit de geschiedenis van de klassieke muziek vanwege de inventiviteit waarmee hij melodie, harmonie en ritme, maar ook diverse muziekstijlen uit zijn tijd en dansvormen combineerde, wat vele componisten na hem inspireerde en wat ze ook trachtten te evenaren. Zijn omvangrijk oeuvre valt met name op door groot componeertechnisch vakmanschap en – voor velen – een sterke emotionele zeggingskracht. Het is een unieke synthese van de verworvenheden van de meerstemmige, polyfone muziek met die van de eenstemmige, de monodie. Bach wordt als één van de groten van de muzikale barok beschouwd. Zijn overgeleverde muziek is ook van grote betekenis gebleken voor vele componisten na hem. In zijn behandeling van polyfonie en harmonie bereikte Bach een kwaliteit waarin hij de grenzen van wat tot dan toe gerealiseerd was in de klassieke muziek verre overschreed. Dietrich Buxtehude (Helsingborg of Oldesloe, ca. 1637 – Lübeck, 9 mei 1707) was een Deense-Duitse componist, klavecinist,organist, muziekpedagoog en muziekorganisator. Zijn jeugd bracht Buxtehude vanaf 1641 door in het toenmalige Deense Helsingborg en in Helsingør. Als organist werkte Buxtehude van 1657 tot 1658 in Helsingborg, van 1660 tot 1668 in de Marienkirche van de Duitse kerkgemeente van Helsingør en vanaf 1668 in Lübeck aan de Marienkirche. Gedurende bijna veertig jaar stond hij daar aan het hoofd van het muziekleven. In 1673 begon hij met het schrijven van composities voor zogeheten Abendmusiken. Dit waren concerten die ten tijde van advent door Buxtehude werden georganiseerd en waarvoor hij speciaal composities van oratoriumachtige signatuur schreef. Van de cantates die hij voor Lübeck componeerde, is maar een zeer beperkt deel bewaard gebleven. Buxtehude deed moeite om de inhoud van de tekst op een persoonlijke wijze levendig en expressief weer te geven. Het is deze kwaliteit van Buxtehudes muziek, die hem niet alleen grote roem brachten, maar ook grote aantrekkingskracht op jongere tijdgenoten-musici uitoefende, waaronder de jonge Johann Sebastian Bach. Deze was in de winter van 1705-1706 400 kilometer te voet naar Lübeck gegaan om Buxtehude te zien en horen dirigeren en orgelspelen. Het verblijf in Lübeck betekende zo veel voor Bach dat hij zijn “leervakantie” eigenmachtig verlengde en daarmee zijn baan als organist op het spel zette. Zowel Johann Sebastian Bach als zijn oudste broer Johann Christoph Bach hebben er substantieel aan bijgedragen, door middel van handgeschreven kopieën, dat belangrijke onderdelen van Buxtehudes klavieroeuvre bewaard bleven. Jakob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy (Hamburg, 3 februari 1809 – Leipzig, 4 november 1847) was een Duits componist, dirigent, organist en pianist. Mendelssohn is geboren in een rijke Joodse familie, die op 21 maart 1816 door dominee Johann Jakob Stegemann van de Berlijnse gereformeerde Jeruzalem gemeente in een huisdoop protestants gedoopt werden. Ook Felix Mendelssohn werd in 1816 protestants gedoopt maar werd desondanks door velen als joods gezien, omdat hij vanuit een oorspronkelijk Joods gezin afkomstig was. Vanaf zijn 6e levensjaar kreeg Mendelssohn pianoles. In 1817 kreeg hij les in compositie van Carl Friedrich Zelter. In 1818 trad hij op in een openbaar kamerconcert en voordat hij dertien was had hij al verschillende composities op zijn naam, waaronder het pianokwartet opus 1. Hij componeerde zijn eerste symfonie op vijftienjarige leeftijd. In 1835 werd Mendelssohn de eerste muziekdirecteur, die tevens Kapellmeister van het Gewandhausorchester in Leipzig was. Voor die tijd waren deze twee functies gescheiden. Hij vertrok in 1841 naar Berlijn, waar hij benoemd was tot directeur van de muziekafdeling van de kunstacademie. Mendelssohns twee oratoria Paulus en Elias waren beïnvloed door de muziek van Johann Sebastian Bach, die in vergetelheid was geraakt en die Mendelssohn weer onder de aandacht van het publiek heeft gebracht. In 1829 gaf Mendelssohn met groot succes een uitvoering van de Matthäus Passion, de eerste uitvoering van dit werk sinds het overlijden van Bach (1750).
