Maart 2016 Uw risicoprofiel Inzicht in de kansen en risico’s van uw beleggingen 2 Uw risicoprofiel “Ik stem de invulling van mijn beleggingsportefeuille regelmatig af op mijn risicoprofiel. Het voelt soms wel vreemd om tussentijds winst te nemen. Of soms juist verlies. Maar door mijn risicoprofiel te volgen, is de kans het grootst dat ik het rendement haal dat ik verwacht. Bovendien is dan de kans het kleinst dat ik meer verlies dan ik wil.” 3 Inhoudsopgave Inzicht in de kansen en risico’s van uw beleggingen De basis van uw beleggingen 4 Van risicoprofiel naar beleggingsportefeuille 10 Als u gaat beleggen, neemt u risico 5 Beschrijving van de zes risicoprofielen 13 Het bepalen van uw risicoprofiel 7 Informatie en advies 22 In deze brochure leest u meer over de risicoprofielen van de bank. En over het nut en de noodzaak van het gebruik ervan bij uw beleggingen. Zo leggen we u uit wat een risicoprofiel is, hoe het werkt en hoe u uw risicoprofiel bepaalt. Neem gerust contact met ons op als u nog vragen heeft. U kunt terecht bij uw adviseur of een van onze kantoren. Ook kunt u ons telefonisch bereiken via 0900 - 9215*. 4 De basis van uw beleggingen Voorwoord. De basis van uw beleggingen U wilt beleggen. U ziet beleggen als een investering waarbij u geld vastlegt voor langere of kortere tijd. Bij beleggen komt heel wat kijken. Daarom nemen wij graag vooraf een aantal zaken met u door. Zo zullen wij u onder andere vragen wat u wilt bereiken met uw beleggingen. De antwoorden op deze en nog andere vragen zijn belangrijk, want ze helpen ons om samen met u te bepalen wat uw ‘risicoprofiel’ is. Een risicoprofiel laat zien hoeveel risico u met uw beleggingen kunt en wilt lopen. Daarnaast geeft het aan welk rendement u van uw beleggingen mag verwachten als u volgens dat risicoprofiel belegt. ABN AMRO hanteert zes risicoprofielen met een risicograad die oploopt van zeer laag tot zeer hoog. Zodra wij weten wat uw risicoprofiel is, kunnen wij een bij u passende beleggingsportefeuille adviseren of beheren. In deze brochure leggen wij u uit welke zaken meespelen als u het voor u passende risicoprofiel gaat kiezen. Ook vindt u een duidelijke uitleg over de verschillende risicoprofielen. Alle beslissingen die u moet nemen voordat u met beleggen kunt beginnen, kunt u met uw adviseur bespreken. 5 Als u gaat beleggen, neemt u risico Wat wilt u met uw vermogen kunnen doen? Als u gaat beleggen neemt u risico Als het om beleggen gaat, willen wij u zo goed mogelijk Deze en andere vragen stellen wij u. Dat doen wij van dienst zijn. U neemt immers risico met uw vermogen. met een vragenlijst: de vragenlijst beleggersprofiel. Daarom is het belangrijk dat wij weten wat u met beleggen Deze bestaat uit twee delen: Deel A (risicoprofiel) wilt bereiken, wat uw ‘vermogensdoelen’ zijn. Die doelen en Deel B (kennis en ervaring). zijn de leidraad voor de invulling van uw beleggingsportefeuille. Uw antwoord op de vragen in Deel A leidt tot uw risicoprofiel. Wij adviseren om uw risicoprofiel als U kunt om verschillende redenen beleggen. uitgangspunt te nemen voor de invulling van uw Bijvoorbeeld omdat u: beleggingsportefeuille. U kunt afwijken van dit advies ▶▶ vermogen wilt opbouwen en verder wilt laten door een ander risicoprofiel te kiezen – dat is uw eigen groeien (algemene vermogensgroei) verantwoordelijkheid – maar wij raden dit af. ▶▶ zoekt naar regelmatige inkomsten uit uw vermogen, bijvoorbeeld als pensioenuitkering of een andere Een risicoprofiel geeft een idee hoeveel risico u met (regelmatige) betaling uw beleggingen kunt lopen. Het laat ook zien welke ▶▶ genoeg vermogen wilt opbouwen om toekomstige mogelijke opbrengst, het rendement, u kunt verwachten grote uitgaven te kunnen doen, zoals de aflossing van uw beleggingen. Bij elk risicoprofiel geven wij een van een hypotheek, het financieren van de studie van verwacht rendement voor de lange termijn aan. Als u uw kinderen of een sabbatical (waarin u geen belegt volgens het risicoprofiel dat het beste bij u past, inkomen geniet). is de kans het grootst dat u het rendement haalt dat u mag verwachten bij dat risicoprofiel, en is de kans het Welke beleggingen het beste bij u passen, hangt nauw kleinst dat u meer verliest dan voor u aanvaardbaar is. samen met uw antwoord op een aantal vragen, zoals: ▶▶ uw financiële situatie; hiermee bedoelen wij uw ABN AMRO heeft zes risicoprofielen, van zeer inkomsten en uitgaven en uw bezittingen en defensief tot zeer offensief. Ieder risicoprofiel heeft schulden bepaalde kenmerken, die bepalen welke beleggingen ▶▶ wat u met uw beleggingen wilt bereiken (uw beleggingsdoelstelling) ▶▶ hoeveel risico u kunt en wilt lopen (gegeven de vuistregel dat het streven naar meer rendement het beleggingsrisico vergroot) het beste bij u passen. Door voor één van deze risicoprofielen te kiezen, bepaalt u dus zelf aan welke voorwaarden uw beleggingen moeten voldoen. 6 Als u gaat beleggen, neemt u risico Verder vragen wij u in Deel B hoeveel kennis u heeft van beleggen en hoeveel ervaring u heeft met bepaalde beleggingsproducten. Hiermee bepaalt u uw kennis van en ervaring met beleggen. Zo kunnen wij u beter informeren over de werking en de risico’s van de verschillende beleggingsproducten en uw mogelijkheden. Uw risicoprofiel en uw kennis en ervaring vormen samen uw beleggersprofiel. Het gekozen risicoprofiel ligt niet voor altijd vast Als u het berekende risicoprofiel als uitgangspunt neemt voor uw beleggingsportefeuille, spreekt u met ons af aan welke voorwaarden uw beleggingen moeten voldoen. Dit risicoprofiel ligt niet voor altijd vast. Het kan zijn dat uw persoonlijke omstandigheden veranderen. Bijvoorbeeld uw financiële situatie. Hierdoor kunnen uw ideeën veranderen over wat u met uw beleggingen wilt bereiken. Of hoeveel risico u wilt lopen. In dat geval kunt u samen met uw adviseur bekijken of u uw risicoprofiel wilt aanpassen. Hetzelfde geldt als u zich niet prettig voelt bij bepaalde ontwikkelingen op de financiële markten. Ook dan kunt u uw profiel opnieuw vaststellen. De mogelijke gevolgen hiervan kunt u bespreken met uw adviseur. En natuurlijk kunt u ook zelf via Internet Bankieren uw risicoprofiel aanpassen. 7 Het bepalen van uw risicoprofiel Hoeveel risico kunt en wilt u lopen? Het bepalen van uw risicoprofiel Het risicoprofiel bepaalt de samenstelling van uw Als u belegt, loopt u altijd een risico. Afhankelijk van beleggingsportefeuille. Hiervoor is een aantal factoren waarin u belegt, kan dat risico kleiner of groter zijn. van belang: Ook belangrijk daarbij is wat u met uw beleggingen ▶▶ hoe uw financiële situatie eruit ziet; wilt bereiken. Wilt u kans op een hogere opbrengst, ▶▶ wat u met uw beleggingen wilt bereiken; omdat u dan eerder uw vermogensdoelen denkt te ▶▶ hoeveel risico u kunt en wilt lopen. kunnen realiseren, dan zal het bijbehorende risico ook hoger zijn. Hoe ziet uw financiële situatie eruit? Met uw financiële situatie bedoelen we uw inkomen Er zijn twee soorten risico’s: en vermogen. Hoe groter uw inkomen en vermogen, 1.het risico dat u kunt lopen: dit wordt bepaald door hoe meer financiële ruimte u heeft om tegenvallende beleggingsresultaten op te vangen. Een hoger of offensiever risicoprofiel past daarom beter bij een uw financiële situatie en valt voor de korte en de lange termijn uit te rekenen en te plannen. 2.het risico dat u wilt lopen: dit wordt bepaald door ruime financiële situatie, dan bij een minder ruime uw houding ten opzichte van risico’s bij financiële situatie. beleggingen. Wat vindt u aanvaardbaar? Hoe voelt u zich bij heftige koersbewegingen? Dat is een Wat wilt u met uw beleggingen bereiken? persoonlijk oordeel, dat niet altijd zal aansluiten bij Vindt u bescherming van uw vermogen belangrijk? Dan de werkelijke risico’s. ligt een risicoprofiel met weinig risico meer voor de hand dan een risicoprofiel met veel risico. Gaat u juist Uw beleggingshorizon voor vermogensgroei en passen de risico’s bij uw situatie, De maximale periode dat u kunt beleggen zonder dat u dan vindt u een profiel met meer risico waarschijnlijk het geld nodig heeft voor andere doelen, noemen wij interessanter. uw beleggingshorizon. Is uw beleggingshorizon lang, dan kunt u ervoor kiezen om een hoger risico met uw Hoeveel risico kunt en wilt u lopen? beleggingen te lopen. Maar alleen natuurlijk als u dat Met het begrip ‘risico’ bedoelen wij de jaarlijkse hogere risico ook wilt lopen. koersbewegingen van uw beleggingen, de plussen en de minnen. Een ander woord voor koersbewegingen Meestal is het zo dat beleggen met veel risico, dat wil is ‘volatiliteit’. Hierdoor loopt u de kans dat u uw zeggen in vooral aandelen, alleen voor u geschikt is als belegde vermogen voor een deel of helemaal verliest. de periode waarover u belegt langer is. Goede en slechte jaren kunnen elkaar dan min of meer compenseren. 8 Het bepalen van uw risicoprofiel Onderstaande grafiek laat zien hoe de tijd invloed heeft op het gemiddelde rendement van uw beleggingen. 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 -0,1 -0,2 -0,3 -0,4 1 jaar 2014 2012 2013 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 -0,5 10 jaar In de grafiek ziet u het jaarlijkse rendement en het gemiddelde 10-jaars rendement. U ziet dat het jaarlijkse rendement sterker wisselt dan het gemiddelde 10-jaars rendement. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De bovenstaande grafiek laat zien dat de resultaten van risicoprofiel waarbij u al uw geld in aandelen belegt? beleggingen in aandelen binnen één jaar zeer sterk kunnen Dan volgt u een ‘zeer offensieve’ beleggingsstrategie. variëren, van heel goed tot heel slecht. Als wij beleggings- U moet er dan wel mee kunnen leven dat de koersen resultaten gemiddeld over een periode van tien jaar van uw beleggingen flink kunnen schommelen en dat u bekijken, dan blijken die resultaten vaak veel gelijkmatiger er niet altijd zeker van kunt zijn dat u van uw beleggingen te zijn. Omdat de goede jaren de slechte jaren veelal een positief rendement krijgt. compenseren. Hoe langer uw beleggingshorizon is, dus hoe langer u het belegde geld niet nodig heeft, hoe Uw beleggingsstrategie wordt ‘defensiever’ naarmate u kleiner het risico dat tegenvallende beleggingsresultaten voorzichtiger bent. Dan belegt u volgens een defensiever gevolgen hebben voor uw beleggingsdoelstelling. Want risicoprofiel. U belegt dan een groter deel van uw vermogen als u over een langere tijd belegt, is de kans groot dat de in obligaties, in plaats van in aandelen. Daarnaast kunt u koersen na een daling ook weer omhoog gaan en eventuele ook een deel van uw vermogen beleggen in de vorm van negatieve resultaten ‘gecompenseerd’ worden. liquiditeiten, zoals spaargeld en termijndeposito’s. Hierop krijgt u dan een spaarrente. Met zo’n defensieve strategie Wij moeten u wel waarschuwen. Risico’s zijn op de langere verlaagt u niet alleen de risico’s van uw beleggings- termijn gemiddeld genomen dus meestal kleiner dan op portefeuille, maar ook het verwachte rendement op de de korte termijn. Kunt u uw geld voor een lange termijn lange termijn. beleggen? En kiest u uiteindelijk voor een ‘zeer offensief’ 9 Het bepalen van uw risicoprofiel Belegt u voor een speciaal doel? Bedenk dan wel dat uw beleggingshorizon in de loop van de tijd korter wordt. Als u het geld van uw beleggingen over tien jaar nodig heeft, dan is die periode acht jaar later natuurlijk al voor een groot deel voorbij. Daarom is het belangrijk dat u geregeld opnieuw bekijkt hoe lang uw beleggingshorizon is. En dat u uw risicoprofiel daarop afstemt. Verandert u uw risicoprofiel? Dan kijken wij samen met u of dat zou moeten leiden tot aanpassingen binnen uw beleggingsportefeuille. 10 Van risicoprofiel naar beleggingsportefeuille Spreid uw beleggingen. Spreid uw risico. Van risicoprofiel naar beleggingsportefeuille Het is onmogelijk om met redelijke zekerheid de winnaars Maar hoe bepaalt u nu wat de beste verdeling van uw en verliezers van de komende jaren te voorspellen. Door vermogen over die vier vermogenscategorieën is Daarvoor uw beleggingen te spreiden, spreidt u uw risico. Daarom onderscheiden wij twee soorten vermogensverdeling: is ‘spreiding’ één van de pijlers van het beleggingsbeleid van ABN AMRO. Bij elk risicoprofiel past een bepaalde a. De neutrale vermogensverdeling vermogensverdeling. Met andere woorden: bij elk Dit wordt ook wel strategische asset allocatie genoemd. risicoprofiel past een verdeling van uw te beleggen De strategische asset allocatie is volgens ABN AMRO geld over aandelen, obligaties, alternatieve beleggingen de ideale verdeling op de lange termijn, gebaseerd en liquiditeiten. Verder adviseren wij om uw vermogen op de verwachtingen van risico en rendement van de te spreiden over regio’s en bedrijfstakken en om verschillende vermogenscategorieën. daarbinnen voor verschillende beleggingen te kiezen. De neutrale vermogensverdeling geeft ook de minimale Spreiden is belangrijk op drie niveaus: en de maximale bandbreedte aan van elk van de vier 1.over de vier vermogenscategorieën aandelen, vermogenscategorieën. De bandbreedte wordt uitgedrukt obligaties, alternatieve beleggingen en liquiditeiten; 2.over regio’s en bedrijfstakken bij de keuze van individuele aandelen en obligaties; 3. over verschillende beleggingen. in een percentage. Aandelen, obligaties, alternatieve beleggingen en liquiditeiten kunnen binnen deze bandbreedtes steeds verschillen. Bijvoorbeeld: in het risicoprofiel ‘Offensief’ is de bandbreedte van aandelen 30 tot 90%. Dat betekent dat aandelen 30 tot 90% van Niveau 1: spreiding over de vier vermogenscategorieën de totale beleggingen kunnen uitmaken. De ‘neutrale De geschiedenis toont de voordelen van een goede weging’ kunt u zien als een langetermijngemiddelde. spreiding binnen uw beleggingsportefeuille: nu geeft Wij houden een neutrale weging aan bij ons advies en de ene vermogenscategorie het beste rendement, dan beheer als wij geen bijzondere stijgingen of dalingen in weer de andere. Hoewel het aantrekkelijk lijkt om de markt verwachten. In de tabel ziet u deze verdeling telkens in te zetten op de best presterende vermogens- voor de zes risicoprofielen. categorie, is dat geen verstandige manier van beleggen. Vaak is pas achteraf duidelijk welke vermogenscategorie De werkelijke vermogensverdeling van uw beleggings- het beste rendement heeft gemaakt. Daarom is het portefeuille kan door marktontwikkelingen in de loop van beter om te beleggen volgens de vermogensverdeling de tijd gaan afwijken van de verdeling op basis van uw die het beste bij uw risicoprofiel past. risicoprofiel. Als bijvoorbeeld de vermogenscategorie aandelen een sterke groei heeft laten zien, kan in uw 11 Van risicoprofiel naar beleggingsportefeuille Naam risicoprofiel Zeer defensief Defensief Matig defensief Matig offensief Offensief Zeer offensief > 2 jaar > 5 jaar > 7 jaar > 10 jaar > 12 jaar > 15 jaar Verwacht rendement op jaarbasis (meetkundig rendement op basis van 10-jaars horizon) 1,3% 2,6% 3,6% 4,5% 5,3% 5.8% Verwacht risico (standaarddeviatie) 2,9% 4,7% 8,2% 11,9% 15,5% 19,4% 3,0 jaar 3,4 jaar 3,0 jaar 2,8 jaar 2,7 jaar 2,6 jaar Aandelen 0% 15% 30% 50% 70% 100% Obligaties 60% 50% 50% 35% 15% 0% 0% 5% 10% 10% 10% 0% 40% 30% 10% 5% 5% 0% Aandelen 0 - 10% 0 - 30% 10 - 50% 20 - 70% 30-90% 40 - 100% Obligaties 30 - 100% 20 - 85% 20 - 70% 10 - 55% 0 - 40% 0 - 25% Alternatieve beleggingen 0 - 10% 0 - 20% 0 - 20% 0 - 30% 0 - 30% 0 - 30% Liquiditeiten 0 - 70% 0 - 70% 0 - 70% 0 - 70% 0 - 70% 0 - 60% Beleggingshorizon Kans op negatief rendement elke ... jaar Neutrale vermogensverdeling Alternatieve beleggingen Liquiditeiten Bandbreedtes (minimale en maximale wegingen) Bron: ABN AMRO Private Banking (I-Risk), data per maart 2016. * Het verwachte rendement op jaarbasis is berekend op basis van de langetermijnvisie van de bank. Dit is de 10-jaars beleggingshorizon. Hierbij is per risicoprofiel uitgegaan van de neutrale wegingen van de benchmark. Een benchmark is een bepaalde standaard, zoals een index. Hoe hoger de standaarddeviatie, hoe hoger de kans op een positiever of op een negatiever rendement. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. beleggingsportefeuille – mogelijk ongemerkt – een groot Belegt u bij ABN AMRO via een beheerovereenkomst, belang in de categorie aandelen ontstaan. Misschien wel zoals bij vermogensbeheer? Dan kunt u erop vertrouwen een groter belang dan bij uw risicoprofiel past. dat onze beheerders ervoor zorgen dat uw beleggingsportefeuille altijd aansluit bij onze aanbevolen verdeling. Zodra het percentage aandelen, obligaties en/of alternatieve beleggingen buiten de bandbreedte valt, b. De aanbevolen vermogensverdeling dan wijzen wij u erop dat uw beleggingsportefeuille niet Dit wordt ook wel tactische asset allocatie genoemd. meer bij uw risicoprofiel aansluit. Belegt u bij ABN AMRO Hier gaat het om de invulling van uw beleggingsporte- via een beheerovereenkomst, dan kunt u erop vertrouwen feuille, de actuele weging van elk van de vier vermogens- dat onze beheerders ervoor zorgen dat uw beleggings- categorieën. Wij kijken naar de verwachtingen op de portefeuille binnen deze bandbreedtes blijft. korte termijn en welke voordelen wij daaruit denken te kunnen halen voor de vier vermogenscategorieën. Zo Belegt u met advies bij ABN AMRO? Dan toetsen wij wordt de ene vermogenscategorie ‘overwogen’ regelmatig uw beleggingsportefeuille. Wij kijken dan of vergeleken met het neutrale niveau van de strategische deze nog past bij uw risicoprofiel, of de spreiding van uw vermogensverdeling als wij hier kansen zien. De andere beleggingsportefeuille nog goed is en of wij de beleggings- vermogenscategorie wordt ‘onderwogen’ als wij daar producten in uw beleggingsportefeuille aanbevelen. minder goede rendementen verwachten. Aanpassingen Zien wij dan een verschil tussen de verdeling van uw in de aanbevolen niveaus gebeuren als gevolg van onze beleggingsportefeuille en de verdeling die wij aanbevelen? visie op de financiële markten. Ons tactische beleid Dan krijgt u van ons een beleggingsupdate als dat nodig is. volgt uit onze beleggingsvisie en bepaalt de aanbevolen In de beleggingsupdate vindt u ons advies hoe u uw vermogensverdeling binnen de bandbreedte (minimale beleggingsportefeuille weer kunt laten aansluiten bij en maximale wegingen) per vermogenscategorie. onze aanbevolen verdeling. 12 Van risicoprofiel naar beleggingsportefeuille Belegt u in individuele aandelen? Morningstar, de toonaangevende leverancier van onafhankelijk beleggingsonderzoek, levert al het onderzoek voor individuele aandelen. Mede dankzij de samenwerking met Morningstar profiteert u van aandelenonderzoek van hoge kwaliteit. Belegt u in beleggingsfondsen? Dan gebeurt de selectie daarvan door ABN AMRO Advisors. De specialisten van ABN AMRO Advisors maken een keuze uit het wereldwijde aanbod van beleggingsfondsen. Iedere fondsaanbieder heeft een eigen beleggingsstijl en de juiste beleggingsfondsen selecteren is een continu proces. ABN AMRO Advisors gebruikt een selectiemethode waarmee u via de juiste fondsen optimaal van marktontwikkelingen profiteert. Niveau 2: spreiding over regio’s en bedrijfstakken ABN AMRO Beleggingscomité. Het ABN AMRO Op dit niveau adviseren wij u binnen de vermogens- Beleggingscomité bundelt alle relevante informatie, categorieën (niveau 1) uw beleggingen verder te bepaalt maandelijks de beleggingsvisie en vertaalt spreiden. Bij elke vermogenscategorie kunnen wij uw deze in de aanbevolen vermogensverdeling. beleggingen namelijk nog verder verdelen. Bij de vermogenscategorie aandelen maken wij een verdeling Het ABN AMRO Beleggingscomité wordt in haar over regio’s en bedrijfstakken. En bij de vermogenscate- werkzaamheden bijgestaan door het Economisch gorie obligaties kijken wij vooral naar de verdeling over Bureau van ABN AMRO en ABN AMRO Private Banking kredietwaardigheid. Ook bij deze verdelingen is er een Investment Strategy & Portfolio Expertise. De economen neutrale en een aanbevolen verdeling. van het Economisch Bureau volgen en analyseren de macro-economische ontwikkelingen. Zij richten zich Niveau 3: spreiding over verschillende beleggingen vooral op de lange termijn en kijken wereldwijd naar de Nadat wij de juiste vermogensverdeling (niveau 1) en economie, naar regio’s en sectoren, naar de rente en spreiding over regio’s en bedrijfstakken (niveau 2) naar de koers van de euro en andere valuta. De analisten hebben bepaald, adviseren wij u daarbinnen ook over en portefeuille-managers van Investment Strategy & de spreiding van uw vermogen over de verschillende Portfolio Expertise volgen nauwgezet de ontwikkelingen beleggingen. Dit zijn de beleggingen waarvoor wij de in alle vermogenscategorieën en op de belangrijkste beste verwachtingen hebben. financiële markten. De invloed van de economie op uw beleggingen Samen richten zij zich op strategische en thematische Macro- en micro-economische factoren hebben invloed vraagstukken op aandelen- en obligatiemarkten. Ook op uw beleggingen. Voorbeelden van macro-economische doen zij aanbevelingen voor aandelensectoren en factoren zijn de economische groei en toenemende obligatiesegmenten. welvaart, maar ook de invloed van economische crises, oorlogen en rampen. Micro-economische factoren zijn onder Daarnaast maken wij voor bepaalde soorten beleggingen andere de resultaten van de bedrijven waarin u belegt. gebruik van andere specialisten zoals Morningstar en ABN AMRO Advisors. Onze visie op de ontwikkelingen op de wereldwijde financiële markten en de kansen en risico’s die deze ontwikkelingen beleggers bieden komen tot uiting in ons beleggingsbeleid. Dit beleid wordt bepaald door het 13 Beschrijving van de zes risicoprofielen Van zeer defensief tot zeer offensief. Beschrijving van de zes risicoprofielen De zes risicoprofielen die ABN AMRO hanteert, hebben De berekening van het verwachte rendement elk hun eigen risico- en rendementskenmerken. Aan Het verwachte rendement is gebaseerd op de lange- de ene kant van het aanbod vindt u de belegger die termijnverwachtingen van het ABN AMRO Beleggings- alleen belegt in defensieve waarden, zoals liquiditeiten comité. Hierdoor sluit deze aan bij de huidige beleggings- en obligaties. Aan de andere kant staat de offensieve omgeving en onze verwachtingen van toekomstige belegger met een beleggingsportefeuille die vaak ontwikkelingen. helemaal uit aandelen bestaat. Risicoprofiel 1: Risicoprofiel 2: Risicoprofiel 3: Zeer defensief Defensief Matig defensief Risicoprofiel 4: Risicoprofiel 5: Risicoprofiel 6: Matig offensief Offensief Aandelen Obligaties Alternatieve beleggingen Aandelen Obligaties Alternatieve beleggingen Aandelen Obligaties Alternatieve beleggingen Liquiditeiten Zeer offensief Liquiditeiten Liquiditeiten 14 Beschrijving van de zes risicoprofielen Er zijn twee manieren om de verwachte rendementen Voor een periode van één jaar is het rekenkundig te berekenen. Lange tijd was het gebruikelijk in de rendement gelijk aan het meetkundig rendement. Maar financiële wereld om hiervoor het rekenkundig rendement wordt de tijdshorizon langer, dan zal er een afwijking te nemen. Maar door de grote veranderingen op de ontstaan die groter wordt als de beweeglijkheid van financiële markten van de laatste jaren, is het rekenkundig de beleggingsportefeuille groter is. Zo komt een reken- rendement minder nauwkeurig geworden. Wij gebruiken kundig rendement van 5% over tien jaar op hetzelfde nu voor de verwachte rendementen het meetkundig eindbedrag uit als een meetkundig rendement van 4,14%. rendement. Het meetkundig rendement geeft een Het meetkundig rendement is lager, maar geeft een betrouwbaarder beeld van het te verwachten rendement werkelijker beeld van het te verwachten eindkapitaal. dan het rekenkundig rendement. ▶▶ Het rekenkundig rendement wordt berekend door de Toelichting bij de risicoprofielen rendementen over verschillende perioden bij elkaar Op de volgende bladzijden leest u de beschrijvingen op te tellen en te delen door het aantal perioden. van de zes risicoprofielen. U ziet de strategische ▶▶ Het meetkundig rendement is het jaarlijkse (neutrale) vermogensverdeling. percentage dat leidt tot het werkelijke eindkapitaal. We leggen u eerst een aantal begrippen uit. Onder het Voorbeeld: In jaar 1 bedraagt het rendement +50% en kopje Verwacht risico en rendement tonen wij het in jaar 2 is dat –50%. (R1=50%, R2=–50%). Dan zijn verwachte rendement op jaarbasis, waarbij we rekening de resultaten: houden met de langetermijnvisie van ABN AMRO, de ▶▶ Het rekenkundige rendement (R1+R2)/2 is 0% en 10-jaars beleggingshorizon. U ziet de volgende cijfers: geeft een onveranderd resultaat weer. ▶▶ Het meetkundige rendement bedraagt (1+R1)*(1+R2)-1=–25%. ▶▶ Risico-indicator: hoe hoger het risico, hoe verder de meter van de risico-indicator naar rechts wijst. ▶▶ Verwacht jaarlijks rendement: het rendement dat wij per jaar voor dit risicoprofiel verwachten op basis Als u volgens dit voorbeeld € 1.000 had belegd, dan bedroeg de waarde van uw belegging € 1.500 euro aan van 90% zekerheid. ▶▶ Standaarddeviatie: dit is het risico van het risicoprofiel het einde van jaar 1 (+50%). In jaar 2 bedroeg het verlies uitgedrukt in een percentage per jaar. De standaard- –50% en was er nog € 750 van het startkapitaal over deviatie geeft aan hoeveel het werkelijke rendement (–50% van € 1.500). Per saldo heeft u een verlies gemaakt kan afwijken van het gemiddelde verwachte rendement. van € 250, ofwel een negatief rendement van 25%. Dit is Hoe hoger de standaarddeviatie, hoe hoger de afwijking precies de uitkomst van de meetkundige rekenmethode. en dus het risico. We baseren dit percentage op het historische risico. 15 Beschrijving van de zes risicoprofielen ▶▶ Minimum rendement op jaarbasis: het laagste rendement dat in de afgelopen 10 jaar gehaald is voor dit risicoprofiel in een jaar. ▶▶ Maximum rendement op jaarbasis: het hoogste rendement dat in de afgelopen 10 jaar gehaald is voor dit risicoprofiel in een jaar. ▶▶ Negatief elke x-aantal jaar: dit laat zien hoe vaak per x-aantal jaar het resultaat van uw beleggingsportefeuille negatief kan zijn. In deze brochure hebben wij uitgelegd wat de kenmerken zijn van de zes ABN AMRO risicoprofielen. Samen met uw adviseur bepaalt u op basis van uw antwoorden op de vragen over het beleggersprofiel dan het risicoprofiel dat het beste bij u past. Houdt u er wel rekening mee dat de cijfers in deze brochure over opbrengsten en risico’s geen belofte of garantie voor de toekomst zijn. En dat alle getoonde rendementen brutorendementen zijn. De kosten zijn dus niet meegenomen in de berekeningen. Meer informatie over beleggen bij ABN AMRO vindt u in de Voorwaarden Beleggen ABN AMRO. U vindt deze voorwaarden op abnamro.nlvoorwaardenbeleggen Past uw beleggingsportefeuille nog bij uw risicoprofiel? Bekijk dit regelmatig via Internet Bankieren om geen onnodig risico te lopen. 16 Beschrijving van de zes risicoprofielen Risicoprofiel 1 | zeer defensief Vermogensverdeling Minimaal Neutraal Maximaal Aandelen 0% 0% 10% Obligaties 30% 60% 100% Alternatieve beleggingen 0% 0% 10% Liquiditeiten 0% 40% 70% Verwacht risico en rendement 10-jaars periode (per jaar) Verwacht jaarlijks rendement 1,3% Standaarddeviatie 2,9% Negatief elke x-aantal jaar 3,0 jaar Historisch rendement over de laatste 10 jaar Historisch rendement op jaarbasis 3,03% Minimum rendement op jaarbasis 0,86% Maximum rendement op jaarbasis 6,03% Vermogensopbouw 10.000 euro na 10 jaar Pessimistisch scenario € 10.610,- Neutraal scenario € 11.340,- Optimistisch scenario € 12.280,- Kans op bereiken resultaat 5% € 12.280,€ 11.340,€ 10.610,- € 10.000,- 90% 5% Let op: de cijfers van de rendementen en de risico’s gelden niet als belofte of garantie voor de toekomst. In dit voorbeeld zijn de 0 1 2 Optimistisch 3 4 5 6 Neutraal 7 8 9 € 0,10 jaar Pessimistisch Aanbevolen periode: de aanbevolen minimale periode om uw geld te beleggen voor risicoprofiel 1 is twee jaar. kosten voor beleggen niet meegenomen. 17 Beschrijving van de zes risicoprofielen Risicoprofiel 2 | defensief Vermogensverdeling Minimaal Neutraal Maximaal Aandelen 0% 15% 30% Obligaties 20% 50% 85% Alternatieve beleggingen 0% 5% 20% Liquiditeiten 0% 30% 70% Verwacht risico en rendement 10-jaars periode (per jaar) Verwacht jaarlijks rendement 2,6% Standaarddeviatie 4,7% Negatief elke x-aantal jaar 3,4 jaar Historisch rendement over de laatste 10 jaar Historisch rendement op jaarbasis 4,24% Minimum rendement op jaarbasis -3,44% Maximum rendement op jaarbasis 8,22% Vermogensopbouw 10.000 euro na 10 jaar Pessimistisch scenario € 10.700,- Neutraal scenario € 12.880,- Optimistisch scenario € 15.510,- Kans op bereiken resultaat 5% € 15.510,€ 12.880,€ 10.700,- € 10.000,- 90% 5% Let op: de cijfers van de rendementen en de risico’s gelden niet als belofte of garantie voor de toekomst. In dit voorbeeld zijn de 0 1 2 Optimistisch 3 4 5 6 Neutraal 7 8 9 € 0,10 jaar Pessimistisch Aanbevolen periode: de aanbevolen minimale periode om uw geld te beleggen voor risicoprofiel 2 is vijf jaar. kosten voor beleggen niet meegenomen. 18 Beschrijving van de zes risicoprofielen Risicoprofiel 3 | matig defensief Vermogensverdeling Minimaal Neutraal Maximaal Aandelen 10% 30% 50% Obligaties 20% 50% 70% Alternatieve beleggingen 0% 10% 20% Liquiditeiten 0% 10% 70% Verwacht risico en rendement 10-jaars periode (per jaar) Verwacht jaarlijks rendement 3,6% Standaarddeviatie 8,2% Negatief elke x-aantal jaar 3 jaar Historisch rendement over de laatste 10 jaar Historisch rendement op jaarbasis 5,67% Minimum rendement op jaarbasis -12,01% Maximum rendement op jaarbasis 14,01% Vermogensopbouw 10.000 euro na 10 jaar Pessimistisch scenario € 9.890,- Neutraal scenario € 14.270,- Optimistisch scenario € 20.070,- Kans op bereiken resultaat € 20.070,- 5% 90% 5% € 14.270,€ 10.000,- € 9.890,- Let op: de cijfers van de rendementen en de risico’s gelden niet als belofte of garantie voor de toekomst. In dit voorbeeld zijn de 0 1 2 Optimistisch 3 4 5 6 Neutraal 7 8 9 € 0,10 jaar Pessimistisch Aanbevolen periode: de aanbevolen minimale periode om uw geld te beleggen voor risicoprofiel 3 is zeven jaar. kosten voor beleggen niet meegenomen. 19 Beschrijving van de zes risicoprofielen Risicoprofiel 4 | matig offensief Vermogensverdeling Minimaal Neutraal Maximaal Aandelen 20% 50% 70% Obligaties 10% 35% 55% Alternatieve beleggingen 0% 10% 30% Liquiditeiten 0% 5% 70% Verwacht risico en rendement 10-jaars periode (per jaar) Verwacht jaarlijks rendement 4,5% Standaarddeviatie 11,9% Negatief elke x-aantal jaar 2,8 jaar Historisch rendement over de laatste 10 jaar Historisch rendement op jaarbasis 6,39% Minimum rendement op jaarbasis -20,67% Maximum rendement op jaarbasis 19,01% Vermogensopbouw 10.000 euro na 10 jaar Pessimistisch scenario € 9.050,- Neutraal scenario € 15.600,- Optimistisch scenario € 25.750,- Kans op bereiken resultaat € 25.750,- 5% 90% 5% € 15.600,€ 10.000,- € 9.050,- 0 1 2 Optimistisch 3 4 5 6 Neutraal 7 8 9 € 0,10 jaar Pessimistisch Aanbevolen periode: de aanbevolen minimale periode om uw geld te beleggen voor risicoprofiel 4 is tien jaar. Let op: de cijfers van de rendementen en de risico’s gelden niet als belofte of garantie voor de toekomst. In dit voorbeeld zijn de kosten voor beleggen niet meegenomen. 20 Beschrijving van de zes risicoprofielen Risicoprofiel 5 | offensief Vermogensverdeling Minimaal Neutraal Maximaal Aandelen 30% 70% 90% Obligaties 0% 15% 40% Alternatieve beleggingen 0% 10% 30% Liquiditeiten 0% 5% 70% Verwacht risico en rendement 10-jaars periode (per jaar) Verwacht jaarlijks rendement 5,3% Standaarddeviatie 15,5% Negatief elke x-aantal jaar 2,7 jaar Historisch rendement over de laatste 10 jaar Historisch rendement op jaarbasis 6,80% Minimum rendement op jaarbasis -29,06% Maximum rendement op jaarbasis 23,97% Vermogensopbouw 10.000 euro na 10 jaar Pessimistisch scenario € 8.110,- Neutraal scenario € 16.830,- Optimistisch scenario € 32.570,- Kans op bereiken resultaat € 32.570,- € 16.830,€ 10.000,- 0 1 2 Optimistisch 3 4 5 6 Neutraal 7 8 9 € 8.110,€ 0,10 jaar Pessimistisch Aanbevolen periode: de aanbevolen minimale periode om uw geld te beleggen voor risicoprofiel 5 is twaalf jaar. 5% 90% 5% Let op: de cijfers van de rendementen en de risico’s gelden niet als belofte of garantie voor de toekomst. In dit voorbeeld zijn de kosten voor beleggen niet meegenomen. 21 Beschrijving van de zes risicoprofielen Risicoprofiel 6 | zeer offensief Vermogensverdeling Minimaal Neutraal Maximaal Aandelen 40% 100% 100% Obligaties 0% 0% 25% Alternatieve beleggingen 0% 0% 30% Liquiditeiten 0% 0% 60% Verwacht risico en rendement 10-jaars periode (per jaar) Verwacht jaarlijks rendement 5,8% Standaarddeviatie 19,4% Negatief elke x-aantal jaar 2,6 jaar Historisch rendement over de laatste 10 jaar Historisch rendement op jaarbasis 7,05% Minimum rendement op jaarbasis -36,45% Maximum rendement op jaarbasis 29,36% Vermogensopbouw 10.000 euro na 10 jaar Pessimistisch scenario € 6.620,- Neutraal scenario € 17.540,- Optimistisch scenario € 40.760- Kans op bereiken resultaat € 40.760,- € 17.540,€ 10.000,0 1 2 Optimistisch 3 4 5 6 Neutraal 7 8 9 € 6.620,€ 0,10 jaar Pessimistisch Aanbevolen periode: de aanbevolen minimale periode om uw geld te beleggen voor risicoprofiel 6 is vijftien jaar. 5% 90% 5% Let op: de cijfers van de rendementen en de risico’s gelden niet als belofte of garantie voor de toekomst. In dit voorbeeld zijn de kosten voor beleggen niet meegenomen. 22 Informatie en advies ABN AMRO is op verschillende manieren bereikbaar, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Informatie en advies Advies Voor vragen over onze producten en diensten kunt u terecht bij onze kantoren. Of u belt met 0900 - 0024*, 24 uur per dag, 7 dagen in de week bereikbaar. Internet Kijk op abnamro.nl voor uitgebreide informatie over onze producten. Brochures Onze andere brochures zijn telefonisch aan te vragen via 0900 - 0024*. * Voor dit gesprek betaalt u uw gebruikelijke belkosten. Uw telefoonaanbieder bepaalt deze kosten. 23 Algemene disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door ABN AMRO Bank N.V. en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van beleggingsproducten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden beleggingsproducten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Beleggen ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via abnamro.nl/beleggen Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. US Person Disclaimer ABN AMRO Bank N.V. (‘ABN AMRO’) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de beleggingsdienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven beleggingsproducten en beleggingsdiensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen [‘US Persons’ in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving]. Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van beleggingdiensten en/of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. ABN AMRO Bank N.V. is regulated by the European Central Bank (ECB). ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo’s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. ABN AMRO Bank N.V. staat onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB). abnamro.nl