Financieel risicoprofiel, geen luxe maar noodzaak

Financieel risicoprofiel,
geen luxe maar noodzaak
Krijg zicht op (de beheersing van) uw belangrijkste financiële risico’s
en het benodigd buffervermogen
Een actueel thema
Risicomanagement staat volop in de belangstelling van onderwijsorganisaties. Dat is niet zonder
reden. Door teruglopende bekostiging en stille bezuinigingen lopen de vermogensposities terug.
Om verantwoorde (investerings-) beslissingen te kunnen blijven nemen is het van groot belang
zicht te hebben op de financiële risico’s waaraan de onderwijsorganisatie wordt blootgesteld.
Bestuurlijke
verantwoording
Vanuit de Code Goed Onderwijsbestuur is het bestuur verplicht verantwoording af te leggen
over de risicobeheersing van de organisatie.
Met een wijziging in de wet- en regelgeving (2014) inzake risicomanagement krijgt het belang
daarvan nog eens extra nadruk. De wet verplicht de onderwijsinstellingen vanaf de jaarrekening
2013 in hun jaarverslag verantwoording af te leggen over het gevoerde risicomanagement.
Wat is risicomanagement
eigenlijk en wat
kan ik ermee als
onderwijsinstelling?
Kort gezegd verstaan we onder risicomanagement: ‘het systematisch analyseren van de
organisatie op risico’s, met als doel de kans erop te verkleinen en de impact ervan op de
organisatie te reduceren’.
Risicomanagement is gekoppeld aan doelstellingen. Een van de gronddoelstellingen van elke
organisatie is de borging van de continuïteit van de organisatie. Deze continuïteit komt in
gevaar wanneer de lasten niet meer uit de baten bestreden kunnen worden en er onvoldoende
(liquide) vermogen aanwezig is om het al dan niet tijdelijke financiële tekort te dekken. Om
aan de gronddoelstelling van het borgen van de continuïteit te kunnen blijven voldoen, is het
daarom nodig om zicht te krijgen op de belangrijkste financiële risico’s waaraan de organisatie
wordt blootgesteld en hoe deze risico’s worden beheerst. Dit kan worden samengevat tot de
vraag hoeveel vermogen nodig is om het financieel risicoprofiel af te dekken.
Hoe krijg ik zicht
op mijn financieel
risicoprofiel?
Controlgroep heeft in samenwerking met Finlogic een beproefde methodiek ontwikkeld
waarmee de financiële risico’s in beeld gebracht en gewaardeerd worden. Dit proces verloopt in
nauwe samenwerking met de onderwijsorganisatie.
In een delegatie brengen wij vertegenwoordigers van de organisatie bij elkaar die samen een
compleet beeld kunnen geven. Bij de samenstelling houden we er rekening mee dat enerzijds de
noodzakelijke inhoudelijke kennis op de verschillende deelterreinen aanwezig is en anderzijds de
voor het proces relevante invalshoeken belicht kunnen worden.
Na het proces van risico-identificatie en risicowaardering wordt berekend hoeveel vermogen
noodzakelijk is om het financieel risicoprofiel af te dekken. Dit doen we met behulp van speciaal
hiervoor ontwikkelde simulatiesoftware. Uit de daarna opgestelde rapportage wordt inzichtelijk
wat de belangrijkste te beheersen financiële risico’s zijn, de mate waarin deze risico’s worden
beheerst en wat hun relatieve invloed op het financieel risicoprofiel is. Zo verkrijgt u zicht op de
juiste prioriteiten bij de beheersing van uw financiële risico’s.
Wij hebben al veel onderwijsorganisaties in zowel het primair als voortgezet onderwijs geholpen
bij de totstandkoming van een financieel risicoprofiel.
Hoe verloopt zo’n proces om te komen tot het financieel risicoprofiel nu concreet?
Stap 1: Bestudering van voor
het proces relevante
documenten
Vooraf bestuderen wij de laatst bekende jaarrekening, de managementletter en het
accountantsverslag. Hiermee krijgen wij zicht op de soorten baten- en lastenstromen en
de omvang daarvan, de financiële positie en de mate van interne beheersing van de
organisatie.
Stap 2:
Startsessie met een
delegatie vanuit de
organisatie
Voorafgaand aan de inhoudelijke risico-identificatie en de risicowaardering verkrijgen we via
een startpresentatie een juiste en eenduidige perceptie van wat een financieel risico is, wat een
financieel risicoprofiel is en hoe je tot een financieel risicoprofiel kan komen. Na deze startsessie
is voor de delegatie van de organisatie duidelijk welke criteria we hanteren en welke methodiek
we toepassen bij de risico-identificatie en waardering. Hierdoor kan het proces inhoudelijk
soepel en gestructureerd verlopen.
Stap 3: Risico-identificatie
en waardering
Aan de hand van een vaste methodiek worden de belangrijkste financiële risico’s geïdentificeerd
en wordt een inschatting gemaakt van kans en financiële impact. Deze vaste methodiek is
voor een belangrijk deel gestoeld op het gedachtegoed van de Commissie Vermogensbeheer
Onderwijsinstellingen (commissie Don) en gevalideerd in de praktijk. De methodiek borgt dat
alle van belang zijnde risico’s in beeld komen en voorkomt dubbeltellingen in het profiel. Een
belangrijk onderdeel van de risico-identificatie en de risicowaardering is het bestaan en de
werking van beheersmaatregelen in kaart te brengen.
Stap 4:
Simulatie
Niet alle risico’s zullen zich tegelijkertijd in de maximale omvang voordoen. Daarom is een
methode nodig om te bepalen hoeveel buffervermogen nodig is om met een gewenste
zekerheid te bepalen dat het aanwezige financiële risicoprofiel kan worden afgedekt.
Wij beschikken over beproefde software waarmee een geïdentificeerd risicoprofiel kan worden
doorgerekend naar een benodigde hoogte aan buffervermogen. Standaard wordt gewerkt
met een zekerheidspercentage van 90 procent. Het bestuur kan echter zelf aangeven welk
zekerheidspercentage de organisatie wil hanteren.
Stap 5:
Rapportage
De rapportage over het financieel risicoprofiel is helder van structuur en zodanig vormgegeven
dat deze goed leesbaar en inhoudelijk te volgen is door stakeholders bij uw organisatie die niet
inhoudelijk bij het proces betrokken zijn geweest (zoals bijvoorbeeld een MR en (overige) Raad
van Toezichtleden).
Benodigd
buffervermogen
bij verschillende
zekerheden
Hieronder zijn een aantal onderdelen uit een voorbeeld rapportage opgenomen.
Uit de grafiek valt af te leiden dat om alle risico’s binnen 1 jaar in hun maximale omvang af te
kunnen dekken een buffervermogen van € 2.650.000 benodigd is. Omdat niet alle risico’s zich op
hetzelfde moment in hun maximale omvang openbaren, is via de simulatie bepaald dat met een
gewenste zekerheid van 90% een aan te houden vermogen van € 1.526.000 voldoende is om
het financiële risicoprofiel af te kunnen dekken.
Kansverdeling van
de risicosimulatie
De grafiek laat de frequentieverdeling zien van de uitkomsten van de 10.000 uitgevoerde
simulaties via de toegepaste simulatietechniek.
Top 10 financiële
risico’s met de
relatieve invloed
op het financieel
risicoprofiel
Bovenstaande grafiek geeft een beeld van de invloed van de individuele risico’s op het financieel
risicoprofiel. Zo verkrijgt u zicht op de juiste prioriteiten bij de beheersing van uw financiële
risico’s.
Confrontatie
berekend
buffervermogen
met aanwezig
vermogen
In bovenstaande grafiek wordt het berekende benodigde buffervermogen vergeleken met het
aanwezig eigen vermogen, het aanwezig netto werkkapitaal (in hoeverre is het eigen vermogen
ook in liquide vorm aanwezig?) en de beschikbare bufferliquiditeit, conform de systematiek van
de Inspectie van het Onderwijs.
Tot slot: waarom
kiezen voor ons
als dienstverlener
voor uw financieel
risicoprofiel?
Wij hebben ruime ervaring in controlling, financieel management en risicomanagement in zowel
het voortgezet onderwijs als het primair onderwijs. Wij kennen de specifieke risico’s die zich
bij onderwijsorganisaties kunnen voordoen. De door ons ontwikkelde systematiek voor een
financieel risicoprofiel onderscheidt zich van andere door een beproefd totaalconcept:
•Uw organisatie-specifieke situatie wordt in kaart gebracht, er wordt niet uitgegaan van
algemeenheden;
•Wij zijn werkzaam in het PO en VO en beschikken over specialistische kennis over financiën
en ontwikkelingen in het PO en VO. Vanuit onze expertise zijn wij een volwaardige
gesprekspartner en een klankbord voor het schoolbestuur;
•Normen en methodiek van de Inspectie van het Onderwijs zijn verwerkt in ons systeem;
•In het proces wordt een representatieve delegatie van uw organisatie betrokken, dit leidt tot
draagvlak, betrokkenheid en acceptatie;
•Een heldere beschrijving en onderbouwing van de risico’s;
•Heldere rapportage, ook voor andere stakeholders bij uw organisatie goed leesbaar;
•Wij beschikken over een ‘schade-database’ van de afgelopen jaren van zowel het PO als VO,
waardoor wij op een aantal risico’s gefundeerde onderliggende berekeningen kunnen maken
ter onderbouwing van de keuze van kansklasse en gevolgklasse;
•Wij volgen een door ons ontwikkelde, in de praktijk getoetste en bewezen methodiek,
leidend tot volledigheid en voorkomen van dubbeltellingen;
•Wij maken gebruik van beproefde simulatiesoftware voor een gedegen onderbouwing van
uw benodigd buffervermogen;
• ‘Last but not least’ bieden wij deze dienstverlening aan tegen een zeer concurrerende prijs.
Contact
Heeft u vragen naar aanleiding van bovenstaande informatie of wilt u een offerteverzoek doen?
Neem vrijblijvend contact op met Roelof Versloot: 06-14003031, [email protected] of
Geert-Jan Wouters: 06-54376383, [email protected]
Wij staan u graag te woord.