Bloemplanten behoren tot de meest dominante groep planten ter

De Bloemplant
Inhoudstabel
De Bloemplant ...........................................................................................................................................
Inhoudstabel..........................................................................................................................................
De Bloemplant ......................................................................................................................................... 1
Inleiding ............................................................................................................................................... 1
Doelstellingen: ..................................................................................................................................... 1
1.
Wat zijn bloemplanten? .............................................................................................................. 2
2.
Delen van de bloemplant ............................................................................................................ 3
3.
Bouw en functie(s) van elk deel .................................................................................................. 3
3.1
Bloem................................................................................................................................... 3
Bouw:........................................................................................................................................... 3
Functie: ........................................................................................................................................ 4
3.2
De stengel ............................................................................................................................ 4
Bouw:........................................................................................................................................... 4
Functie: ........................................................................................................................................ 5
3.3
De wortel ............................................................................................................................. 5
Bouw:........................................................................................................................................... 5
Functie: ........................................................................................................................................ 5
3.4
Het blad ............................................................................................................................... 6
Bouw:........................................................................................................................................... 6
Functie: ........................................................................................................................................ 7
Determineren .............................................................................................................................. 8
Nervatuur: ................................................................................................................................... 8
Bladrand: ................................................................................................................................... 10
Bladstand: .................................................................................................................................. 12
Overzicht bloemdelen ............................................................................................................... 14
Overzicht bladdeterminatie ...................................................................................................... 14
Herhalingsoefeningen: ...................................................................................................................... 15
Bibliografie ........................................................................................................................................ 18
De Bloemplant
Inleiding
In dit stuk van de cursus zullen we het hebben waar we allemaal mee te maken hebben.
We gaan een stukje natuur bekijken, ik vind dit stuk persoonlijk zeer belangrijk omdat de natuur zo
belangrijk is voor ons.
Wij kunnen niet zonder al het leven dat zich rondom ons bevind.
Daarom is het ook belangrijk dat wij iets weten over deze prachtige natuur rondom ons en dat we
weten hoe we voor planten kunnen zorgen a.d.h.v. de theorie die we in dit stuk bekijken.
In dit thema gaan we het hebben over de hoofddelen van de bloemplant: de stengel, bloem, bladen
en de wortel.
We blijven gaan de plant bekijken en de delen die we kunnen zien benoemen.
Van elk deel gaan we de bouw en de functie bekijken en gaan we zoeken waar alle delen van de plant
zich bevinden zodat we deze kunnen benoemen en herkennen.
Doelstellingen:
-
Beschrijving van een bloemplant kunnen geven.
Delen van de bloemplant herkennen en benoemen.
De bouw en functie van elk deel kunnen beschrijven.
Bepaalde bladkenmerken (nervatuur, bladstand en bladrand) determineren a.d.h.v. een
determinatietabel.
1
1. Wat zijn bloemplanten?
Bloemplanten behoren tot de meest dominante groep planten ter wereld.
Je kan ze zeer gemakkelijk herkennen, elke plant met een bloem op is een bloemplant!
In het bloemdeel van de plant bevindt zich het voortplantingsstelsel van de plant.
De mannelijke voortplantingsorganen van de bloem zijn de meeldraden en de vrouwelijke
voortplantingsorganen zijn de stampers.
Een bloem bevat altijd drie structuren, als je ernaar kijkt zie je eerst de kelkblaadjes en dan de
kroonblaadjes.
Verder binnenin zitten de meeldraden en helemaal vanbinnen zit de stamper.
Onder het bloemdeel zit natuurlijk de stengel, de bladen en de wortel.
2
2. Delen van de bloemplant
De delen die we in dit stuk van de cursus zullen bekijken zijn:
-
De wortels
De stengel
De bladen
De bloem
Nu je dit weet kan je eens proberen de juiste namen op de juiste plek te zetten.
Nummer
Deel v/d plant
1
2
3
4
3. Bouw en functie(s) van elk deel
3.1 Bloem
Bouw:
- De kroonbladen
- De kelkbladen
- De bloembodem
- De meeldraden: Helmknop, helmdraad.
- De stamper(s): stempel, stijl en vruchtbeginsel.
3
Functie:
De kroon- en kelkbladen gaan zoveel mogelijk de voortplantingsorganen (stamper en
meeldraden) beschermen.
De kroonbladen hebben vaak een zeer mooie kleur om de insecten te lokken die zullen
helpen bij de voortplanting.
De kelkbladen zullen de plant ook beschermen als de bloem nog een knop is (in de herfst).
De meeldraden (de mannelijke voortplantingsorganen) gaan het stuifmeel aanmaken wat
noodzakelijk is voor de voortplanting.
In het vruchtbeginsel zitten de eicellen, deze worden bevrucht door de stuifmeelkorrels uit
het stuifmeel.
De stempel zal dienen als ontvanger voor het stuifmeel.
Bij de voortplanting zal een insect de stuifmeelkorrels op zich krijgen als hij de nectar bij de
bloemen komt halen en zal dit stuifmeel weer afzetten bij een andere plant.
3.2 De stengel
Bouw:
Oefening: Plaats het juiste getal bij het juiste begrip.
- Knoop: …
- Bladliteken: …
- Bladoksel: …
- Okselknop: …
- Eindknop: …
Oefening: plaats het juiste begrip uit de voorgaande oefening bij de juiste omschrijving.
Omschrijving
Begrip
De hoek tussen de stengel en de bladsteel.
Bevestigingsplaats van een blad aan de
stengel.
Overblijfsel nadat een blad van de stengel is
gevallen.
Een knop in de bladoksel.
Knop aan het einde van de stengel.
4
Functie:
De stengel zal er in de eerste plaats voor zorgen dat de plant stevig zal zijn en niet zal
omvallen.
Het zal al de mineralen en de voedingsstoffen naar de verschillende plantendelen
transporteren.
Een plant zal altijd groeien door de stengel, de stengel zal altijd groeien in lengte en dikte.
3.3 De wortel
Bouw:
Zeer vaak kunnen we twee soorten wortels onderscheiden:
Ten eerste hebben we de wortel waarbij we één grote hoofdwortel kunnen onderscheiden
met nog enkele zijwortels.
Het uiteinde van de hoofdwortel heet de worteltop.
Ten tweede kan je ook hebben dat er geen hoofdwortel de onderscheiden is maar veel
wortels van ongeveer de zelfde dikte, deze noemen we de bijwortels.
Alle soorten wortels hebben ook wortelhaartjes (zoals je op de eerste foto kan zien).
Functie:
De wortels zullen de plant vasthechten in de grond en de voedingsstoffen en het water
opnemen uit de bodem.
5
3.4 Het blad
Bouw:
Oefening: plaats het juiste getal bij het juiste begrip.
- Bladschijf: …
- Bladadertjes: …
- Bladrand: …
- Hoofdnerf: …
- Bladvoet: …
- Zijnerf : …
- Bladtop: …
- Bladmoes: …
- Bladschede: …
- bladsteel: …
Oefening: plaats het juiste begrip uit de voorgaande oefening bij de juiste omschrijving.
Omschrijving
Deel van het blad, waarmee het blad vastzit
aan de stengel.
De kleinste nerven, gehecht aan de zijnerven.
Deel van het blad tussen de nerven dat zeer
zacht is.
Onderste deel van de bladsteel dat vaak
verbreed is.
De grootste nerf, vaak centraal gelegen.
Deel van het blad dat opgebouwd is uit
bladmoes en nerven.
Basis van de bladschijf.
Top van het blad.
Rand van het blad.
Nerven die zijn vastgehecht aan de
hoofdnerf, lopen vaak horizontaal doorheen
het blad.
Begrip
6
Functie:
Het blad vervult drie zeer belangrijke functies voor de plant of boom.
De eerste functie is fotosynthese, hierdoor kunnen planten onder invloed van zonlicht het
water uit de bodem en de koolstofdioxide uit de lucht omzetten naar suikers.
Deze suikers gebruiken de planten om zichzelf te voorzien van voedingsstoffen.
Een volgende functie bestaat er uit om de afvalstoffen van de plant of boom af te scheiden.
In de herfst zullen de bladen afvallen en de afvalstoffen die in de plant of boom aanwezig zijn
met zich meenemen.
De laatste functie waar we het over zullen hebben is het afstoten van water.
Bladen hebben zeer kleine huidmondjes waardoor ze een teveel aan water kunnen afstoten
indien nodig.
7
Determineren
Nervatuur:
De nerven zullen zorgen voor het transport van voedingsstoffen en water doorheen het blad.
Zoals jullie misschien al gezien hebben zijn er verschillende soorten nerven.
In dit stukje cursus zullen we er enkele bekijken, de bedoeling is dat jullie m.b.v. een
determinatietabel de verschillende nervaturen kunnen herkennen en kunnen benoemen.
Soorten nervatuur:
Voorbeeld
Begrip
Veernervig
Handnervig
Parallelnervig
8
Oefening: bepaal de nervatuur m.b.v. de tabel hierboven.
Blad
Nervatuur
9
Bladrand:
Een blad kan verschillende soorten randen hebben, in dit stukje cursus gaan we er enkele
bekijken. De bedoeling is dat jullie m.b.v. een determinatietabel deze bladranden kunnen
herkennen en kunnen benoemen.
Soorten bladranden:
Voorbeeld
Begrip
Gaaf
Gekarteld
Getand
Gezaagd
Dubbel gezaagd
10
Oefening: bepaal de bladrand m.b.v. de tabel hierboven.
Blad
Bladrand
11
Bladstand:
Bladeren kunnen op verschillende manieren ingeplant zijn op de stengel, in dit stukje cursus
bekijken we een paar soorten bladstanden.
De bedoeling is dat jullie m.b.v. een determinatietabel de verschillende bladstanden kunnen
herkennen en benoemen.
Voorbeeld
Bladstand
Verspreid
Tegenoverstaand
Kruisgewijs
Kransgewijs
12
Oefening: bepaal de bladstand m.b.v. de tabel hierboven.
Blad
Begrip
13
Overzicht bloemdelen
Overzicht bladdeterminatie
14
Herhalingsoefeningen:
1. Geef een beschrijving voor het woord bloemplant.
2. Benoem de aangeduide delen en benoem wat er afgebeeld staat.
1.
5.
6.
7.
9.
3. Geeft twee functies van de bloem.
4. Geef een omschrijving voor:
- Eindknop:
-
Bladliteken:
5. Benoem de aangeduide delen.
1.
2.
3.
15
6. Welke soorten wortels kunnen we onderscheiden?
7. Beschrijf de functies van de wortel.
8. Benoem de aangeduide delen.
1.
2.
3.
4.
5.
9. Geef de functies van het blad.
16
10. Benoem telkens: nervatuur, bladstand en bladrand (in deze volgorde).
17
Bibliografie
Cauwenberghs, P. (2013). anatomie van de zaadplant. Mechelen, Antwerpen, België: Peter
Cauwenberghs.
deboeck. (2010). deboeck. Opgeroepen op maart 1, 2014, van bouw van de bloemplant:
http://secundair.deboeck.com/resource/extra/9789045531953/thema%201.pdf
Stichmann-Marny, U. (2013). anwb natuurgids. Ursula Stichmann-Marny .
tripod. (2013, april 18). determinatie tripod. Opgeroepen op maart 3, 2014, van tripod:
http://determinatie.tripod.com
wikipedia. (2014, februari 16). bloemplant. Opgeroepen op maart 3, 2014, van wikipedia:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bloem_(plant)
18