Planten en dieren in de duinen Tekenen en

Randje Texel
3
3 en 4
Planten en dieren in de duinen
Tekenen en plakken met zand
Doelen
De leerlingen:
• kunnen een aantal planten en dieren noemen die in de duinen
voorkomen.
• leven zich in hoe een dier leeft in de duinen.
• ze kennen de verschillen in leefwijze en het prikkelt hun fantasie.
• verwerken hun kennis op een creatieve manier.
Begrippen
het konijn, de haas, de roofvogel, de lepelaar, de mantelmeeuw, de zilvermeeuw, de stormmeeuw, de kokmeeuw, de meeuwenkolonie, de bergeend,
de kiekendief, de vos, het helmgras, de duindoorn
Materialen
• Uitzending van Huisje Boompje Beestje: In de duinen (te vinden op
www.waddenzeeschool.nl onder lesmateriaal ➔ BO onderbouw ➔ duinen
➔ lesfilmpjes duinen)
• Stevig tekenpapier
•Tekenmaterialen
• Droog zand
•Lijm
• Platen voor het verhaal
Duur
70 minuten
Inleiding
Blik kort terug op de vorige les over de duinen en de wind. De leerlingen
hebben toen de uitzending van Huisje Boompje Beestje: In de duinen
bekeken en het proefje met de haarborstel nog een keer in de klas gedaan.
(20 minuten)
Bekijk de uitzending van Huisje Boompje Beestje: in de duinen nog een keer.
Dit gaat over Texel. Geef de leerlingen een kijkopdracht: welke planten en
dieren worden in de uitzending genoemd?
Kern
(20 minuten)
Bespreek de uitzending van Huisje Boompje Beestje na. Welke dieren en
planten werden er genoemd? Schrijf de namen van de dieren en planten op
het bord.
In de uitzending is ook een dier genoemd dat in de duinen “aan de
overkant” wel voorkomt, maar op Texel niet (de vos). Weten de leerlingen
om welk dier het gaat? Hier kun je een vraagspel van maken: “het kan niet
3. Planten en dieren in de duinen
In de uitzending werd ook genoemd welke planten en dieren er in de
duinen leven, zoals het helmgras uit de vorige les. Maar welke planten
groeien er nog meer? En welke dieren? Wat zijn de eigen ervaringen van de
leerlingen?
www.duurzameleerlijn.nl20
vliegen, het kan niet zwemmen, het eet eieren en jonge vogels, het heeft
een lange staart, rood haar, vier poten, etc.’’ Tot ze het weten.
Het volgende verhaal gaat over dieren die in de duinen leven. Lees het
verhaal voor en laat de bijbehorende platen zien.
Konijn Witoor is haar holletje kwijt
Vlakbij de zee staan duinen. Veel zand en wat helmgras erop. Maar wat
verder van de zee af staan ook duinen. Oudere duinen en die zijn helemaal
groen. Ze zijn begroeid met gras, struiken en bloemen.
Tussen het gras zitten gaten in de grond. Heeft iemand hier zitten graven?
Jazeker! Een konijn. Kijk daar hupt er één. Bruin met een klein wit vlekje op
haar oor. Ze snuffelt bij een hol en rent dan weer verder. Naar het volgende
hol. Zij graaft een beetje met haar voorpootjes, snuffelt weer en rent
verder. Kris kras over het pad. Pas nou maar op konijn! Boven je vliegt een
kiekendief. Hij zweeft met zijn grote vleugels wijd uitgespreid door de lucht.
Hij is op zoek naar een lekker hapje. En hij lust graag kuikens, muizen en
kleine konijntjes.
Konijnenvrouwtje Witoor is op zoek naar haar holletje. Zij is een beetje
vergeten waar het was. Ze had nog wel wat poepjes bij de ingang
achtergelaten zodat ze kon ruiken als ze weer thuis was. Misschien wat
hoger op het duin? Witoor klimt tegen het duin op. Pfft, wat is het hier
warm in de zon. Aan de andere kant van de duintop, in de schaduw,
is het wat koeler. Zij rent weer terug naar de zonnige kant, want daar
ruikt het wel weer veel lekkerder naar de bloeiende heideplanten en de
kamperfoelie. Wat groeien hier ook veel prikstekels. Daar moet ze ook
goed voor uitkijken. Aan het eind van de zomer groeien daar van die mooie
oranje besjes aan. Duindoornbessen. Maar Witoor vindt die niet lekker. Veel
te zuur. Mensen maken daar wel sap van. Ook van bramen.
Ja, hier in de buurt moet haar holletje toch zijn. Dit hoekje om en... hé!
Wat is dat nou? Daar zit een grote dikke eend in het hol. Op eieren. Een
duineend. De mensen noemen haar een bergeend. Wel een beetje gek.
De eend hapt met haar snavel naar Witoor. Zij heeft een leeg konijnenhol
gebruikt om haar nest in te maken. Ze vindt het helemaal niet leuk dat het
konijn zo dichtbij komt.
Het is gelukkig niet het hol van Witoor. Die ruikt al dat ze een eindje verder
woont. Ze graaft haar holletje open en wipt naar binnen. Daar zitten haar
kleine kindjes al te wachten. Ze willen graag bij hun moeder drinken. Ze
hebben heel erge honger.
En weet je hoeveel het er zijn?
Niet 1, niet 2, niet 3, niet 4, maar 5 kleine konijntjes!
3. Planten en dieren in de duinen
Verhaal
www.duurzameleerlijn.nl21
Afronding
(30 minuten)
Laat de leerlingen een duintekening maken, waarop ze later verschillende
planten en dieren tekenen die in de duinen voorkomen. De stukken waar ze
zand getekend hebben, kunnen ze insmeren met sterke lijm en bestrooien
met zand.
Hang de zandtekeningen als ze droog zijn naast elkaar. Zo vormen ze een
hele duinenrij. De leerlingen kunnen ook één grote groepstekening maken,
bijvoorbeeld op een stuk behang.
Onderzoeken:
• Bekijk verschillende soorten zand met een loep.
Excursies:
• Ga met Staatsbosbeheer op excursie naar de meeuwenkolonie. Mei/juni.
Neem contact op met de receptie van Ecomare over de mogelijkheden en
de kosten.
• Ga zelf op insectenjacht in de duinen met loeppotjes. In de Slufter mag je
van de paden af.
• Ga zelf bramen plukken. Eind augustus/september mag je in de Muy van
de paden af.
Lessen:
• Meeuwen knutselen. Ga naar www.waddenzeeschool.nl ➔ lesmateriaal ➔
BO onderbouw ➔ duinen ➔ 7. Een meeuwenkolonie.
• Werkblad. Ga naar www.waddenzeeschool.nl ➔ lesmateriaal ➔ BO
onderbouw ➔ duinen ➔ 5. Wat leeft er in de duinen?
3. Planten en dieren in de duinen
Extra www.duurzameleerlijn.nl22
plaat
www.duurzameleerlijn.nl23
3. Planten en dieren in de duinen
plaat
www.duurzameleerlijn.nl24
3. Planten en dieren in de duinen
plaat
www.duurzameleerlijn.nl25
3. Planten en dieren in de duinen