Waarom bestuderen we de zonnewind

Waarom bestuderen wij de zonnewind ?
Door J. De Keyser
Voor sterrenkundigen is de zonnewind belangrijk als studie-onderwerp op zich. Er
zijn immers nog een groot aantal verschijnselen dat men niet - of slechts ten dele begrijpt. Zo is ons begrip van de stroming van een verzameling geladen deeltjes in
een magneetveld (net als in de zonnewind) nog erg onvolledig. Men hoopt dat een
beter begrip van de Zon en de zonnewind ons ook inzicht zal verschaffen in het
gedrag van sterren en sterewind elders in het heelal.
De studie van de zonnewind heeft ook een aantal praktische doelstellingen.
Vermits de zonnewind de ruimte tussen de planeten vult, is het belangrijk er de
belangrijkste eigenschappen van te kennen wanneer we ruimtetuigen doorheen dit
milieu willen laten reizen. Tevens is de zonnewind een bepalende factor voor de
meer directe omgeving van de Aarde in de ruimte. Gelukkig heeft onze Aarde een
magneetveld dat de geladen deeltjes van de zonnewind grotendeels kan
tegenhouden. Toch kunnen sommige deeltjes tot in de atmosfeer doordringen,
waar zij bijvoorbeeld aanleiding geven tot het poollicht. Het gebeurt ook wel dat er
"stormen" voorkomen. In 1991 viel als gevolg van zo'n storm de electriciteit uit in
grote delen van Canada en de Verenigde Staten. Variaties in de zonnewind
veroorzaken elektrische stromen en corrosie in kilometerslange pijpleidingen in
Alaska. Stormen verstoren radioverbindingen. Er zijn ook gevolgen voor de
ruimtevaart. De geladen deeltjes van de zonnewind kan je immers vergelijken met
radioactieve straling. Meermaals gebeurt het dat een satelliet uitvalt als gevolg van
de intense straling tijdens een storm. En astronauten kunnen aan een behoorlijke
dosis ioniserende straling blootgesteld worden, zeker tijdens een langdurig verblijf
in de ruimte.
Voor natuurkundigen is de zonnewind een groot laboratorium voor het onderzoek
naar het gedrag van een verzameling geladen deeltjes (een plasma). Bovendien
zijn er heel wat verbanden tussen de studie van de zonnewind en aardse
toepassingen, zoals bijvoorbeeld gecontroleerde kernfusie.