Epilepsie en Seksualiteit

INFO
Epilepsie en
Seksualiteit
INLEIDING
In deze folder vindt u informatie over seksuele problemen bij epilepsie,
de eventuele behandeling daarvan en praktische tips om seksualiteit te
bespreken met uw behandelaar. Uw behandelaar kan een arts, neuroloog,
verpleegkundig specialist of physician assistant zijn. Deze folder is bedoeld
voor volwassenen met epilepsie, mannen en vrouwen, en hun eventuele
partners.
Seksuele gevoelens verdwijnen meestal niet als u epilepsie heeft. Wel kan
het hebben van epileptische aanvallen, van invloed zijn op uw seksualiteit.
Ongeveer 30% van de mensen met epilepsie ervaart seksuele problemen.
De aanvalsfrequentie, gebruik van medicatie (anti-epileptica), angst,
depressieve gevoelens en het ontstaan van de epilepsie vóór de puberteit,
kunnen hierbij een rol spelen. Ook kunnen bepaalde anti-epileptica ervoor
zorgen dat u minder zin heeft in vrijen of moeite heeft met het bereiken
van een orgasme. Uw behandelaar weet welke anti-epileptica dergelijke
bijwerkingen hebben.
Wat is SEIN?
De stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN) is een kennis- en
expertisecentrum voor mensen met epilepsie en verwante aandoeningen.
Behalve (poli)klinisch onderzoek, behandeling en begeleiding biedt SEIN
ook langdurige woonzorg voor mensen die als gevolg van de epilepsie
niet (meer) zelfstandig kunnen functioneren. Kinderen en jongeren met
epilepsie kunnen bij SEIN speciaal onderwijs volgen. Een ander belangrijk
werkgebied van SEIN is het wetenschappelijk onderzoek in samenwerking
met academische ziekenhuizen en buitenlandse epilepsiecentra. Het doel is
kwaliteit van leven van mensen met epilepsie te verbeteren.
2
1. Seksuele problemen
SEKSUELE PROBLEMEN
Seksuele problemen die kunnen ontstaan door (de behandeling van) de
epilepsie zijn bijvoorbeeld:
Meer of minder zin hebben in vrijen
Meer of minder opgewonden raken
Erectieproblemen
Lubricatieproblemen (vagina wordt niet vochtig)
Angst voor of pijn bij het vrijen
Orgasmeproblemen
Angst voor een aanval tijdens het vrijen of orgasme
Depressief/niet ontspannen gevoel na het vrijen.
Of iets een (seksueel) probleem is, wordt ook bepaald door uw eigen beleving. Meer of minder zin hebben in vrijen hoeft bijvoorbeeld voor uzelf (en
uw partner) niet een probleem te zijn terwijl dat voor iemand anders misschien wel geldt.
Het is niet altijd duidelijk of de epilepsie ook de daadwerkelijke oorzaak van
een seksueel probleem is. Soms bestaat het seksuele probleem al langer
of staat de epilepsie er helemaal los van. Om hier meer zekerheid over te
krijgen is het belangrijk om seksuele problemen, of eventuele vragen over
seksualiteit, met uw behandelaar te bespreken.
U kunt contact opnemen met uw behandelaar bij de polikliniek van SEIN.
Als u niet weet of de problemen met de (behandeling van) aanvallen te
maken hebben, kunt u ook altijd contact opnemen met uw eigen huisarts.
3
BESPREKEN
met uw
2. Seksualiteit
behandelaar bespreken
Veel mensen vinden het moeilijk om over seksualiteit en seksuele problemen te praten. Soms zijn schaamte, gebrek aan vertrouwen, tijd, privacy of
kennis een drempel om te praten over seksualiteit.
De behandelaar kan tijdens een gesprek zelf een aanleiding zien om het
onderwerp met u te bespreken. Hij of zij zal concrete vragen stellen over
bijvoorbeeld seksuele problemen of behoefte aan informatie.
Als u vragen heeft over seksualiteit of denkt dat er sprake is van een seksueel probleem, kunt u zelf ook het onderwerp ter sprake brengen. Een aanleiding is bijvoorbeeld om te benoemen dat u hebt gelezen dat medicatie voor
epilepsie seksuele problemen kunnen veroorzaken en dat u zich afvraagt of
dat bij u ook het geval is.
Soms kan de behandelaar helpen het probleem op te lossen. Bijvoorbeeld
als het te maken heeft met de epileptische aanvallen, of met medicatie. Als
het seksuele probleem een bijwerking is van medicatie kan de behandelaar
samen met u kijken of het geneesmiddel eventueel gestopt of vervangen
kan worden.
De behandelaar kan ook met u bespreken dat hij of zij u niet zelf kan helpen en dat verwijzing naar een andere hulpverlener beter is. Samen met
uw behandelaar besluit u naar welke hulpverlener u wordt doorverwezen.
Dit wordt bepaald door de aard van het seksuele probleem, de vragen en
wensen die u heeft en de expertise van de hulpverlener.
De hulpverleners waar de behandelaar u naar door kan verwijzen zijn:
neuroloog, verpleegkundig specialist, maatschappelijk werk, psycholoog,
seksuoloog of huisarts. Bovengenoemde hulpverleners werken veelal ook
bij de polikliniek van SEIN waar u onder behandeling bent. Een seksuoloog
of huisarts heeft vaak een eigen praktijk of is verbonden aan een andere
gezondheidszorgorganisatie.
5
TIPS EN ADVIEZEN
3. Tips en adviezen
De behandelaar is gewend om over seksualiteit te praten. Vertel in uw
eigen woorden wat uw vraag is en wat u van de behandelaar verwacht.
Zet zo nodig uw vragen voor uzelf op papier en neem deze mee naar de
afspraak. Neem eventueel uw partner mee. Samen kunt u misschien beter
vertellen wat de vragen zijn.
Tips voor tijdens het gesprek met de behandelaar:
Maak van tevoren een lijst met vragen.
Maak aantekeningen tijdens het gesprek.
Vraag om verduidelijking als u iets wilt weten of niet begrijpt.
Vragen die de behandelaar kan stellen:
Wat is precies de klacht of wat zijn de klachten en hoe lang bestaat dit?
Is er een aanleiding of oorzaak?
Wat voor invloed heeft de klacht of hebben de klachten op de (seksuele)
relatie met uw partner?
Wat verwacht u van de behandelaar en een eventuele behandeling?
Soms zijn er meerdere gesprekken nodig om het probleem goed in kaart te
brengen. Het kan zijn dat een behandeling tijd kost, zoals het omzetten van
medicatie. Maak dan ook afspraken voor het vervolg van de behandeling.
Voor meer tips en adviezen kunt u ook de volgende websites bezoeken:
www.deschildpad.nl
www.intermobiel.nl
www.seksualiteit.nl
www.zoenenenzo.nl
6
4. Informatie en adressen
INFORMATIE EN ADRESSEN
Kliniek Heemstaete
Bezoekadres: Dr. Denekampweg 20, 8025 BV Zwolle
Postadres: Postbus 563, 8000 AN Zwolle
Telefoon: 038-845 71 71
☎
Kliniek Meer & Bosch
Bezoekadres: Achterweg 5, 2103 SW Heemstede
Postadres: Postbus 540. 2130 AM Hoofddorp
Telefoon: 023-558 8940
✉
www.sein.nl
Voor al uw vragen over epilepsie
SEIN Infolijn: 023-558 8888
Bereikbaar: di, wo, do 09.00 – 12.00 uur
Algemene vragen over seksualiteit? Vragen over deze folder?
Vraag naar de verpleegkundig specialist.
7
i
Tekst: SEIN, Janita Zwiers. Vormgeving: Liscom, Tiel. Afbeelding: Ingimage. Drukwerk: Veenstra, Zwolle Oplage: 100. Tekst: SEIN, afdeling Communicatie. Versie 1.