Vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating

Oogheelkunde
Vlekken en flitsen in het oog
en netvliesloslating
Deze folder gaat over vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating en is
aanvullend op de mondelinge informatie die u van uw oogarts heeft gehad.
Migraine
Lichtsensaties die zich als gekartelde of golvende lijnen uitbreiden, soms in één,
maar meestal in beide ogen tegelijk en die 5 tot 25 minuten duren, worden meestal
door migraine veroorzaakt. Zeker wanneer dit gevolgd wordt door hoofdpijn, maar
dat is niet altijd het geval. Deze verschijnselen worden migraine ophthalmique
genoemd. Het beeld wordt vaak verward met een beginnende netvliesloslating,
maar heeft hier niets mee te maken.
Hoornvlies Corpus ciliaire
Netvlies
Iris
Lens Harde oogrok
Papil
Achterste oogkamer
Glasachtig lichaam
Voorste oogkamer
Vaatlaag
Oogzenuw
15108707
Troebelingen
Het glasvocht is een gelei die het grootste gedeelte van het oog opvult. Het bevindt
zich achter de ooglens. Normaal glasvocht laat lichtstralen ongehinderd door naar
het netvlies. Wanneer zich troebelingen voordoen in het glasvocht geven die een
schaduw op het netvlies. Dit kan in allerlei vormen worden waargenomen: puntjes,
cirkels, spinnenwebben etc.
Deze troebelingen zijn onschuldig, hoewel ze heel hinderlijk kunnen zijn. Deze
troebelingen (zg. mouches volantes = zwevende vliegjes) die in het gezichtsveld
bewegen worden door veel mensen waargenomen. Niet altijd vallen deze
troebelingen op. Vooral troebelingen die zich voor “de gele vlek” bevinden kunnen
heel hinderlijk zijn. Omdat de troebelingen zweven en daardoor verplaatsen in de
glasvochtruimte, zal het zicht wisselend zijn.
Hieronder ziet u een aantal uitingen van mouches volantes. Tegen een lichte
achtergrond vallen de vlekjes vaak duidelijker op.
Oorzaken vlekken en flitsen
• De meest voorkomende oorzaak is veroudering. Er ontstaan verdichtingen in het
glasvocht. Bijziende mensen hebben hiervoor meer aanleg.
• Ook bij een ontsteking binnen in het oog kunnen bewegende vlekjes worden
gezien.
• Bij suikerziekte kan bloed in het glasvocht komen wat ook als vlekjes wordt
• waargenomen. Dit kan vrij plotseling gebeuren.
Met het ouder worden verandert de samenstelling van het glasvocht geleidelijk,
waardoor het glasvocht vervloeit en gaat krimpen. Dit heeft tot gevolg dat het glasvochtmembraan op een bepaald moment loskomt van het netvlies. Dit wordt een
achterste glasvochtmembraanloslating genoemd en is een normaal
verouderingsproces dat plotseling optreedt.
Een achterste glasvochtmembraan-loslating kan een waas geven, maar hoeft niet te
leiden tot klachten van het zien. Het gaat wel vaak gepaard met zwevende vlekjes
en lichtflitsen.
Meestal veroorzaakt het loslaten van het glasvochtmembraan geen problemen. Zijn
er echter aangeboren zwakke plekken in het netvlies of plaatsen waar het
glasvochtmembraan stevig vastzit aan het netvlies, dan kunnen er complicaties
optreden. Als het achterste glasvochtmembraan namelijk te hard trekt aan het
netvlies kan het netvlies beschadigd raken. Dit kan bloedingen geven op het netvlies
of in het glasvocht, maar er kan ook een gaatje of scheurtje in het netvlies ontstaan.
Door zo’n scheurtje kan vocht onder het netvlies komen, waardoor het netvlies los
komt te liggen. Dit noemen we een netvliesloslating of ablatio retinae.
Netvliesloslating
Het zicht kan door een netvliesloslating geleidelijk of heel snel verdwijnen. Eerst
wordt er een grote zwarte vlek bemerkt, maar wanneer het centrum van het netvlies
(de macula of ‘de gele vlek’) los laat, verdwijnt het scherpe zien helemaal. Wanneer
de gele vlek los ligt, wordt het zicht na de operatie nooit meer zoals voordien.
Zonder behandeling leidt een netvliesloslating tot totaal en blijvend verlies van
het zicht in het betreffende oog. Het is dus van het grootste belang de vroege
symptomen te herkennen en meteen tot actie over te gaan.
Meer risico lopen mensen die:
• bijziend zijn en/of dunne gebieden in hun netvlies hebben.
• reeds een netvliesloslating aan het andere oog gehad hebben.
• een gecompliceerde staaroperatie hebben doorgemaakt.
• familieleden hebben die een netvliesloslating hebben gehad.
• een harde klap tegen hun oog hebben gehad.
Beleid
Wanneer geleidelijk ontstane troebelingen storen, is een oogheelkundig onderzoek
door de oogarts zinvol. Deze kan zien of het gaat om onschuldige klachten of niet.
Bij plotseling ontstane troebelingen en/of flitsen neemt u contact op met de
huisarts. Deze kan u indien nodig op korte termijn naar de oogarts verwijzen om te
kijken of er sprake is van een netvliesdefect of een (beginnende) netvliesloslating.
Oogheelkundig onderzoek
Om te bepalen of er sprake is van een achterste glasvochtmembraanloslating en/
of netvliesproblemen, moet het oog worden onderzocht door een oogarts, nadat de
pupillen verwijd zijn met behulp van oogdruppels. Door deze oogdruppels zult u na
het onderzoek nog enkele uren wazig blijven zien.
Behandeling
• Bij een ontsteking zal behandeling daarvan noodzakelijk zijn.
• Bij suikerziekte is eventueel een laserbehandeling nodig van de lekkende
bloedvaatjes in het netvlies.
• Bij een achterste glasvochtmembraanloslating is een behandeling niet nodig.
De lichtflitsen houden meestal vanzelf op als het achterste glasvochtmembraan
niet meer trekt aan het netvlies. De zwevende vlekjes zullen in de loop van de tijd
minder hinderlijk worden, maar verdwijnen meestal niet helemaal. Als er verder
geen netvliesproblemen zijn gevonden zal een verminderd zicht vaak langzaam
weer verbeteren.
• Bij een scheurtje in het netvlies zal geprobeerd worden om dit te behandelen
met een laser om te voorkomen dat er een netvliesloslating ontstaat.
Een laser is te beschouwen als een soort speciale gloeilamp. Maar dan een
gloeilamp die een heel dunne, felle en zuivere straal uitzendt. Via een
microscoop (de spleetlamp) kan met behulp van deze lichtstraal het gaatje in het
netvlies afgegrendeld worden. In vergelijking met een operatie biedt een
laserbehandeling verschillende voordelen.
Het oog hoeft niet geopend te worden; er is dus geen gevaar voor een infectie.
Daarnaast kan de behandeling meestal poliklinisch plaatsvinden. U dient daarbij
een half uur voor de behandeling aanwezig te zijn, zodat de pupillen wijd
gemaakt kunnen worden met behulp van oogdruppels. Het oog wordt vervolgens
verdoofd, eveneens met oogdruppels. Via een contactlensje dat op het hoornvlies van het oog geplaatst wordt, worden de laserstralen gericht op de omgeving
rond het netvliesdefect.
De behandeling duurt 10- 20 minuten en is vrijwel pijnloos. U mag wel direct na
de behandeling naar huis, maar u mag niet zelf autorijden. U wordt dringend
verzocht een begeleider mee te nemen die u na de behandeling naar huis kan
begeleiden.
Laserstralen hebben niets te maken met röntgenstralen of radioactiviteit.
• Is er een verdere loslating van het netvlies geconstateerd, dan moet dit
operatief worden behandeld in een academisch centrum.
Beloop en controle bij glasvochttroebelingen
Als er geen netvliesproblemen zijn gevonden bij het onderzoek, is de kans erg klein
dat er later alsnog een netvliesscheurtje of netvliesloslating ontstaat. Een controle
afspraak is daarom voor de meeste mensen niet noodzakelijk. Wel wordt iedereen
geadviseerd terug te komen bij toename van de klachten. Voor een aantal mensen
zal wel een controle afspraak worden gemaakt, omdat zij iets meer risico hebben op
het krijgen van netvliesproblemen. Dit is afhankelijk van de klachten en de
bevindingen bij het onderzoek.
Let op!
Door de pupilverwijdende oogdruppels kunt u na het onderzoek niet zelf autorijden.
U wordt daarom dringend geadviseerd om voor een afspraak altijd een begeleider
mee te nemen. Neem ook een zonnebril mee voor bescherming van de ogen op de
terugweg.
Vragen
Als u nog vragen heeft, stelt u deze dan aan de behandelend oogarts bij uw
volgende afspraak. Voor dringende vragen belt u met de polikliniek Oogheelkunde,
T 0348 42 72 22.
Medicijngebruik
Neem altijd uw actueel medicatieoverzicht mee. Dit overzicht kunt u krijgen bij uw
apotheek. Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen, meld dit altijd vooraf aan uw
arts.
Kosten
In Nederland worden de meeste ziekenhuisbehandelingen rechtstreeks met de
zorgverzekeraar afgehandeld. Niet alle ingrepen en behandelingen vallen onder het
basispakket en daarbij heeft u een eigen risico.
• Informeer altijd vooraf bij uw zorgverzekeraar of u voor een (volledige)
vergoeding van uw behandeling in ons ziekenhuis in aanmerking komt.
• Bent u onverzekerd dan krijgt u zelf de rekening van uw behandeling
toegestuurd.
• Voor de vergoeding van ziekenhuiszorg heeft u altijd een verwijzing nodig van uw
huisarts of andere specialist.
• Neem altijd uw legitimatiebewijs (paspoort, identiteitskaart of rijbewijs) en uw
verzekeringspas mee bij een bezoek aan het ziekenhuis.
Meer informatie vindt u op www.zuwehofpoort.nl/kosten.
Interessante websites
Informatie over de behandeling staat op de website van het Zuwe Hofpoort
Ziekenhuis. Kijk op www.zuwehofpoort.nl en zoek op Specialismen /Oogheelkunde.
U vindt daar ook links naar de websites van patiëntenorganisaties.
Bronvermelding
Deze folder is afkomstig van de Polikliniek Oogheelkunde.
Oktober 2016
Zuwe Hofpoort Ziekenhuis
Polanerbaan 2
3447 GN Woerden
T 0348 42 79 11
I www.zuwehofpoort.nl