Teerzanden uitgesloten

ING Investment Office
Publicatiedatum: 5 april 2017
Duurzaam beleggen
Teerzanden uitgesloten
De winning van olie uit teerzanden gaat gepaard
met schadelijke effecten voor de natuur en de
lokale bevolking. Ook kost de techniek relatief
veel energie. Gezien de klimaatontwrichting is het
wenselijk om ontbossing tegen te gaan en de
CO2-uitstoot te verminderen. Bedrijven die olie
winnen uit teerzanden vinden wij daarom geen
duurzame bedrijven.
Teerzanden een
belangrijke oliebron
Teerzandolie, ook wel bitumen genoemd, is olie die
gewonnen wordt uit teerzanden. Dat zijn velden met een
combinatie van bitumen, zand, klei, rots en water. Olie
uit teerzanden wordt vooral gewonnen in de Canadese
provincie Alberta, waar bekkens liggen met grote
voorraden. Deze oliezanden, bij elkaar zo’n 166 miljard
vaten, liggen in een gebied ter oppervlakte van ruim
140.000 km2. Teerzanden bevinden zich buiten Canada
ook in Venezuela, Kazachstan en Rusland. In deze landen
is de winning echter nog heel kleinschalig. Naar
schatting zijn de Canadese reserves goed voor een derde
van de totale oliereserves wereldwijd. De oliewinning uit
teerzanden is belangrijk voor de economie van Alberta
en goed voor 11% van het bruto binnenlands product
(bbp) van de provincie, zo’n $37 miljard. Er zijn ruim
80.000 mensen werkzaam.
Jochen Harkema is sinds
2012 analist duurzaam
beleggen. Hij studeerde
economie aan de Universiteit
van Maastricht en Sevilla en
beleggingsanalyse aan de
VU.
2 technieken winning teerzandolie
Er zijn twee gangbare methoden om olie uit teerzanden
te winnen: dagbouw en stoomdelving. Bij dagbouw
wordt het teerzand afgegraven aan de oppervlakte,
waarna het vermengd wordt met warm water en de olie
los komt van het zand. Stoomdelving wordt vooral
gebruikt voor dieper liggende lagen (dieper dan 80
meter). Stoom wordt dan gebruikt om de olie van het
zand te weken en uiteindelijk naar boven te stuwen.
Peter Tros werkt sinds 2015
bij het Investment Office als
analist duurzaam beleggen.
Hij studeerde
bedrijfseconomie aan de
Ichthus Hogeschool en
filosofie aan de Universiteit
van Tilburg.
Olie wordt met machines
of stoom uit het
teerzand gehaald
Innovatie en
schaalgrootte brengen
schone energie dichterbij
Bedrijven en beleggers
kunnen bijdrage leveren
aan klimaatactie
Rechten van de mens
spelen een rol
Teerzanden uitgesloten
Energie een belangrijke
bron van welvaart voor
nu en voor later
Na de winning moet de bitumen nog wel bewerkt worden om het voldoende vloeibaar te
krijgen voor transport.
Aantasting van het milieu: zowel aan de oppervlakte als dieper in de grond
Om de olie te winnen worden grote oppervlakten ontgonnen en bossen gekapt, waardoor het
landschap beschadigt. Wel zijn de olieproducenten verplicht om aan landschapsherstel te
doen, maar het originele landschap zal er niet door terugkomen en dergelijke trajecten kunnen
wel vijfentwintig jaar duren. Ook zijn er grote hoeveelheden energie en water nodig om de olie
uit teerzanden te halen en te verwerken. De CO2-uitstoot van oliewinning uit teerzanden is tot
22 procent sterker dan bij normale winning (Adam Brandt, 2011). Na de winning blijft er giftig
afvalslik over dat in bassins wordt gestort. Mogelijk sijpelen giftige restproducten door naar het
grondwater.
Steeds beter schoon alternatief voor bronnen zoals teerzanden
De klimaatontwrichting zal er naar verwachting wereldwijd toe leiden dat bedrijven en burgers
zich moeten inzetten voor vermindering van de broeikasgassen in de atmosfeer. Die inzet kan
van binnenuit komen door de eigen wens of wil, maar ook van buitenaf door wetgeving of
maatschappelijke druk. Daarnaast waren er de afgelopen decennia positieve ontwikkelingen op
het gebied van schone energie. De sterk gegroeide vraag naar schone energiebronnen heeft
geleid tot schaalgrootte en innovatie. Hierdoor is de prijs voor schone energie in sommige
gevallen gedaald tot aan die uit conventionele bronnen. Ook is de opkomst van elektrische
auto’s positief. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat schone energie een steeds beter
alternatief vormen voor conventionele energiebronnen, zoals olie uit teerzand.
Beperking temperatuurstijging betekent vermijden teerzandolie
Wij beseffen dat een overstap naar schone energiebronnen niet in een keer kan gebeuren.
Bedrijven en burgers hebben de tijd nodig zich aan te passen. We zien echter wel de noodzaak
van deze overstap. Wil de mensheid de temperatuurstijging wereldwijd beperken tot 2 graden,
dan kunnen de nu bekende voorraden fossiele brandstoffen niet helemaal verbruikt worden.
Het ligt dan voor de hand om de categorie energiegrondstoffen, waarvan het gebruik de tweegradendoelstelling sneller in gevaar brengt, te vermijden. Om die reden passen we ons
selectiebeleid voor ‘duurzame’ beleggingen aan. Bedrijven die betrokken zijn bij de winning van,
of de energieproductie via kolen, hadden we eerder al uitgesloten. Uitsluiting van bedrijven die
actief zijn in de exploitatie van teerzanden en –olie is nu een logische vervolgstap.
Oog voor de factor mens: belangen First Nations geschaad
Naast het klimaatargument en het argument van natuurschade, is er een belangrijke andere
reden om tegen exploitatie van teerzanden te zijn. Namelijk de effecten voor leden van de
oorspronkelijke bevolking van Canada, de First Nations geheten. Enkele tientallen
gemeenschappen van de First Nations wonen in of nabij de regio met de teerzanden. Voor een
deel van hen heeft de winning van olie uit teerzanden en de invloed daarvan op de natuur
gevolgen voor leefwijze en gezondheid.
Uitsluiting bij 5% of meer omzet uit teerzanden
Onder het thema teerzanden vallen alle bedrijven die teerzanden exploiteren. Dit betreft zowel
bedrijven die dagbouw bedrijven als stoomdelving. Bedrijven sluiten wij uit als zij minstens vijf
procent van hun omzet behalen door hun betrokkenheid bij de winning van teerzanden.
Wij kijken naar de toekomst
Deze uitsluiting past in onze visie over duurzaam beleggen. Wij beseffen dat energie een
belangrijke bron vormt voor welvaart en dat fossiele brandstoffen hier vooralsnog een
belangrijke rol in spelen. In energie willen we dan ook blijven investeren. Echter, de impact per
energiebron op mens en milieu verschilt nogal. Onze voorkeur gaat uit naar investeren in
duurzame energiebronnen. Investeren in de winning van teerzanden is volgens ons te
schadelijk voor het milieu en schaadt het welzijn van toekomstige generaties. Hierdoor passen
beleggingen in teerzanden niet in onze duurzame visie en sluiten we beleggingen hier in uit.
Teerzanden uitgesloten - april 2017 2
Meer weten?
Kijk op ing.nl/duurzaam beleggen
Disclaimer
Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie. ING Bank N.V.
is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling, geen beleggingsadvies noch een aanbieding
of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar
geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie
waarop zij haar visie in deze publicatie heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de
door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in deze publicatie kan gewijzigd worden zonder enige
vorm van aankondiging. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze
publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. De waarde van uw
belegging kan fluctueren. U kunt uw gehele inleg kwijtraken. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor
de toekomst. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder
toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten AFM). ING Bank N.V. is onderdeel van
ING Groep N.V..
De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten AFM). ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V..
Teerzanden uitgesloten - april 2017 3