Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 10 juli 2017 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/62436 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt. Inhoudsopgave Cellen nader bekeken Intro Vooraf Eindproduct-Beoordeling Leerdoelen Werkwijze Aan de slag Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Stap5 Stap6 Stap7 Begrippenlijst Cellen Over dit lesmateriaal Pagina 1 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Cellen nader bekeken Intro Planten en dieren bestaan uit cellen. Maar er zijn duidelijke verschillen tussen dierlijke cellen en plantaardige cellen. Over de verschillen tussen deze cellen gaat deze opdracht. Kijk naar het volgende filmpje: Wat denk je: is dit een dierlijke of een plantaardige cel? In deze opdracht bekijk je dierlijke en plantaardige cellen met een microscoop en leer je de onderdelen van een cel kennen. En je leert hoe cellen samen een weefsel vormen. Veel succes! Pagina 2 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Vooraf Eindproduct-Beoordeling Eindproduct Je rondt deze opdracht af met het maken van: biologische tekeningen van een plantaardige en een dierlijke cel. de toets 'Cellen nader bekeken'. een kruiswoordpuzzel over de bouw van cellen. Beoordeling Bij de beoordeling van de tekeningen gebruikt je docent de volgende vragen: Heb je een dierlijke en een plantaardige cel getekend? Heb je je gehouden aan de tekenregels? Heb je netjes gewerkt? Bij de beoordeling van de kruiswoordpuzzel wordt gelet op: de inhoud: bevat de kruiswoordpuzzel minimaal 8 woorden? de inhoud: komen de belangrijkste onderdelen van de cel aan de orde? de vormgeving: is de puzzel met zorg gemaakt? de planning: is de kruiswoordpuzzel op tijd klaar? Leerdoelen Pagina 3 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Leerdoelen Na deze opdracht: Kun je drie verschillende celonderdelen van zowel een plantaardige als een dierlijke cel benoemen. Kun je uitleggen wat de functie is van deze celonderdelen. Werkwijze Groepsgrootte Je werkt de theorie in de kennisbank alleen door. Tijdens de practica en het maken van het eindproduct werk je samen met een klasgenoot. Benodigdheden werkblad Waterpest en ui + practicumspullen werkblad Wangslijmvlies + practicumspullen Tijd Voor deze opdracht heb je ongeveer 3 lesuren nodig. Pagina 4 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Aan de slag Stap1 Bouw van een cel Bestudeer uit de kennisbank biologie het volgende onderdeel: KB: Bouw van een cel Beantwoord nu de volgende vragen. 1. In welke cel/cellen is een celmembraan aanwezig? A. Alleen in een dierlijke cel. B. Alleen in een plantaardige cel. C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel. 2. In welke cel/cellen is een celwand aanwezig? A. Alleen in een dierlijke cel. B. Alleen in een plantaardige cel. C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel. 3. In welke cel/cellen is een celkern aanwezig? A. Alleen in een dierlijke cel. B. Alleen in een plantaardige cel. C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel. 4. In welke cel/cellen is cytoplasma aanwezig? A. Alleen in een dierlijke cel. B. Alleen in een plantaardige cel. C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel. 5. In welke cel/cellen is een vacuole aanwezig? A. Alleen in een dierlijke cel. B. Alleen in een plantaardige cel. C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel. 6. In welke cel/cellen zijn plastiden aanwezig? A. Alleen in een dierlijke cel. B. Alleen in een plantaardige cel. C. Zowel in een dierlijke als in een plantaardige cel. Pagina 5 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 7. Welke plastiden kun je in plantencel aantreffen? A. Alleen chromoplasten en chloroplasten. B. Alleen chromoplasten en leukoplasten. C. Zowel chromoplasten, chloroplasten als leukoplasten. 8. Wat is een ander woord voor chloroplasten? A. Kleurstoffen B. Bladgroenkorrels C. Leukoplasten Stap2 Voorbereiding practica Je gaat straks met een microscoop een dierlijke cel bekijken en van die cel ga je een tekening maken. Gebruik de volgende drie links om je goed voor te bereiden op de practica: Gereedschapskist: Werken met de microscoop Gereedschapskist: Het maken van een biologische tekening > Het maken van een preparaat - www.bioplek.org - Flash Stap3 Practicum waterpest en rode ui Pagina 6 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Je gaat twee schematische tekeningen maken van plantencellen en je benoemt de zichtbare onderdelen: celwand - celmembraan - celkern - cytoplasma - bladgroenkorrel (chloroplast) - kleurstofkorrel (chromoplast) - vacuole. Download het werkblad Waterpest en rode ui . Lees het werkblad inclusief de beoordeling een keer helemaal door. Zoek de benodigdheden bij elkaar. Voer het practicum uit. Klaar? Vul zelf de beoordeling in en laat de beoordeling invullen door je docent. Stap4 Practicum wangslijmvlies Je gaat nu een schematische tekening van enkele wangslijmvliescellen maken. Ook nu benoem je de zichtbare onderdelen: celmembraan - celkern - cytoplasma. Download het werkblad Wangslijmvliescellen . Lees het werkblad inclusief de beoordeling een keer helemaal door. Zoek de benodigdheden bij elkaar. Voer het practicum uit. Klaar? Vul zelf de beoordeling in en laat de beoordeling invullen door je docent. Stap5 Pagina 7 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Dierlijke en plantaardige cellen Je hebt plantencellen en dierencellen onder de microscoop bekeken. Beantwoord nu de volgende vragen. 1. Welke plastiden zijn aanwezig in een blaadje van waterpest? A. Chromoplasten B. Chloroplasten C. Leukoplasten 2. Welke plastiden zijn aanwezig in een vliesje van een rode ui? A. Chromoplasten B. Chloroplasten C. Leukoplasten 3. Als een rozenbottel rijp wordt, verandert de kleur van groen naar rood. Welke verandering in de plastiden is hiervan de oorzaak? A. Chromoplasten zijn overgegaan in chloroplasten. B. Chloroplasten zijn overgegaan in leukoplasten. C. Chloroplasten zijn overgegaan in chromoplasten. 4. Je ziet een aardappelplant. Waar bevinden zich de leukoplasten? A. In de aardappelen. B. In de bladeren. C. In de stengels en bloemen. Stap6 Eindtoets Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets. Pagina 8 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Probeer een zo hoog mogelijke score te halen. Klik op start om te beginnen. Succes! Cellen nader bekeken kn.nu/cievl 1 van 5 Dierlijke en/of plantaardige cel? Een celkern vind je ..... a. alleen in dierlijke cellen b. alleen in plantaardige cellen c. zowel in dierlijke als in plantaardige cellen 2 van 5 Dierlijke en/of plantaardige cel? Chromoplasten vind je ..... a. alleen in dierlijke cellen b. alleen in plantaardige cellen 3 van 5 Dierlijke en/of plantaardige cel? Een celwand vind je ..... a. alleen in dierlijke cellen b. alleen in plantaardige cellen 4 van 5 Welk onderdeel van de cel wordt omschreven? Dit onderdeel regelt allerlei zaken in de cel. a. vacuole b. celkern 5 van 5 Pagina 9 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Leukoplasten zijn ..... a. zetmeelkorrels b. kleurstoffen Stap7 Eindproduct Je gaat samen met een klasgenoot een kruiswoordpuzzel maken. Een kruiswoordpuzzel is een creatieve manier om begrippen en hun omschrijvingen te presenteren. Door in een patroon van vakjes de letters van woorden in te vullen is de puzzel op te lossen. De antwoorden worden meestal gegeven aan de hand van omschrijvingen. Maar je kunt bijvoorbeeld ook een afbeelding als omschrijving gebruiken. Jullie kruiswoordpuzzel gaat over dierlijke en plantaardige cellen. Zoek woorden en afbeeldingen op die passen bij dit onderwerp. Maak van ieder woord een (korte) omschrijvingen. Maak nu het hokjespatroon en schrijf de omschrijvingen erbij. Kopieer de puzzel één of twee keer en laat de puzzel oplossen door één of twee klasgenoten. Vraag om commentaar op jullie puzzel. Natuurlijk proberen jullie ook een puzzel van jullie klasgenoten op te lossen. Geef op een positieve manier feedback aan jullie klasgenoten. Beoordeling Klaar? Laat de kruiswoordpuzzel beoordelen door jullie docent. Jullie krijgen een goede beoordeling voor de opdracht als: De kruiswoordpuzzel minimaal 8 woorden bevat. De omschrijvingen op de juiste manier naast de puzzel staan. De puzzel niet te makkelijk en niet te moeilijk is; de puzzel moet door klasgenoten te maken zijn. De kruiswoordpuzzel er verzorgd uitziet. Pagina 10 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Begrippenlijst Cellen Cel Kleinste organisatie-eenheid (bouwsteen) van een organisme. Organisme Een levend wezen: een bacterie, schimmel, pl vertonen levensverschijnselen, zoals zich voor reageren. Protoplasma De inhoud van een cel, bestaande uit het cytoplasma en de kern. Cytoplasma Vloeistof waarin alle celonderdelen liggen. Celkern Het deel van een cel dat erfelijke informatie (chromosomen) bevat. Organel Onderdeel van een cel met een bepaalde func Celmembraan Buitenste deel van een cel dat de cel vorm geeft en zorgt dat het celplasma in de cel blijft. Kernmembraan De buitenste laag van het kernplasma. Celwand Stevige structuur rondom een cel; bestaat uit cellulose. Komt voor bij bacteriën, schimmels en planten. Vacuole Ruimte in een cel gevuld met vocht. Een plant centrale vacuole, dierlijke cellen hooguit enkel Plastiden Verzamelnaam voor verschillende soorten korrels; chloroplasten, chromoplasten en leukoplasten. Komen voor in het cytoplasma van plantencellen. Planten Organismen waarvan de cellen een celkern he meestal met bladgroenkorrels. Er bestaan zow algen) als meercellige planten. Door bladgroen fotosynthese. Planten zijn producenten (ze ma Pagina 11 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 10 juli 2017 om 09:04 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; Leerinhoud en Reproductie en evolutie; Biologie; Reproductie; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 3 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 12 Cellen nader bekeken vmbo-kgt12