Plan van geïntegreerde insectenbestrijding naar

HULP BIJ HET INVOEREN VAN EEN PESTBESTRIJDINGSPLAN
Bron: Shin Maekawa, senior scientist bij the Getty Conservation Institute
Inleiding
Geïntegreerde pestbestrijding is een preventieve en lange termijn en lage toxiciteit visie/methode om
insecten en schimmels te bestrijden.
IPM was eerst ontwikkeld in de agrarische sector, maar vele musea, archieven en bibliotheken hebben de
methode overgenomen en vinden het relevant om hun collecties te beschermen.
De specifieke doeleinden van IPM moeten op maat worden gemaakt voor de specifieke erfgoedinstelling.
Vooraleer je geïntegreerde pestbestrijding invoert, moet je de voor-en nadelen ervan afwegen tegenover
traditionele pestbestrijding. Met traditionele pestbestrijding bedoelen we het herhaaldelijk chemisch
bestrijden van insecten- en schimmelaantasting, zonder nadruk op het inzicht van de insecten-of
schimmelsoort en de mate waarin de aantasting is verspreid.
VOORDELEN VAN GEINTEGREERDE PESTBESTRIJDING







Verminderd gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen zal de gezondheidsrisico’s van het
personeel verminderen.
Verminderd gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen zal het risico op aftakeling van
vervorming van het erfgoed verminderen.
Verminderd gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen resulteert mogelijk in financiële
besparingen.
De verbeteringen van de bewaringsomstandigheden zal niet alleen beschermen tegen insectenen schimmelaantasting, maar zal ook de conditie van het gebouw op lange termijn verbeteren.
Geïntegreerde pestbestrijding is mogelijk de enige oplossing voor problemen met biologische
aantasting waar chemische bestrijdingsmethoden niet hebben gewerkt.
Geïntegreerde pestbestrijding staat de instelling toe om een betere controle en inzicht te
verwerven over de aantasting in hun gebouw.
Geïntegreerde pestbestrijding wordt toegepast in de meeste grote erfgoedinstellingen.
NADELEN VAN GEINTEGREERDE PESTBESTRIJDING




Geïntegreerde pestbestrijding vraagt meer personeel dan traditionele pestbestrijding, zelfs al
wordt de taak overgenomen door een extern bedrijf.
Geïntegreerde pestbestrijding vraagt de gecoördineerde inspanning van de personeelsleden om
het efficiënt toe te passen.
Geïntegreerde pestbestrijding is mogelijk initieel duurder dan traditionele pestbestrijding.
Hierna volgen voorbeelden van een checklist, vloerplan, monitoringkaart en identificatiesectie die
je helpen om de juiste informatie over je erfgoedinstelling te verzamelen en om een
bestrijdingsplan op te stellen op maat van je erfgoedinstelling en personeel.
CHECKLIST GEÏNTEGREERDE PESTBESTRIJDING
RISICO ANALYSE
V
STRUCTUUR VAN HET
EXTERIEUR
Is er een bewijs van
schade en aantasting
door
insecten/schimmel?
Zijn er barsten en/of
openingen in het
gebouw?
Zijn er openingen rond
ramen en/of deuren?
Zijn er waterbronnen
naast het gebouw?
Is er een plek naast het
gebouw waar afval
wordt verzameld?
Is er vegetatie of
klimop naast of in de
nabijheid van het
gebouw?
Is er niet essentiële
verlichting naast het
gebouw?
V
STRUCTUUR VAN HET V
INTERIEUR
Is er een bewijs van
schade en aantasting
door
insecten/schimmel in
het interieur van het
gebouw of in de
collectie?
Zijn er barsten en/of
openingen in en rond
de muren, deuren of
ramen?
Is er voedselafval in
ongedefinieerde
zones?
Is er water-insijpeling
of condensatie rond
goten, ramen, of een
ploeg
klimaatbeheersing?
Wat is het klimaat in
de ruimtes waar het
erfgoed wordt
bewaard?
(tentoonstelling en
opslagruimtes)
Is er extreem veel
papierafval? Wordt het
papierafval regelmatig
verwijderd?
OPVOLGINGSSYSTEEM
Maak een vloerplan met de
faciliteiten: markeer de deuren,
ramen, water- en warmtebronnen
en zones met kans op biologische
aantasting
Kies voor een monitoringsval als
opvolgingssysteem
Plaats monitoringsvallen en
markeer de locatie op het
vloerplan
Noteer maandelijks de vangsten in
elke val en op een
monitoringskaart
Identificeer het type
insect/schimmel
Laat de vallen minstens 1 jaar of
verschillende seizoenen op
dezelfde plaats. Feromonenvallen
en plakvallen moet je vervangen
omdat hun werking beperkt is in
de tijd, je mag de locatie van een
val niet verwijderen tot er
inactiviteit is bevestigd
Bepaal het type van de meest
gevonden
insectensoort/schimmelsoort in
de gevonden zones
GRENZEN BEPALEN
V
BEPAAL
Wat betekent
nultolerantie voor de
erfgoedinstelling in
functie van
nietdestructieve
aantasting?
Wat betekent
nultolerantie voor de
erfgoedinstelling in
functie van destructieve
aantasting?
Wat betekent lage
tolerantie voor de
erfgoedinstelling in
functie van
nietdestructieve
aantasting?
Wat betekent lage
tolerantie voor de
erfgoedinstelling in
functie van destructieve
aantasting?
Wat betekent matige
tolerantie voor de
erfgoedinstelling in
functie van
nietdestructieve
aantasting?
Wat betekent matige
tolerantie voor de
erfgoedinstelling in
functie van destructieve
aantasting?
V
BESCHOUW
V
SENSIBILISEER
In welke mate zijn de
collecties aangetast door
insecten/schimmels als
blijkt uit de risico analyse?
Welke is de consensus over
een haalbare bepaling van
de grenzen?
Hoeveel geld en tijd kan
gespendeerd worden aan
geïntegreerde
pestbestrijding?
Wie is de
pestbestrijdingsleider en wie
de verantwoordelijke?
Beschouw de leeftijd en de
aanpasbaarheid van de
structuur van de
erfgoedinstelling. Welke
veranderingen aan het
gebouw zijn haalbaar?
Moet het personeel een
extern bedrijf aanspreken
of kunnen ze de taak van
pestbestrijding zelf op zich
nemen?
Het personeel begrijpt dat
het deel uitmaakt van een
pestbestrijdingsplan door
het melden van activiteit of
defecten aan het exterieur
aan de
pestbestrijdingsleider of
oversten.
De directie gaat akkoord
met het bepalen van de
grenzen
Welke insecten/schimmels
zijn destructief voor de
collectie?
Welke insecten/schimmels
zijn niet destructief voor de
collectie?
Waar en hoe moeten
activiteit en structurele
problemen worden gemeld?
Welke structurele defecten
moeten worden gemeld aan
de verantwoordelijke ?
CONTROLE
V
STRUCTUUR
VAN HET
EXTERIEUR
Verwijder
vegetatie en
waterbronnen
rechtstreeks in
contact met het
gebouw
Maak een
betonnen of
gravel perimeter
rond het gebouw
Verwijder afval in
de directe
omgeving van
het gebouw
Stop gaten en
openingen in het
gebouw
Werk barsten
rond deuren en
ramen tijdig weg
Vermijd felle
verlichting rond
het gebouw
V
STRUCTUUR
VAN HET
INTERIEUR
Werk barsten en
gaten in het
gebouw weg
Installeer
schoonloopmatten aan de
ingang van de
deuren waar er
toegang is tot
het exterieur en
naar het depot
Stop openingen
in de ramen
dicht
Verbeter de
klimaatbeheersing
Onderhoud het
gebouw
regelmatig en
grondig,
papierafval, stof
en vuil trekken
insecten,
ongedierte en
schimmels aan
Verwijder
tapijten die
mogelijk
schimmel, stof
en vocht
vasthouden en
controleer de
aanwezig-heid
van insecten/
schimmels
Verwijder
V
NIET TOXISCHE
BESTRIJDING
V
TOXISCHE
BESTRIJDING
Zie
bestrijdingsmethodes…
Zie
bestrijdingsmethodes
Anoxie met
zuurstofabsorbers
Vallen, zoals
feromonenvallen
Anoxie met gassen
gassen
warmtebehandeling
Droge technieken
planten, vnl
bloemen
Richt een
quarantaineruimte in voor
binnen-komend
materiaal en
verdacht
materiaal
Baken zones af
voor eten en
drank en hou
deze zones
schoon
EVALUATIE
V
OPVOLGINGSSYSTEEM
V
Maandelijkse controle op
aanwezigheid van
insecten/schimmels
STRUCTUUR VAN HET
INTERIEUR
Continue opvolging en
analyse van het klimaat
V
Voortgezette analyse van
de fysische
veranderingen aan het
interieur
STRUCTUUR VAN HET
EXTERIEUR
Voortgezette analyse van
de fysische
veranderingen aan het
exterieur
Continue controle naar
aanwezigheid van
insecten/schimmels en
schade door
insecten/schimmels
Continue controle naar
aanwezigheid van
insecten/schimmels en
schade door
insecten/schimmels
VOORBEELD VAN EEN VLOERPLAN MET AANDUIDING INSECTENVALLEN
17
GOOTSTEEN
18
RADIATOR
2
DEUR
3
14
waterlek
GOOT
18
GOOT
19
4
DEUR
5
6
13
DEUR
14
7
raam
raam
8
raam
9
MONITORINGKAART/OPVOLGINGSKAART
Om een probleem van aantasting accuraat te analyseren, moet de site continu worden opgevolgd.
de opvolgingskaart moet maandelijks worden ingevuld. De beste manier om de kaart te gebruiken is om
alle vallen te verzamelen en hun inhoud te controleren vooraleer je ze vervangt door een nieuwe val. De
kaart hieronder beschrijft de belangrijke informatie om te verzamelen gedurende de opvolging van de
insectenvallen. De kaart gebruik je best samen met het vloerplan op de vorige pagina.
DATUM
NR
VAL
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
LEEG?
TYPE
INSECT
LEVENSSTADIUM
AANTAL
VERVANG
VAL?
NOTA’S
IDENTIFICATIE
De identificatie van aantasting door insecten en door schimmels en hun levensstadium is belangrijk in een
pestbestrijdingsplan. Correcte identificatie laat je toe om te onderscheiden of de aantasting al/niet
gevaarlijk is voor de collectie. Identificatie kan ook een idee geven over de periode van aantasting en
welke maatregelen (chemisch of niet) getroffen moeten worden.
Toch is identificatie altijd de meest uitdagende stap in een pestbestrijdingsplan. Zelfs entomologen met
ervaring vinden het soms moeilijk een insect te identificeren. Maar identificatie wordt makkelijker als je
de belangijkste schadelijke insecten herkent in de collectie. Het is onwaarschijnlijk dat je constant nieuwe
insecten/schimmels zal vinden en je kan steunen op de ervaring van de entomologen.
Strategie
Er zijn verschillende benaderingen om insecten te identificeren. Je kan je vangsten vergelijken met foto’s
of tekeningen in een boek of op het internet. Je kan entomologen contacteren die de insecten zullen
identificeren en die vragen over bestrijdingsmethodes zullen beantwoorden. Andere opties zijn het
raadplegen van een pestbestrijdingsbedrijf en met hen samenwerken.
Als je begint met insecten te identificeren is het van belang een referentiecollectie bij te houden (potjes
met voorbeeld). Deze referentiecollectie zal je helpen bij het identificeren in de toekomst en zal je
toelaten om anderen op te leiden over de insecten die je in je eigen collectie aantreft.
Vergroting
Vergroting van 15 tot 30 keer is noodzakelijk om vele van de kleine insecten te identificeren.