informed consent nummer Informatiefiche voor deelnemers aan een studie Titel van de studie Fluoxetine behandeling bij multiple sclerose. Doel van de studie Wij vermoeden dat bij mensen met multiple sclerose de verwerking van energiestoffen zoals suikers (energiemetabolisme) niet optimaal verloopt in de hersenen. Dit zou volgens ons een verklaring kunnen bieden voor de progressieve achteruitgang van de ziekte. Momenteel bestaan er verschillende therapeutische mogelijkheden voor vormen van multiple sclerose waarbij er nog opstoten zijn (zgn. ’relapsing remitting multiple sclerose’). Voor de progressieve vormen zonder opstoten (zgn. ‘primaire en secundaire progressieve multiple sclerose’) bestaat er geen behandeling die deze progressie afremt. Indien we dus het energiemetabolisme zouden kunnen verbeteren door medicatie toe te dienen, vermoeden we dat dit een nieuwe manier zou kunnen zijn om de progressieve achteruitgang van multiple sclerose te kunnen afremmen. Van fluoxetine is al een aantal keer aangetoond dat het het energiemetabolisme bij multiple sclerose kan verbeteren. Met deze studie willen dit effect gaan onderzoeken. De onderzoeker(s) Dienst neurologie Dr. Melissa Cambron Prof. Dr. Jacques De Keyser Mevr. Annick Van Merhaegen - Wieleman T +32 (0)2 476 34 35 Beschrijving van de studie De studie bestaat uit 12 studiebezoeken gespreid over 124 weken. Het eerste studiebezoek betreft een inleidend en informerend studiebezoek waarbij er wordt nagegaan of de persoon kan deelnemen aan de studie. Het tweede studiebezoek vindt plaats maximaal 4 weken na het eerste. Daarbij zal de patiënt tot 1 van de 2 behandelingsgroepen gerandomiseerd worden. Dit wil zeggen dat u willekeurig ofwel het actieve geneesmiddel (fluoxetine), dan wel het niet-actieve geneesmiddel (placebo) zal ontvangen. De studiemedicatie zal gedurende de eerste 4 weken aan halve dosis gegeven worden. Daarna zal de volledig dosis gegeven worden gedurende 22 maanden. Optioneel wordt er nog een laatste studiebezoek 3 maand na het stoppen van de medicatie gepland. Op week 12 en week 108 zal er ook een MRI van de hersenen uitgevoerd worden. De plaats en de datum van deze MRI's zal door de studieverpleegkundige samen met u gepland worden. Dit zijn de enige twee data waarbij u zich dient te verplaatsen voor de studiebezoeken. Voor alle andere studiebezoeken zal de studieverpleegkundige bij u thuis langskomen op een moment dat met u zal worden afgesproken. Het klinisch testen (T25FW, 9-HPT, MACFIMS, BDI, MFIS) zullen dus ook bij u thuis afgenomen worden. Een studiebezoek bij u thuis zal gemiddeld 1-1,5uur duren. Het MRI onderzoek zal ongeveer 30 minuten in beslag nemen. Verder wordt u gewoon gevolgd door de neuroloog waar u mee vertrouwd bent. Bij dit onderzoek zijn er geen bloedafnames of injecties. Deelnemers aan de studie Voor het welslagen van de studie is het uitermate belangrijk dat u de studiemedicatie heel nauwgezet inneemt ten einde het effect ervan op het energiemetabolisme van de hersenen optimaal te kunnen evalueren. Daarnaast is het belangrijk om naar de 2 afgesproken studiebezoeken voor het uitvoeren van de MRI hersenen te komen. Tijdens de MRI is het van groot belang dat u stil blijft liggen zodat de beeldkwaliteit optimaal is. Elke studiebezoek zal ongeveer 30-90 minuten duren. informed consent nummer Procedures 9-HPT en T25FW Dit zijn twee functionele testen waarbij u respectievelijk staafjes in gaatjes dient te steken met 1 hand of een bepaalde afstand zo snel mogelijk dient af te leggen. HAI Hauser ambulation index is een maatstaf voor uw mobiliteit. MACFIMS Dit is een reeks testen om uw cognitieve functies na te gaan zoals bijvoorbeeld geheugen en taal. BDI en MFIS Hier betreft het 2 korte vragenlijsten die peilen naar eventuele depressieve gevoelens of vermoeidheid. Studiebezoek 1 Studiebezoek 2 -4 weken Week 0 Studiebezoek 3 Week 6 Studiebezoek 4 Week 12 Studiebezoek 5 Week 24 Studiebezoek 6 Week 36 Studiebezoek 7 Week 48 Studiebezoek 8 Week 60 Studiebezoek 9 Week 72 Studiebezoek 10 Week 84 Studiebezoek 11 Week 96 Studiebezoek 11 Week 108 Studiebezoek 12 Week 120 =Optioneel Screening T25FW, 9-HPT, HAI, MACFIMS, BDI, MFIS Start studiemedicatie aan halve dosis. T25FW, 9-HPT, HAI Start studiemedicatie aan volledige dosis MRI hersenen, T25FW, 9-HPT, HAI Studiemedicatie wordt geleverd T25FW, 9-HPT, HAI, MACFIMS, BDI, MFIS Studiemedicatie wordt geleverd T25FW, 9-HPT, HAI Studiemedicatie wordt geleverd T25FW, 9-HPT, HAI, MACFIMS, BDI, MFIS Studiemedicatie wordt geleverd T25FW, 9-HPT, HAI Studiemedicatie wordt geleverd T25FW, 9-HPT, HAI, MACFIMS, BDI, MFIS Studiemedicatie wordt geleverd T25FW, 9-HPT, HAI Studiemedicatie wordt geleverd T25FW, 9-HPT, HAI, MACFIMS, BDI, MFIS Studiemedicatie wordt geleverd MRI hersenen, T25FW, 9-HPT, HAI Stop studie medicatie T25FW, 9-HPT, HAI Risico's en voordelen Fluoxetine is een geneesmiddel dat reeds sinds meer dan 20 jaar gebruikt worden voor de behandeling van psychiatrische aandoeningen zoals depressie. Er zijn echter meer en meer aanwijzingen dat fluoxetine beschermende effecten op de zenuwcellen zou hebben. Zoals bij alle gebruik van medicatie, is er een risico op bijwerkingen, doch deze zijn goed gekend en meestal gering. Meest voorkomende bijwerking zijn: maag- en darmklachten, sufheid en slaperigheid bij het begin van de behandeling, gedaald libido, hoofdpijn. Indien u denkt last te hebben van bijwerkingen of indien u vragen heeft daaromtrent, neem dan gerust contact op met één van de contactpersonen of met uw studieverpleegkundige. Indien er in het verloop van de studie gegevens aan het licht komen die een invloed zouden kunnen hebben op uw bereidheid om te blijven deelnemen aan deze studie, zult u informed consent nummer daarvan op de hoogte gebracht worden. Mocht u door uw deelname toch enig nadeel/bijwerking ondervinden, zal u een gepaste behandeling krijgen. De beeldvormingonderzoeken (MRI hersenen) houden geen enkele stralingsbelasting in. Er wordt ook geen gebruik gemaakt van radioactieve stoffen of van contrastmiddelen. U mag niet in de MRI indien u bepaalde metalen voorwerpen in uw lichaam heeft zoals een pacemaker, een stimulator, vaatclips of schroeven. Onder bepaalde voorwaarde mogen metalen voorwerpen wel in de MRI, doch dit zal uitgebreid nagevraagd worden alvorens u tot de studie wordt toegelaten. Het is mogelijk dat de studiemedicatie die u ontvangt het ziekteproces van multiple sclerose afremt en dus voordeel biedt voor u. Wij benadrukken wel dat dit slechts een testfase betreft van deze geneesmiddelen in het kader van multiple sclerose en dat een voordeel ook helemaal niet gegarandeerd kan worden. Kosten verbonden aan deelname De kosten van de behandelingen en onderzoeken die voor de studie worden uitgevoerd en die geen deel uitmaken van de normale zorg, worden door de studie gedragen. Vergoeding Er is geen vergoeding voorzien. Vertrouwelijkheid In overeenstemming met de Belgische wet van 8 december 1992 en de Belgische wet van 22 augustus 2002, zal u persoonlijke levenssfeer worden gerespecteerd en zal u toegang krijgen tot de verzamelde gegevens. Elk onjuist gegeven kan op uw verzoek verbeterd worden. Vertegenwoordigers van de opdrachtgever, auditoren, de Commissie voor Medische Ethiek en de bevoegde overheden hebben rechtstreeks toegang tot uw medische dossiers om de procedures van de studie en/of de gegevens te controleren, zonder de vertrouwelijkheid te schenden. Dit kan enkel binnen de grenzen die door de betreffende wetten zijn toegestaan. Door het toestemmingsformulier, na voorafgaan de uitleg, te ondertekenen stemt u in met deze toegang. Als u akkoord gaat om aan deze studie deel te nemen, zullen uw persoonlijke en klinische gegevens tijdens deze studie worden verzameld en gecodeerd (hierbij kan men uw gegevens nog terugkoppelen naar uw persoonlijk dossier). Verslagen waarin u wordt geïdentificeerd zullen niet openlijk beschikbaar zijn. Als de resultaten van de studie worden gepubliceerd, zal uw identiteit vertrouwelijke informatie blijven. Wij zullen uw huisarts op de hoogte brengen van uw deelname aan deze studie, tenzij u hier bezwaar tegen aantekent. Deelname en beëindiging van de studie De deelname aan deze studie vindt plaats op vrijwillige basis. U kan weigeren om deel te nemen en u kunt zich op elk ogenblik terugtrekken uit de studie zonder dat u hiervoor een reden moet opgeven en zonder dat dit op enigerlei wijze een invloed zal hebben op uw verdere relatie en/of behandeling met de onderzoeker of de behandelende arts. Letsels ten gevolge van deelname aan de studie De onderzoeker voorziet in een vergoeding en/of medische behandeling in het geval van schade en/of letsel tengevolge van deelname aan de klinische studie. Voor dit doeleinde is een verzekering afgesloten met foutloze aansprakelijkheid conform de wet betreffende experimenten op de menselijke informed consent nummer persoon van 7 mei 2004. Op dat ogenblik kunnen uw gegevens doorgegeven worden aan de verzekeraar. Toestemmingsformulier Ik, heb het document "informatiefiche voor deelnemers aan een studie" (informed consent nummer xxx) pagina 1 tot en met 3 gelezen en er een kopij van gekregen. Ik stem in met de inhoud van het document en stem ook in deel te nemen aan deze studie. Ik heb een kopij gekregen van dit ondertekende en gedateerde "toestemmingsformulier". Ik heb uitleg gekregen over de aard, het doel, de duur en de te voorziene effecten van de studie en over wat men van mij verwacht. Ik heb uitleg gekregen over de mogelijke risico's en voordelen van de studie. Men heeft me de gelegenheid en voldoende tijd gegeven om vragen te stellen over de studie en ik heb op al mijn vragen, ook medische, een bevredigend antwoord gekregen. Ik stem ermee in om volledig samen te werken met de onderzoeksarts. Ik zal hem/haar op de hoogte brengen als ik onverwachte of ongebruikelijke symptomen ervaar. Ik bevestig dat ik de toeziende arts zal inlichten over eventuele geneesmiddelen, van welke aard ook, die ik in de maand voorafgaand aan de studie heb gebruikt, momenteel gebruik of van plan ben te gebruiken, ongeacht of ze al dan niet werden voorgeschreven. Men heeft mij ingelicht over het bestaan van een verzekeringspolis in geval er letsel zou ontstaan dat aan de studieprocedures of aan de toediening van het (de) geneesmiddel(en) is toe te schrijven. Ik ben me er van bewust dat deze studie werd goedgekeurd door een onafhankelijke Commissie voor Medische Ethiek verbonden aan het UZ Brussel en dat deze studie zal uitgevoerd worden volgens de richtlijnen voor de goede klinische praktijk en de verklaring van Helsinki, opgesteld ter bescherming van mensen deelnemend aan experimenten. Deze goedkeuring was in geen geval de aanzet om te beslissen om deel te nemen aan deze studie. Ik mag me op elk ogenblik uit de studie terugtrekken zonder een reden voor deze beslissing op te geven en zonder dat dit op enigerlei wijze een invloed zal hebben op mijn verdere relatie met de onderzoeker. Men heeft mij ingelicht dat zowel persoonlijke gegevens als gegevens aangaande mijn gezondheid, ras en seksueel leven worden verwerkt en bewaard gedurende minstens 30 jaar. Ik stem hiermee in en ben op de hoogte dat ik recht heb op toegang en op verbetering van deze gegevens. Aangezien deze gegevens verwerkt worden in het kader van medischwetenschappelijke doeleinden, begrijp ik dat de toegang tot mijn gegevens kan uitgesteld worden tot na beëindiging van het onderzoek. Indien ik toegang wil tot mijn gegevens zal ik mij richten tot de toeziende arts die verantwoordelijk is voor de verwerking. informed consent nummer Ik begrijp dat auditors, vertegenwoordigers van de opdrachtgever, de Commissie Medische Ethiek of bevoegde overheden, mijn gegevens mogelijk willen inspecteren om de verzamelde informatie te controleren. Door dit document te ondertekenen, geef ik toestemming voor deze controle. Bovendien ben ik op de hoogte dat bepaalde gegevens doorgegeven worden aan de opdrachtgever. Ik geef hiervoor mijn toestemming, zelfs indien dit betekent dat mijn gegevens doorgegeven worden aan een land buiten de Europese Unie. Ten alle tijden zal mijn privacy gerespecteerd worden. Ik ben bereid op vrijwillige basis deel te nemen aan deze studie. Naam van de vrijwilliger: Datum: Handtekening: Ik bevestig dat ik de aard, het doel en de te voorziene effecten van de studie heb uitgelegd aan de bovenvermelde deelnemer. De deelnemer stemde toe om deel te nemen door zijn/haar persoonlijk gedateerde handtekening te plaatsen. Naam van de persoon die voorafgaande uitleg heeft gegeven: informed consent nummer Datum: Handtekening: