Programma workshop seksuele opvoeding

Programma workshop seksuele
opvoeding: ‘Daar praat je toch niet
over met je kinderen?’
• Korte kennismaking
• Wat dragen ouders bij?
• Presentatie
• Stelling
• Presentatie
• Opdracht
• Voorbeeld opzet cursus en afsluiting
Belang ouders
• Seksuele en relationele vorming is continu proces
en onderdeel algemene opvoeding
• Ouders zijn meestal de primaire opvoeders
• Seksuele en relationele vorming vraagt aansluiting
bij de leeftijd van het kind; ouders zijn over het
algemeen het meest aanwezig, zij kunnen
makkelijker inspelen op seksuele ontwikkeling
• Ouders laten hun kinderen vaak expliciet of
impliciet merken welke seksuele en relationele
normen en waarden zij nastreven
• Belang van een ‘warm gezinsklimaat’
Warm gezinsklimaat
Jongeren met een goede band met ouders:
• Beginnen op latere leeftijd met
geslachtsgemeenschap
• Als ze geslachtsgemeenschap hebben, beschermen
ze zich beter tegen een zwangerschap
• Hebben een kleinere kans om ergens toe
gedwongen te worden of om anderen te dwingen
tot seks
Seksuele ontwikkelingsfasen
• Seksuele ontwikkeling begint bij de geboorte en is
een continu proces
• Fysieke, emotionele, gedragsmatige, relationele
aspecten
• Vijf ontwikkelingsfasen
Fase 1: 0 t/m 3 jaar
• Ontdekken van de wereld via zintuigen
• Onderzoeken eigen lichaam en dat van een ander
• Besef: ik ben een meisje of ik ben een jongetje
• Vieze woordenfase
Fase 2: 4 t/m 6 jaar
• Leren van regels
• Seksuele spelletjes
• Grote interesse in voortplanting
• Ontwikkelen van vriendschappen
• Rolpatronen: typische meisjes- en typische
jongensdingen
Fase 3: 7 t/m 9 jaar
• Schaamte
• Fantasie
• Meer spelen in aparte groepen jongens en meisjes
• Eerste verliefdheden
Fase 4: 10 t/m 15 jaar
• Grote lichamelijke veranderingen
• Onzekerheid over lichaam
• Seksuele zelfbeeld
• Seksuele oriëntatie
• Seksuele interesse
• Eerste seksuele ervaringen
Fase 5: 16 t/m 18 jaar
• Seksuele voorkeur wordt nog duidelijker
• Experimenteren met relaties
• Meer ervaring met seksuele activiteiten
• Meer interactie over seks en relaties
Discussie-stelling
Met allochtone ouders een open gesprek voeren over de
seksuele opvoeding van hun kinderen is een onmogelijke
opdracht
Hoe zien ouders zelf hun
rol?
• Over het algemeen zien ouders voor zichzelf rol
weggelegd in de seksuele opvoeding / vorming
van hun kinderen
• Verschuiving bij Marokkaanse en Turkse moeders:
ruim 10 jaar geleden zagen zij primaire rol voor
seksuele en relationele vorming bij school liggen,
nu bij zichzelf
Reden rol ouders 1
‘Onderwerpen als seksualiteit en
puberteit zijn belangrijk.
Kinderen hebben daar informatie
over nodig.
Het is onze taak om onze kinderen
hierover goed in te lichten.’
Zien het als onderdeel van de opvoeding en daardoor
als taak van de ouders
Reden rol ouders 2
‘Ik heb zelf geen enkele seksuele
voorlichting gehad.
Toen ik ongesteld werd dacht ik dat
ik dood ging.
Ik kreeg een maandverband in mijn
handen gedrukt en ik dacht: wat
moet ik ermee? Is dat voor mijn
hand?’
Moeders zijn zelf slecht voorgelicht
Moeders willen het bij hun kinderen anders doen
Reden rol ouders 3
‘Ik maak me zorgen over mijn
dochter. Ik hoor zoveel
verhalen over loverboys.
Ik wil dat mijn dochter voor
zichzelf kan opkomen.
Dat ze weet wat ze moet doen
als ze zo’n jongen tegenkomt.’
Bezorgdheid over huidige (maatschappelijke)
ontwikkelingen
Rol moeder/vader
Moeders zien zowel een rol voor vader als voor
moeder
maar…
In de praktijk is moeder meestal de hoofdopvoeder
Praten over seksualiteit
Moeders (i.c. Marokkaanse en Turkse) willen open en
eerlijk over seksualiteit praten met kinderen
maar…
Dit lukt niet altijd, er zijn knelpunten
Knelpunten
• Tekort aan kennis en vaardigheden
• Schaamte
‘Veel moeders hebben schaamte meegekregen en
dat seksualiteit taboe is’
• In strijd met de fatsoenscode
‘Niet respectvol dat kinderen met hun ouders
praten over seksualiteit’
• Angst voor aanzetten tot seksueel actief gedrag
‘Ik ben bang dat als ik mijn zoontje ga vertellen
over seksualiteit, hij dan juist zin krijgt om het uit
te proberen’
Ondersteuningsbehoeften
Marokkaanse/Turkse
moeders
• Informatie over seksuele ontwikkeling(sfasen)
• Praten met je kind over seksualiteit (Wanneer kun
je wat en hoe behandelen? Hoe kan ik ingaan op
vragen?)
• Culturele verschillen in opvattingen over seksualiteit
en seksuele opvoeding
• Uitwisselen van ervaringen
• Mondelinge informatie-overdracht
• Beeldend materiaal
Ondersteuning professionals
• Handleiding voor cursus over seksuele opvoeding
• Workshop
Ondersteuning professionals,
achtergrondinformatie seksualiteit in
eenvoudige Nederlands
Wijzer in de Liefde
Draaiboek voor het geven van seksuele
voorlichting aan
en seksuele vorming van jeugdige asielzoekers
en nieuwkomers
www.ggdkennisnet.nl
/28043.
Ondersteuning ouders 1
• Cursus
• Informatie op internet
www.seksualiteit.nl
www.zoenenenzovoort.nl
www.mijnkindonline.nl
www.weekvandelentekriebels.nl
• Spel
Ondersteuning ouders 2
• Brochures
• Artikelen in tijdschriften voor ouders
Opdracht
Bespreek een programma-opzetje voor een cursus
seksuele opvoeding voor Marokkaanse moeders.
Denk aan thema’s, duur, vorm
Bespreek mogelijkheden om vaders te bereiken en
te betrekken bij de seksuele opvoeding
Handleiding professionals
Thema’s:
• Seksuele ontwikkeling(sfasen)
• Seksuele opvoeding (in cultureel perspectief)
• Omgaan met vragen van kinderen
• Zelf in gesprek gaan met kindreen
• Puberteit, preventie van ongewenste
zwangerschap, soa en grensoverschrijdend gedrag
• Actuele thema’s, zoals internet en loverboys (in
‘Opgroeien met liefde’ = herziening en uitbreiding
van ‘Seksualiteit en opvoeding’)
Opbouw cursus
• Drie bijeenkomsten van twee uur
• Aandacht voor kennis, attitude en vaardigheden
• Uiteenlopende werkvormen
Bijeenkomst 1
• Introductie
• Kennismaking
• Kinderen en seksualiteit
• Seksuele ontwikkelingsfasen
• Puberteit
• Afsluiting
Bijeenkomst 2
• Terugblik 1 en introductie 2
• Eigen seksuele opvoeding
• Seksuele opvoeding van je kind
• Omgaan met vragen van kinderen
• Afsluiting
Bijeenkomst 3
• Terugblik 2 en introductie 3
• Zelf in gesprek gaan met kinderen over seksualiteit
• Wat vertel je wanneer?
• Preventie van ongewenste zwangerschap, soa en
seksuele grensoverschrijding
• Oefensituaties
• Ondersteuningsmogelijkheden
Extra
• Aanvullende onderdelen
- internet
- tienerzwangerschappen
- seksueel geweld / loverboys
• Lijst voor ouders met
- boeken
- websites
- adressen
Maak er iets moois van!
Ineke Mouthaan, [email protected]
Bram Tuk, [email protected]